Ingezonden stukken.
UITLOTINGEN.
Burgerlijke Stand
Uitersten op liet gebied van onderwijs.
316de STAATSLOTERIJ.
benoemd tot liet opstellen van een adres van
antwoord op de troonrede. De troonrede
is wezenlijk ditmaal ook zooveel omslag niet
waard.
De minister van financien diende Vrij
dag de staatsbegroting in. Het te kort is
f 15,218,564, met inbegrip der misschien
niet noodige 5 millioen voor zilverontmun-
ting. De uitgaven ad 136 millioen, zijn
ongeveer 9 millioen lager, de middelen ad
f120.954,176 ongeveer 7 millioen hooger
geraamd. Onder de uitgaven zijn f 17.272,900
door leening te dekken. Het gezamenlijk
tekort tot en met 1885 is f 55,332,511
waarvoor uit de jongste leening nog f 42608,547
beschikbaar is.
De minister wil het overblijvend tekort
van f 12,723,964 dekken door terugneming
van 1/5 personeel voor 't rijkverhooging
overgangsrecht bij overlijden op effecten en
uitbreiding daarvan tot rentegevende schuld
vorderingen verhooging' en uitbreiding van
het zegelrecht op effecten, nieuwe inrichting
van de staatsloterijdaardoor vermindert het
tekort met f 3,500.000. Voorts zijn de ont
werpen nagenoeg gereed tot invoering van
tabaksbelasting en tot wijziging der zegel
belasting.
De kamer van koophandel te Rotterdam
heeft een adres aan de tweede kamer gericht,
wijzende op de nadeelendie onze handel
op Spanje van de toepassing van het alge
meen tarief heeft ondervonden aandringt op
bekrachtiging van het thans met Spanje ge
sloten handelstractaatwaarbij zij belangrijke
voordeelen voor onzen handel bedongen acht.
De kamer van koophandel en fabrieken
te Helmond heeft besloten zich niet als
commissie voor de tentoonstelling te Ant
werpen te constitueeren. De kamer meent,
dat zoolang in het buitenland elke mededinging
met het buitenlandsch fabrikaat onmogelijk
blijft door de heffing van hooge invoerrechten,
het voor een Nederlandsch fabrikant geen
voordeel kan opleveren als hij in het buiten
land tentoonstelt.
De heer dr. Moutonpresident van de
vereeniging voor fabriek- en handwerksnijver
heid heeft zijn ontslag genomen als lid van
de Nederlandsche commissie voor, de in
ternationale tentoonstelling te Antwerpen.
Tengevolge van het bedanken door
verschillende leden der hoofd-commissie voor
de internationale tentoonstelling te Antwerpen,
kan weldra eene aanvulling van deze com
missie met nieuwe leden worden tegemoet
gezien.
Men schrijft uit Hedikhuizen
Door het vrijwillig terugtrekken van den
burgemeesterden heer M. van Hooff, die,
wijkende voor den drang der omstandigheden,
eervol ontslag vroeg en verkreegzijn voor
het oogenblik de moeilijkheden in het ge
meentebestuur opgeheven.
't Is nu te hopen, dat de regeering spoedig
in de benoeming van een nieuwen burge
meester zal voorzien en geen tijd zal laten
voor allerlei partij zuchtige kuiperijen ten voor-
of nadeele van sollicitantenwaardoor de
gemoederen maar worden verhit en opnieuw
de hartstochten opgewekt. Het is gemakke
lijk te vernemen wie het publiek als meest
geschikten aanwijsten indien deze een flink
en onafhankelijk persoon isdat hij dan zoo
spoedig mogelijk het bestuur ter hand neme;
hier vooral is het van belangdat alle per
soonlijke overwegingen worden ter zijde ge
steld en de meest geschikte benoemd wordt.
Een fabrikant te Oudewater ontving
dezer dagen het volgende briefje
Amsterdam 15 Sept. 1884.
Mijnheer
Weest u zoo vriendelijk en zendt mij
prijsopgave en monsters van uwe diverse
soorten rook- en pruimtabak, alsmede van
goed rookende sigaren beneden de f 20.per
mille.
In afwachting
Met achting
G. Doesburg.
Spaarndammerplein no 15,
Amsterdam.
De naam onder den brief is ook te Oude
water niet onbekenden alzoo bleef de
vriendelijke order onuitgevoerd. Niet on
waarschijnlijk zullen ook in andere plaatsen
des lands fabrikanten en handelaren met der
gelijke aanvragen worden vereerdmen zij
daarom voorzichtig.
Woensdag morgen is te Kaatsheuvel
zekere J. N. dood te bed gevonden. Misbruik
van sterken drank schijnt hiervan de oorzaak
te zijnvolgens gerucht zou hij in een kwar
tier tijds 18 borrels hebben ingezwolgen uit
een ingesteld onderzoek schijnt echter gebleken
dat 't maar de helft was.
Gisteren is het lijk geneeskundig onder
zocht.
Woensdag is te Kaatsheuvel bij v. B.
«en begin vau brand ontstaan door spoedig
toegesnelde hulp is de voortgang van het
vuur gestuit.
Verleden Woensdag waren te Loonop-
zand eenige kinderen bezig te spelen met
een alleen staanden tramwagen. Die wagen
kwam in beweging een jongen raakte er
onder en brak zijn been. Een waarschuwing
voor anderen.
Men meldt uit Maastricht
Een eenigzins opgewonden reiziger die met
den avondtreir. naar Brussel moest, zijne inge
nomenheid met den uitslag der laatste manifes
tatie te Brussel willende luchten, riep in de
wachtkamer van het spoorwegstation tegenover
het aldaar aanwezige publiek „vivent les li-
béraux a bas les calotins dat spoedig over
stemd werd door „a bas les libéraux vivent
les catholiqui s De buffethoudster die deze
soesah vervelend vond, riep de op het perron
in dienst zijnde maréchausséesdie den mani
festant verwijderden en meenamen. Een der
tegenmaiufestanten werd door deze overwinning
zoo moedigdat hij den Brusselaar in tegen
woordigheid der politie een slag tegen het hoofd
gafover welke heldendaad de contra-manifes
tant zich heel wat tegenover zijne kornuiten liet
voorstaan. De reiziger miste den trein en
vermoedelijk zal er tegen de heide „betoogers,"
maar op verschillende gronden geverbaliseerd
worden.
Sedert eenige dagen werd de maréchaussee
Albers te Osch vermist. Thans is zijn pet drij
vend in de Maas gevonden. Men heeft een
onderzoek ingesteld doch het lijk is nog niet
gevonden.
Door de politie van Wijchen is te Nijme
gen gevankelijk binnengebracht de tamboer Man-
gé van het 5e reg. infanterie, die onder Wijchen
was gearresteerd omdat hij zich zonder verlof
uit zijn garnizoen had verwijderd en verdacht
wordt van diefstal van equipementstukken ten
nadeele van andere militairen van gezegd regi
ment.
Te Schijndel is hel keenschip Nella, toe-
behoorende aan den heer T. Burgers steenfa
brikant te Lobit, beladen met kribhout en liggende
in de Zuid-Willemsvaartin brand geraakt en
ondanks de hulp van de brandweer met de ge-
heeie lading en inboedel van den zetschipper
(die niet verzekerd was) door de vlammen ver
nield. De schade wordt op f 3000 berekend
terwijl het vaartuig voor f2100 was verzekerd.
De onder Helmond afgebrande wiud-
stoomgraanmolen behoorde aan den industrieel
W. Swinkels en 7 bakkers aldaar. Het inwen
dige is geheel uitgebrand zoomede eene groote
partij graan. Alles was verzekerd de molen en
granen voor f 13,500 en de stoommachine voor
f 3000. De brand is boven inden molen ontstaan.
De molenaar had tot ruim ÏO1^ uur gescherpt,
verliet toen den molen en een oogenblik later sloe
gen de vlammen er boven uit. Voor 7 jaren
brandde de molen insgelijks af.
Men weetdat de Leidsche schutters
nogal eens in minder aangename aanraking
komen met de officieren en onderofficieren na
den afloop der oefeningen. Een inzender in het
L. D. heeft een middel gevonden om dat te
voorkomen. „Zou het geen aanbeveling verdienen
vraagt hij om na elke oefening der offi
cieren en onderofficieren elk door een of twee
weesmeisjes thuis te laten brengen 't Vorig
jaar heeft de min. v. binnenl. zaken dat middel
toegepastonze volksvertegenwoordigers waren
toen veilig tegen eventueele aanslagen. Wat
belet den commandant der schutterij om tot
zelfde middel zijne toevlucht te nemen
Nadat in de vorige week ten huize van
van den gep. kapt. van het O.-Ind. leger S. te
Ginneken tijdens hij met zijne familie afwezig
was door inklimming en inbraak diefstal was
gepleegd van vele kleedingstukken Berlijnsch
tafelzilver enz, is het aan de ijverige nasporingen
van den wachtmeester der marechaussée, De
Vogelte Bredamogen gelukkenden dief te
ontdekken en in hechtenis te nemen. Het is
een 23-jarige jongelingC. E. genaamd, gewe
zen soldaat en thans tuinmansknecht te Chaam
Eene geachte famillie te 's-Hage is in die
pen rouw gedompeld. De zoon van den refe
rendaris V. d. V. student in medicijnen te
Leiden maakte jl. Maandag met twee vrienden
een roeitochtjebij de Vink. 't Bootje sloeg
om en de drie trachtten zich. door
zwemmen te redden. Twee hunner kwamen aan
walde zoon van den heer V. d. V., die waar
schijnlijk de nabij gelegen houtvlotten wilde be
reiken zonk weg in de diepte. Zijn lijk is
ondanks alle aangewende pogingen, nog niet ge
vonden. (D.)
Woensdag nacht omstreeks half een brak
er op de derde verdieping van een perceel in
de Frederikstraat te Nieuweramslel een vreese
lijke brand uitdie spoedig het geheele gebouw
in vlam zette. Der wanhoop ter prooi sprong
de bewoonster der derde verdieping, mevr. wed
De Brauw uit het venster, spoedig gevolgd door
haar kleinzoon, die bij haar inwoonde. De eerste
overleed eenige minuten na den valvan den
andere mag men genezing der bekomen kneuzin
gen hopen. Hetzelfde middel ter ontkoming
nam de bewoonster der tweede verdieping, juf
frouw Spilte baat. Na eerst hare vier kinde
ren gered te hebben door ze haar man aan
een venster der eerste vei dieping toe te reiken,
sprong zij uit het venster. Zwaar werd zij aan
het hoofd verwond. Liefderijk werden de ge
kwetsten door een buurvrouw van alles voorzien
en spoedig door hulp van dr. v. d. Stempel
behandeld. De brandweer, die zich d apper ge
droeg was den brand le half vier meester. Hij
bepaalde zich hoofdzakelijk tot het perceel, waarin
hij was ontstaan, behoudens eenige brandschade
aan belendende gebouwen.
Woensdagmiddag is een bejaard man
Bogaprls genaamd onder de gpmeente Woenscl
te wa<er geraakt en verdronken. Zijn lijk werd
eenigen tijd later opgehaald.
Dezen zomer hebben te Scheveningen ver-
scheidene dames de aandacht van de strand be—
zoekers weten te trekken door hare stoute proeven
in de zwemkust. Raadgevingen van de badknechts
werden meteen onverschilligglimlachjeontvangen. 1
Gisteren was een van die dames bijna om het
even gekomen. Een der badknechts zag hoe zij
te vergeefs trachtte uit een mui te komen en
hoe hare krachten haar begaven. Hij sprong
ijlings op een paard dat nog een eind moest
zwemmen om de dame te bereiken. Teveigeefs
greep zij naar den staart van het paard maar
de badknecht wist gelukkig haar hand te vatten
en haar zoo behouden op het strand te breDgen.
Het gerechtshof te 's-Bosch heeft H. Kuijpers
oud 23 jaren, dienstbode te Riethoorn, schuldig
verklaard aan kindermoord voor de eerste maal
door de ongehuwde moeder gepleegd en haar
veroordeeld tot 18 maanden celstraf.
In een gering logement op het Damrak
te Amsterdam, hebben de rechercheurs eene goede
vangst gedaan. Een Duitscher die dezer dagen
het zoogenaamde Te Huis voor militairen in
Harderwijk een vrij belangrijken diefstal in geld
gepleegd en naar Amsterdam de wijk genomen
hadwerd daar gisteren middag in hechtenis
genomen ofschoon de dief zich op het dak
verscholen had gehouden.
Woensdag stonden te Arnhem de twee
vrouwen terecht, beklaagd op de kermis te Nij
megen een aldaar vertoevend 82-jarig bezoeker,
een zilveren horloge te hebben ontnomen. Tegen
de eerste C. van D. werd zes-, tegen de tweede,
H. B., drie maanden cell, gevangenisstraf geëischt.
De uitspraak in beide zaken is op Dinsdag a. s.
bepaald.
Bij het huren van een nieuwe meid tc
Amsterdam
Mevrouw Je kunt 's Zondags om de veertien
dagen uitgaan en de week dat je niet uitgaat
een avondje krijgen.
De dienstbode 't Spijt me mevrouw maar
ik kan geen dienst aannemen, waar ik niet eiken
Donderdagavond uit kan om naar het klassiek
concert in het Volkspaleis te gaan.
(Historisch.)
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie.)
Hoe men van het eene uiterste in het. andere
kan vervallen daarvan levert de volgende kleine
bijdrage tot de geschiedenis van het onderwijs
in eene naburige gemeente het sprekendste be
wijs opom geen afstammelingen te kwetsen
van personendie reeds eenigen tijd van het
wereldtooneel verdwenen zijn die in de te
verhalen feilen een werkzaam aandeel hadden
zullen wij zoowel de namen der gehandeld heb
bende personen als den naam der plaats, waar
die handelingen plaats vonden verzwijgen. Of
schoon die handelingen en feiten aan velen uwer
lezers ongelooflijk zullen toeschijnen, staan wij
echter voor de waarheid van dezelve in want
schrijver dezes heeft verreweg de meeste er van
met eigen oogen en ooren gezien en gehoord.
Ter zake
ln 't begin dezer eeuwomstreeks den tijd
dat Willem I den Nederlandschen troon beklom,
was in de naburige gemeente Dde betrek
king van schoolmeester vacant waaraan tevens
het postje van koster en voorzanger bij de her
vormde gemeente, en een salaris van pl.m. f 130
verbonden wasop eene oproeping van sollici
tanten in de „Oprechte Haarlemsche courant"
kwam een sollicitant opdagen het was een vlug
jongeling van nauwelijks zeventien jaren oud
uit een Geldersche gemeente, nabij Tiel, die de
gave bezat van goed te kunnen zingen, zoo
dat hij vooral daarom door den achtbaren
raad der gemeente als „schoolmeester" werd be
noemd en aangesteld.
Nauwelijks was de nieuwe schoolmeester een
jaar in" de gemeente geWeest en had de ver
waarloosde jeugd zoo wat het a, b, c en een
weinig spellen geleerd of hij had het reeds zoo
ver gebracht van de dochter zijns buurmans
(een vermogend timmerman) „klaar te vrijen"
en ten huwelijk te vragen niettegenstaande de
ouders van die 18jarige deern daar erg op tegen
waren, gebood hun echter de noodzakelijkheid
om toe te geven; en op ruim 18jarigen leeftijd
was de schoolmeester gehuwd en kleine zeven
maanden daarna al vaderdus alleszins met
stoom vooruit en al mochten de buren praten
en de toepassing maken, dat de nieuwe school
meester een groote 2 maanden gesmokkeld had,
de achtbare raad hield het er echter voor, dat
hij slechts een paar groote maanden te laat ge
huwd waszoodat alles opperbest en zonder
strafgerichten afliep. Minder voordeelig echter
stonden des nieuwen schoolmeesters financien en
alras bleek het, dat zijn salaris ontoereikend was
om in de behoeften van zijn gezin te voorzien,
vooral niet toen hij met een tweede, derde en
vierde spruit gezegend werd en daar hij geen
werken met de handen geleerd had, noch ecnig
ambacht verstond, maar den meester, tijd zijner
jeugd als stokdrager bij den heer van het dorp,
waar hij opgevoed was, in den jachttijd had
doorgebracht, besloot hij te beproeven met jager,
en visschen het brood te verdienen.
Dat het onderwijs der jeugd hieronder erg
lijdende was zal ieder kunnen begrijpen lang
zamerhand geraakte dit al meer en meer op
sloffen ea toen het getal zijner kinderen tot
twaalf gestegen waswas het onderwijs te D.
tot nul gereduceerdja schrijver dezes beleefde
in zijn jeugd een tijdvak van circa dertien
jaren, dal er te D. geen onderwijs gegeven werd,
maar hetzelve geheel had opgehouden. Te dien
tijde was het lokaaltje, voor onderwijs bestemd,
iogeiicht voor dagclijksche woonkamer en wasch-
huis er bevond zich een ruime schoorsteen in,
waar spek en vleesch in werd gerookt en ge
droogd een baktrog en oven, waarin gebakken
werd, de muren vol spijkers, waaraan jachtge-
reedscbappen waren opgehangen en midden in
den overschot van het vertrek hing een ijzeren
kroon voor wild aan te hangen terwijl de
schoolbanken aan eene zijde tegen de muur
waren opgestapeldwaarvan de hokjesdie
vroeger tot borging van schrijfbehoeften en boeken
gebruikt werdennu dienst moesten doen tot
berging van keukengerief en eetwaren
Wellicht zijn er onder uwe lezers die vragen
waren de ingezetenen van D. daar zoo maar
mede tevreden Of was daar destijds niets aan
te doen De ingezetenen van D. waren daar
mede volstrekt niet tevreden, getuige het aantal
adressen, het eene al scherper dan het andere,
dat door hen van tijd tot tijd aan de bevoegde
autoriteiten werd opgezonden, doch welke alle
zonder eenig gevolg bleven Wij begrijpen het
niethoe kon dit mogelijk zijn zegt misschien
iemand uwer. Hoe onbegrijpelijk dit ook schijnen
moge, toch is het de waarheid; maar hoe die
waarheid mogelijk is zal u duidelijk worden
waarde lezerwanneer gij weet dat de eerste
haas die de meester in het jachtseizoen schoot,
voor den schoolopziener en de tweede voor den
burgemeester was en hij zich durfde beroemen,
dat zoolang schoolopziener en burgemeester de
hazer. van hem aannamen hij de klachten en
adressen der ingezetenen zooveel telde als eene
nul vóór het cijfer.
Meer dan een halve eeuw bleef deze toestand
voortduren en ofschoon het uiterst zeldzaam
plaats vindt, dat een onderwijzer 50 jaren op
dezelfde plaats onderwijzer is, te D. gebeurde
dit echter, doch zonder dat er iemand gevonden
werddie den onderwijzer kwam feliciteeren
wel had dit plaats toen de tijd vervuld werd,
dat hij zijn 50ste jachtacte ontvingwaarvan
een vreugdedag onder Nimrod's zonen gemaakt
werd, maar waaraan doof geen enkel lid der
gemeente werd deel genomen.
De ingezetenendie kinderen haddenen
daarom in het onderwijs het meeste belang
steldenwerden destijds gedwongen dezelve
elders naar school te zenden hetwelk in den
zomer in naburige gemeenten kon plaats vinden,
maar in den wintertengevolge der slechte
wegen, onmogelijk was zoodat zij genoodzaakt
werden op kostscholen hun heil te zoeken, het
welk maar weinigen konden bekostigen.
Ziedaar, waarde lezereen uiterste van onder-
wijsverzaking verlaging en verguizing, waarvan
in ons gezegend vaderland wellicht geen tweede
voorbeeld te vinden is.
Wij hebben ons voorgesteld in een der vol
gende nummers vaD dit blad een ander uiterste,
doch van geheel anderen aarddaar tegenover
te stellen.
Waalwijk SeDtcmber 1884.
V. d. K.
Getrokken prijzen naar de geschreven lijst.
4de klasse. Trekking van 17 September.
No. 6179 f 5000; no. 2583 f 1500; nos,
919 eu 15575 ieder f 400; nos. 6634, 7402,
12249 en 20171 ieder f 200; nes. 4647, 6104,
8897, 13557 14951 16015, 17870 en 18874
ieder f 100.
4e klasse. Trekking van 18 September.
No. 16095 f 1000 nos. 1341 en 18768
ieder f 100.
31/2 pets. Pruisische loten a thaler 100 A an 1855.
37ste seriëntrekking op 15 September 1884.
11 21 31 72 108 159 164 172 226 260 277
288 365 389 406 421 422 439 468 493 559
594 609 640 642 677 682 697 710 728 751
840 864 868 885 898 901 907 942 975 981
983 1034 1109 1155 1274 1276 1296 1322
1326 1329 1349 1380 1409 1499.
Betaalbaar 1 April 1885 met Thl. 119.
Van den 6 tot en met 19 Sept. 1884.
WAALWIJK.
Ondertrouwd Adrianus Cornelis Pulles22 j.,
met Maria Anna van Gerwen, 27 j.
BevallenMaria Norberta van den Meijden-
berg, geb. Hamersd.
Maria van Woensel, geb. van de Sande, d.
Cornelia Lubsegeb. van Boxtel, d.
Adnana Maria de Kort, geb. de Kort, d.
Henriette Verwiel, geb. van Mierop, d.
Johanna M. van Geenen, geb. Buitenkamp, z.
Antonetta Petr. van den Pangaard, geb. van
Steensel, d.
Abigaël de Rooij, geb. Maaskant, z.
Theodora de Graafl', geb. van Mier, z.
Gertrudis Johanna van Es, geb. Janssen, d.
Overleden-. Adriana Maria Helena Elshout, 4
maanden. Sophia van der Aa17 jaren.
Maria Kuijs, 2 maanden. Adrianus .Snaphaan,
echtgenoot van Johanna Schambergen, 69 jaren.
Johannes van Kuijk, 9 maanden. Hesje Stada
5 maanden. Adriana Maria Cornelia van Steen*
sel, 5 maanden.
