Neer-Andel moest evacueeren Plaatselijk Nieuws waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard" Buitenland 2E JAARGANG. NO. 34 VRIJDAG 6 JULI 1945 Uitgever: K. VELTMAN te Drunen Algemeen Redacteur: J. H. ROZA te Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN te HeusdeH Verschijnt Maandag en Vrijdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden; per week 15 ct.losse nummers 10 et. Advertentiën 20 cent per regel 16 en 17 Januari. Die Januari-stille zonnedag werden de reeds eenige tijd in de lucht hangende wilde evacuatie-geruchten volle werkelijkheid voor Neer-Andel. Ook wij behooren tot de getroffenen, mijn vrouw en ik. Het bericht heeft ons overrompeld, 't Is of onze handen worden vastgehouden, nu we de allernoodzakelijkste dingen moeten inpakkeneen extra-ver- schooning, een paar japonnetjes, een win terjas, wat souvenirs, waaraan aangename herinneringen, enz. We hebben een dubbel pak kleeren aan dat spaart ruimte. Om drie uur zullen de moffen de huizen inspecteeren en hen, die nog niet gereed zijn, met wapengeweld verdrijven. De route is stipt aangegeven via den Hoogen Maasdijk over de Andelsche Schut sluis naar Zaltbommel, waar we ons moes tén melden. Schildwachten versperren de wegen naar de naburige dorpen wie zich clandestien daar vestigt, wordt als spion aangemerkt. Er zal in colonne worden afgemarcheerd, onder militair geleide. We sluiten ons aan bij de sombere pro cessie. Vele achterblijvenden drukten ons de hand ten afscheid. Er vloeien tranen. Langzaam, uiterst langzaam, in lange, kronkelende lijn vervolgt de trieste stoet zijn weg". Nog een enkele maal zien we om. Daar ligt ons vriendelijk dorpje met het exentrie- ke torentje, haast uniek in Holland, dat torentje met, zijn pyramidalen, geheel uit steen opgetrokken spits. Nog lang zie ik de groote, robuste schoorsteen van ons huis boven de kale linden uitpriemen.fttot we de groote Maas dijkbocht gepasseerd zijn. Dan brengen we onze laatste groet naar Andel. Afscheid nemen is immer zwaar. De winterzon bestraalt ons met haar gou den licht. Er liggen langgerekte smeltwater- plassen op den weg. Het sneeuwdek der weilanden en akkers vertoont bedenkelijke gaten. Jong gras kijkt er door. Ik zie een vroeg sneeuwklpkje. Het reine kopje beiert zachthet luidt de lente in. Voor mij is het een symbool van een nieuwe tijd, die komt, na deze zwarte nacht van ellende. De eersten uit de file hebben intusschen de Schutsluis reeds bereikt. Maar de afsluit boom is nog neergelaten. Eerst moet de commandant uit Veen, in wiens brein het onzalige, idiote plan tot evacuatie (waarom Veen, dat dichterbij het front ligt niet ge ëvacueerd en Andel wel is opgekomen, gearriveerd zijn Langzaam sluit de verbrokkelde colonne aaneen tot een massief geheel. En wacht. Wacht meer dan een uurEen kind huilt Een a.s. moedertje »op-alle-dag", dat meesukkelt achter een volgepakte wagen leunt zwaar op den arm van haar man dit wachten nog 't wordt haar te veel Plots is ons aller aandacht gespannen We zijn onze moeheid voor een oogenblik vergeten De heele processie luistert. Ver uit het Zuiden komt het aanbruisen het zwaar geronk van Mosquito's. De reuzen vogels cirkelen boven ons rond, als gieren boven hun prooi. We verwachten elk oo genblik geallieerd mitrailleurvuur. Dan, knettert de zware Duitsche afweer op de Sluis. We laten onze bagage in den steiek en laten ons in den modderweeken grasberm vallen, drukken ons zoo plat mogelijk tegen het talud van den weg. Vlak naast me slaat een scherf een twijgje van een boom. Het geronk verzwakt. Dan zwijgt de af weer. De Tommy heeft blijkbaar geconsta teerd, dat de vluchtelingenprocessie geen militair transport is. Een fietsbel rinkelt. Er klinkt gegrinnik. Komt het voort uit leedvermaak Het prik kelt ons. Naast me stoot iemand een zeer onparlementair woord uit, dat in geen en kele dictionnaire voorkomt en dan weet ik dat daar eindelijk de commandant is. Ook het geleide is gearriveerd en nu wordt gaandeweg de pas snellerhet tempo wordt opgevoerd. Doch ons is het adeen te doen om zoo snel mogelijk de gevaarlijke Sluis met haar afweer, een doelpunt vooi* de Engelsche vliegU.igen voorbij te komen. Maar de moffen wjllen dit snelle tempo handhaven, door hun onophoudelijk: durch- fahren durchfahren Zoo'n tempo is echter onmogelijk vol te houden. Onze bagage wordt steeds zwaarder en de weg wordt abominadel slecht. De breiachtige modder zuigt zich om onze voeten. «Even rusten". Het is een groote school jongen, anders voor geen kleintje vervaard en oersterk. Zijn hoofd is geheel in doeken ingepakt, ofschoon het toch niet zoo heel koud is. Ik wijs op zijn vreemd hoofddek sel en wil graag weten, wat er aan de hand is. Gisteren lag hij nog met hooge koorts te bed, diphtheritis, mocht vandaag nog absoluut niet buiten, maar de commandant heeft hem weggestuurd. Nu zeult hij mee in de stoet, 't ls levensgevaarlijk. Een wagen passeert ons. Op het achterbord zitten vier peuters met paarsblauwe gezichtjesze hui len van kou en honger, maar er is geen tijd meer te verliezen, 't Gaat toch al veel te langzaam. Stapje voor stapje. Vanavond moet in elk geval nog Zuilichem worden bereikt. En we zijn nog niet eens te Brakel. Alleen de vlugsten naderen dit dorp al. Zij zullen trachten de anderen voor te ko men, om het beste plaatsje te verwerven voor den nacht. Ook onder zulke omstan digheden blijft het egoïsme den mensch bij. Weer oponthoud. De staart van de colonne stopt. Er is een bandloos fietswiel van een aanhangwagentje in elkaar gezakt. Het heele geval verspert den weg. Het vehikel kan niet meer op gang gebracht worden. De eigenaar sleept op moffenbevel alles aan den kant van den weg en sluit zich, met alleen een brood onder den arm, weer bij den stoet aan. Den volgenden dag zullen de moffen zijn bagage wel thuisbezorgen, heeft het geleide hem getroost. In 't Westen verbleekt de zonneglans. De eerste donkere huizenmassa's doemen voor ons op Brakel Een lichte nevelsluier spoedt zich over de colonne. Daar boven schittert vaal het licht der eerste sterren. Bij de dijkmeanders vlak langs de rivier zie ik het water van de Waal zacht glanzen, tot de vochtige mist, die zich langzamerhand heeft verdicht, alles verbergend omsluit. We rusten even uit, mijn vrouw en ik, geleund tegen een ijzeren hek. Donkere gevaarten en gestalten trekken ons nog steeds voorbij. Schreeuwerige commando's en schril geroep doorscheuren de landelijke stilte. Plots treedt uit het donker een zwarte gedaante op mij toe. Is 't een mof Is 't een burger uit deze omgeving Hij trekt me aan mijn mouw. Hij komt heel dicht bij me. Ik ruik zijn tabaksadem. Maar zijn stem boezemt me vertrouwen in. «Ik war- schou oe, gao niet nao Bommel, alle mans- miense worre daor vandaon nao Dutsch- laand gebrocht. Echt waor Ik dank 'm voor z'n mededeeling. Zou dat bericht waar zijn? Ik informeer er naar bij anderen. Ze bevestigen het mij. Boven dien schijnen de meeste mannen onder de evacué's hiervoor beducht te zijn. Daarom er tusschen uit zien te knijpen, is het parool. Het nevelig donker helpt ons. Als de begeleidende mof naast ons even wat ver doorloopt, glippen wij met onze fietsen den dijk af en verdwijnen in het ach^rhuis van een woning. Het wordt tenslotte 'een hopelooze taak voor de moffen de langgerekte, verbrokkelde colonne bijeen te houden, vooral nu het volkomen donker is geworden. Wijselijk geven ze dan ook maar toestemming den nacht te Brakel door te brengen. Den vol genden morgen acht uur zal de afmarsch naar Bommel beginnen. Voor dien tijd moet ik de Waal over zijn. Vestiging als evacué te Brakel is n 1. streng verboden, en de weg-terug is afgesneden. Het is middernacht voor ik naar bed ga. Maar dan zijn de. zaken ook voor elkaar vóór het appèl-uur van den volgenden dag zullen wij de Waal over zijn. Eerst nu gevoel ik, hoe veel de tocht, de emotie, de spanning van mijn krachten hebben gevergd. Maar de Brakelsche fami lie, bij wie we onderkomen gevonden heb ben, treedt ons met gulle voorkomendheid tegemoet. Hoe heerlijk is het, weer een dak boven het hoofd te hebben! Maar wanneer ik in bed stap, onder het lage dak van het zol derkamertje, jagen stormvlagen onheilspel lend over het stille dorp en klettert een plasregen neer, ruisend als.de branding der zee. Nieuwe zorgen alzoo. Bij stormweer vind ik de overtocht over de breede Waal te gevaarlijk. Met spanning wacht ik de morgen af. Bij het eerste morgensche schemerlicht dat door de kieren van het dakvenster dringt, sta 'k voor mijn bed. Ik duw het venster op. De regen heeft opgehouden,- maar 't is nog koud en winderig en verba zende wolkengevaarten verstrooien zich over den hemel. Na een haastig ontbijt, begeven wij ons naar de roeiboot, die reeds op ons wacht en op en neer danst op het woelige water van de W*aal. Nog even aarzelen weWit schuim huift de golfkoppen. Er staat een sterke stroom. Maar dan dringt zich weer fel in ons be wustzijn het schrikbeeld van op-transport- gesteld-te-kunnen-worden naar MofrikaDat geeft den doorslag. Een half uur later lossen we de boot aan de Braadaal. We voelen ons gered Andel (N.B H. P. v. IPEREN. Nederlandsche troepen in den strijd om Balikpapan. De Ned.-Ind. Regeering heeft bekend gemaakt, dat Nederlandsche troepen deel nemen aan de landingsoperaties te Balik papan. Onder de Nederlandsche militairen bevinden zich deskundigen op oliegebied, die de installaties, welke zij zelf in 1942 verwoestten en die na herstel door de Ja panners werden gebombardeerd, opnieuw zullen herstellen. De landingsoperatie staan onder bevel van den Amerikaanschen schout-bij-nacht, Nobel. De strijdmacht overschrijdt de 200 schepen, w.o. zich ook de Nederlandsche kruiser Tromp bevindt. Japan is nu van alle oliegebieden in Ned.-Iddië afgesneden en is nu afhankelijk van zijn synthetische productie. Het aan land brengen van voorraden en manschappen in Balikpapan verloopt be vredigend. Het aftreden van Koning Leopold spoedig te verwachten. In regeeringskringen te Brussel verwacht men thans spoedig de aankondiging van het aftreden van Koning Leopold. De laatste groep van personen die advies aan den koning heeft uitgebracht is thans teruggekeerd. Zij zullen rapport uitbrengen aan minis ter-president Van Acker en Prins Karei. HEUSDEN. Zooals uit achterstaande ad vertentie blijkt, wordt het Consul tatiebureau voor zuigelingen her opend ten huize van Dr. Havelaar aan het Wilhelminaplein. Weder een stap in de goede richting en herstel van voor de evacuatie aanwezige instellingen. Maandagavond 2 Juli jl ver gaderde de Heusdensche Hengel- sportvereeniging in café P. Verheij De opkomst was zeer bevredigend te noemen. De voorzitter S. van Eeuwijk opende de vergadering m'et een kort welkomstwoord, en her dacht de slachtoffers van de ver- eeniging, die waren omgekomen bij den stadhuisramp op 5 Nov. 1944, n.l. de heeren P. v. d. Oever, Corn. Kolff en Dirk Kolff. Tevens werd ook herdacht het verscheiden van den penningmeester der vereen, de heer F. v. Diem. Daarna werd door de vergadering een minuut stilte in acht genomen. Vervolgens werden verdere pun ten van de agenda afgewerkt. Tot bode werd herkozen J. v. d. Donk. Tot le Penningmeester werd geko zen G. van Hemert. Besloten werd voor wijlen den heer F. v. Diem, 5 H. Missen te laten opdragen. Ook werd besloten uit de kas der vereen, een bedrag van f50 te voteeren voor bijdrage monument ter nagedachtenis van de - omgekomen slachtoffers onder het stadhuis. Tenslotte werd den secretaris op gedragen een schrijven te richten aan den Alg. Hengelaarsbond in houdende het verzoek, hengels en vischtuigen aan de vereen, beschik baar te stellen. Daarna sloot de voorzitter de vergadering. AALBURG. Doordat de draaibrug door de oorlogshandelingen vernietigd is, was het verkeer met Gelderland verbroken. Thans is door den Wa terstaat hierin voorzien. Er is al daar een veerdienst geopend, zoo dat men zich gratis per roeiboot kan laten overzetten ALMKERK. J 1. Vrijdag 29 Juli werd al hier onder groote belangstelling door de Oranjevereen het bevrij dingsfeest gevierd, begunstigd door schitterend weer. Al heel vroeg gingen de kinderen, getooid met oranje, naar de scholen, vanwaar zij in optocht gingen naar het ge meentehuis alwaar ook de N B S. voorafgegaan door de muziekver- eeniging »Nooit Gedacht" voor den wnd. burgemeester, den comman dant der N.B.S. en het bestuurder Oranjevereen. defileerden. Op verzoek van den commandant den heer v. Kempen werd 1 minuut stilte in acht genomen ter herden- denking van de gevallenen tijdens den oorlog. Na een rede van den heer v. Kempen, welke besloten werd met een driewerf hoera op den Prins en de Kon. Familie, spra ken de voorzitter der Oranjevereen. de heer J. de Wit en de wnd. bur gemeester de heer de Jong. Hierna werden onder leiding van den heer Koekoek, door de kinde ren enkele feestliederen ten gehoore gebracht, hetgeen besloten werd 'door 't Wilhelmus De kerkdienst had plaats in de Gereform. Kerk, waar beide pre dikanten Ds Hakman en Ds Van Krugten, een woord naar aanleiding van de bevrijding spraken. Eerst genoemde sprak naar aanleiding van 1 Sam. 7 vers 12, terwijl laatst genoemde zijn tekstwoord had ge kozen uit Lucas 15 vers 12 't laatste gedeelte, terwijl de zang begeleid werd door de muziekver. »Nooit Gedacht*. Het kerkgebouw was tot in alle hoeken gevuld. Een collecte werd gehouden ten bate van de oorlogsslachtoffers, fonds 1940-'45. Des namiddags werden kinder en volksspelen gehouden, afgewis seld door muziek en tractatie der kinderen, welke tot ongeveer 7 uur duurtlen Inmiddels had zich al een groote menigte samengesteld voor het Gemeentehuis, alwaar de rondgang een aanvang zou nemen. Verschil lende wagens keurig versierd na men hieraan deel. Na dezen optocht sprak de voorz. der Oranjevereen. vanaf het bordes van het gemeentehuis de menigte toe en dankte allen voor de mede werking waardoor dit feest tot zoo'n goed einde was gekomeh. In de eerste plaats de muziekvereeniging, welke dezen dag zoo schitterend heefi geholpen, de N.B S. voor haar medewerking en sprak de hoop uit dat er op 31 Aug. a.s. weder e9n groot feest georganiseerd zou wor den. Met een driewerf hoera op Koningin Wilhelmina en het heele Kon. gezin werd de dag gesloten. BRAKEL. Aan Mej M. Vis, onderwijze res aan de O. L. Scjiool alhier, is alsnog met ingang van 1 Mei 1945 als zoodanig ontslag verleend we gens benoeming aan een censuur bureau elders. In deze gemeente zullen ge durende een zestal weken 61 kinde-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

De Sirene | 1945 | | pagina 1