oKei cJVleuw Officiëele mededeelingen Binnenland waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard" K een van de voornaamste hoogtijden van oe toestand in Ned.-lndië en het stand punt van de Ver. Staten. Almkerk in den ouden tijd. 2e jaargang, no. 85 maandag 31 december 1945 VAN r ir Uitgever: K. VELTMAN te Drunen Algemeen Redacteur: J. H. ROZA te Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN te Heusden Verschijnt Maandag en Vrijdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden; per week 15 ct.losse nummers 10 ct. Advertentiën 20 cent per regel Advertenüën en berichten worden ingewacht: Voor het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen uiterlijk 10 uur; voor het Vrijdagnummer tot Donderdagmiddag uiterlijk 2 uur - en zijn gebruiken „Een groot mysterie 't nieuwe jaar verborgen ligt het nieuwe leven d'onthulling is geen mensch .gegeven, geen aardsche machten .'t zijn Godsgedachten Stemmingen en beelden rijzen in on ze herinnering op, als Oudejaarsavond daar is. We doorleven opnieuw de blijde, maar ook droeve momenten van het vergleden jaar, en zien nog eenmaal terug, ten afscheid, op wat voorbij- l ging en staande aan de grens van den nieuwen jaarkring vragen wij ons af, wat zal het nieuwe jaar ons brengen? Het weten, dat ook luiden iets af te eischen of te nemen..." Te Budel trok op Oudejaarsdag de jeugd bij groepjes langs de straat zin gend: „Lief Vrouwke, lief vrouwke! Nieuwj aar ge ven, Ge kunt verdienen 't eeuwig leven, 't Eeuwig leven is beter gewonnen, Dan eenen vergulden draad gesponnen, Kijk eens in uw kofferken, Daar leggen veel roode appelkens in. Geef wat, spaar wat! Een ander jaar al weer wat! Koekerelle! Elders zong men „Geluk in 't Nieuwjaar Met een zoopje x) er bij, Dat is goed voor mij! Ook dit Nieuwj aarsgebruik is zoo goed als verdwenen. Nog gehandhaafd zijn steeds het schieten in den Oude jaarsnacht, het zenden van Nieuwjaars kaarten, enz. „elk klein gebeur' uit Gods gedacht' geboren... is, doet ons vol vertrouwen de toekomst tegemoet treden. Vanouds behoorde „Nieuwjaar" tot den jaarlijkschen feestcyclus. Was op alle andere tijden pretmaken hoofddoel, op den Nieuwjaarsdag werd, gewenscht en voor dat wenschen gaf men wat. Men strooide geld met kwistige hand. Wester is niet heel nauwkeurig vol- gens sommigen, als hij zegt, dlat het eerst in 1575 was, dat toen door Requesens werd vastgesteld en inge voerd, dat het kerkelijk en burgerlijk jaar, hetwelk tot dien tijd toe altijd met Paschen was begonnen, voortaan met den eersten Januari een aanvang zou nemen. Wel deed de kerk een poging om het des jaars te stellen op 25 December om zoodoende de Kerstvreugde te schui ven op de plaats van de oude heiden- sche Nieuwj aarsgebruiken van 1 Jan., maar dat streven leidde tot geen resul taat en het volk bleef vasthouden aan zijn pretmaken op den eersten Januari. Vele vorsten hadden hun eigen hofstijl. Volgens dezen begon het nieuwe jaar op Paschen. Almanakken en rekenin gen gaven den eersten Januari als „de JaersdaCh" aan. In dezen „chaos" wil de Requisens eenheid brengen en hijl vernietigde, op 's konings bevel, den hofstijl en bepaalde, dat het burger lijk jaar zou beginnen op 1 Januari. Het nieuwj aar-vieren ging oudtijds met groot lawaai gepaard, waar bij de bedoeling voorzat de booze geesten, nu reeds weer het nieuwe jaari re igdente verj agen Zooals wij, moderne menschen graag een blik zouden willen werpein r den zwarten hoogen muur, die ieuwe tijdsperiode omsluit, waren oude Germanen zeer nieuwsgierig wat het nieuwe jaar zou brengen, trachtten iets van den geheimzinini- dichten toekomstsluier op te lich- door op het dak hunner woningen I >t het zwaard in de vuist, waarop vjover runen waren gekrast. Ij'Vol spanning letten ze daarbij op het indgedruisch. Alleen de heilige Noor- inwind in den Nieuwjaarsnacht zou n gelukkig jaar brengen, maar den Westenwind voerde dood en verderf aan: helden en vorsten zouden om komen, terwijl bij Oostenwind het vee £OU sterven. Een Zuidenwind voorspel de in dezen nacht den dood van vele volksgenooten. „Anderen zaten aan een Kruisweg een stierenhuid om zich van de fen, die in den nacht in menigte ondtrokken, omdat het hun verhuis- nacht was, goed geluk te laten voor spellen". In later tijd vond men het beter om door klokgebons het nieuwe jaar in te luiden. Ook trok de jeugd wel zingend en tegelijkertijd bedelend langs 'de hui zen, maar soms verbood de plaatselijke overheid dit, als b.v. te Nieuwpoort (£.H.): „Nieumand 't zij jong of oud zal vermogen Nieuwjaar te zingen of in iemands huizen te loopen en den 1) zoopje suikerwater of water met stroop. Op 19 December werd door het Amerikaansche ministerie van buiten- landsche zaken een belangrijke verkla ring afgelegd over den toestand in in Ned.-lndië waarin de Amerikaansche regeering haar standpunt ten a.anzien van de situatie aldaar uiteenzette. Namens de geallieerden, aldus werd opgemerkt, werd aan den opperbevel hebber van Zuid-Oost Azië, admiraal Mountbatten, de verantwoordelijkheid opgedragen om: 1. De Japansche overgave in Ned.- lndië te aanvaarden 2. Om de Japanners te ontwapenen en uit Indië te verwijderen 3. Om de overgave van Japansch krijgsmateriaal te verzekeren. 4. Om de geallieerde krijgsgevange nen te bevrijden en voorzooveel nojodig te repatrieeren. 5. Om de veiligheid van meer dan 100.000 geïnterneerden, waarvan de meerderheid vrouwen en "kinderen, te verzekeren. Door de meeningsverschillen tus--1 schen Indonesiërs en Nederlanders was deze opdracht moeilijker geworden. Met bezorgdheid volgde de regeering der Vereen. Staten, de ontwikkeling der gebeurtenissen in Ned.-lndië. De Amerikaansche regeering had ge hoopt dat besprekingen tusschen Indo nesiërs en Nederlandsche autoriteiten geleid zouden hebben tot een vreedzame regeling welke gelijkelijk rekening zou houden met de natuurlijke wenschen der Indonesische volkeren en "de rechtma tige rechten en belangen van Nederland. De Ver. Staten erkennen, dat de ver antwoordelijkheid om tot een oplossing der moeilijkheden te geraken in de eerste plaats berust bij de Nederland sche autoriteiten als vert^genwoordi-! gers van den territoritalen souverein, en bij de Indonesische leiders. Niette min stelt Amerika groot belang in de oplossing van vraagsttukken welke van uitnemend belang zijn voor de geheele wereld. Hieraan werd toegevoegd, dat d£ eenige wensch der Ver. Staten i9 om een zoodanige vreedzame oplossing tot stand te ■'Sen komen, welke het meest geëigend zal zijn, stabiele ver houdingen in de wereld te verzekeren, alsook den voorspoed en het geluk der menschheid. Naar het oordeel der Amerikaansche regeering kan zoodanige overeenkomst slechts bereikt worden als alle betrok kenen met rustigen blik en bezield met dien wil tot samenwerking, de proble men onder de oogen zien. De regeering hoopt, dat de onder handelingen, die waren afgebroken, spoedig hervat zullen worden, en dat allen in Ned.-lndië de noodzaak daar van zullen inzien, opdat een vreedzame oplossing van het geschil zal worden bereikt. In Amerika waren er velen die niet op de hoogte waren van de beslissin gen, die door het geallieerde opperbe vel waren getroffen en vaak werd ge vraagd: waarom zijn er Britsche troepen geland, waarom knapten de Nederlan ders zelf de zaken daar niet op? De Nederlandsche regeering heeft in haar verklaring hierop het antwoord gegeven en verklaard dat door het ge allieerd opperbevel de taak van de ont wapening der Japanneezen in Nederl.- Indië had opgedragen aan de Britten. Het spreekt vanzelf dat Nederland niets zal nalaten om onze Britsche bond- genooten zooveel mogelijk te steunen opdat spoedig het oogenblik bereikt zal worden, waarop wij die taak zullen kunnen overnemen. De AmerikaaJnsche regeering toont zich bezorgd dat de besprekingen met de nationalistische leiders zouden zijn stop gezet. De Ned. regeering heeft zich gehaast de Amerikaansche regee ring op dit punt gerust te steljen. Nederlanders en Indonesiërs blijven voeling houden op Java. Voorts bevindt de lt. gouverneur-generaal van Ned.- lndië zich thans hier om besprekingen met de Ned. regeering te voeren, die een vlot verloop nemen. Daarop zal overleg met de Britsche regeering, waarbij de It. G.G. mede aanwezig zal zijn, aansluiten. Men mag hopen, dat dit overleg zal leiden tot vaststelling van een concreet ën vast omlijnd programma, dat zoowel in Ne derland als in Indonesië alsook door onze bondgenooten met instemming zal worden begroet. INLEVERING BONNEN „KEUKEN GEREI EXTRA". Detaillisten, die nog in het bezit zijn van een restant aantal bonnen „keukengerei extra" (zoowel blauw als rood) kunnen deze voor 19 Jan. 1946 bij den plaatselijken distributjedienst: inleveren tegen zegels keukiengierei. De inlevering dient te geschieden in veelvouden van 100 punten ein met een minimum van 100 punten. DISTRIBUTIE TEN BEHOEVE VAN SCHIPPERS. Voor het zuiden des lands zijn de onderstaande distributiediensten aange wezen om de aanvragen van schippers, betreffende schoenen, textiel, keuken gerei en houten meubelen, in behande ling te nemen: Weert, Terneuzen, "Maastricht, 'Geleen (Stein), Linne (Maasbracht), 's-Herto- genbosch, Oosterhout, Dinteloord, Waalwijk, Echt, Nijmegen en Zaltbom- mel. Schippers kunnen zich uitsluitend tot één van deze distributdedienstiön wenden met hun aanvragen voor boven genoemde artikelen. Daar Almkerk tot die gemeenten be hoort, die veel van den St. Elisabeths- vloed te lijden hebben gehad, en een groot gedeelte van dit dorp voorgoed in de golven is verdwenen, is van de oudste geschiedenis van deze plaats maar weinig bekend. Schutjens zegt, dat de gemeente of het ambacht Almkerk vóór den St. Elizabethsvloed bestond uit de dorpen Eemkerk en Eemstein (moet zijn Alm- stein), en dat de gemeente haar naam ontleent aan het riviertje de Alm, dat, vóór dat de Maas van Bokhoven naar Loevestein gegraven werd, zijn oor-» sprong had in de Bommelerwaard en bij het voormalige Almsvoet uitstroom de in de Maas, maar dat het watertje nu begint bij de kerk te Rijswijk, van daar langs Waardhuizen, Emmikhoven en Almkerk loopt, om dan zich met den Gantel of Oostkil te vereenigen en zoo gezamenlijk de Bleek te vormen. Nu bestaan er, betreffende Almkerk enkele charters, waarvan de ouderdom opklimt tot voor den St. Elisabeths- vloed. Uit deze is nog wel een en ander omtrent de alleroudste geschiedenis van Almkerk af te leiden. Van Beurden heeft deze afzonderlijk uitgegeven. Wij lezen daarin, dat in het jaar 1374 een zekere Johanna van Gennep en haaf echtgenoot Reynout van Brederode hun heerlijkheden van der Alm en der Eem voor schuld ver panden aan Johan van Polanen, Heer van der Leek en Breda. Genoemde echtelieden toch, zijn door den „last van orloghe ende andere nootzaken, die (op hen) comen syn, mijt groter schuit ende swaren commer beladen". Daarom hebben zij besloten, „om meerdere schade te verhoeden", aan hun „lieven neve heeren Johani van Polanen", al hun bezittingen, „die der heerlicheyt van der Alm ende van der Eem toebehoren mijd huysse tot Almsteiyne ende mitten gherechtjen ende heerlickheyden van onssen ambach ten dair binnen gelegendat is te weten van Emkercke, van der Op-Alm, van der Uet-Alm ende van Voersater- werd", te verpanden. In een nieuw charter, van 12 Febr. van hetzelfde jaar verzekeren de boven genoemde echtlieden aan den heer v. Polanen het rustig bezit van de ver pande heerlijkheden. Ze beschrijven* hierin, dat ze „onssen lieven neve he ren Johan van Polanen, here van der Lecke en Breda voirscz. ende synen gheerven vryiick, rostelick ende ón- wederseghet van ons off van yemant van onsser weghen zullen laten bewyn- den". Verder geven Vrouwe Van Ghennep met haar echtgenoot Reynout van Bre derode in een volgend charter opt, wat ze aan hun „lieve neve" schuldig blijven. Moerdijkbrug bijna gereed. De KNAC meldt, dat naar alle waar schijnlijkheid de verkeersbrug biijl Moer dijk over het Hollandsch Diep reeds; de volgende week voor het verkeer zal kunnen worden opengesteld. Over twee gedeelten zal éénrich ting ver keer moeten worden toegepast in verband met de geringe breedte van enkele overspanningen. Gecombineerde reisbiljeeten N.S. en K.L.M. In samenwerking tusschen de K.L.M. en de Nederlandsche Spoorwegen zul len gecombineerde luchtvaart-spoorbil- jetten worden uitgegeven waardoor het yoor het publiek mogelijk wordt zich aan één kantoor te voorzien van één reisbiljet voor aaneensluitende lucht en treinreizen. Men kan dan een plaats bewijs koopen, geldig voor de treinreis van een N.S.-Station naar Amsterdam C.S. plus de vlucht van Schiphol naar een vlieghaven buiten Nederland in) Europa of omgekeerd. Deze gecombineerde biljetten zullen reeds met ingang van 1 Jan. 1946 verkrijgbaar worden gesteld aan die K.L.M.-kantoren, Inlichtingenbureaux der N.S. en de daarvoor in aanmerking komende reisbureaux. Indien deze regeling voldoet, zal tot uitbreiding van dezen dienst wofden overgegaan. Termijn aangifte oorlogsschade verlengd. Het ministerie van Financiën brengt ter algemeene kennis, dat de termijh. voor indiening van aangiften wegens oorlogsschade, zooals bedoeld in art. 8, lid 1 van het besluit overgangsre geling oorlogsschade (K.B. van 16 Ju ni 1945, Staatsblad no. F 98), welke termijn aanvankelijk tot 1 October '45 en vervolgens tot 1 Jan. 1946 werd ver lengd, nog eenmaal, maar nu voor het laatst, zal worden verlengd en wel tot 1 Maart 1946. De schade-enquetecommissies zullen dienovereenkomstig de aangiften tot laatstgenoemden datum alsnog in ont vangst nemen, zonder nader onderzoek naar de oorzaken der vertraging. yy

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

De Sirene | 1945 | | pagina 1