Nummer 15.
Zondag 20 Februari 1881. 4e. Jaargang
1 111,
1
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Beknopte Bijdrage
BUITENLAND.
Bels
Frankrijk.
Spanje.
tot de geschiedenis van den zooge-
naamden Dijkstoel te Heusden
na 1848.
Uitgever: ANTOON TIELEN te Waalwijk
gie.
De Echo van he
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00, lranco per post door
het geheele rijk f 1,15. Brieven, ingezonden stukken, gelden
nz., franco te zenden aan den Uitgever.
Nu het Hooge Maasdijkbestuur van Heusden,
na de beruchte doorbraak te Nieuwkuik, zoo
veelzijdig werd aangevallen en van verregaande
nalatigheid en plichtverzuim beschuldigd wordt,
terwijl slechts enkele stemmen ter verdediging
van hetzelve gehoord worden, en nog wel zulke
flauwe en onhandige dat men om een boercn-
spreekwoord te gebruiken met de klomp kan
voelen uit welken hoek die wind waaitvind
ik het niet ongepast, en ter juister ure, uwe
lezers eene beknopte bijdrage tot de geschiedenis
van genoemd bestuur onder de oogeti te brengen.
Het doel van deze regelen is geenszins, om
de beschuldigingen het Hooge Maasdijkbestuur
vart Heusden zoo kwistig naar het hoofd ge
slingerd, eenige kracht of meerdere waarschijn
lijkheid bij te zetten veel minder nog om het
van alle schuld vrij te pleiten maar alleen om
uwe onpartijdige lezers een soort van maa'staf
in handen te geven waardoor zij in staat zullen
zijn op min of meer goede gronden, over meer
genoemd bestuur en zijne handelingen te kunnen
oordeelen. Ter zake
Het beheer der polders in Noordbrabant vóór
1846 liet over het algemeen en vooral ook in
het Land van Heusden veel te wenschen over,
zoodat de aandrang om verbetering van dag tot
dag toenam en de Provinciale Staten van Noord
brabant, als het ware, overstelpt werden met
klachten van de grondbezitters. Het Hooge
Maasdijkbestuur van Heusden echter maakte
daarop eene gunstige uitzondering. Jaren achter
een stond aan het hoofd van dat bestuur een
dijkgraaf, de heer Adriaan Verhagen, een energiek,
doortastend en zaakkundig man die alles wat
op het beheer en bestuur van den lloogen Maas
dijk betrekking had zoodanig wist te regelen
en besturendat het Land van Heusden de
talrijke jaren dat hij dijkgraaf was van over-
slroomingen en doorbraken bevrijd bleef, en zulks
niettegenstaande onderscheidene jaren, vooral in
1834, buitengewoon hooge rivierstanden plaats
vonden en de dijken meer dan eens tot aan de
binnentaluds wegsloegen.
Terecht begrepen de Prov. Staten voornoemd,
dat de toestand omtrent het polderbestuur in
Noordbrabant, zooals die vóór 1846 bestond,
niet langer mocht worden bestendigdzij ar
resteerden daarom een algemeen reglement van
beheervoor alle dijken en polders in Noord
brabant verbindend waarin o. a. ook de milde
bepaling werd opgenomen dat de bestuursleden
door ingelanden moesten gekozen worden. Dit
algemeen reglement is van 24 Februari 1846
Provinciaal blad r.o 60. Tengevolge van dit
reglement moesten alle dijk- en polderbesturen
binnen een bepaald tijdsbestek gereorganiseerd
worden.
Voor vale dijken en polders in Noordbrabant
werkte dit reglement uitmuntend, voor enkele
echter minder gunstig onder welke laatsten ook
de liooge Maasdijk 's Lands van Heusden kan
gerangschikt worden, terwijl het alleszins opmer
king verdiende dat daar, waar het meest om
eene betrekking van lid, heemraad, dijkgraaf of
secretaris-penningmeester van eenig bestuur werd
gestreden het minst gunstig resultaat ver
kregen werd. Ook met de verkiezing van nieuwe
heemraden dijkgraaf cn secretaris-penningm. bij
het Hooge Maasdijkbestuur van Heusden was
dit het gevalde verkiezingen daarvan vonden
plaats op het stadhuis van Heusden in den na
zomer van 1848 en duurde niet minder dan
twaalf achtereenvolgende werkdagen zoodat
het geduld van den voorzitterden straks ge
noemden heer Verhagen op een sterke proef
werd gesteld en van ieder bewondering afdwong.
Maanden van te voreti werd door verschillende
soorten van posten-bejagers in het Land van
Heusden eene oppositie op touw gezetdie
gaandeweg veld wou en door middel van de
leus wbezuiniging" menigen eenvoudigen
landman inrekendeaan het hoofd van die op-
Advertentiën 17 regels J 0,60, daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën, driemaal ter
plaatsing opgegeven, worden tweemaal in rekening gebracht
Reclames beneden de rubriek Binnenland 15 cent per regel.
positiepartij stond iemand die vele relatiën, ook
naar buiten bezaten door wiens bijzondere be
moeiingen een aantal volmachten van goedtrou-
wige landeigenaren verkregen werden, waarvan
enkele meer dan zesmaal in andere handen
overgingen vandaag in handen van de oppositie,
morgen in die van de contra partij. Men kan
genoeg narekenendat deze overgangen door
sterk geforceerde middelen bewerkstelligd werden.
Doch waartoe meer van die twaalfdaagsche
schandalen uit dat oud vuur opgerakeld liet
genoemde dunkt mijis genoeg om uwe lezers
eenig begrip te geven van den hecteu strijd, die
om de opengevallen posten en postjes bij het
Hooge Maasdijkbesluur van Heusden gestreden
werd waarvan het einde was dat de oppositie
partij met eenige stemmen meerderheid het veld
behield.
Met deze beslissing ol dezen uitval, heer re-
dactfur waren zeer vele kapitale eu verderziende
grondbezitters in het Land van Heusden luttel
ingenomen en gaven openlijk van hun ongenoegen
blijk door in de nieuwsbladen te vermelden
//dat het Land van Heusdeu aan een eigenbe
langzoekend bestuur was overgeleverd, en men
vroeger of laier daarvan de wrange vruchten zou
plukken."
Nauwelijks was dit nieuwe Hooge Maasdijk
bestuur geconstitueerd of aan de leus //bezuini
ging" werd het ontrouw getuige de gaandeweg
al hooger eu hooger opgevoerde traktementen
vooral van den secretaris-penningmeester en den
bode, waarvan het heffen vau hoogere belasting
het gevolg was.
Of sommige leden van 't bestuur zich schaam
den te ageeren met een dijkgraaf, die volslagen
onbekwaam was voor zijne betrekking, dau of
er andere reden voor bestonden durf ik niet
bepalen maar zooveel is zekerdat de nieuw
gekozen dijkgraaf, de heer H. de Jonghte
Haarsteeg, slechts korten tijd als zoodanig heeft
gefungeerd en vervangen werd door den heer
Oornelis Josephus Bax van Dongen. Van hem
kan gezegd wordendat hij even energiek
doortastend en bekwaam was als ziju vroegeren
voorganger, den heer A. Verhagen. Hij was de
leider en de baas van- en over den secretaris
penningmeester en niet de secretaris-penningm.
over hem, gelijk het bij zijn voorganger H. de
Jongh geweest was. Onder zijue leiding en be
stuur is dan ook menig goed werk den Hoogen
Maasdijk betreffende, tot stand gekomen en ik
aarzel geen oogenblikeen eenvoudigen maar
opmerkzamen boer uit het Land van Heusden
na te zeggen „Indien Bax van Dongen nog
geleefd had en dijkgraaf was geweestzou de
dijk te Nieuwkuik niet zijn doorgebroken."
Na het overlijden van den voor zijne betrek
king alleszins geschikten en bekwamen heer C.
J. Bax van Dongen, werd in zijne plaats als
dijkgraaf gekozen de heer Coruelis Room«r
grutter te Heusden een zeer solied en populair
persoon doch nergens beter thuis dan op zijn
grutmolen en in zijn koestalwaar hij bijna
altijd was te vinden maar voor de betrekking
van dijkgraaf weinig beter geschikt dan het
paard, dat ziju grutmolen in beweging bracht
dit besefte de brave man zelf zoo volkomen, dat
hij herhaaldelijk op ontslag aandrong, doch telkens
te vergeefs. Onder zijn bestuur was de toestand
dan ook weer juist andersom als toen Bax van
Dongen dijkgraaf wasde leiding van bijna alle
znken werd overgelaten aan den secretaris
penningmeester, geadsisteerd door den bode.
In den zomer van 1880 overleed de algemeen
beminde heer Romer aan eene sleepende ziekte,
en ofschoon de benoeming van een nieuwen
dijkgraaf alsmede van een ontbrekend heemraad
in 't begin van December jl. had behooren te
geschieden, zoo heeft dit echter thans (18 Fe
bruari) nog niet plaats gehad.
Na den dood van den heer C. Romer werd
door het bestuur als loco-dijkgraaf benoemd
Thomas van Bokhoven, van Herptniettegen
staande de capaciteiten, voor zulk eene betrek
king gevorderd, tot dien tijd bij hem verborgen
waren gebleven. Men hoopte daaromtrent in
de toekomst wat naders te hooren doch werd
door de omstandigheden, die de doorbraak te
Nieuwkuik voorafgingen, van eiken redelijken
twijfel dienaangaande ontslagen.
Wat nu den tegenwoordigen secr.-pennir.gm.
bij het Hooge Maasdijkbestuur betreft, de heer
M. A. Bollhij is een alleszins actief persoon,
tenminste wat bet administratieve en de vormen
betreftmaar de vele en verschillende openbare
betrekkingen welke hij bekleedtbrengen den
man het hoofd in de war ziehier een lijst van
dezelve
1. Burgemeester van de gemeente Eethen,
Gcnderen eu Heesbeen;
2. Secretaris van die gemeente
3. Burgemeester van de gemeer.te Drongelen,
Doeveren, Gansoijen en Hagoort
4. Secretaris van die gemeente
5. Secretaris-penningm. van het waterschap
den polder van Genderen
6. Secrel.-penningm. van het waterschap den
binnenpolder van Gansoijen
7. Secret.-penningm. van het waterschap der
hulpgaten in het Land van Hsusden en Allena
8. Secret.-penningm. van het waterschap van
de Oude Maas
9. Voorzitter van het waterschap het poldertje
beneden het Drongelsclu1 veer, onder Drongelen;
10. Secretaris-penningm. van het waterschap
den Hoogen Maasdijk 's Lands van Heusden,
vereetngd met de Oud-Heusdensche, Doeveren-
scbe en Drongelsche zeedijken.
Voeg hier nog bij verschillende rentmeester
schappen, volmachthouder, boedelslichter, schat
ter, enz. enz. enz., dan is de volgende variant
op bekende versregels hier niet onaardig van
toepassing
t Heelal, het gansche dorp, staat van den
man verstomd,
„Eu weet niet hoe één mensch aan zooveel
baantjes komt."
Met bovenstaande lijst voor oogen, dunkt mij,
dat de vraag „hoe is het mogelijk dat één
mensch al die betrekkingen naar behooren kan
vervullen, zonder dat de een of andere daaronder
lijdtmin of meer gewettigd is en slechts één
antwoord daarop kan gegevm worden, uit fe
drukken door dat eene woord „Onmogelijk."
Wie nu na deze regelen gelezen te hebben
toepassingen wil maken cn gevolgen trekken
kan dit doen ik echter wil er mij voor als nog
ran onthouden en wachten op de dingen die
nog komen zuilen.
18 Februari 1881. v. d. K.
Verleden Dinsdag namiddag ten 5 ure is H.M'
de keizerin van Oostenrijk te Brussel aangeko
men.
Aan het station werd H. M. door den koning
en de koningin en prinses Stefanie o< tvans:en.
Gezamenlijk reden de vorstelijke personen naar
het paleiswaar een diner de doorluchtige rei
zigster wachtte. Ten 8x/j ure verliet H. M.
weder de hoofdstad. De koning en de koningin
met de prinses deden de keizerin uitgeleide.
Binnenkort zal Antwerpen weder een be
langrijke uitbreiding ondergaan. Dezer dagen
heeft de gemeenteraad eenparig de overeenkomst
goedgekeurd waarbij door het rijk aan de ge
meente worden afgestaan het terrein van de
noorder citadel en nog belangrijke percelen gronds,
liggen. De citadel
vervalt en twee nieuwe handelsbassins worden
aangelegd. Dadelijk na wettelijke bekrachtiging
ran deze overeenkomst zal met de werkzaam
heden een aanvang worden gemaakt.
Het terrein der noordercitadel omvat ongeveeer
34 bundersde overige terreinen 50 en 14
vierk. el. De stad betaalt daarvoor 3,770,000
franc.
Le Précurseur berichtdat een gedeelte
van het nieuwe scheepsdok dat den 14u inge
wijd moest worden ingestort is, daar de werken
met veel achteloosheid uitgevoerd werden. De
schade wordt op 200,000 fr. geschat. Binnen
twee maanden zal zij hersteld zijn.
De Moniteur van heden bevat de konink
lijke besluiten, waarhij het ontslag, door de
heeren Van der Straeten als burgemeesteren
Vauthier en Trappeniers als schepenen van Brus
sel gevraagd verleend wordt. Omtrent de op
volgers dezer heeren is lot dusverre nog niets
vernomen.
Antwerpen17 Februari. De heer Cogels
van de katholieke partijis tot senator gekozen,
ter vervanging van wijlen het liberale lid voor
Antwerpen. De liberale meerderheid in den
Senaat is door deze verkiezing tot 4 stemmen
verminderd.
De besturen der vroegere"". Jezuïeten-scholen
hebben aanzegging gekregen dat hunne inrich
tingen tegen April gesloten zullen worden, indien
er dan nog onder leeraren en bestuurders Je
zuïeten mochten zijn.
Te Candry (departement du Nord) is een
afschuwelijke misdaad gepleegd.
Twee individuen hielden op weg een dertien
jarig meisje staande en eischten de beurs of het
leven. Het verschrikt® kind wierp de schurken
haar porteraoonaie toe waarin zich ongeveer 8
fr. bevonden zette het daarna op een loopen.
Weldra ingehaald werd zij door de ellendelin
gen gegrepen en toen zij nu van de politie
sprak ontstaken zij in zulk een woededat zij
haar een schaar ontnamen en daarmede het kind
de oogen uitstaken.
Het ongelukkige meisjedat daarna nog de
ergste mishandelingen moest doorstaan stierf
den volgenden dag onder hevige pijnen nadat
ze nog kort voor haar sterven het vreeselijke
voorval aan de personen had kunnen raededeelen,
die haar bewusteloos op den weg gevonden
hadden.
Of de moordenaars gevat zijn wordt niet ge
meld.
Terwijl in een slecht befaamd huis te
Lyon een zeker aantal personen op de eerste
verdieping bijeen wasontstond plotseling een
brand die zoo hevig toenam dat weldra elke
uitgang door de viammen was afgesloten.
Zij die het hoofd in de verwarring verloren,
sprongen uit de vensters en bekwamen meer of
minder zware wonden slechts met moeite ge
lukte het, allen 'uit het brandende huis te
redden.
Dit nachtelijk tafereel duurdeouder het
hevigste leven voor eu in het huis, langer dan
een uur.
Het gehucht Briviairesarrondissement
Moutiers in de boven-vallei van Isère, is onder
een sneeuwval van de nabij gelegene hoogten
bedolven geworden. Gelukkiglijk scheidt een
klein plateauter breedte van eenige meter
het gehucht van den voet der hellinghetgeen
eenige vertraging in de verbazend snelle vaart
van den sneeuwberg ten gevolge gehad en de
inwoners van een totalen ondergang gered heeft.
Naar men zegt moeten een dertig inwoners onder
de sneeuw en de puinhoopen der woningen be
dolven zijn geweestvan welke er, door de hulp
van de omliggende bevolking, reeds de helft
levend naar boven zijn gehaald. Men hoopte
ook nog de overigen te kunnen redden maar
de moeilijkheden zijn ontzaglijk groot.
In Andorra is weer gevochten. Do revo
lutionairen hebben de overwinning behaald. Zes
personen zijn gekwetst. Het archief van het
republiekje waarvan de nieuwe raad vau bestuur
zich meester heeft gemaakt is toevertrouwd
aan de hoede van twintig goed uitgeruste en
gewapende mannen aan wier hoofd een muil
ezeldrijver staat. Vele aanzienlijke personen
hebber.in afwachting der komst van den Fran-
scheii consulde wijk genomen naar Urgel.
Naar luid van een telegram is in een kabi
netsraad besloten alle gezanten der regeering
die hun ontslag nog niet hebben aangeboden
uit te noodigen het aan te vragen.