Deblokkeering. De toestand in_Oost-lndië. De fruitoogst in de Betuwe. Het Kasteel Well. Zoo helpt Denemarken. waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommeierwaard" 2E JAARGANG. NO. 67 MAANu«b 29 OCiootw1945 Uitgever: K. VELTMAN te Drunen Algemeen Redacteur: J. H. ROZA te Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN te Heusden Verschijnt Maandag en Vrijdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden; per week 15 ct.losse nummers 10 et. Advertentiën 20 cent per regel Men heeft wel eens beweerd, dat een duizendjarige periode wel de maxi male tijdsruimte is, dat er nog restee- rende producten zijn van de mensche- Iijke cultuur, i.e. de bouwwerken, die als menschelijk verblijf moeten dienen. Deze gedachte plaatst zich in het centrum van ons bewustzijn wanneer Wij oude, historische stadjes bezoeken, eerbiedwaardige torens beschouwen, ons in oude kasteelen laten rondleiden. De tand des tijds heeft vele oude bouwwerken duchtig bewerkt, destruc tieve invloeden van weer en wiind doen, zich de jaren door veelal in ernstige mate gelden, en voeren tot totalen on dergang van het cultuur-historisch mo nument, wanneer niet de hand van den restaurateur het sloopingsproces stuit.. Den laatsten tijd kw^m daar nog bij. de dynamische factor van den oorlog, door bom- of granaattreffer en de. schendende halid der twitigstie-eeuw- sche vandalen. Aan den invloed van deze factoren is ook niet ontkomen het bekende slot Of kasteel van Well aan de Maas, ge meente Ammerzoden. Ondanks de stor men echter die over het kasteel zijn heengegaan is het bewoonbaar geble ven tot nu toe. Het kasteel is gemakkelijk vanuit het Land van Altena te bereiken, wanneer men den Hoogen Maasdijk volgt via Poederoijen, Aalst, Nederhemert, Well. Hier aan den voet van den Maasdijk, waar deze een bocht maakt, ligt op ee- nigen afstand het bekende slot. Het kleine kasteel opgenomen in de harmonische rust van het ruige landschap, is een waterslot. Eertijds stroomde op de plaats, waar het slot verrijst, de woneilige rivier de Maasi Aan de Z.W.-zijde verrijst een fonde toren, terwijl de basis van het §Tot zelf een rechthoek vormt. Bij vergelijking met andere bouwwer-. ken o.a. met het naburige Loevestein treft ons een groote overeenkomst. Rondom het Huis van Malsen, zooals, het kasteel ook wel genoemd wordt, loopt een smalle gracht, waarover een toegangsbrug. Volgens v. Ravesteyn gaat de geschiedenis van het slot terug tob 983, toen de abdij van Werden (Bene dictijner klooster omstreeks 800 ge- sticht, gelegen in het district Düssel- dorf) te Well in het bezit was van een manse (grondgebied met gewoonlijk een heerenhuis erbij). In het midden der 11e eeuw (tusschen 1053 en 1071) hadden Ibro, Brio en Winger Spieringh. gesproten uit het geslacht van de Hee- ren van Heusden en zich noemende van Well aldaar een bivangum (d.i. een om sloten hof met daaronder behoorende hoeven) en was dit een rechtsgebied. Zij moesten daarvoor jaarlijks opbrengen één os, twee schapen en vier denieren, aan ép Abdij van Corvei (in 816 door Lodewijk de Vrome met Benedictijner monniken in Westfalen gesticht). Het kasteel te Well kwam in het laatst van de 14e eeuw aan Hertog Willem van Gelre, tegelijk met de hoo- ge heerlijkheid Ammerzoden. In l-f80, zegt de schrijver, werd Otto van Arkel door huwelijk met Wal rave van Broek- huyzen, heer van Ammerzoden, Well en "Voordragen en bleef deze heerlijk heid tot 1693 in dit geslacht. Uit deze periode vinden wij vermeld, dat in de tweede helft van de 16e eeuw Floris van Arkel, heer van Well was en zijn Slot te Well bewoonde, evenals daarna zijn zoon Roelof. In 1672 werd ook dit Slot voor het grootste gedeelte door de Franschen' verwoest en werd in de 18e eeuw alleen het Oostelijk gedeelte hersteld en bewoonbaar gemaakt. Het huis heeft toen gediend voor woning van een predikant en later als rechthuis. Om streeks 1800 hield een vrouwelijk lid van de familie Lenshoek uit Kerkwijk er verblijf, van wie nog een afbeelding op een beschilderd schot aanwezig is. Later woonde er een dokter. Het Slot behoorde in 1873 aan Ar thur Baron de Woelmond, de laatste Heer van Ammerzoden. In 1884 werd J. L. D. baron van Slingelandt eige naar die het dak wederom liet optrek ken en een geheel nieuw Westelijk ge deelte aanbouwen. Het middengedeelte met ingang werd hooger opgetrokken, hoewel het geheel niet onverdienstelijk was, kan men de onderdeelen als met selwerk, ramen en gootlijsten niet ge lukkig noemen en verwondert men zich, hoe weinig in die jaren rekening werd gehouden met de eischen van bouwkunst en traditie. Nadat de heer v. Slingelandt in 1914 overleden was en diens weduwe er tot 1920 nog gewoond had, werd in 1921 de heer J. A. Boland, gehuwd met de oudste dochter van den laatsten eige naar bij publieke veiling bezitter van het slot te Well. Deze ving van stonde aan stuk voor stuk te restaureeren. Storende effecten in de bouwconstructie werden wegge werkt, ook in de omgeving van het slot, Aanvragen om deblokkeering.. De Nederlandsche Bank maakt be-y kend, dat bij aanvragen om deblokkee ring aan haar geen spaarbankboekjes; moeten worden toegezonden. Belang hebbenden moeten zich met het spaar bankboekje tot de Rijkspostspaarbank wenden. Voor aanvragen van bedragen boven f 500 moeten zij het tegoed op het aanvraagformulier voor deblokkee ring door de Rijkspostspaarbank laten waarmerken en vervolgens, het formu lier zonder het boekje aan de Neder landsche Bank zenden. 4 Aankoop van bedrijfsauto's. Het ministerie van Financiën deelt mede, dat de Nederlandsche Bank aan de leden van de bedrijfsgroepen effec tenhandel, handelsbanken, landbouwcre- dietbanken en spaarbanken een alge- fneene vergunning (no. 24) heeft ver leend om, voor zoover het tegoed op girale rekening niet toereikend is, te goed op geblokkeerde rekening vrij te geven aan koopers ran vracht- en an dere bedrijfsautomobielen. Algemeene vergunning pacht- betaling 'tot f 300. De Nederlandsche Bank verleent on der bepaalde voorwaarden een alge meene vergunning (nr. 29) aan leden van de bedrijfsgroepen effectenhandel, handelsbanken, landbouwcredietbanken en spaarbanken tot vrijgave van tegoed op girale rekening en, voor zoover dit tegoed niet toereikend is, op ge blokkeerde rekening, in dier voege dat in betaalmiddelen kan worden beschikt,, ter betaling van pacht tot een bedrag Van f 300. Algemeene vergunning oude pensioengelden. De Nederlandsche Bank verleent on der bepaalde voorwaarden eveneens een algemeene vergunning (nr. 28) aan le den van de bedrijfsgroepen effectenhan del, handelsbanken, landbouwcrediet-- banken en spaarbanken tot het afgeven van betaalmiddelen ten laste van tegoed op girale rekening en, voor zoover dit niet toereikend is, van tegoed op geblokkeerde rekening, alsmede op geldkaarten van natuurlijke personlen die pensioen genijeten. Geld bij geboorte, huwelijk en overlijden. Het Ministerie van Financiën deelt medede Nederlandsche Bank verleent een algemeene vergunning (No. 30) aan leden van de bedrijfsgroepen effecten handel, handelsbanken, landbouwcrediet banken en spaarbanken tot vrijgave van tegoed op girale rekeningen voor zoo ver dit tegoed niet toereikend is op geblokkeerde rekening ter betaling van de kosten van huwelijk, geboorte of begrafenis en zulks onder de volgende voorwaarden. Ie. Bij huwelijk kan door een der partijen worden beschikt tot een be drag van ten hoogste f 200 in betaal middelen terwijl bovendien ten hoogste kamer na kamer liet hij geriefelijk be woonbaar maken. In harmonie met den stijl liet hij de kamers door allerlei oude gebruiksvoorwerpen „illustreeren". Het slot Well onderging zoo een grondige restauratie. Door den laatsten oorlogsstorm, is het oude eerbiedwaardige slot opnieuw in den kring van de opmerkzaamheid getrokken. Meerdere voltreffers hebben hier verwoestend werk gedaan en niet alleen te Well kerk en toren vernield en het schoolgebouw zwaar beschadigd, maar ook aan het monumentale slot aan de Maas hun vernielend werk ver richt. Straks wordt opnieuw de hand ge legd aan dit cultuurhistorisch monu ment ter restauratie, en zal het op nieuw in zijn vroegeren glorie pralen, en wellicht nog eeuwen voortdroomen in de stilte van het weidsche omring de landschap, waarin het vcfikomen past. f 200 naar girale rekening kan worden overgeschreven. 2. De datum van het huwelijk moet worden aangetoond uit een huwelijks aankondiging, een acte van ondertrouw, of het trouwboekje. De vergunning is slechts geldig, wanneer zij uiterlijk 2 maanden voor of na den huwelijksdatum wordt aangevraagd. 3e. Bij geboorte kan door een der ouders worden beschikt tot een bedrag van ten hoogste f 200 in betaalmidde len terwijl bovendien ten hoogste f 200 naar girale rekening kan worden over geboekt. 4e. Bij aanvragen wegens geboorte moet worden overgelegd hetzij een ver klaring van dokter of vroedvrouw, het zij het trouwboekje. Na de geboorte kan de vergunning nog slechts gedu rende twee maanden worden aange vraagd. 5e. Voor begrafenis kan tot een bedrag van ten hoogste f 200 in be taalmiddelen worden beschikt, tegen overlegging van bewijsstukken van het overlijden. Op advies van het Engelsche mi nisterie van Buitenlandsche Zaken, heeft de Engelsche adviseur Maberley Dru- ning besprekingen gevoerd met Soekarno. 'Als eerste daad van de Indonesische republikeinen, waarmede een begin wterd gemaakt om uit de moeilijkheden van het oogenblik te geraken was een ver gadering, die te Batavia plaats vond, tusschen de voornaamste republikeinen, op welke vergadering de methode werd besproken van de toenadering tot de Nederlanders. De voornaamste leden waren van mee ning dat deze besprekingen zoo spoedig mogelijk dienden plaats te vinden. Deze leden beseften ook, dat het noodig is, dat de republikeinsche dele gatie, die belast is met het voeren van* deze besprekingen voorgezeten moet worden door een republikeinsche per soonlijkheid, die voor de Nederlanders aanvaardbaar is, terwijl zij er niet zeker van zijn of Hatta acceptabel is, zoo lang als het Nederlandsche standpunt in deze aan hen nog niet bekend is. 1 'r Deze leden van het werkcomité stel len voor, dat niet alleen een conferentie! van drie partijen met de Nederlandersi en de Britten, maar ook directe beJ sprekingen met de Nederlanders zou den moeten plaats vinden buiten Java. De keuze van de republikeinen schijnt Singapore te zijp.. Amir Sjarifoedin,. de republikeinsche minister vaiK Voorlichting heeft een verklaring afgelegd namens zijn „re geering". Deze verklaring houdt zich in het geheel niet bezig met de con ferentie en luidt als volgt: „T>e regee ring van Indonesië is van meeniengj dat de Indonesische kwestie niet alleen van invloed is op het herstel van de wereldorde, maar dat zij ook van vi taal belang is voor een blijvenden vre de in het Verre Oosten. Óm deze re denen is de regeering van meen'ing,. dat besprekingen over de Indonesische kwestie slechts dan vrucht zullen kun nen dragen, als zij op internationale basis worden gehouden. Voorbereidende informeele besprekingen over de uit eindelijke conferentie kunnen door bei de partijen worden gehouden in tegen woordigheid van een derde bemidde lende partij. De Indonesische regee ring legt er den nadruk op, dat zij, bereid is besprekingen te beginnen met iedereen op basis van het zelfbeschik kingsrecht van het Indonesische volk. Een Vikingschip met roode zeilen, waarin een wit kruis, de Deens'che vlag. daarachter de Nederlandsche drie kleur. Slechts twee woorden als bn- derschrift „Hjaelp Holland". Dat is een frissche affiche, waar mede het comité „Hollands Hjaelpen" alle Denen opwekt te geven voor het zoo zwaar geteisterde Nederland. Tot op heden zijn reeds twintig schepen aangekomen met c.a. 3500 ton levens middelen, w.o. bacon, kaas, eieren, melk poeder enz. Er zijn reeds groote par tijen allerhandë artikelen aangekocht^, o.a. 100.000 paar kinderschoenen. Denemarken is een der eerste lan den geweest, dat gevolg heeft gege-1 ven aan de dringende vraag naar ge reedschappen. Reeds zijn aangekomen: 1000 hamers, 1000 schoppen, 1000 bij len 5000 pannen en 6000 poften. Voor glas wordt nog onderhandeld. De inge zamelde gelden bedragen tot op heden circa Kr. 10.000.000 en nog steeds stroomt het geld binnen. De regeering van Denemarken heeft de toezegging gedaan, dat wanneer de Denen Kr. 1.000.000 inzamelen, zij een zelfde bedrag zal bij betalen. De voor zitter van het werkcomité van „Hjaelp Holland", de Heer Kaslander, toonde zóó groote belangstelling voor het H.A.R.K.-adoptieplan, dat hij zal pro- beeren in Denemarken een soort gelijk plan door te voeren, zoodat dus Deen- sche plaatsen Nederlandsche plaatsen adopteeren. Op deze wijze breidt de H.A.R.K.-idee „Plaats helpt plaats" zich zelfs uit tot Denemarken. Na een bloeiperiode, die ruim 14 dagen vroeger vfel dan andere jaren,, en vrij veel beloofde, is de fruitoogst dit jaar tegengevallen. Tijdens de bloeiperiode hebben geen nachtvorsten schade aangericht, maar de weersomstandigheden waren in de latere perioden niet gunstig en veel fruit ging, zooals men dat hier noemt „loo- pen", waardoor de opbrengst aanzien lijk minder werd. Zoo waren er hier boomgaarden, waar andere jaren hon derden kisten fruit uitkwamen en dit jaar slechts enkele tientallen kisten. De kwaliteit van de verschillende soorten was ook aanzienlijk minder dan andere jaren. Dit moet geweten worden aan de omstandigheden, dat er niet gespoten kon worden of zeer onvol doende. De houdbaarheid van het fruit is dan ook zeer gering. Dit jaar zal aan verschillende boeren, die misschien nog wat afwijzend stonden tegenover de be spuiting, geleerd hebben, dat zonder bespuiting geen goed fruit meer te kweeken is. De bladstand van de boomen was dit jaar ook lang niet voldoende. Op zichzelf genomen zou dat niet zoo erg zijn, maar hierdoor is de knop- vorming voor het volgend jaar ook onvoldoende. We mogen dus voor 't komende jaar geen grooten oogst verwachten. Veel boomgaarden hebben bovendien door de inundatie van deze streek veel geleden. Zoo zijn er, op het dorp Rijswijk, boomgaarden van struiken, waar en kele duizenden struiken zijn doodgegaan* die reeds begonnen te dragen. Dit beteekent dus een strop van vijf jaar. Alles bijeengenomen kunnefn we dus zeggen, dat het jaar 1945 voor de Betuwe niet gunstig is geweest voor wat betreft het fruit.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

De Sirene | 1945 | | pagina 1