N°. 28.
Donderdag 11 April 1878
1® Jaargang.
i
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
it
BINNENLAND.
Iets over de Electrische
Verlichting.
II.
/1U CUlltlvIl IUU X V\J t/ f 4 J -J "J -» - - L<J
Reclames of aanbevelingen beneden de rubriek Binnenland 15 cent per gewonen regel
In de volgende regelen wenscheu wij onzen
lezers een beknopt overzicht te geven van
de ontwikkeling dezer nuttige uitvinding.
Reeds voor 60 jaar werd het electrische
licht door Humphry David uitgevonden. Deze
beroemde natuurkundige nam op zekeren dag
twee op de wijze van potlooden gepunte
houtskoolstaafjes en bevestigde aan elk daar
van een geleiddraad van een zeer sterke
galvanische batterij. Dadelijk zag hij de
kolen sterk gloeien en terwijl hij die eenigs-
zins van elkander verwijderde, vormde zich
tusschen de punten der houtskoolen een
eenigszins gebogen lichtstreep, de Voltaïsche
boog. Uit de punten der kolen straalde een
verblindend licht.
Dit lichtverschijnsel kan tusschen alle
lichamen, die de electriciteit geleiden, worden
voortgebrachtde puntenwaartusschen het
zich vormt, electraden genaamd, kunnen der
halve uit elk metaal bestaanmen heeft
echter bevonden dat het licht sterker is
naarmate de punten lichter vervliegen of
verbranden. Tusschen platinadraden is het
electrische licht het zwakstetussehen licht
vervliegende metalen zooals zink sterker
het sterkste tusschen een metaaldraad en
kwikzilver en tusschen kolendie met licht
vervliegende lichamen verzadigd zijn.
Het kwikzilver wordt echter weinig ge
bruikt wijl het in de open lucht niet mag
branden, daar de kwikzilverdamp nadeelig
voor de gezondheid is.
Daar de hitte van het electrische licht
buitengewoon groot isverbranden daardoor
de koolspitsen langzamerhand. Door dit
verslijten verwijderen zich de koolspitsen
langzamerhand van elkander en daar de kracht
van het licht van den juisten afstand der
beide koolspitsen afhangt, moet men die door
middel van een uurwerk den regulator- op
den bepaalden afstand houden.
Eene belangrijke verbetering heeft men
ook in den laatsten tijd in toepassing ge
bracht, door iu plaats van de oorspronkelijke
kool, zoogenaamde gaskool te gebruiken.
Dit zijn kolen, die bij de gasfabrikatie zich
aan de wanden van de retorten aanzetten.
Zij geleiden de electriciteit veel beter en
hebben een grooter weerstandsvermogen dan
de gewone kool.
Eene derde en hoogst gewichtige verbe
tering bestaat eindelijk in de toepassing van
mechanische kracht, in plaats van de gal
vanische batterij om den electrischen stroom
voort te brengen. De toepassing van een
batterij van 60 elementen, dat is 60 groote
met zuur gevulde glazen cylinderszoo als
vroeger aangewend werden, was veel te om
slachtig en het op deze wijze voortgebrachte
licht werd veel te duur, zelfs aanzienlijk
duurder dan gaslicht.
Thans wordt voor dat doei de electromag-
netische machine aangewend, die den stroom
voor het electrische licht aan zeer geringen
prijs leveren. De machines naar het stelsel
van Gramme en Siemens worden voor de
sterkste gehouden. Zij worden meestal door
zooals dan ook op alle fabrieken het geval is.
Maar nog bleef een groot gebrek te over
winnen. Het electrische licht, zooals het
oorspronkelijk gebezigd werd, was veel te
sterk voor het oog.
De koolspitsen ontwikkelen een lichtsterkte
tot 1500 vlammen eener wit brandende car-
cellamp, die in het uur 40 gr. olie verteert,
en men zou 78 kilo raapolie of evenzooveel
steenkolengasdat een ballon van 9 meter
middellijn vult, op eens moeten verbranden
om een even sterk licht te verkrijgen. Vol
gens eene berekening van den met roem
bekend Eizeau zou dit- S8/10o gedeelte van
het zonnelicht zijn Maar het menschelijk
oog kan zulk eetie lichtsterkte niet verdragen
en het zou gevaarlijk zijn om bij dat licht
gedurende eenigen tijd zonder voorbehoed
middel te werken. Een der uitstekendste
natuurkundigen te Brussel, de heer Plateau,
is feitelijk door te lang de gloeiende kool
spitsen te hebben gadegeslagen, blind ge
worden. Het kwam er derhalve op aan,
dit schitterende en boven mate sterke licht
in kleiue gedeelten, als het ware in enkele
kaarsen of gasvlammen, te verdeelen, die men
naar welgevallen kan plaatsen.
Dit vraagstuk is in den laatsten tijd op
bevredigende wijze opgelost. Een groot
Franscli natuurkundige, de heer Le lloux,
heeft daartoe eene inrichting uitgevonden,
die het mogelijk maakt verschillende regu
lateurlampen in den stroom van één electro-
magnetische machine te voegen. In plaats
van één enkel licht voort te brengen van de
sterkte van 500 carcellampen, geleidt zij liet
licht naar verschillende punten en vermin
dert zoodoende de lichtsterkte van elk dezer
vlammen tot de sterkte van 7 5 carcellampen,
terwijl door een Russisch werktuigkundige
zelfs lampen van 25 gewone vlammen worden
vervaardigd.
Het electrische licht heeft een buitenge
woon lichte kleur; men kan echter de kleur
wijzigen, door bij het niet geleidende om
hulsel der koolspitsen een weinig kalk of
droetriaan te voegen. Daardoor wordt het
licht iets rood er. Ook door een kap van
melkglas kan het getemperd worden.
Door genoemde verbeteringen is het elec
trische licht een practisch middel van ver
lichting gewordenof het er werkelijk toe
geschikt is om de gewone wijze van verlich
ting te verdringen, zal de tijd moeten loeren.
Men verlieze hierbij echter niet uit het
oog, dat tot voor een paar jaren het elec
trische licht alleen een voorwerp van nieuws
gierigheid was, aan wiens toepassing niemand
dacht, terwijl thans dat licht reeds op tal
van plaatsen wordt aangewend.
van een adres te Bladel, waar zij juistere
informaties zal kunnen inwinnen.
Z. M. heeft benoemd tot ambt. van het O.
M. bij de kantonger. in het arr. 's-Hertogen-
bosch, voor dc kantons 's-llertogenbosch, Ileus-
den, Waalwijk en Oss, ter standplaats 's-llerto
genbosch, Jhr. Mr. J. L. W. K. Von Weiier
tot Poel wijk, advocaat te Zutphen.
In de op 2 April te Oosterhout gehouden
raadsvergadering zijn op voorstel van den Wet
houder Fick bij acclamatie benoemd als leden
der commissie van beraadslaging voor het ge
projecteerde kanaal van Eindhoven—Tilburg—
Breda—Oosterhout naar den Amer, de Burge
meester de heer Gescher en de heeren van
Oldeneel en Smits, die de benoeming hebben
aangenomen.
Naar aanleiding van het door den Raad der
gemeente Tilburg aan Gedeputeerde Staten ge
daan verzoek, is de hoofdingenieur van den
provincialen waterstaat gemachtigd tot het bij
wonen der vergaderingen, die door de daartoe
benoemde Commissie met de Gemeentebesturen
van Breda en Oosterhout zullen worden gehou
den, ter behandeling van het plan tot aanleg
van het scheepvaart-kanaal van uit de Zuid-
Willemsvaart langs deze gemeente naar de be
nedenrivieren.
Ook is er in de op 30 Maart te Breda ge
houden openbare raadsvergadering o. a. tot
hetzelfde doel benoemd eene commissie van drie
leden, bestaande uit de heeren De Man, van
Mierlo en Van der Borgh.
Op de rivier voor Woudrichem stootte Vrij
dagavond een aakje, met steenen geladen en van
Andel komende tegen een krib en zonk onmid
dellijk in de diepte; de opvarende schipper en
diens zoon werden spoedig door van Woudrichem
ter hulp gesnelde visschersvaartuigen aan wal
»ebraclit. Voor den schipper kwam de hulp
echter reeds te laat. Toen hij aan wal werd
gebracht was hij reeds dood.
De man was te Hardinxveld woonachtig en
laat eene weduwe met 5 kinderen na.
Zooals men weet, wordt tegenwoordig ook uit
afval van hout papier gemaakt. Deze tak
van industrie valt zeer in den smaak van de
klompenfabrikanten te Wamel en omstreken, om
de voordeelige wijze waarop zij daardoor van
hunnen overvloed van spaanders en krullen af
komen. Een ingezetene van die gemeente, na
melijk,' maakt er zijn werk van om allen mo
elijken afval van de klompenmakerij op te
koopen. Met karren vol gaan die houtsnippevs
scheep, om uitgevoerd te worden naar de groote
papierfabrieken in het buitenland, waar ze ge
malen en gekookt worden, om later als papier
weder in den handel te komen.
^Verleden Zondagnamiddag (31 Maart) zoo
schrijft de heer mr. N. J. C. Snouck Hurgronje,
lid van de Gedeputeerde Staten van Liraburg,
aan de Middelb. Ct, begaf ik mij met den trein
van 5.42 naar 's-Gravenhage. Ik had een
dameskoffer bij mij, dien ik als passagiersgoed
liet inschrijven. De koffer was behoorlijk ge
sloten en de sleutel tweemaal omgedraaid. On
der weg hadden wij geen ander oponthoud dan
noodig was om te Roozendaal en te Rotterdam
van trein te verwisselen. Wij kwamen op den
bepaalden tijd te 's-Gravenhage aan, waar ik
den koffer onmiddelijk in ontvangst nam, onder
mijne oogen op een rijtuig deed plaatsen en er
mede naar een logement reed. Bij het openen
van den koffer bleek het, dat een klecdingstuk,
dat met een bepaald doel boven op in een lossen
bak was nedergelegd, aldaar niet meer aanwezig
was. Het werd echter den volgenden morgen
onder in den koffer teruggevonden, doch nu
werd tevens bespeurd, dat een zeer klein siga
renkistje, geschikt om een pakje van 25 sigaren
te bevatten en dat dus gemakkelijk in den zak
kon gestoken worden, alsmede een klein karton
nen doosje, inhoudende twee tienguldenstukken
en een gulden, verdwenen waren. Dit doosje
was, met eene ter betaling medegegeven rekening,
in een papier gepakt ontvangen en zoo in den
koffer geborgen. Het ontvouwen papier en de
rekening werden teruggevonden. Aan het slot
van den koffer viel niets te bespeuren en het
lijdt dus geen twijfel of de koffer is onder weg
met een valschen sleutel geopend en vervolgens
doorsnuffeld en beroofd.
Van het voorgevallene heb ik den volgenden
dag terstond aangifte gedaan bij den hoofdcom
missaris van politie in den Haag.
De gezamenlijke spoorwegmaatschappijen hier
te lande hebben besloten om met 1 Mei a. s.
in het internationaal verkeer geen restitutiën
van personen vrachten meer te verleenen op enkel
reiskaartjes, retourbiljetten en bagage-repus, waar
van geheel of gedeeltelijk geen gebruik is ge
maakt door omstandigheden, onafhankelijk van
de spoorwegdiensten.
In No 28 van „De Meijerijsclie Courant"
komt een artikel voor over den erwten-kever,
overgenomen uit „De Echo van het Zuiden
De redactie" van dat blad voegt er echter
bij Na bekomen informatie, door ons te
Bladil gedaan, is aldaar den gevreesden
kever onbekend.
Wij hebben nu aan de redactie eenige
erwten gezondènwaarin zich de kever be-
»«JI ucuuuucii. «.Vindt, en die, wij staan er voor in uit
een stoommacliiue in beweging gebrachtBladel afkomstig zijn, me opgave evens
De eerste van het zestal stalen snelzeilers, die
voor de Admiraliteit te Glasgow gebouwd wor
den, liep dezer dagen te water. De Comus (zoo
heet het schip) is gebouwd uit staal, met eene
omkleeding van hout, doch zonder pantsering.
Zij meet 2300 ton, en_ is, met hare machtige
stoommachines en volledig zeiltuig, geheel inge
richt op snelheid van beweging. Hare zuster
schepen, die nog op stapel staan, dragen de
namen van Champion, Curacao, Conquest, Cleo
patra en Carvsfort. Deze bodems zijn bestemd
om in tijd van oorlog (le Britsche handelsvloot
j te besetiermen tegen ongepantserde vijandelijke
1 kruisers.
Naar aanleiding van den grooten brand in de
kazerne te Utrecht, heeft de Minister van Oor
log voorschriften gegeven voor elk garnizoen,
hoe ingeval van brand in het kwartier of in de
gemeente gehandeld moet worden, terwijl tevens
eenige veiligheidsmaatregelen zijn voorgeschreven.
De vindingrijkheid der dieven houdt met de
toenemende 'waakzaamheid der politie gelijken
treddaarvoor getuigt weder het volgende
Sedert geruimen tijd werden uit de goederen
stations in Duitschland pakketten vermist, die
op zoo geheimzinnige wijze verdwenen, dat de
wakers ten einde raad waren.
Eindelijk zijn echter de dieven gevonden. Het
waren twee personeu, waarvan de een in mand
of kist werd geborgen, die als bestelgoed door
zijn makker aan liet station werd bezorgd. Zoo
dra nu de goederenloods wegens etenstijd der
beambten gesloten werd, kwam de levende waar
uit zijn schuilhoek en pnkte dan al wat voor
de hand lag in de plaats, die hij ledig had ge
laten, waarna hij zich op de een of andere wijze
uit de loods verwijderde.
De spoorwegmaatschappij verzond dan het
gestolene naar het opgegeven adres, waar de.
dieven het in ontvangst namen. Zonder gevaar
was deze list niet. Een der dieven bekende
eens bijna het leven te hebben verloren, daar
men hem op het hoofd plaatste. Op het punt
om te stikken kwam er echter gelegenheid de
kist te verlaten.