Nummer 18. Donderdag 3 Maart 1887,
10e Jaargang.
I
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELBN,
lets over de „Enquête".
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Engeland.
UITGEVER:
Waalwijk.
1
mm
Dit blad verschijnt Woensdag; en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het gelieele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarbo /en 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aar.gnomen ioor het advertentiebureau van
Adolï Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
sas^naa
ijMinni■'■"■iim.Mgag
Men kan al zeer weinig optimistische
verwachtingen koesteren van de resultaten
der staatscommissie, ingesteld tot onderzoek
naar den toestand der arbeidende klasse in
Nederlanden toch haar optreden met in
genomenheid begroeten. Nu de regeling
van kapitaal en arbeid, de verhouding tus-
schen werkgever en werkman in alle rijken
van Europa het grootste vraagstuk van den
dag is de //question bruiante", niet zelden
helaas zooals wij reeds vroeger opmerkten
in dubbelen zin, kan 't niet anders, of iedere
ernstige poging tot oplossing 'daarvan moet
bij eiken belangstellendevan welk politiek
standpunt hij de dingen dezer wereld be
schouwt, waardeering vinden. Maar omge
keerd sluit instemming daarmee de critiek,
zelfs de afkeuring niet uit van de wijze
waarop in deze wordt te werk gegaan.
Het is opmerkelijk, dat reeds nu uit de
verklaringen der verschillende partijen, dooi
de enquête-commissie gehoord, zonneklaar
gebleken is, welke zegenrijke gevolgen de
wet op den kinderarbeid heeft gehad, door
het initiatief van den Groningsche afgevaar
digde mr. L. van Houten in 't leven ge
roepen. Zooals genoegzaam bekend is, wordt
door deze wet de arbeid van kinderen be
neden den leeftijd van twaalf jaar verboden.
Zonder twijfel heeft zij voor een deel de
gewetenlooze exploitatie belet van kinderen,
die door te vroegtijdigen en over matigen
arbeid naar geest en lichaam zouden opge
offerd zijn aan de winzucht van sommige
fabrikanten en de hebzucht van onnatuur
lijke en ontaarde ouders. En nog in veel
ruimere mate zou het goede dier wet opge
merkt zijn geworden, ware het toezicht op
de uitvoering er van te allen tijde en op
alle plaatsen scherper geweest. Ook in onze
streken liet en laat dat
wenschen over. Tot
nog heel wat te:
staving van deze be
wering is niets anders noodig dan er op te
wijzen, hoevele kinderen in deze en omlig
gende gemeenten de school verlaten voor
twaalfjarigen leeftijd, en werpt men hiertegen,
dat het grootste deel daarvan in het ouder
lijk huis tot arbeid gebruikt wordt, wat de
zooeven genoemde wet niet verbiedt, dan
antwoorden wij, dat bij nauwkeurig onder
zoek in vele gevallen blijken zou, hoe schijn
en werkelijkheid ook hier dikwijls verward
worden, en dat onder de benaming van
//huishoudelijke diensten" niet zelden de wet
op den kinderarbeid overtreden wordt! Het
kan den ouders niet genoeg herhaald worden,
van hoe groot belang het geacht moet worden
in de hedendaagsche samenstelling der maat
schappij, dat een kind in voldoende mate
onderwijs heeft genoten, voor het zich begint
te oefenen in een of ander handwerk, en zij
mogen niet vergeten, dat zelfs het vlugste
kind, hetwelk reeds op twaalfjarigen leeftijd
voor'goed de school verlaat en na dien tijd
van alle onderwijs verstoken blijft, als het
twintig jaar oud is, te nauwer nood lezen
of schrijven kan. Daarom ligt het, dunkt
ons, geheel op den weg der enquête-com
missie tevens te onderzoeken, of een leeftijd
van b. v. vijftien jaren in het algemeen al
dan niet te oud moet geacht worden, om
van een jongmensch een knap, en handig
werkman te vormen.
Voor het overige heeft het onderzoek naai
zij n toestand in onze provincie en in het
bijzonder van Tilburg en omstreken op
welsprekende wijze aangetoond, hoeveel reden
hij heeft, met het oog op de tijdsomstan
digheden om dankbaar te zijnen blijkt
het meer en meer, dat er geen enkele streek
van Nederland iswaar de werkman zoo
geregeld, en zóó ruimschoots en zoo gemak
kelijk geld verdient als in de Langstraat
en met name in de lederindustrie en de
sehoenfabricatie mag- men wel zeggen, dat
op 't oogenblik de tijden voor den knecht
vrij wat zonniger zijn, dan voor de meeste
bazen.
Eéne zaak, meenen wij, is in den arbeid
der enquête-commissie in geenen deele goed
te keuren de letterlijke publicatie in de
dagbladen van de verklaringen door de ge
tuigen aföeleg-d. Waarvoor is die noodza—
kelijk of dienstig P Niet, dat het onderzoek
in deze voor het publiek geheim behoeft
te blijven, maar liet ware, dunkt ons, zeker
voldoendewanneer na afloop er van een
getrouw verslag werd gepubliceerd van het
voornaamste in de zittingen behandelden
de verklaringen zeiven alleen ter oore kwa
men van hen, die er rechtstreeks in betrok
ken waren de fabrikanten en van
degenen, die er belang bij hebben ze nauw
keurig te kennen, om met vrucht te kunnen
meewerken tot verbetering, waar en wanneer
die noodig mocht zijn de volksvertegen
woordigers.
Te recht of ten onrechte wordt nu reeds
veel, wat lieden getuigd is als feit morgen
door anderen gebrandmerkt als fictie, en
wie kan met zekerheid zeggenwat de
gevolgen zullen zijn van zekere onthullingen,
welke in hare vieze naaktheid de weerzin
wekkende ongerechtigheden bloot leggen
waaraan de werkman in sommige fabrieken
onderworpen is Is het niet dwaas te
eischen van den geneesheer, dat hij eerst
de walgelijke wonde toone aan het publiek,
voor hij overgaat tot de operatie, welke leiden
moet naar genezing Dubbel dwaas in onzen
tijd
richt werd. Er zijn 3 dooden en 35 gewonden,
van welke laatste 12 in een bedenkelijke!» toe
stand verkecren.
Ruim 400 arbeiders zijn door het ongeluk
zonder werk.
Het aantal gewonden bij het ongeluk in de
fabriek te Marchiennes is grooter dan eerst be-
De kamer en de senaat hebben het krediet
var. fr. 1,435,000 voor de traktementen der on
derprefecten vroeger door de kamer geschrapt,
weder op de begrooting gebracht. Goblet ver
dedigde deze verhooging en stelde de quaestie van
vertrouwen.
liet krediet werd aangenomen met eene groote
meerderheid bij opsteken van de handen.
Op de aanwijzingen van een dertienjarig
meisje dat te Parijs wegens diefstal werd aan
gehouden heeft de commissaris van politie twee
individuen in hechtenis genomen beschuldigd
var. den 23 Jan. een heer in het Saint Martin
kanaal te hebber, geworpen. Bij het verhoor
verklaarden zij dat zij niet de daders van den
moord waren, maar dat zij er getuigen van waren
geweest en zij gaven een zekeren Bourselet op
als den moordenaar. De twee beschuldigden
worden vootloopig in hechtenis gehouden en de
politie doet ijverige nasporingeo naar Bourselet,
terwijl zij ook pogingen in het werk stelt om
het lijk van den vermoorde op ie visschen.
Te Vierzon hebben weer een 500 werklie
den in verschillende po. celeinfabrieken den arbeid
gestaakt. In sommige fabrieken eischen zij het
afdanken van een der opzichters. In andere is
het werk neêrgelegd omdat het loon met 10
pet. verminderd is. De werkstakers hebben eenige
arbeiders beleedigd die geen gemeene zaak met
hen gemaakt hebben.
Het proces dat voor het hof van assizen te
Dublin gevoerd is tegen Dillon Redmond
O'Brien Crilly ea Seehy wegens leiding aan
het bekende /,p!ar. de campagne", is geëindigd.
De rechtbank durfde noch het schuldig, noch
het onschuldig uitspreken en het proces is due
verdaagd. Men weet nog nietof de staat de
zaak voor een andere rechtbank zal brengen.
