Nummer 29.
Zondag 9 April 1882.
5e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Uitgever: ANTOON TIELEN te Waalwijk.
Een idéé over een vakschool
v voor schoenmakerij.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00, franco per post door
het geheele rijk f 1,15. Brieven, ingezonden stukken, gelden
enz., franco te zenden aan den Uitgever.
Zooals men uit mijne vroegere artikelen
heeft kunnen nagaan is de oprichting van
eeae goed geconstitueerde vakschool voor
mij langen tijd een ernstig punt van over
weging geweest.
Het voortbestaan der schoenmakerij in
onze streken is, zooals ik dikwijls beweerd
heb, voor een zeer groot gedeelte van het
tot stand komen en welslagen eener dergelijke
inrichting afhankelijk.
En hoevelen ook deze meening met mij
deelen met leedwezen moet ik het erken
nen ik bleef met mijne plannen alleen
staan als werden die onuitvoerbaar geacht om
de vele bezwaren daaraan verbondenmis
schien uit vrees voor gemis aan medewerking;
misschien ook om het te weinig uitzicht op
steun en rentabiliteit.
Mijne eerste vraag om geld zou even on
beantwoord blijven als de stem eens roepende
in de woestijn en daarmede mijne plannen
factiscli onuitvoerbaar gemaakt zijn.
Maar even als George Stephenson de deug
delijkheid van zijn locomotief volhield tegen
over de bekwaamste ingenieurs, die zijne
plannen onuitvoerbaar en als een droombeeld
beschouwden, zoo houd ik de bestaanbaarheid
van een vakschool vol, tegenover degenen,
die mij lieten alleen staan en 4e onmogelijk
heid daarvan beweerden.
Ik heb er over nagedacht om eene vak
school tot eene onderlinge, maar toch zelf
standige schoenmakerij te vormen, doch kwam
daarvan terug omdat ik voorzag dat het
welslagen daarvan ten slotte eene concurren
tie zou zijn aan de zaken der ondernemers
zei ven.
Ik ben nu tot de volgende conclusie ge
komen.
]£angenomen dat 25 bazen die de ver
schillende in het vak voorkomende artikelen
fabriceeren, zich verbinden ieder f100.te
storten, dan krijgen wij een oprichtings
kapitaal van f2.500.
Hiervan te besteden voor werktafels, stoe
len banken kasten gereedschappen enz.
bijv. f1000.zoodat we f 1500.voor-
loopig onaangeroerd kunnen laten.
De bazen zullen gezamenlijk kunnen toe
laten
13 jongens,
13 jongens, die iets van het vak verstaan.
13 personendie zoogenaamd hun vak
half verstaan
IS bekwame werklieden.
52 personen samen, die zij geregeld werk
moeten geven in de verschillende soorten
schoeisel.
Zoodoende zullen er kunnen gevormd wor
den 13 werktafels aan iedere 4 personen,
die te samen voor 21/2 man arbeid produ-
ceeren.
(Ik geloof niet dat dit overdreven is.)
INKOMSTEN.
Ik neem aan, dat de schoenmakersknechts,
dooreengenomen wanneer ze geregeld door
werken een loon kunnen verdienen van
f 0.121/2 per uur.
Nu zou ik voorstellen drie avonden 's weeks,
b. v. Maandag, Woensdag en Vrijdag, school
te iouden van 4 tot 9 uur en krijgen wij
dus eene inkomst aan arbeidsloon van
21/s werkkracht X 5 uur x 3 avonden
X f 0.121/3 x 13 tafels 52 weken gelijk
per jaar f 3168.75
Advertentiën 17 regels 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaat
sing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor
Duitschïand worden alleen aangenomen door het advertentie
bureau van Adolf Steiner,Hamburg. Reclames 15 cent per reg.
Transport. f3168.75
5°/o rente van f 1.500.(het
eerste jaar onaangeroerd kapitaal) - 75.
Eventueele subsidie van de ge
meente Waalwijk - 300,
Totaal inkomsten
f 3543.75
UITGAVEN.
is
Directeur-chef, die het werk naziet en voor
de goede aflevering verantwoordelijk
salaris per jaar.
Salaris boekhouder, die voor de
administratie aansprakelijk is en
administratiekosten
Huur, licht, vuur.
Gedeeltelijke vernieuwing en
aanschaffing van materieel en be-
noodigdhëden abonnement op
vakbladen
5°/0 rente van gestorte f 2.500
De 13 bekwame werklieden
zullen per uur worden betaald
met f 0.15, gelijk f 0.15 X 5 x
3 X 52 x 13 of per jaar
De 13 half bedreven en f 0.0 i1fi
per uur, dus -per jaar
(De overige 26 zullen niets
verdienen, maar daartegen geheel
kosteloos onderwijs genieten.)
Eens prijsuitdeeling per jaar en
certificaten - 50.
Onvoorziene uitgaven - 12.25
_Totaal uitgaven f 3543.75
Ik weet zeer goed dat mijne becij-
f ringen hier en daar wijzigingen zullen
hebben te ondergaan.
Ik stel mij voor in een volgend num
mer mijne berekeningen etc. nader toe
te lichten.
Mijne lezers worden beleefd verzocht
zoolang met hunne opmerkingen te
willen wachten.
April '82. N.
f 350.
175.
250.
300.
125.
- 1521.—
- 760.50
Verslag der eerste algemeene vergadering
j van aandeelhouders der Noordbrabantsche
w stoomtramwcgmaatschappij, gehouden tc
Tilburg den 1 April jl.
Nadat jlir. Verkeijen als voorzitter van liet
bestuurde vergadering geopend en de aan
deelhouders welkom geheeten hadbracht de
heer de Benedittylid der bankiersfirma de
Beneditty Beerte Amsterdam, als secretaris
commissaris van voornoemde maatschappij, ver
slag uit van het afgeloopen jaar.
Uit dat verslag bleek dat op de lijnen Til
burgWaalwijk en de Kaatsheuvelin Juli
'81 in exploitatié gekomen, is ontvanger, f 17,430,
hoofdzakelijk door personenvervoer, en dat voor
het vervoer der posterijen door de maatschappij
jaarlijks f1500 wordt genoten; de uitslag dei-
exploitatie kan gunstig worden geacht, daar toch,
na de noodige afschrijving op het rollend mate
riaal over het halfjaar H/s pCt. dividend kan
worden uitgekeerdeen uitkomstzeer zeker
bij eene nieuwe zaak bevredigend.
De heer Verheyen deelde der vergadering
mede dat het bestuur gebruik zal maken van
zijne bevoegdheid om voor uitbreiding der lijn
naar Capelle een 5 pCts. obligatieleening uit te
geven, groot f150,000; het bestuur meende,
na rijp beraad tot die uitbreiding te hebben
moeten besluiten daar de medewerking van de
gemeente Waalwijk tot verbetering der haven
aldaar steeds op zich liet wachten, en de haven
te Capelle door haren diepgang en gunstige
legging voor den handel zeer geriefelijk is; Spr.
gelooftdat na het verslag en de rekening te
hebben gehoorden in aanmerking nemende
dat de uitgaven over 9 maanden en de ontvang
sten over slechts 5Yg maand loopen ieder met
hem overtuigd zal zijn van de levensvatbaarheid
der ondernemingen de uitkomsten die men
zich had voorgesteld, niet zullen worden beschaamd,
maar wel overtroffen.
Door den voorzitter werd een commissie
benoemd tot onderzoek der balans welke com
missie over een maand verslag moet uitbrengen.
De voorzitter opende de discussiën over het
verslagwaarop de heer Fano uit Waalwijk
het woord verzocht, en wel om het bestuur toch
aan te bevelen zuinigheid, vooral in de admi
nistratie. Het kwam hem voor dat de dienst
te veel geld kostmen had zooveel chefs en
en eene luxe bij het maken van gebouwen,
zooals te Waalwijk. Ook betreurde' hij het
besluit van het bestuur om de lijn uit
te breiden tot Capelledaar de maatschappij
daardoor met zich zelf gaat concurreercn hij
gelooft ook nietdat die lijn de kosten zal
opbrengen benoodigd voor administratierente
amortisatieen dit zal ten nadeele zijn van de
aandeelhouders.
De voorzitter betuigde zijn dank voor de
opmerkingen en verzekerdedat het bestuur
steeds op zuinigheid is bedachtdoch bij het
begin eener zaak is het niet zoo gemakkelijk
alles direct op goeden voet te hebben. Tevens
dient er te worden gezorgd, dat de zuinigheid
de wijsheid niet zal bedriegen overigens zal het
bestuur gaarne den wensch van den heer Fano
ter harte nemen.
De heer dé Beneditty merkt opdat geen
luxe in de aanstelling van personeel heerscht
dat er slechts één chef is voor rollend materieel
en beweging en één voor het goederenvervoer,
welk goederenvervoer een groote factor der onder
neming belooft te worden hij zou voor zijne
participantendie hij in deze zaak betokken
heeften voor zich zelf niet verantwoord zijn
als hij mede toeliet dat er uitgaven werden
gedaandie niet dringend noodzakelijk waren.
Dat de uitgaven groot waren tegenover de oni-
vangsten kwam ook hierdoor, dat die uitgaven
over negen maanden loopen, terwijl de ontvang
sten slechts over vijf en een halve maand hebben
plaats gehad. Het personeel toch was drie
maanden vroeger in dienst dan door allerlei
omstandigheden de exploitatie der lijn kon aan
vangen. Als men dus de ontvangsten over 9
maanden rekendezou er reeds 't eerste jaar
van exploitatie een dividend van circa 5 pCt.
per jaar Jiebben kunnen worden uitgekeerd hij
bewees dit met cijfersdie toch alleen kunnen
getuigen.
Wat betreft de uitbreiding tot Capellehij
neemt gaarne de verantwoordelijkheid daarvan
op zich. Niet dan na rijp beraad en ingewon
nen infcrmaticn van groote handelsfirma's werd
tot die uitbreiding besloten en alléén uit vaste
overtuiging, dat het belang der maatschappij
het vordertis het bestuur daartoe overgegaan.
De heer van den Elzen (directeur der maat
schappij) zeidedat de kosten van exploitatie
naar Capelle weinig kostbaarder zullen zijn dan
nu 'tgeval is-naar Kaatsheuvel, daar materieel
en personeel weinig of geen vermeerdering zullen
behoeventevens is het bouwen der lijn ook
te danken aan de geringe medewerking van de
gemeente Waalwijk, die ongenegen was de haven
te verbeteren. Het belang der maatschappij is
aan te sluiten aan een haven die 't geschikst
voor den handel is.
De heer Jansen, commissaris, sloot zich gaarne
aan bij 't geen zijne mede-commissarissen in
't midden hebben gebrachten voegde er nog
bijdat het bestuur ook tot die uitbreiding
genoodzaakt is geworden daar een anderdie
reeds concessie had gevraagdals concurrent
zou zijn opgetreden. Ook ZÈd. betuigde alleen
tot de uitbreiding te hebben helpen besluiten
uit volle overtuigingdat hij de belangen der
maatschappij daarmede bevorderdemeer dan
tienmaal is de uibreiding een onderwerp van
discussie geweest in de bestuursvergaderingen,
ZEd. is tevens overtuigddat al was het waar.
dat het goederenvervoer van de haven te Ca
pelle niet aan de billijke verwachting mocht
voldoen zeer zeker het personenvervoer een
rijke bron van inkomsten zal zijn. Ook de
slechte toestand van de haven te Waalwijk en
de geringe medewerking van die gemeente heb
ben tot het besluit mede gewerktzoodra de
aanleg naar de haven te Capelle besloten was
ging Waalwijk aan het werk hare haven te doen
verbeteren.
De heer Fano dankte liet bestuur voor de
gegeven inlichtingen en kon zich nu ook met
de uitbreiding- vereenigen.
De heer van Schendel (Zevenbergen) vroeg
eenige inlichtingen, omtrent het kapitaal voor
den bouw der lijn tot Capellewaarop de heer
de Beneditty mededeeldedat daarvoor de
obligatieleening moet dienen.
De heer Franken (Tilburg; vroegof de
maatschappij nog merr lijnen zal bouwen de
heer de Beneditty antwoorddedat dit niet
zal kunnen geschieden zonder een besluit van
aandeelhonders.
De heer Fano vroegof bij de uitgifte der
obligatieleening aandeelhouders ook pioriteit heb
ben welke vraag bevestigend door den heer de
Beneditty werd beantwoordnog gaf de heer
Fano het bestuur in overwegingmaandelijks
in de nieuwsbladen de opbrengst der lijnen te
pubüceeren openbaarheid geeft vertrouwen.
Het bestuur zal gaarne dien wenk in over
weging nemen.
Na nog eenige inlichtingendoor het bestuur
gegeven waaruit bleek dat de Noordbrabant-
sclie stoomtramweg zich in een gezonden-en
krachtigen toestand bevindtsloot de voorzitter
de eerste algemeene vergadering.
Nu een nauwkeurig onderzoek in loco heeft
bewezen dat de dood van den heer Bernays niet
aan een ongelukkig toeval kan worden geweten,
heeft Léon Peltzer, naar het schijnt, het on
houdbare zijner verdediging ingezien. Nu heeft
hij althans volgens de bladen aan den rechter
van instructie een lange memorie ter hand ge
steld waarin hij een nieuw stelsel van verdedi
ging ontwikkelt. Volgens dit verhaal zou dc
heer Bernaysde kamer binnenkomendeLéon
Peltzer herkend hebbenen zou deze daarop
zijn pruik hebben afgelegd en Bernays hebben
aangegrepen. Gedurende de worsteling zou hij
een geladen pistool hebben gegrepen en dit op
B( mays hebben afgeschoten.
Het is mogelijk dat de zaak zich dus heeft
toegedragen doch het is niet bijzonder duidelijk
in hoeverre men dit verhaal dat vrij wel op
een bekentenis van de misdaad neerkomteen
nieuw stelsel van verdediging kan noemen.
Volgens de Indépendancc zou trouwens Léon
Peltzer mondeling een bekentenis hebben afge
legd voor de raadkamer toen hij voorgeroepen
was om zijn preventieve hechtenis met een maand
te hooren verlengen wat volgens de Belgische
wet op de preventieve hechtenis noodzakelijk is,
als niet binnen een maand na de inhechtenisne
ming terechtstelling of vrijlating is gelast. Voor
de waarheid dezer mededeeling kan het blad
niet instaan doch het acht die waarschijnlijk
omdat de zitting der raadkamer langer dan een
uur geduurd heeft en er dus wel iets bijzonders
moet gebeurd zijn. Het blad bouwt op zeer
zwakken grond en die grond zinkt bovendien
geheel weg, als men de Etoile leest, die name
lijk verzekertdat Léon Peltzer reeds binnen
eenige oogenblikken de raadkamer weer verliet
en de zitting slechts zoolang heeft geduurd
omdat zijn broeder Armandwiens hechtenis
insgelijks verlengd moest worden, zich daartegen
heeft verzethoewel zonder gevolg.
Doch wat hiervan zijof Léon mondeling
bekend heeft of nieten waarop het nieuwe
stelsel van verdediging moge neerkomen, zooveel
schijnt zeker, dat hij zich niet langer aan het
beweren dat een toeval oorzaak is geweest van
den dood durft vastklampen.
In den kabinetsraad legde Frycinet verkla
ringen afdie aanduiden dat de jongste be
roeringen in Zuid-Tunis tot bedaren komen, en
