BUITENLAND.
BINNENLAND.
De strijd om het bestaan tusschen
het gas en het electrische licht
te Parijs.
Frankrijk en Belgie zijn thans aan liet onder
handelen over het invoeren van internationale
postzegelsdie over en weer in beide landen
kunnen gebruikt worden.
De redevoering van den Franschen Minis
ter Freycinet tegen de algemeene amnestie, die-
op last der regeering door geheel Frankrijk
verspreid werd, maakt overal een voortreffelijken
indruk. Men wenscht daar volstrekt de amnes
tie niet. Te Parijs schijnt men t-r ook zoo hard
niet naar te verlangen, als de leiders der bewe-
hing het doen voorkomen. De zaak laat de be
volking koud.
De min of meer communalistisch getinte or
ganen openen een inschrijving, uit welker op
brengst de kosten zullen moeten bestreden wor
den der aanplakking van de redevoeringen door
Louis Blanc, Proust en Madier voor de amnes
tie gehouden.
De Senaat heeft bij tweede lezing met 162
tegen 126 stemmen het ontwerp tot reorganisatie
van den hoogen raad van onderwijs goedgekeurd.
Uit Engelsch Indie is het belangrijk be
langrijk bericht ontvangen, dat het leger van
Candahar bevel heeft ontvangen in het begin
van Maart naar Ghuznee op te rukken waar
Mohamed Jan zich verschanst heeft. Inmiddels
heeft generaal Roberts een onderhandelaar naar
hem gezonden. Veel zal dit niet baten want
de man is bijzonder strijdlustig en nog steeds
bezig de stammen tegen de Engelschen op te
ruien.
Meer en meer waarschijnlijk wordt het
dat de Duitsche Regeering inderdaad eene be
lasting zal heffen voor de vrijstelling van den
militairen dienst. Die belasting zou worden
georganiseerd op den grondslag der inkomsten
belasting en de opbrengst wordt geraamd op
10 a 15 millioen Mark.
Uit Berlijn wordt aan de Kölnische Zeitung
geschreven dat de hoop op een vergelijk met
Rome voor het oogcnblik zoozeer verflauwd is,
dat de Regeering op de ondersteuning van het
Centrum niet meer rekenen kan. Slechts dan
zal ze eene meerderheid knnnen verwerven
wanneer conservatieven en liberalen zich ver
eenigen.
Uit St. Petersburg wordt gemeld, dat naar
aanleiding van de jongste ontdekking eener tweede
geheime drukkerij vele inhechtenisnemingen
hebben plaats gehad o. a. te Odessa.
De toestand van de Czarinne gaat steeds ach
teruit. Ook de Keizer moet niet wel wezen 't
geen hem slechts te pas komtnu juist Vorst
Alexander van Bulgarije is overgekomen om zijn
gast te zijn.
Een particuliere dépêche uit St. Petersburg
van 17 Feb. meldt het volgende.
Er is eene mijn -gesprongen in het paleis.
Twintig personen zijn er door gedood.
Tilburg, 18 Februari 1880.
Verleden Zaterdag avond is hier eene verga
dering gehouden van belangstellenden in neutraal
lager onderwijs voor meisjes, en wel naar aan
leiding van het jongste Raadsbesluitwaarbij
eene subsidie van f 300 wordt toegekend aan
eene op te richten school voor M. U. L. O., voor
meisjes. Er is besloten dat men zich andermaal
tot den Gemeenteraad zal wenden ter verkrij
ging eener hoogere subsidieofzoo de Raad
daartoe niet wil overgaanalsdan aan belang
hebbenden de middelen mogen worden aangewe
zen om in de behoefte aan zoodanige school
te voorzien.
Het brievenvervoer van hier naar Holland,
vooral via Breda enz. naar Rotterdam en 'sHage,
laat in sommige opzichten nog veel te wenschen
over. Terwijl de eerste trein 's ochtends ten 7
ure vertrekt, worden de bussen in de stad van
den vorigen avond half negen tot den volgenden
morgen 9 ure niet geledigd, zoodat de voor die
plaatsen bestemde brieven eerst te 11,38 kunnen
worden verzonden, hetgeen groote vertraging en
ongerief veroorzaakt. Hierin zoude kunnen wor
den tegemoet gekomen lo. door de stadsbrieven-
bussen voor 7 ure te doen lichten; door de ge
legenheid te geven om met den trein, die v.m.
9,30 via Breda naar Rotterdam vertrektook
brieven te kunnen verzenden. Hierdoor zouden
de handelaars zeer gebaat worden.
Waalwijk, 18 Februari, 1880.
Bij kon. besluit is benoemd tot burgemeester
der gemeente Baardwijk de heer J. A. J. Van
Heijst.
Het bericht in ons vorig nummer, dat het
plan voor den spoorweg Zwaluwe-Bosch gereed
was, is ten volle bevestigd. Wij kunnen thans
officieel mededeelen dat de onteigeningsstukken
voor die lijn bij het gemeentebestuur zijn inge
komen.
Volgens dit plan loopt het spoor in de rich
ting van de le Zeine, ten Zuiden langs Baard
wijk, door den Overlaat en snijdt den dijk te
Drunen nabij den molen. Het station komt
tusschen den Kerkpad en de Kloostersteeg.
Zaterdag werd alhier eene talrijke bijeen
komst gehouden van vertegenwoordigers en ei
genaars van 91 poldersuitwaterende op het
Oude Maasje, de Donge, de Bleek enz., ter be
raadslaging over hunne belangen ten opzichte
van het regeeringsplan tot heropening van de
Oude Maas; dat is om de Maas van Hedikhui-
zen af haren loop te doen neman door de bed
ding van het Oude Maasje tot in de Amer.
Een adres aan de Provinciale Staeeu werd met
bijna algemeene stemmen goedgekeurd en onder-
leekend, inhoudende het verzoek niet aan te
nemen het voorstel om een prov. subsidie van
een millioen gulden voor dit werk toe te staan.
Adressanten meenen toch dat de betrokken
polders die eene oppervlakte van 30,000 hec
taren uitmaken, daardoor grootelijks worden be
nadeeld. Ook werd er eene commissie benoemd
van 11 leden, die met het waterschapsbestuur
van het Oude Maasje werkzaam zullen zijn om
de belangen der genoemde polders te behartigen,
waar zulks blijken zal verder noodig te zijn.
De Raad der gemeente 's Hertogenbosch
heeft Vrijdag eene belangrijke vergadering ge
houden. Naar aanleiding van een aantal adres
sen van ingezetenen dezer stad waarin op voor
ziening tegen overstjooming der stad werd aan
gedrongen stelden Burgemeester en Wethouders
voor te besluiten de stad in te polderen en wel
naar een planin 1877 ontworpen door deu
ingenieur Van Hasselt en thans gewijzigd door
het raadslid (hoofdingenieur van den waterstaat
in dit gewest) den heer Bake. De wijzigingen
door den heer Bake aangegeven, zijn in hoofd
zaak om in plaats van een schutsluis aan den
mond der haven drie keersluizen te bouwen, nl.
een aan den mond der haven een aan de
Kalkbrug (ter vervanging van de tegenwoordige
Geertruisluis) en een aan de St. Janspoort ter
plaatse waar nu een schotbalksluisje ligt. Zoo
dra het water een hoogte heeft bereikt van 4
meter boven A. P., zou de sluis aan de Kalk-
biug en aan de St. Janspoort moeten gesloten
worden en eerst bij een hoogte van 5 meter
boven A. P. de keersluis aan de haven. Het
stoomgemaaldat de stad van kwelwater moet
bevrijden en strooming in de Dieze moet brengen,
zou geplaatst worden aan den grooten Hekel.
De kosten van het gehecle werk zijn begroot op
f 150.000.
Burgemeester en Wethouders geven in over
weging bij aanneming van het plan te bepalen,
dat het werk binnen twee jaar na de aanbeste
ding gereed moet zijn en dat de ingenieur Van
Hasselt met de uitvoering van het werk zal
worden belast; vootIs om te besluiten tot het
aangaan eener geldleening van f 150.000 tot
dekking der kosten.
De Gemeenteraad heeftmet het oog op lie
gewicht der zaak bepaald dat deze aangele
genheid o]i gelijke wijze zal worden onderzocht
als voor de jaarlijksche gemeentebegrooting is
voorgeschreven nl. in verschillende afdeelingen;
dat onderzoek zal niét voor 1 April aanvangen;
inmiddels zullen de stukken worden gedrukt
en zullen ook bevoegde beoordeelaars buiten den
raad in de gelegenheid worden gesteld hun ge
voelen mede te deelen.
Verder is aan den Raad medegedeelddat
het station niet oostwaarts uitgebreid en de
overweg ongeveer 250 M. Zuid-Oostwaarts zal
worden verlegdmet aansluiting ook aan den
tegenwoordigen toegangsweg. De overweg zal
worden ingericht zoowel voor voertuigen als
personen met aansluiting dezerzijds aan den be-
staauden toegangsweg en naar de andere zijde
met een weg rechtstreeks naar den tweeden bocht
van den tegenwoordigen weg naar Deuteren
zoodat de gevreesde parallelwegen vermeden
worden en de toestand nagenoeg blijft zooals
hij nu is.
De zeeloods Van Drielen die den 28en
November het Ned. schip Graafstroon van Vlis-
singen naar buiten brachtmaar tot dusver nog
niet terugekeerd was heeftzooals men ver
moedde een onvrijwillig reisje moeten maken.
Hij kon om de een af andere reden niet op de
Engelsche kust afgezet worden en moest dus op
het naar Java bestemde schip blijven. Gelukkig
voor hem kon hij den 4en Januari jl. overgezet
worden op het naar New-York bestemde schip
Aleppo. Her st. Maas keert hij thans in het
vaderland terug.
Men schrijft uit Oijen aan de „Noord-
brabanter"
Nu sneeuw en ijs verdwenen zijn kan men
eerst de verwoestingen en schade zien aan de
landerijen toegebracht. Aan de zoogenaamde
„Drie Huizen" liggen ongeveer 10 heet. bouw
land déze zijn totaal geruineerd op de eene
plaats zijn diepe gaten «reloopen op de ander
de bebouwde grond er af, het overige zit diep
onder het zand bedolvenja men vindt er zand
banken van meer dan 2 meter hoog. Verder
in de omgeving liggen ruim 100 hectaren wei
en hooiland alsmede de beste gronden in den
polder van Oijen deze zijn over het gekeel met
zand beschoten zoodanig dat men de perceelen
niet meer kan onderscheiden over het algemeen
zijn het hoogten en laagtendaartusschen liggen
hoopen zwarte moergrond essenboomen en andere
die daar mei wortel en al zijn nedergedreven.
Ook de weteringwaardoor de polders van
Megen Haren, Marcharen en gedeeltelijk Oijen
en Tesffelenhun water moeten lossen zit vol
zand over eene lengte van ruim 400 meter
naar raming zullen daaruit 5000 M. zand weg
geruimd moeten worden alvorens die polders
door de Teeffelsche sluis kunnen lossen. En
waarheen met dit zand De aangrenzende lan
derijen zijn allen ruimschoots bedeeld.
Zooals men zich zal herinneren, is van het
verongelukte stoomschip „Ballas- een der sche
pelingen door toevallige omstandigheden behou
den gebleven. De levensloop van dien man be
vat een paar niet alledaagsche voorvallen. Hij is
geboren in Frankrijk en zou verleden jaar met
een schip naar zee gaan, doch deserteerde.
Zijne oudersvan dit laatste onkundig ver
nemen eenigen tijd daarnadat het schip met
man en muis vergaan is en nemen jlen rouw
aan over hun zoon. De jonge zeeman verbindt
zich later op het stoomschip „Pallas", moet
wegens eene bekomen ernstige verwonding in het
hospitaal te Re val achterblijven het schip ver
trekt en wordt eveneens door de golven verslon
den. Na zijn herstel te Amsterdam aangekomen,
wordt hij met milde hand door de directie der
„Koninklijke Nederlandsche Stoomboot-maatsch.
van het noodige voorzien om naar zijn vader
land terug te keeren waar hij zijn familie in
goeden welstand doch wederom in diepen rouw
gedompeld aantrof.
Daar hij tot tweemalen achtereen den dans
is ontsprongen zal hij er zich voor de derde
maal echter niet aan wagenen trachten op
vasteren grond verder in zijn onderhoud te voor
zien.
Capclle17 Feb. De toelating van kinderen
tot de openbare lagerescholen volgens de Veror
dening van 21 Augustus 1860 bepaald op ieder
een eerste masndag van elke maand is thans
door den Raad vastgesteld op den eersten Mei
en eersten November van het jaar.
Ileusden, 16 Januari. Het plan tot herope
ning van het Oude Maasje vindt hier sterk ver
zet. Algemeen is men in deze streken van ge
voelen dat het geneesmiddel in deze eeger zal
zijn dan de kwaal. Men vreestdat bij d if
kcropeningjflt' iiiu^ '"1
vsn de bo ~tt^vniïën op de nieuw t<
maken Meas plaats zullen hebben, en dat bovei
dien de waterstand van het Oude Maasjezoo
mede van de Bleek en de Donge dermate zal
worden verhoogddat de uitwatering van vele
kostbare gronden in hooge mate zal worden
belemmerd,
Tal van vergaderingen en bijeenkomsten zijn
reeds gehouden om tegen het bedoelde plan in
verzet te komen.
Baardwijk. Niet zoodra hadt men Zondag
de zekerheid dat de heer J. A. J. van Heijst
benoemd was tot Burgemeester deze gemeente
of allerwege werden in een oogwenk de vlaggen
ontrold ten teeksn hoezeer de ingezetenen met
deze benoeming ingenomen waren talrijk waren
dat de bewijzen van deelnemingdie ZEd. van
alle zijden ondervond.
Er worden groote toebereidselen gemaakt om
de installatie van het jeugdige hoofd der gemeente
zoo plechtig mogelijk te doen zijn alle hier be
staande gezelschappen zullen dien dag deelnemen
aan de feestelijkheden die onder de leiding van
den Heer H. Breuer georganiseerp worden.
Tot SecretarisPenningmeester van den
Binnen en Buitenpolder van Baardwijk is be
noemd de heer A. de Kort.
Sinds aldus zegt de Fonvielle het Ja-
blochkofsche licht voor het eerst in de Avenue
de l'Opera te Parijs werd ontstoken, wordt daar
een geregelde strijd tusschen het gas en het
clectrischelicht gevoerd en het is niet onaardig
deze worsteling eens na te gaan tusschen de
twee machtige strijders die toevallig beiden in
die stad over heel wat macht te beschikken
hebbenpe Compagnie Parisienne d'Eclairage et
de Chauffage met gas is zeker een van de grootste
en meest uitgebreide die bestaan daar zij in
het bezit is van elke gasfabriekniet alleen van
Parijsmaar ook in de voorsteden. Deze zijn
alle onderling door een onderaardsch stelsel van
buizen cn pijpen verbonden zoodat gas bijvoor
beeld uit de fabriek te Courcelles naar elk ge
deelte van de stad of naar een van de buiten
wijken kan gevoerd worden,
Al deze fabrieken werkten afzonderlijk van
elkaar, totdat zij in 1854 onder eene maatschappij
gebracht werden twee moeten er bijzonder ge
noemd worden namelijk die van la Villette
die de grootste is en waar alle proeven worden
genomen die men in het belang der tabrikage
noodig achten die van Vaugirardalwaar de
retorten waarin de steenkolen aan de drooge
distillatie worden onderworpen, door de'Simensche
methode behandeld worden. Behalve dat de
maatschappij zich bezig houdtmet de gasverlich
ting, doet zij groote moeite en laat geen po
gingen onaangeroerd om het gebruik van gas
voor verwarmimg en dergelijke huishoudelijke
doeleinden meer algemeen te doen worden. In-
tussehen is het gas in Parijs nog zeer duur.
Bij de vraag om meer liehtdie allerwege ge
daan werd en nog wordt, nadat men door voor»
loopige proeven met de lichtsterkte van het
electrische licht had kennis gemaaktis de Pa-
rijsche maaatschappij niet stil gebleven en heeft
een nieuwen gasbrander geconstrueerdwelke
bij wijze van proef in verschillende drukke straten
zooals bijvoorbeeld in de Rue du 4 Septembre,
de Place de la République en dergelijke, geplaatst
werd. De gewone brandersdie iu Parijs ge
bruikt worden verbranden omstreeks 120 liter
gas per uur. In de nieuwe lampen bevinden
zich gasbrandersmet een verbruik per uur van
1400 litersde branders zijn geplaatst aan de
zes hoekpunten van een zesvlakkig lichaam in
wier midden zich eene holte bevindtwelke
daarin is uitgespaard om de regelmatigheid van
de verbranding en de betere toevloeiing van de
lucht te bevorderen. Naar beweerd wordtis
het resultaat ver boven de verwachtingen is
de verhouding tusschen de vermeerdering van
de lichtsterkte en het gasverbruik zeer gunstig.
Deze lamp is nu reeds voor vele cafe's, comedies
en winkels in gebruik doch iu gesloten gebou
wen wordt zij tot nog toe niet toegepast, omdat
de van de lamp afstralende warmte hinderlijk
is en zelfs in den zomer ondragelijk zou zijn.
Ook aan stations voldoen zij uitmuntenden
daardoor steekt het station ran de Paris-Lyon-
Mediterrannée gunstig af bij de overige die deze
lampen nog niet ingevoerd hebben.
In het eentrale gedeelte van de lamp bevindt
zich behalve de opening voor den luchttoelaat,
nog een kleine dunne gaspijpwaarvan de bo
ven opening zoo klein is dat steeds een klein
gasvlammetje aan die opening blijft doorbranden;
door deze inrichting wordt het ontsteken van
de lamp hoogst eenvoudigmen heeft namelijk
niets anders anders te doen dan de kraan te
openendie aan bet gas den toegang tot de
gasbranders verschaftwaarop deze onmiddelijk
door de kleine vlam ontstoken worden. Na
middernacht worden de gasbranders uitgedraaid
en de kraan van den centralen kleinen brander
zoover opengedraaid^ dat hij evenveel licht geeft
als een gewone ouderwetsche gaslantaren. Men
tracht de maatschappij te noodzaken hare prijzen
te verlagen en sommigen die groote hoeveel
heden gas verbruikenhebben hun eigen gas
fabriek of zullen tot den bouw daarvan over
gaan. Hiertoe behoort b. v. een groote suiker
raffinaderij gelegeu dicht bij het station vau
den Orléans-spoorwegdie jaarlijkst omstreeks
zes millioen kubieke voet verbruikt en voor wie
het voordeeliger is zelf het benoodigde gas te
fevereu.
Terwijl nil de gas-ingenieurs het huune doen
om door verbeteringen aan de lampen of wijzi
gingen in de fabrikage van het gas dit zooveel
nogelijk inqualiteit te doen rijzen hebben de
electriciteits-ingenieurs zooals wij allen weten
ook verre var. stilgezeten. De quaestie van de
verdeeling va het licht tevens de voornaamste
quaestie wordt in Parijs door de Jabloch
koffsche kaars behandeld en wel met een resul
taat waarover we hier het een en ander zullen
mededeelen.
Het Jablochkoffsche licht is zeer goed te ge
bruiken in groote winkelscorridors passages
en dergelijkeniet getemperd door de bekende
ballonnen dit laatste doet echter veel afbreuk
aan de waarde van het systeemdaar omtrent
45 percent van de lichtsterkte verloren gaat, en
daarom meent men dat het uit een economisch
oogpunt beschouwd nooit zal voldoen tenzij
misschien op de groote pleinen waar half door
schijnende ballons kunnen gebruikt worden
zonder dat daarom het licht hinderlijk is voor
de winkeliers en voorbijgangers. Doch ook hier
gelooft men dat het niet van dunrzame toepas
sing zal wezen de eenige plaats waar zij boven
alle andere stelsels te verkiezen zijn zijn do
groote gebouwen en inrichting zooals het Grand
Magasin du LouvredePrintremps en andere
terwijl niet onvermeld mag gelaten wordendat
deze kaarsen gebruikt worden voor de verlichting
van zwarte werken b. v. tegenwoordig bij de
herstelling van de Pont des Invalides aan de
Seine Dat zij bleken daarvoor uitstekend ge
schikt te zijn heeft dan ook tengevolge dat, of
schoon Jabl. stelsel voor vele gevallen ongeschikt
vrij sterk toeneemt en met dit vermeerderde
gebruik ook de hoedanigheden belangrijk ten
gunste van het systeem veranderen. Vroeger
hoorde men herhaaldelijk klachten over de tel
kens voorkomende storingen in de geregelde
verbrandingdeze hebben opgehouden en even
eens de vroeger geuite klachten over de roode
kleur die het licht had.
Men zal zich herinneren dat een vergelijking
heeft plaats gehad tusschen het Jablochkoffsche
stelsel en dat volgens Werdermannwaarvan de
uitslag ten gunste var het laatstgenoemde was
de groote fout van het Jablochkoffsche stelsel
iszooals wij boven reeds zeiden de groote
duurte en behalve de omstandigheid dat een
gedeelte van het licht verloren gaat door den
noodzakelijken ballonverliest men nog een
hoeveelheid der aangewende electriciteitwelke
op dertien percent mag geschat worden,
Wij zullen hier niet alle stelsels gaan opnoe
men die tegenwoordig in Parijs in gebruik zijn;
dit zou vervelend worden en bovendien geen
nut hebben daar misschien morgen en over
morgen weer anderen komen om hun systeem
aan te prijzen. Slechts ditde stelsels kunnen
in tweeën verdeeld worden die namelijk met
den stroomwisselaar werken en die welke een
dergelijke inrichting niet behoeven. Tot de eerste
behoort de Jablochkoff-kaars de Loutin, Suisse
en andere lampen met onafgebroken stroomen
werken dat als voordeeliger beschouwd wordt.
Intusschent zou het nog voorbarig zijn een eind
oordeel over de stelsels uit te sprekendaar
dit eerst na tal van proefnemingendie alles
moeten omvatten ,gwat daarop betrekking heeft,
met zekerheid zal kunnen geschieden.
Sommige van de groote verwachtingen die
men van het Jablochkoffsche licht bij het begin
koesterda zijn gebleken volkomen zonder grond
te zijn geweest; de toen plaats gehad hebbende
daling van de waarde der aandeelcn in gasfa
brieken is voorbij en deze hebben hun normalen
prijs weer bereiktmaar het beweren van som
migen dat deze agitatie over het electrische licht
evengoed verdwijnen zal als de andere, die jaren
geleden zijn voorgekomen is toch ook bezijden
de waaiheid. Hij die slechts rond om zich heen
ziet zal dat moeten erkennen. Overal ziet men
bewegingoveral doet met moeite voor de ver
beteringen van dit licht. Siemens bouwt op het
oogenblik een groote fabriek van electrische lam
pen en toestellen te Meauxzonder het electri
sche licht zou menig grootsch werk onmogelijk
bijtijds vobooid kunnen zijn geworden groote
particuliere inrichtingen beginnen zich meer cn
meer van dit licht te bedienen kortomalles
wijst er op heen dat de tijd van het electrische
licht wel degelijke gekomen is. En gesteld dat
alles weer over eenigen tijd zal verdwijnen, dan