Hemelvaartsdag.
Afwikkeling van Noodvoorzieningen
£v\ MrTri
waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard"
Dussen's natuurschoon en oude gebouwen
COMMISSIE VAN OVERLEG
voor het
Landschapsherstel-
3E JAARGANG. No. 22
MAANDAG 27 MEI 1946
uhd van altüia
Uitgever: K. VELTMAN, Drunen Algem. Redacteur: J. H. ROZA, Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN, Heusden - Tel. 19, Giro 61525
Verschijnt Maandag en Donderdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden; per week 15 ct.losse nummers 10 ct Advertentiën 20 cent per regel
Advertentiën en berichten worden ingewacht: Voor het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen uiterlijk 10 uur; voor het Donderdagnummer tot Woensdagmiddag uiterlijk 2 uur
Boven het zwaar, donker geboom
te van Gethsémané's hof, rijst de top
van den Dzjebel et Toer, den heili
gen Olijfberg, waar de gids den toe
rist nog wijst den afdruk van Jezus'
linkervoet, dien de Heiland zou hebben
nagelaten, toen hij zegelend heenvoter
naar den Hemel, nagestaard door zijn
discipelen, tot een luchtige wolk Hem
onttrekt aan hun blik. Sinds is Chris
tus, opvaren jaar op jaar gevierd en
zijn Zijn troostrijke, woorden, betreffen
de Zijn Wederkomst devoot bepeinsd.
Het volksgeloof omgaf dezen dag
met tal van gebruiken, waarvan die
van het „dauwtrappen" wel het meest,
bekend is.
Aan den dauw toch schreef men
genezende kracht toe, vooral bij oor
ziekten. We zien hier een parallel mïet
de zuiverende vuren, die eertijds ge
brand werden in tijden, waarin een be
paalde ziekte heerschte. De uitstralende
krachten bezaten magische energie tot
wering van demonen, en heksen.
In prillen ochtend trok men er op uit,
voorzien van een pot en doek, waarbij
de laatste in het dauw doordrenkte gras
werd geslagen, en boven de pot werd
uitgewrongen.
Vroeg, zoo zeiden we, ging men op
stap, want het was de bedoeling, om
vóór kerktijd weer thuis te zijn. In la
ter t ijd evenwel trok men steedS( verder
de velden in en aangelokt door de
schoonheid der natuur, vergat men me
nigmaal den kerktijd, en bleef den He
melvaartsdag in het wijdsche veld door-
brengen.
In de Middeleeuwen stelde men
Christus' hemelvaart wel op zinnebeel
dige wijze voor. Een Christus-beeld
werd aan een touw door de opening van
den zolder geheschen. Daarop wierp
men een brandende stroopop naar be
neden, als symbool van het overwinnen
van den boozen geest.
Processies, in dezen tijd gehouden,
naar den Olijfberg, illustreerden den
gang van den Meester met zijn jonge
ren naar den top. Daar aangekomen,
las de leider het Hemelvaartsverhaal.
Dan bluschte men de tot nu toe bran-"
dend gehouden Paaschkaars.
Nu kon het licht der kaars worden
gedoofdde uit het graf Verrezene
was nu, immers heengegaan.
De Hemelvaartsdag werd eertijds ver
re gewaardeerd boven de andere feest
dagen.
Kunstenaars ontleenden aan dezen dag
hun motieven. De groote Rembrandt,
schiep met schaduw en duisternis en
felle lichtcontrasten de schoonste ef
fecten.
Afkeering van mythologische onder
werpen bracht hij tal van Bijbelsche
tafereelen op het doek, die zich kun
nen kenmerken door „eenvoudigheid,
waarheid en diepgevoel".
Onder deze moet ook het feit van
Hemelvaartsdag worden genoemd.
De Hervorming deed al het mogelijke
om misbruiken op üezen dag afge
schaft te krijgen. En al bleef door de
ze felle Hervormings-actie, het versie
ren der kerkgebouwen met groen en
bloemen nu achterwege, toch hielden
de devote, plechtige processies staande,
werden op de Christelijke feestdagen
de' folkloristische spelen gehandhaafd
en de gebruikelijke liederen gezongen.
Zoo bleef b.v. het bovengenoemde
„dauwtrappen" zeer lang gehandhaafd
te Amsterdam.
Het herstel van de schade aan land-,
tuin-, boschbouw en woeste gronlden
is opgedragen aan den Rijksdienst voor
Landbouwherstel, waarbij thans zeer
sterk de noodzaak naar voren is geko
men om niet alleen het cultuurland en
de boschcomplexen te herstellen, waar
dit van economisch belang is, doch ook
aan gebouwd onroerend goed iro
het Land van Heusden en Altena,
ressorteerend onder het Streekbu-
reau v. d. Wederopbouw te Alm-
kerk, Verlaat C 15.
Binnen enlkele weken zullen verte
genwoordigers van het College van Al-
gemeene Commissarissen v. d. Weder
opbouw de bewoners van diverse Kerk
dorpen der gemeenten in het Land
van Heusden en Altena ter plaatse in
de gelegenheid stellen de rekeningen,
nota's, kwitanties en dergelijken voor
uitgevoerde noodvoorzieningen aan On
roerend goed te bespreken en, in
dien dezen acceptabel zijn, ter plaatse
in te leveren om de afwikkeling hier
van te bespoedigen.
Hiertoe zullen deze vertegenwoordi
gers in diverse! dorpen één dag zitting
houden. Data en plaats van deze zit
tingen worden nog nader bekend ge
maakt. Teneinde ,dan een vlotte gang
van zjjken in de hand te wecken ma
ken wij de belanghebbenden nu alvast
op het volgende' attent:
le. Op de rekeningen, nota's en
kwitanties e.d. moet duidelijk vermeld
staan„Betreft Noold;voorzie:ning".
2e. De rekeningen, nota's, kwitan
ties e.d,. moeten in tweevoud aan de;
vertegeWoordigenrs worden voorge
legd. Nu kan het voorkomen dat de
belanghebbenden de rekepingen, nota's
al aan de. betreffende aannemers be
taald hebben en van deze rekeningen en
nota's slechts een exemplaar bezitte,n.;
Hiervan moeten de menschen dan zelf
afschriften maken, ook van de bijbe-
hoorende kwitanties. (De afschriften,
behoeven niet gezegeld te zijn).
Maak hierbij geen fouten!
3e. Op de rekeningen, nota's, kwi
tanties e.d. moet duidelijk vermeld staan
a. naam en adres van den eigenaar/be
langhebbendeb. omschrijving van het
aard object waaraan de noodvoorzie
ning is geschied (dus bijv.: „woon
huis met bergplaats", „woonhuis",
woonhuis met bakkerij", („woonhuis
met winkel" enz. enz.)
c. de ligging van het perceel waaraan
de noodvoorziening is geschied, indien
bekend ook de kadastrale gegevens.
d. naam en volledig' adres van den aan
nemer die het werk heeft uitgevoerd,
dus bijvoorbeeld:
a. Nota voor Jan Jansen, B 86,
Babiloniënbroekb. voor Noodvoor
ziening inzake oorlogsschade aan zijn
woonhuis met schuur; c. gelegen tej
Meeuwen F. 36, Kadaster Gepn. Meeu-,
wen Sectie D 286d. van Pliet Gernent,,
Metselaar, A 23, Eethen.
4e. moet uit de $ek}0ningen, nota's,,
kwitanties e.d. duidelijk blijken waarom
het uitgevoerde W|erk noodvoorziening
is. Indien de eigenaar/belanghebbende
de rekening al aan de aannemer heeft
betaald, en duidelijke omschrijving vol
gens bovenstaande richtlijn ontbreekt,
moet hij dus in de eerste plaats zelf een
afschrift van de rekening en kwitantie
maken, in de tweede plaats zelf een om
schrijving in tweevoud bijvoegen waar
om zijns inziens van noodvoorziening
sprake is.
5e. op de rekeningen, nota's e.d.
moet vermeld staan of en indien,
hoeveel crediet de betreffende aanne
mer via de Wederopbouw al op diie
rekening ontvangen heeft van de Ned.
Midd. Bank.
WERKZAAMHEDEN uitgevoerd in op
dracht van „Bureau Wederopbouw
Boerderijen" of één van haar voor
malige vertegenwoordigers.
Deze voormalige vertegenwoordigers
^ijn: Arch. A. v. Stokkum, Mr. v. Cooth-
straat 8, Waalwijk, werkzaam geweest:
in Eethen; Arch. C. Schellekens, Kard.
v. Rossumstraat 82, Dongen, werk
zaam geweest te DussenArch. J. v.
Lint, Emmalaan 33, Ginneken, werk
zaam geweest te Almkerk; Arch. Bu
reau Bezemer en de Snoo, H. Maasdijk
A 23, Wijk, werkzaam geweest te Veen,
Wijk, Andel, Giessen, Aalburg, Rijs
wijk en Woudrichem.
Als gevolg van onderling overleg tus-
schen het Streekbureau Almkterk en
het Bureau Wederopbouw Boerderijen,
worden de belanghebbenden verzocht
ken zijn uitgevoerd in opdracht van
de rekeningen voor werkzaamheden wei-
Bureau Wederopbouw Boerderijen of
een van haar voormalige vertegenwoor
digers (zie boven), in vijfvoud, met af
schrift van bewijsstukken in te zenden
aan die voormalige vertegenwoordigers
van Bureau Wederopbouw Boerderijen,
welke indertijd, hetzij mondeling-, hetzij
schriftelijk de opdracht tot het werk
heeft verstrekt.
Deze rekeningen zullen dus door het
Bureau Wederopbouw Boerderijen wor
den afgewikkeld en komen dus niet
voor behandeling via het Streekbureau
voor den Wederopbouw te Ahnkerk in
aanmerking.
Nadere opgaaf van data, dorp, en
plaats van de zittingen van de vertegen
woordigers van het College van Alge-
meene Commissarissen v. d. Wederop
bouw volgt.
Houdt U precies aan bovenstaande
richtlijnen, het is Uw eigen belang!
Indien een belanghebbende nog moei
lijkheden bij het volgen van deze richt
lijnen ondervindt, wordt hem/haar aan
geraden 'zich tot de betreffende aan
nemer te wenden, die het werk heeft
uitgevoerd.
om in de zwaar geteisterde gebieden
weer een landschap te scheppen. In de
geïnundeerde gebieden is al het op
gaande hout en het struikgewas ver
nietigd. Buitenplaatsen, erven van boer
derijen, wegen en dijken zijn thans
geheel boomloos. Het land ligt open
en wordt op schadelijke wijze aan den
wind blootgesteld. De schoonheid van
ons typisch Hollandsche landschap is
verloren gegaan en heeft plaats gemaakt
voor een kale cultuursteppe.
Samenstelling en doel der
commissie.
Bij het Ministerie van Openbare Wer
ken en Wederopbouw is dezelfde
wensch naar voren gekomen, mede in
verband met het herstel van de be
plantingen binnen de bebouwde kom
men. Ambtelijk overleg heeft er toe ge
leid, dat onder voorzitterschap van een
der directeuren van den Rijksdienst
voor Landbouwherstel is Ingesteld een
„Commissie van Overleg voor het Land
schapsherstel."
De werkzaamheden van de C.O.L.
omvat o.m. het vaststellen van een
eventueele extra financieele bijdrage in
verband met aesthetische eischen. Voorts
het geven van opdrachten aan bepaalde
daartoe bekwame landschapsarchitecten
tot het samenstellen van een plan voor
een groot gebied met de daarbij behoo-
rende detailplannen. Ook zal aan het
distribueeren en doen aankweeken van
het benoodigde plantenmateriaal aan
dacht besteed worden.
De financiëele zijde.
De Minister van Financiën heeft voor
1946 een bedrag van 1 miljoen gulden
toegezegd aan den Rijksdienst voor
Landbouwherstel voor het verleenen van
subsidie in verband met de bevordering
van beplanting, uit het oogpunt van
landschapsherstel. Hierbij is speciaal ge
dacht vaan boerenerven, buitenwegen,
dijken en buitenplaatsen.
Teneinde voor een dergelijke bijdra
ge in aanmerking te kunnjen komen is
het noodig, dat het plan beoordeeld
wordt door bovengenoemde commissie
Of een door deze commissie aan te 'wij
zen supervisor.
Op deze wijze wordt het mogelijk
het landschap als een organisch geheel
te herstellen, terwijl de waarborg be
staat, dat bij de beplanting binnen de
bebouwde kom alle aandacht wordt ge
schonken aan de aesthetische en stede-
bouwkundige eischen.
De taak van supervisor is het opma
ken van grootere landschapsplannen en
het toezien op en het leiden van het
ontwerpen van de detailplannen.
Belanghebbenden doen verstandig het
opmaken van de plannen i„ overleg met
den supervisor te doen geschieden.
Voor nadere inlichtingen kunnen zij
zich eveneens tot de Inspecteurs van
den Rijksdienst voor Landbouwherstel
wenden.
temidden van oorlogsruïnes.
Het zal niemand kunnen of durven
ontkennen, dat de verschillende hoe-
gangs wegen tot het dorpje Dussen,
aan de Bergsche Maas gelegen, tot zo
mer. 1944, aan een sprookje gelijk wa
ren. Dussen-Binnen met z'n mooie hoo
rnen en kronkelende wegen door de
velden is mooi.
De wegen waren versierd met prach
tige oude gebouwen, van enkele honder
den jaren oud, afwisselend door Kasteel!
en van burgerwoningen.
Deze woningen eveneens zqer oud,
vormden als het ware een geheej, miet
de groote rijen oude canadaboomen,
die in de omgeving stonden.
Het water „De Dusse" stroomt vre-.
dig tusschen de wegen en boerderijen
voort. Hoevelen hebben zich niet te-»
goed gedaan, op een voo rj aars wande
ling door Dussen-Binnen, "bij het zien!
spelen van al die vischjes in de gouden
stralen van het voorjaarszonnetje.
De Oude Korenmolen en het Kasteeli
vormden tezamen monumentale ge
bouwen van dit deel van Dussen en zijinl
te beschouwen als 2 oude machtige
toegangspoorten tot het dorpje.
Toen ik in 1946 op een mooie April-
sche zomerdag, een wandeling door
Dussen-Binnen maakte, bleef er iets^
onzegbaars droevigs bij me, want van
al idit mooie natuurschoon en gebou-t
wen is friet veel meer overgebleven, f
Einde 1944 kwam Dussen in den
Frontsector van de Bergsche Maas te
liggen. De Engelschen hielden Dussen
regelmatig onder vuur, met het gevolg
dat vele gebouwen, zwaar gehavend
werden.
Erger was het toen de Duitschers
overgingen tot het afstoken van boerde
rijen en woonhuizen. De groote gebou
wen als Kasteel en de Oude Koren
molen bleven steeds het doelwit van de
Engelsche artillerie.
Toen de Duitschers trachtten een
nieuw Bruggehoofd over de Maas, bij)
het Capelsche Veer te vormen, werd
Dussen bezaaid met granaten.
De sporen van dit alles zij|n nogi
overal te zien, ook al is het puin groo-
tendeels geruimd en de granaattrech-^
ters gedicht. Het is met deze streek
als met een goede bekende, die je na
een verschrikkelijk ongeluk deerlijk ver
minkt terugvindt.
Het ieven staat hier echter ook niet
stil. Temidden van de gruwel der ver
woesting beleeft de natuur haar opstan
ding. De akkers worden weer groen,
tusschen restanten van fundamenten van
vernielde boerderijen en boomeni die
fcwaar gehavend uit den strijd zijn
gekomen, doch waarvan nog enkele
takken beginnent ipt te botten.
In een verlaten boomgaard, die voor
d,riekwart, tengevolge van plaats gehad
hebbende inundatie is gerooid gewor
den, bloeit nog een eenzame kersen
boom. Ik passeer de Oude Nederland-
sche Hervormde Kerk; onder de scha
duwen van restanten van muren liggen
vele soldaten begraven, in het kille
graf.
De eerste madeliefjes bloeiden reeds
met schuchtere kroontjes op jen rond
om deze graven en een bende tjilpende
musschen lawaaiden minnestrijd op de
kruizen.
Van de oude Korenmolen is de kruin
geheel ingedeukt. Overal hebben de
granaten, dezen ouden grijsaard ver
wond. De wieken hangen er gebroken
bij. Het monumentale Kasteel met z'n
