Plaatselijk Nieuws
Ingezonden.
ANDEL.
Het plan. bestaat, om naast
de bestaande Vrouwen/ereen., een
Herv. Zendings'krans op te richten.
In de Ned. Herv. kerk werd
een extra-gift ontvangen voor het
Consistoriefcnds van f 100.
Tot ouderling' der Nederl.
Herv. kerk is gekozen dhr. j.
Boilman en herkozen dhr. H. de
Fijter; .tot diaken is herkozen de
heer A. v. Andel.
17 Eec. is alhier een land-
boüwliuishuidcursus geopend
Tot ouderling en diaken
der Geref. Kerk alhier zijn geko
zen de heer en W. Versteeg! en J.
Visser
Prettig en leerzaam, zijn de
beide adjectieven, die we moeten
plaatsen voor J?/aarfeest der Herv.
Jonge Meisjesvereen:ging'alhier,
gehouden oj) Maandagavond j.l.
Ce leiding dezer vergladering
berustte bij ris. Klerkx. Het rijk
gevulde programma, met mi'nler
aan 37 punten bevattend, werd op
vlotte wijze afgewikkeld. Opstellen
en voordrachten wisselden elkaar
in gepaste volgorde af. Ce hoofd
schotel vormde wel de uit 3 series
bestaande voordrachten wedstrijd,
waaraan heel aardige prijzen waren
verbonden Alle deelnemers ken
den het gedicht prompt uil het
hoofd, wat. gezen de vaak respec
tabele lengte dezer letterkundige"
producten, een heele prestatie mag
genoemd worden.
Om kort te g'aan verwierven
uit de ie serie B. Hak de iste
prijs, A. v. Berk el de 2e prijs en
C. Sterrenburg de 3de prijs.
2e serie ie pr. M. Vos, 2e ptr.
A. Verwijs, 3e pr. B. Naayen.
3e serie: ie pr. j. Sterrenburg,
2e pr. J. Treffers, 3e pr. T. Bou-
man en G. de Fijter.
4e serie ie pr. L. Hartingsvelt.
2e pr. A. v. Eetenf 3e pr. MJ
Kraay. Ce overige deelnemers kre
gen troostprijzen.
Ce belangste l ng was, onclan'ks
het koude winterweer, zeer be
vredigend te noemen. Een gehou
den collecte, ten bate der kas der
vereeniging' bracht ruim ƒ.43 pp.
Zeer zeker een pracht-bedrag!, dat
rot dankbaarheid stemt.
Ce Herv. Jonge Meisjes-
vereen. zal een Kerstavond houden
in besloten kring.
De heer L. A. v. Eeten al
hier is herkozen als bestuurslid
van de Afd. Noordbrabant van
De Centrale Candbouw-Onderlinge
Bedrijfsvereeniging.
DUSSEN
Tot „ouderling der Geref.
kerk alhier is gekozen de heer W.
Pellikaan en tpt diaken G. de
Peuter.
De Geref. Jongel. Vereen,
kreeg gepasseerden Zen lag bonds-
bezoek. Ce afgevaard gden van het
Bondsbestuur, dhr. J. Besheuvel,
sprak over Wat bedoelen wij met
ons Geref. Jeugdwerk?
Wegens den plotseFng in
gevallen vorst hebben zich 200
personen voor een overbrugg:ngs-
uitkee ing ter gemeente-secretarie
aangemeld.
De echtgenoote van M. B.
viel een dezer dagen van den zol
der, waardoor zif zware lichame
lijke kneuz ngen opliep en een arm
brak.
De heer A. M. Jans, amb
tenaar ter secretarie alhier, is be
noemd tot Gomm es ter gemecnle-
secretar'e te Eersel (N.Br.).
Enkele weken geleden is in
deze gemeente een ijsclub aan de
Korn opgericht. Het bestuur was
nog met de voorbereidingen be
zig, om het terrein zoo goed mor
gelijk door pen kie ne dijk in te
sluiten, toen onverwachts de vorst
inviel. Het is jammer voor de
schaatsF'efhebbers, dat ze thans
nog .geen gebruik van hun ter
rein kunaen maken, daar het ge
heel droog is komen te ligjgen
Veen, 9 December 1946.
Mijnheer de Redacteur.
Gaarne eenige plaatsruimte, in
dien. mogelijk.
Nog steeds, en meer en meer
gespannen staat in het middelpunt
onzer belangstelling Onze Oost,
Nederlandsch-Oost-lndië. De erfe
nis onzer vaderen, de <zeevaarders
van de kleine republiek der' Vier-
eenigde Nederlanden, wélke geen
moeite en offers te groot hebben
geacht, om een handelsweg te vin
den naar het schoone Jndië.
Hoe htebben wii Indië verkre
gen? Geroofd, zooais men biet wel
eens wil voorstellen? Een onjuiste
voorstelling. 1
Naar onze overtuiging is het
verkrijgen van Indië, onafscheide
lijk verbonden aan die oorzaken
van de opkom'st, bloei en groot
heid der zeven Geünieerde Puo-
vinciën.
We we ten uit 's lands historie
bladen, hoe ons volk in een lange
en dikwerf bange worsteling yan
80 jaren, voor hlun vrghe d en
zeker niet in de laatste p.aals voor
vrijheid van geweten, om! God te
mogen dienen overeenkomstig Zijn
Woord, uit zwakheid krachten heb
ben verkreglen, in, den krijg sterk
zijn geworden.
Menigmaal in onzen tijd wordt
het zoo voorgesteld alsof .liet toen
maar alleen ging 0111 behioud van
vrijheden óf ui tb eiding van pre vi
le giën. Hiertegen het volgende
„De oorsprong' der grootheid
van de republiek is geweest niet
eene vrijheid, die dikwijls meer in
naam dan 'in werkelijkheid be
stond, maar 'het geloof onafschei
delijk van de zegeningen IGods".
(Groen v. Prinsterer. Geschiedenis
des Vaderlands).
„Men eischt 'het verlaten van
Gods Woord, wat Gode zij dank,;
niemand wil, 'liever alles ;te wa
gen, dan dezen schat :te verliezen".
(Willem van Oranje 1580).
„Zii trachten niet anders dan in
vrijheid v.aii 'geweten, den -Naam'
Gods, door den een: gen mndde-
laar Jezus 'Chr: stiis aan te roepen".
(Emanuel v. Meteren, Nederland-
sche Historiën).
"Deze zaak en dit werk zijn niet
van de menschen. .maar /uit God".
(Jan van Nassau).
„Wij v e r wepe n den k o n: ng, ook1
dewijl hij gezworen vijand van de'
ware Religie en van Gods Woord,
in geenerlei manier het bestuur
des Lands hebben wil dan op voor
waarde van het Rijk van }ezu.s
Christus te kunnen uitroeien".
(Marnix van St. Aldegonde).
„Maar des te meer zijn wij be
gaan met die wakkere mannen
die alles op hfet Spel zetten voor
het geloof, dat hun allies was".
(R. hruin. Voorspel van den tach-
t'gjarigen oorlog).
„Voor Godes Woord geprezen
Heb ik vrij onversaagt
Als een hield zonder vreezen
Mijn edel bloed gewaagd".
(Wilhelmuslied).
Hoe hebben wij Indië dan ver
kregen? i
Jn de 1 5e eeuw .ontdekten Portu-
geesche zeevaarders Bartholomeus
Liaz en Vasco di Gama den zee
weg' naar Indië om de Kaap de
Goede Hoop. Hollandsche zeevaar
ders dreven in dien tijd handel met
Portugal en haalden indische koop
waren uit de haven van Lissabon,
de hoofdstad van Portugal naar
ons land en voeren jer ook mlede
naar de Noordelijke Europeesche
landen. In 1580 veroverde .de in
onze Vaderlandsche Gesch:edenis
beruchte Hertog van Alva Por
tugal voor den Spaansehen ko
ndig Fi.ips II. Na verloop van
enkeie jaren verbood de kon ng
van Spanje aan de Hollandslehe
schepen de haven van Lissabon
meer aan te doen en ook de an
dere havens van het dberische
sch erei.and.
Onze zeevaarders, voor geen
klein geruchtje vervjaard, zochten
nu zelf den weg naar Indië. Ee be
kende Jan Huygen Linschoten
voer 13 jar en als matroos op de
Portugeesche handelsschepen naar
Indië, teneinde de vaart «en ^de
handelswijze te leeren kennen. ^Po
gingen werden aangewend om langs
de Noord Indië te bereiken. Over
wintering der Hollanders op Nova-
Zembla 1 5961597. In den zelf
den tijd ongeveer landden Hout
man en de Keyzer, na een reis van
446 dagen te Bantam en wapperde
voor het eerst het Oranje, blanje,
bleu onder den blauwen hemel
van Indië. (23 Juni .1596).
Spoedig volgden meerdere rei
zen en lag Indië open voor den
ondernemenden Hollandsc'hen han
delsgeest, terwijl het als een natio-
nalen plicht werd beschouwd, tuize
vijanden die door allerlei knevela
rijen de inlandsc'he bevolking
trachtten uit te buiten en zich op
vele plaatsen gis hieersehers geves
tigd hadden, in het Oosten aan te
tasten. 1
In 1602 oprichting der Oost-
Indische Compagnie, welke zich
ten doel stelde overal in Inciië;
handelsbetrekkingen aan te knoo-
pen. Zij verlangden slechts gele
genheid tot uitoefening van handel
en b emoe'den zich weinig' met in
landse he aangelegenheden, en liet
verkrijgen van souvereiniteitsrech-
ten lag niet in de bedoeling!. Eoor
allerlei omstandigheden heeft zij
die op verscheidene plaatsen en
gebieden toch gekregen, deels
door verdragen, deels door tu,Sr
schenbeiden te komen bii oorlogen
van inlandsche vorsten onderling.
Meer en meer verloren de Portui-
geezen en de Hollanders /vonden
bii de Indische volken een veel
gunstiger onthaal.
Ce Oost-Ind:sche Compagnie
had het volstrekte monopolie van
de vaart op OostJnd'ië9 en het
recht, op naam der ;Staten-Gene-
raal met de Oostersche vorsten,
overeenkomsten te sluiten, troe
pen in dienst te nemen/, sterküen
te bouwen en gouverneurs aan te
stellen. Een der eerste gouverneurs
was Jan Pieterszoon Coen 1619
1623 en 1627 1629). ^Ende
Eispereert niet, ontsiet uwe vijan
den niet, want als God met o!ns
K cslïi daer in Indiën wat g;roots
verricht worden". Zijn levenspro'-
gram was„God heeft de men
schen de kennis der zeevaart niet
alleen gegeven, om uit het eene
land te halen, wat hem in 't zijne
ontbreekt maar ook omdat hij het
aardrijk zou vervullen en Zijn
Woord over de ge heele wereld
verkondigt en verbreidt zou wor
den. 't Is meer dan tijd en hloolg-
nood;g, dat hier goede leeraren
worden gezonden: Tie religie is de
sterkste band waarmede de zegen
Gods verkregen en behouden
wordt".
„Eerst religie dan justitie, dan
negotie" was de zinspreuk van
een late ren gouverneur-generaal.
Niet alle gouverneurs en amb
tenaren zijn zoo serieus in het
waarnemen van de hun toebe-
trouwde ambten geweest, maar
toch kan onze koloniale politiek
de proef met andere mogendhe
den, inzake beheer der koloniale
gebieden, glansrijk doorstaan.
Op de eerste bladzijde van het
archief van den stichter der Kaap
kolonie staat een gebed van J&n
Antonie van Riebeek, dat a,l's de
oorkonde der Hollandsche kolonie
in Zuid-Afrika kan genoemd wor
den en waarin de zegen aijge,-
smeekt wordt om bijwomng der
Vaderlijke wijsheid en verlichting
des harten, opdat aile m'5verstand
en gebreken geweerd blijven en in
hunne raadslagen n'et anders mo
ge besluiten als hetgeen strekken
mag tot grootinaking en lof van
Uw allerheiligsten Naam, zonder
in eeniger mate op eijgenbaat of
particulier profijt uit te zijn. Wij
b'dden en begeeren in den naam
van Uw lieven Zoon, onzen Hei
land en zaligmaker, Jezus Chris
tus, die ons heeft leeren bidden
Onze Vader, enz." (9 April .1652).
Vroom, trouw en vroed waren
die mannen in Neerlands belden-
tiicjperk. Alle onderdrukking der
inboorlingen wilde men tegengaan
zooals uit het volgende aritikel
blijktvZoo wip iemand van de
Inwoners kwalijk bejegent, slaat
of stoot, hetzij hii gelijk .of ongelijk
heeft, zal in het aanzien .van deze
met 50 slagen gelaa,rst worden,
opdat zijlieden daaruit mogen be
speuren, dat zulks tegen onzen
wil zij en wii genegen zijn om met
hen in alle vriendelijkheid te ver-
keeren volgens last van onze heei-
ren princioalen". Een bladzijde uit
onze koloniale politiek!.
Precies 225 jaren later op den-
zelfden dag, 9 April 1877, ontving
de wettige opvolger van Van Rie
beek, President Burgers van Trans
vaal een brief van een dienaar dier
koningin van Engeland, waarin hii
te kennen geeft, hun la'nd onder
Engelsche vlag te brengen en bun
zei ven hun politiek bestaan te ont
nemen, wat in den lateren Boeren
oorlog 1899IJ902 ook is ge
beurd. Is hier misschien sprake
van roof?
Groot was de naijver der JEngel-
schen in Indië. Tegen den zin
van J. P. Coen werd .een handels -
overeenkomst met hen aangegaan.
Later hebben zii zich geheel uit
onze Oost tie rugjgte trokken.
In 1798 gingen de bezittingen
der Oost-Indischie Compagnie over
aan de Bataafsche rfepubliek.
Onze historie bezien bii het licht
van Gods Woord, waarin onzé va
deren, ook bij hun kolom aal be
heer bewezen hebben zondige men
schen te zijn, maar waarin d'es
te mefer uitkomt de onbedriegelijk
heid der Goddelijke belofte. Bij
den aanvang der worsteling, 1 568,
Spanje rijk en machtig, ons volk!
arm1 en eilend:g, geuzen, dat zijn
bedelaars. 1648. Spanje, de staat
die vroegier naar de wereldmonar-
chie dong, machteloos en uitge
put en liet zich elke vernedering
wélgevallen, en de Zeven Provin
ciën voor wie in den aanvang' geen
offer der gehoorzaamheid en on
derwerping, behoudens vrijheid
van ge we ch, te zwaar zou, g'eweest
zijn, waren nu, een in alle wereld-
deelen geëerbiedigd. i,n de .Euro
peesche Christenheid med,e toon
gevend Gerneencbest". (Een ieder
die daartoe in de gelegenheid its,
verzuime niet eens te gaan bezien
de plafondschilderirtg.in. de verga
derzaal van de Eerste hamer der
StatemGeneraal op het Binnenhof
te 's Gravenhage). „Dé jeugdge
Republiek, gevormd doo-r den
moed en de volharding van Evan
gelie belijders. Gode meer gehoor
zaam dan ipenschen. was .het ge
denk teeken van de onbedriegelijk-
heid der belofte Zoekt .eerst het
Koninkrijk Gods en zijne gerech
tigheid en alle deze dingten zullen
u toegeworeon worden". (.Groen
v. Prinsterer}.
En alzoo is onze Oostf Neder-
landsch Oost-Indië een erfenis on
zer vaderen, dat wij n'et mogen
verkwanre en aan een troep revo-
lufiopaire elementen Vvelke eerst
met den vijand geheuld hébben.
Wii mogen dat ook met op
grond van de roejrng der over-
hed van NederlancL om' het
Woord Gods, overal te doen pre
diken en dus zeker niet de A*ta-
Psche onderdanen van het koning
rijk der Nederlanden, meer en
meer of geheel prijs »te ge ven aan
het He'dendom óf aan het Ainti-
chris te 1 ij k e Mohamm e danisme
Komt het er evenwel toch van.
dan onderschrijven wii geheel de
woorden, kort ge'eden gesproken
door oud-m'nister Gerbrandv :^,,dat
wii dan, den oorlog /ïLsnog verlo
ren hebben". En dan denkt onder-
geteekende terug aan de .woor
den die 'hij fjdens de bezettüng
wel eens heeft gebezigd,, bevreesd
als hii toen al was. .toen> Tnd'iëf
sf>ontaan aan 'de zijde der geali-
lieerden in den oorlog „.gegaan,
tegen Janaig als stootblok voor
Australië, binnen betrekkelijk kor
ten tijd in handen der Jjapanmersf