Hoe verschillende plaatsen in onzr
Noodwoningen en wantoestanden.
omgeving den oorlog doorstonden
Ingezonden.
2e jaargang. no. 44
vrijdag ïo augustus 1945
waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard"
van alténa
WAT HET ROODE KRUIS SINDS DE
BEVRIJDING DOET.
UitgeverK. VELTMAN te Drunen Algemeen RedacteurJ. H. ROZA te Heusden DrukkerijFIRMA L. J. VEERMAN te HeusdeH
Verschijnt Maandag en Vrijdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden per week 15 ct.losse nummers 10 ct. Advertentiën 20 cent per regel
MEEUWEN.
III. (Slot)
De antieke eikenhouten preekstoel met
koperen lessenaardrager en 2 koperen dub
bele kaarsenhouders, het orgel van 1791,
antiek avondmaalkastje met tinnen bekers
en schalen, dit alles ging voor altijd ver
loren en kan als zoodanig nimmermeer
vervangen worden. Tevens ging verloren
het oude Koor dateerend uit de 12e of 13e
eeuw, met de oude grafsteen van Dirk van
de Met wede met jaartal 1447.
Zelfs aan de dooden was geen rust ge
gund. Een zeer zware bom viel op het
kerkhof en scheurde de aarde tot groote
diepte open
In de Kerstweek was de groote trek van
de duitschers in de richting van de Maas
begonnen, gevolgd door het nooit te ver
geten vreeselijke trommelvuur van de En-
gelschen. Hiervan heeft Meeuwen wel zijn
volle deel gehad.
Na de bevrijding op 5 Mei gingen reeds
enkele voortvarende bewoners direct het
spergebied in om de schade op te nemen.
De verwoesting bleek ontzettend te zijn.
Overal ingestorte en afgebrande huizen,
diepe granaattrechters, de wegen versperd
door boomen en draden, steenen en hout.
Barricaden gevormd door allerlei huisraad
en landbouwgereedschappen en werktuigen.
Duikers en overgangen waren allen opge
blazen en vernield. Tevens moest men voor
zichtig zijn met eventueele landmijnen en
granaten. Een beeld van verwoesting dat
niet te beschrijven is. Men werd stil van
ontzetting over dergelijke gevolgen van
dezen modernen oorlog. De meeste bewo
ners hadden geen stukje meubel meer over
en wat er nog gevonden werd, was bijna
zonder uitzondering kapot geslagen, ver
nield in dolle soldatenwaanzin, om verder
nog maar niét te spreken van de grenze-
looze vervuiling waarin alles verkeerde.
Al spoedig erd het bezoeken van het
dorp wegens gevaren van mijnen verboden.
Later, en dit was te laat voor het bezaaien
van tuinen en d* bewerking van akkers,
werd de toegang gedeelte voor gedeelte
vrijgegeven. Nog gedeeltelijk overeind
staande woningen werden zoo goed moge
lijk dichtgemaakt en getracht daarin nog
een tijdelijk verblijf in te richten. Zoo keer
de ieder weer bij zijn zaken terug na
maandenlange gedwongen afwezigheid. Zij,
die niet meer in eigen woning konden,
Deze week is te Meeuwen eenig
materiaal aangekomen voor nood
woningen en ofschoon de woningnood
zeer groot is (aangezien nog velen in
schuren en stallen wonen, waar de
ratten en muizen hun restanten nog
vernielen) zijn de gedupeerden zeer
ontstemd over de manier waarop men
deze noodwoningen wil plaatsen.
Zooals wij vernemen is door een
Ingenieur uit de groote stad Utrecht
die hier z.g. de lakens uitdeeld, be
paald om deze noodwoningen in blok
te bouwen en deze bij en naast elkaar
op een stuk land in een zijweg van
dit dorp te plaatsen.
In een groote stad waar men moet
woekeren met de ruimte is dat wat
anders, doch op het platte land is dat
uit den booze. Hier hebben de meesten
bij hun verwoest huis een tuin waarop
een noodwoning gebouwd kan worden.
Het is geheel in strijd met den dorps-
aard, om deze menschen elders in een
soort kamp te verzamelen wat aan
leiding geeft om hevige burenruzie's
uit te lokken.
Bovendien zijn de gedupeerden bij
na 7 maanden van huis en haard ver
dreven geweest en momenteel vertoe
ven er nog velen bij vreemden en in
andere dorpen, zoodat het niet te
verwonderen valt, dat zij niet alleen
bevredigd zijn met een woongelegen
heid doch er vooral op gesteld zijn
op hun eigen erf en omgeving te
kunnen wonen.
Verder gaan er geruchten over al
lerlei dwaze plannen om bij den
wederopbouw de diverse huizen op
andere plaatsen op te bouwen en het
dorp zoodanig Ie veranderen dat ook
de oude historische toren en Herv.
Kerk zouden moeten verdwijnen.
werden met voortreffelijke bereidwilligheid
in andere woningen opgenomen.
Na alle verschrikkingen en ellende en
onaangenaamheden van evacuatie, volgt ook
ook thans nog een moeilijke en zware tijd,
waarin men zich steeds met het minst mo
gelijke zal dienen te behelpen. Leidingwa
ter en electrische stroom zullen nog wel
geruimen tijd op zich laten wachten.
Meubels en huishoudelijke benoodigdhe-
den heeft men haast niet meer. Noodwo
ningen zijn sporadisch en ongemeen duur.
Tal van landerijen zijn tot woestenijen ge
worden door gebrek aan arbeidskrachten en
paarden. Glasramen zijn niet of zeer moei
lijk te bekomen, zoodat de meeste ramen
moeten worden dichtgemaakt met hout of
carton. Overal nood aan de meest noodza
kelijke dingen welke het leven eenigszins
dragelijk maken. De meeste landbouwers
hebben cok dit jaar weder geen schoof te
wachten. Hoe en waarvan verder te leven?
Wanneer zal er weer gebouwd kunnen
worden Waar moet in het najaar her vee
opgestald worden, en hoe zullen de men
schen zelf de winterkoude tegemoet kunnen
gaan Allemaal vragen waarvoor nog geen
antwoord is. Echter tot heden schikt men
zich en zelfs onder deze omstandigheden
geldt het voor velen nog «Oost, West,
thuis best."
Ook de vele boomgaarden in deze ge
meente hebben veel door de beschietingen
geleden en verschillende perceelen zijn
voor meer dan de helft reddeloos vernield.
Ook aan den Meeuwenschen dijk zijn
vele huizen afgebrand en verwoest. Ook
dtiar is de ellende niet minder dan in de
kom van het dorp.
Als geschiedkundige bijzonderheid kan
nog gememoreerd worden, dat de meeste
huizen in de kom van het dorp juist 100
jaar bestaan hebben. In 1845 nl. ontstond
er volgens oude gegevens, een brand bij
den bakker en winkelier jan van Herwijn n
waardoor 16 woningen en achterhuizen eer.
prooi der vlammen werden. De brand
duurde ruim twee en half uur en veroor
zaakte een geschatte brandschade van 48
duizend 700 gld. Hiervan was slechts voor
30 duizend gulden verzekerd. In Bossche
Courant en Haarlemsch dagblad werden
groote advertenties geplaatst om liefdegaven.
Talrijke comité's belastten zich met de in
ning van gelden. Z.M. de Koning gaf
f 1000, Prins Handrik f300. De collecten
brachten in totaal op f2870.
Het is te hopen dat door Monumen
tenzorg en andere autoriteiten deze
plannen verijdeld worden.
Waarom wordt er niet vlugger
aangepakt opdat de menschen spoedig
op hun eigen erf een noodwoning
kunnen bekomen nog een paar maan
den en de winter nadert snel en als
er nu niet direct begonnen wordt,
breekt voor velen een beroerden win
ter aan
Geen lange vergaderingen en aller
lei gekke plannen doch daadwerkelijk
met spoed noodhuizen bouwen, die
aan redelijke eischen voldoen, dat
moet het parool zijn.
Door de H.A.R.K. zijn al enkele,
malen goederen verdeeld en ofschoon
de commissie's hun best doen om het
zoo goed mogelijk te verdeelen, kun
nen jammer genoeg de gedupeerden
niet bevredigd worden.
Het is een eigenaardig geval, steeds
leest en hoort men, dat er zooveel
door de H.A.R.K. gegeven is en dat
er plaatsen zijn zooals Veen, Andel,
Giessen en Rijswijk, Werkendam en
Sleeuwijk, Almkerk, e.a. waar zooveel
gegeven wordt en zelfs nieuwe bedden,
lakens, dekens, kleeren, zooals onder
goederen, costuums, japonnen, enz.
enz. voor kinderen en volwassenen,
ledikanten en meubelen, uurwerken,
enz. verdeeld worden, terwijl op plaat
sen zooals Meeuwen, B.-Broek, Dron-
gelen en Eethen, waar de oorlog,
zooals algemeen bekend, het ergst
gewoed heeft en het onmiddellijke
front geweest is, nog niet veel meer
aangekomen is dan wat oude stoelen
en tafels, eenig speelgoed en zeer
weinig van wat er in deze dorpen
zoo dringend noodig is.
Tal van menschen liggen en slapen
hier nog in stallen en schuren op een
bos stroo en komen van alles en nog
wat te kort.
Waarom nu de goederen van de
HARK van bovengenoemde plaatsen
gestuurd waar men door den oorlog
niets verloren, ja soms bovendien
(wat schandelijk is) nog van de vluch
telingen uit andere dorpen geprofiteerd
heeft.
Moge er spoedig verbetering komen
tn deze onbillijke toestanden.
Eenige jongelui hebben 's avonds
laat doen de meesten reeds op bed
lagen, zich als vernielingstroepen ge
demonstreerd, door met zware stoot-
boomen tegen de muren, van door
den oorlog gebombardeerde huizen te
beuken. Dit was het troostelooze einde
van een pand waarvan nog werd
overwogen om een gedeelte daarvan
als noodwoning op te bouwen.
Door de politie zijn reeds tegen
enkele inwoners en arbeiders van de
Heide Mij. procesverbalen opgemaakt.
Vermoedelijk is hiermede een einde
gekomen aan het vernielingswerk, daar
ook nog op het programma stond om
den volgenden avond de muren van
de Ned. Herv. Kerk in elkaar te trom
melen.
De oorlog is in deze gemeente
reeds verschrikkelijk genoeg geweest,
zoodat het onbegrijpelijk is dat jon
gens van dezen leeftijd nog zulke
moffenstreken uithalen.
Vlijmen, 31 Juli 1945.
Mijnheer de Redacteur,
Gaarne zag ik het volgende opge
nomen in Uw geëerd blad, waarvoor
bij voorbaat vriendelijk dank.
Reeds meermalen heeft het mijn
aandacht getrokken, deels om het feit
als zoodanig, deels om de wijze waar
op, dat door officieele instanties, de
door de duitschers van de burgers
geroofde, niet afgehaalde goederen,
publiek worden verkocht.
De overheid, die eenerzijds de
„zwarthandelaren" tracht uit te scha
kelen, schept anderzijds de mogelijk
heid, dat deze a-sociale elementen hun
teveel aan geld tijdig veilig in goe
deren kunnen beleggen en dat zonder
speciale vergunning, toewijzing, bon
nen of wat dies meer zij.
Het ligt buiten mijn competentie
hierop verder critiek uit te oefenen.
Er is echter meer. De overheid, ge
roepen de belangén harer onderdanen
te behartigen, werkt juist in tegenge
stelde richting.
Hebben de oorlogsslachtoffers, waar
van sommigen alles, anderen veel ver
loren en daardoor in een toestand
van materieele en financiëele ellende
gekomen zijn, niet dringend behoefte
aan de meest primitieve levensbehoef
ten, om van andere zaken nog maar
te zwijgen
De contra-dictie ligt voor het grij
pen. De finantieel sterken, ongetwij
feld reeds in het bezit van een rede
lijken goederenvoorraad, ziet de wel
kome gelegenheid geopend, door bui
tenwerking stellen van knellende dis
tributie-voorschriften, dezen te ver-
grooten, terwijl de van alles beroof
den, wegens financieele onmacht zich
zelfs het noodige niet kunnen ver
schaffen.
M.i. staan in het onderhavig geval
slechts twee wegen open
of verdeeling der goederen middels
het HARK-comité, onder de getroffe
nen, naar gelang der behoeften
öf, wanneer men aan publieke ver-
kooping de voorkeur geeft, alleen
oorlogsgetroffenen als gegadigden toe
laten, met volkomen uitsluiting van
anderen.
De tot hiertoe gevolgde gedragslijn
is in hooge mate a-sociaal, om maar
geen minder onparlementaire uitdruk
king te gebruiken.
A, v. d. HEUVEL,
Vlijmen.
Wist U, dat het Informatiebureau van het
Nederlandsche Roode Kruis helpt
om tienduizenden uit elkaar geraakte
gezinnen weer bijeen te brengen
Wist U, dat het Nederlandsche Roode Kruis
hulp verleent bij de repatrieering
van duizenden zieke Nederlanders
uit het buitenland
Wist U, dat het Nederlandsche Roode Kruis
talrijke noodziekenhuizen heeft op
gericht en nog steeds opricht?
Wist U, dat 20 Welfare-teams, 30 Medical-
teams en 60 Relief-teams van het
Roode Kruis Hulpcorps terstond
vanaf de bevrijding van de Weste
lijke provinciën hulp hebben ge
boden en nog steeds bieden
Wist U, dat het Nederlandsche Roode Kruis
in vier weken tijds o.a. een millioen
blikjes melk, 500 000 blikjes sardines,
en een half mihoen doosjes kaas
na de bevrijding in de Westelijke
provincies invoerde.
Wist U, dat er tot dusver voor sanatoria,
ziekenhuizen, tehuizen voor oude
van dagen, consultatiebureaux voor
T.B.C.-patiënten en voor andere
noodlijdenden via Centrale en be
drijf keukens door het Nederlandsche
Roode Kruis 2.100 000 k.g. voedsel
is verdeeld
Wist U, dat door middel van de Roode
Kruis-actie „Zuid helpt Noord"
90.000 pakketten zijn verzonden
Wist U, dat in het kader van den Bloed
transfusiedienst van het Nederland
sche Roode Kruis thans bloed,
afkomstig van donors uit het Zuiden,
Oosten en Noorden van ons land
door de lucht naar de groote steden
in het Westen des lands wordt
vervoerd
KORT VERSLAG van de Politieke vergadering
gehouden op Vrijdag 27 Juli 1945,
des avonds om half acht, in café
„De Zwaan" te Genderen.
De vergadering wordt geleid door
H. van den Heuvel Jzn., voorzitter
van de A.R. Kiesvereeniging „Vreest
God eert den Koning" te Genderen.
Na het zingen van Ps. 25 vers 2
en het lezen van Ps. 42 wordt de
vergadering met gebed geopend.
De voorzitter heet daarop de aan
wezigen, speciaal de beide sprekers
Ds. J. Koele en Ds. J. J. Ritsema,
hartelijk welkom. Hij spreekt den
dank uit jegens God, die het zoo
met land en volk heeft willen leiden,
dat wij weer in vrijheid een verga
dering als deze kunnen houden.
De bedoeling van deze vergadering
is, het daarheen te leiden, dat ons
positief Christelijk volksdeel voor
taan eensgezind zal optreden ten
opzichte van de politiek. Ter na
dere uiteenzetting van dit doel wordt
het Jwoord gegeven aan Ds. J. J.
Ritsema. Spreker deelt mede dat
in onderling overleg met Ds. Koele
de rollen zijn verdeeld en wel zoo
danig dat hij zal spreken over de
principieele zijde, terwijl Ds. Koele
meer depractischekantzal belichten.
Ds. Ritsema nam tot motto: Voor
elk goed Christen is actieve politiek
plicht. Op grond van de wet Gods
en de ingeschapen wet, wordt aan
getoond dat een goed Christen
medeverantwoordelijkheid draagt
ten opzichte van het staatsbestuur
en zich daaraan niet mag ontrekken.
Ds. Koele sprak daarop over de
wijze hoe die verantwoordelijkheid
gedragen moet worden en de daden
die deze van ons vergt. Vanboven
af zijn de groote Christelijke Par
tijen bezig om tot vereeniging te
komen, doch daartoe moeten zij eerst
in hun oude vorm voorlopig herrij zen
om dan te kunnen samensmelten.
Aangezien hier ter plaatse slechts
een kiesvereeniging is, worden de
aanwezigen opgewekt zich daarbij
als lid op te geven.
Nog wordt medegedeeld, dat op
Vrijdag 3 Augustus 1945 een leden
vergadering van de kiesvereeniging
zal worden gehouden, waarin een
geheel nieuw bestuur zal worden
gekozen. De samenstelling van het
