Nummer 44,
Zondag 2 Juni 1889.
12e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
FEUILLETON.
YIÏTËTA,
ANTOON TIELEN,
UITGEVER:
Waalwijk.
76 E. Werner
1884 67833 KG.
1885, 74713
1886 73928
1887, 74219
1888, 80325
in 1884.
in 1885.
in 1886.
in 1887.
in 1888.
5421
6031
6827
7013
6980
269
219
231
249
270
1823.
1906.
2021.
1983.
2070.
Landbouw.
o van het Zuiden,
Vvaalwijlisilif en Lanptrautsclie Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag: en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door bet geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regel» f 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen loor het advertentiebureau van
Adolf Steinrr, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
UITTREKSEL uit het VERSLAG der Ka-
nier van koophandel en fabriekente
A Waalwijk betreffende den toestand
van handelscheepvaart en nijverheid
over 1888.
Vervolg.
Granen.
De oogst over 1888 leverde een klein
beschot en daarenboven was de kwaliteit
zeer slecht, zoodat de meeste granen on
geschikt waren voor de bakkerij en hoofd
zakelijk tot veevoeder moesten dienen.
In de maand Augustus onderging de markt
een aanzienlijke verhooging en wel voorna
melijk om het slechte weder; de jarige gra
nen bleven zeer gezocht en waren van af
dien tijd onmisbaar zelfs met eene verhoo
ging van f30 tot f40 per 30 II.L.
De aanvoer van buitenlandsche granen
in onze haven was vooral dit jaar groot en
klom tot 4300 last. De slechte inlandsche
kwaliteiten en daarenboven het gemakkelijk
vervoer van Rotterdam en Amsterdam tot
Tilburg per stoombootdienst tot Waalwijk
en verder per stoomtram, gaven hiertoe voor
al aanleiding.
Aan onze beurs werd verhandeld
Rogge, oogst 1887 f5.it 5.50 per [1L.
y 1888, f3.75 a 4.25 ,f n
Tarwe, 1887 f8.— 9.—
'1888,
i/ i.'
Wintergerst
Zomergerst
Haver
f6.—a 7.—
f3.50 a 4.50
f 3.25 a 3.75
f6.it 6.50.
per 100
KG.
Boter. De aanvoer van boter aan de
openbare boterwaag was iets meer dan in
1887.
Ongerekend hetgeen aan winkeliers en
particulieren buiten de openbare veiling
werd geleverd, zijn de navolgende hoeveel
heden aangevoerd
DOOR
Niet zoo goed was het met den assessor Hubert
afgeloopen, hoewel hem in den loop van dit jaar
pene onverwachte en vrij aanzienlijke erfenis ten
deel was gevallen ongelukkig ten koste van
het beroemde lid zijner familie. Professor Sehwarz
was namelijk voor eenige maanden gestorven
en daar hij ongehuwd was vei viel zijn ver
mogen aan zijne, bloedverwanten. Hubert's gel
delijke omstandigheden verbeterden hierdoor aan
merkelijkmaar wat baatte dit hem nu? De
vrouwop wier bezit hij zoo stellig gerekend
had, was met een ander getrouwd, en hijzelf was
nog altijd geen regeeringraad en had ook voors
hands geen' uitzicht dit de worden, hoewel de
ijver voor zijn ambt niets te wenschen overliet,
en hij het politiebureau te L. elk oogenblik met
zijne zoogenaamde ontdekkingen in rep en roer
gebracht en zijn uitsterste best gedaan had om
in dien orawentelingstijd ook voor zijn eigen
land een paar hoogverraders machtig te worden,
zonder gevolg zooals wij weten. Maar dat land
gedroeg zich op waarlijk hemeltergende wijs
tegen zijn trouwsten dienaar; het scheen geen
begrip te hebben van diens opofferingen en zelf
verloochening en het met Frank eens te zijn, die
op zijne onbewimpelde manier verklaarde, dat de
assessor tegenwoordig //de eene domheid op de
andere stapelde," en Tiet in dienst van'den staat
nooit ver zou brengen. Inderdaad werd Hubert
bij elke bevordering zoo in het oog vallend voor
bijgegaan dat zelfs zijne collega's er allerlei
toespelingen op begonnen te maken, en diep be-
leedigd, rijpte er allengs een gewichtig besluit
in zijn ziel. Door de erfenis van zijn oom was
hij onafhankelijk geworden waarom zou hij
dan nog langer miskenning en achteruitzetting
verdragen, waarom nog langer die ondankbare
regeering dienen, die zijn schitterende hoedanig.
De prijzen varieerden tusschen f 1,20
f 1,45 per Kg.
Vee. De gezondheidstoestand van het
vee was over het algemeen gunstigterwijl
geen enkel ziektegeval van besinettelijken
aard zich heeft voorgedaan.
Onze jaar- en weekmarkten werden druk
bezocht, zoowel door binnen- en buiten
landsche kooplui als door veehouders, terwijl
de aanvoer van vee en landbouw-producten
dien van vorige jaren overtrof, zooals uit
hieronder volgende opgaaf blijkt. De meeste
handel wordt nog steeds gedreven in kalf-
dragend vee, dat grootendeels wordt gekocht
voor Belgie.
De meer gunstige toestand onzer markten
heeft men ook te danken aan het gemak
kelijke verkeer sedert de opening van den
staatsspoorweg Zwaluwc's Bosch.
Gedurende het jaar werden op de diverse
markten aangevoerd
runderen, schapen, varkens.
De prijzen der kalfkoeien waren gemid
deld van f105 tot f230 en die der kalf-
vaarzen van f90 tot f175 per stuk.
Op de vóór- en najaars-paardenmardt wer
den aangevoerd 340 paarden, waarvan de
prijzen varieerden van f 200 tot f800 per
stuk.
Er werd gekocht door Eransche en Duit-
sche kooplui.
De land- of akkerbouw was ongunstig
heden niet wist te waardeeren, terwijl zij allerlei
onbeteekenende m nschen, zooals dien docter Fa
bian bij voorbeeld, met eervolle betrekkingen en
onderscheidingen overlaadde
Hubert liet zich hier en daar uit, dat hij zijn
ontslag wilde nemen; hij herhaalde dit zelfs in
tegenwoordigheid van den president en moest de
bittere ondervinding opdoen, dat deze hemop
allerbeleefdste wijs, hierin volkomen gelijk gaf.
Hij was van gevoelen, dat de assessor, thans in
liet bezit van zulk een vermogen, zich niet meer
met ambtszorgen behoefde te kwellen en dat hij
groot gelijk had, zich aan dat drukke leven te
onttrekken; bovendien was hij wat //zenuwachtig*
voor een beambte, van wien men in de eerste
plaats kalmte en bedaardheid verwachtte. De
wenk was duidelijk genoeg. Hubert gevoelde
iets van den menschenhaat en de wereldverach
ting, die zijn beroemden bloedverwant bezield
hadden, toen hij na dit gesprek op staanden voet
naar huis ging om schriftelijk zijn ontslag te
vragen. Het verzoek werd afgezonden en ook
werkelijk aangenomen. Nog zaten de staat en
het politiebureau van L. hierover niet in zak en
asch, maar die toestand was wellicht aanstaande,
als dat ontslag in de volgende maand werkelijk
een feit zou worden. De assessor was te zeer de
neef van ziju oom, wiens verongelukte behande
ling hij hud nagevolgd, om de treurige gevolgen
hiervan niet in de toekomst te duchten.
Het paard van den jongen landheer van Wilicza
stond op het voorplein van Rakowicz. Het ge
schiedde maar uiterst zelden, dat hij herwaarts
kwam, en ook dan duurden zijne bezoeken slechts
zeer kort. De kloof, die hem van zijne naaste
bloedverwanten scheiddewilde zich nog altijd
niet sluiten en de laatste gebeurtenissen schenen
haar zelfs nog meer verwijd te hebben.
Freu e Morynski bevond zich met VValdemar
alleen in haar boudoir. Wanda was zeer ver
anderd. Zij had wel altijd bleek gezien, maar
die bleekheid had geenerlei overeenkomst met
de doodsche kleur, die thans haar gelaat bedekte
Men kon haar aanzien wat zij geleden had ir.
den tijd, dien haar zoo innig geliefde vader, ziek
en den dood nabij, in de gevangenis had door
gebracht, zonder dat ze hem slechts éen oogen
blik had mogen zien; toen de droom van vrijheid
vooral ten opzichte van de aardappelen en
de roggewelke gewassen veel leden door
de aanhoudend natte weersgesteldheid. Ook
de haver, hoewel tamelijk goed, leed door
het natte weder tijdens den oogst.
De hooibouw was niet ongunstig, ofschoon
tijdens het inzamelen de weersgesteldheid te
wenschen overliet, zoodat er nog veel hooi
slecht gewonnen is. De opbrengst was pl.m.
3800 Kg. per hectare.
Omtrent den hooihandel ontving de kamer
de navolgende opgaaf uit Waspik
Tengevolge van den aanhoudenden regen
had de hooioogst onder ongunstige omstan
digheden plaatshet weder werkte nadeelig
op de kwaliteit. Hierbij kwam een ruim
gewas in Engeland, waardoor de vraag voor
dit land niet van eenige beteekenis was.
De handel was dientengevolge, vooral in de
mindere kwaliteit, onbeduidend en de prijzen
daalden voortdurend, zoodat zij van f44 op
f36 per 1000 Kg. kwamen.
Omtrent de cultuur te "Vlijmen, Nieuwkuik
en Haarsteeg wordt het volgende gemeld:
Met den hophandel ging het zeer slecht.
Er was nog een aanzienlijke voorraad van
het vorige jaaren met het oog daarop
hadden de teelders veel hop uitgerooid. De
productie van hetgeen nog geteeld werd, was
vrij voldoende en de hoedanigheid niet slecht.
De opbrengst wordt geschat op 250,000
halve kilo's Slechts korten tijd in den aanvang
van het seizoen was de prijs f 30, waarvoor
de teelders niet wilden verkooperi; de prijzen
daalden fabelachtig snel tot f12, vervolgens
tot f 5 en thans wordt f2.50 per 50 kilo
betaald. Het gevolg hiervan is, dat opnieuw
veel hop uitgerooid maar ook dat pogingen
worden aangewend om een betere soort in
te voeren en de behandeling der hop te
verbeteren.
De groententeelt ging beter, hoewel de
resultaten er van nog niet in evenredigheid
en zelfstandigheid, waarvoor hij zijn leven veil
had gehad, welke verwezenlijking ook zijne doch
ter zoo vurig hoopte, als een zeepbel uit elkaar
werd ge dagen. De angstige onzekerheid, eer zijn
lot was beslist, de langdurige slingering tusschen
vrees en hoop, de zenuwachtige opwekkingen bij
de vergeefsche pogingen om hem te bevrijden
dit alles had blijkbaar sporen bij haar achterge
laten. Wanda was een van die menschen, die
met onverzwakte geestkracht ook het zwaarste
ongeluk weerstand kunnen bieden, zoolang er
slechts een flauwe schemering van hoop over
blijft maar die,als die schemering verdwijnt, mach
teloos in elkander zinken; en dit moment scheen
nu voor haar te zijn aangebroken. Voor het
oogenblik was er wel is waar nog een koorts
achtige overprikkeling in haar voorkomen te be
speuren, een samenrapen van hare laatste krach
ten, maar het waren dan ook de laatste.
Waldemar was niets veranderd in zijn uiter
lijk. Hij stond vóór haar en scheen de jonge dame
weinig verscnoonend te behandelenwat haar
toestand toch zoo dringend eischte. Hij had bij
na iets dreigends in zijn honding, en zijne stem
klonk toornig en droevig toen hij zeide:
//Ik smeek u voor de laatste maal geef dat
denkbeeld op. Ge vermoordt uzelve op die ma
nier, zonder uw vader te kunnen helpen. 'tZou
slechts zijn lijden vergrooten, als hij u voor zijne
oogen moest zien wegkwijnen. Gij wilt hem vol
gen in de vreeselijke woestenij in dat moor
dend klimaatwaarvoor de sterkste gestellen
bezwijken gijdie van uwe jeugd af verwend
en met alles omringd zijt geweest wat weelde
en gemak den mensen kunnen biedengij
wilt u nu aan de ergste ontberingen bloot
stellen Indien de krachtige natuur van den
graaf er al op den duur tegen bestand moge zijn,
de uwe houdt het geen twee maanden uit. Vraag
het aan uw doctorvraag het aan uw spiegel
ze zullen u zeggen dat ge in die om geving
het volgend jaar niet meer beleeft."
//Denkt ge dan, dat papa dat zal beleven?"
antwoordde Wanda met sidderende lippen. ,We
hopen en verlangen nu niets meer van het leven
maar willen ten minste samen sterven.
»En ik dan?" vroeg Waldemar op bitteren en
verwijtenden toon. Zij wendde het hoofd af,
zijn tot de huurprijzen. De opbrengst wordt
geschat
Snij-, princessen- en andere boonen op
15,000 hectoliter a f 2,50 per hectoliter.
Doperwten en andere erwten 25,000 hec
toliter h f2,50 per hectoliter.
Aardappelen 15,000 hectoliter a f2,50 per
hectoliter.
Vroege wortelen 2,000,u00 bosjes tegen
gemiddeld twee cent per bos.
Asperges 30,000 halve kilo's tegen 25 ct.
per l/2 kilo.
Frambozen, zwarte-, witte-, roode en kruis
bessen 1,175,000 Ys kilo's tegen 7 cent per
7s kilo.
De opbrengst van kruisbessen is zeer ver
minderd tengevolge van de verwoestingen,
die de huismusschen en rupsen er aan toe
brengen. De eersten pikken al vroeg in het
voorjaar de jonge scheutjes af, zoodat geheele
struiken kaal blijven en die dan nog groen
worden zijn later een prooi van de rupsen.
Als geen maatregelen worden genomen tot
een aanmerkelijke opruiming van de rausschen,
zal men de kruisbessenstruiken wel kunnen
uitrooien.
Te Haarsteeg bestaat een landbouw ver—
eeniging op kleine schaal, die zeer aardig
werkt en zich allengs uitbreidt, en te Vlijmen
is eene tuinbouwvereeniging gesticht met
een uitgebreid programma. Voorloopig zijn
daar enkele lezingen over groententeelt ge
houden en nieuwe soorten pootaardappelen
en hopplanten aangekocht.
Tengevolge van het natte weder was de
hoedanigheid van het geteelde koren, waarvan
de hoeveelheid betrekkelijk gering is, niet
best.
Een gunstig verschijnsel is, dat velen zich
meer op veehouden gaan toeleggen. Aan
zienlijke hoeveelheden melk worden dagelijks
afgeleverd aan de fabrieken vau kunstboter,
voornamelijk te Oschterwijl het fokken
van kalveren en varkens sterk toeneemt en
goede resultaten oplevert.
zonder te antwoorden.
«-En ik herhaalde hij nog driftiger. »Wat
moet er van mij worden
„Gij zijt althans vrij. Gij hebt het leven nog
voor u. Draag het zoo goed als ge kunt. Ik
heb nog wel erger te dragen."
Waldemar wilde heftig antwoorden; een blik
op het bleeke gelaat, waarop zulk een bittere
zielesraart stond te lezen, verbood hem dit ech
ter en hij dwong zichzelf tot kalmte.
Wanda, toen wij elkander, nu een jaar gele
den, eindelijk vonden en begrepen, scheidde ons
het woord dat gij mijn broeaer hadt gegeven.
Ik zou u ten koste van eiken prijs aan hem ont
rukt hebbenmaar zoover ia het niet gekomen.
Zijn dood heeft den slagboom neergeworpen, en
welke nieuwe bezwaren zich nu ook van buitenaf
mogen verheffenhij is neergeworpen tusschen
ons. Bij Leo's pas gedolven graf, in een tijd dat
het leven van uw vader dagelijks in gevaar ver
keerde, heb ik het niet gewaagd u van liefde
van vereeniging te spreken, heb ik mijzelf geweld
aangedaanom u slechts zelden en vluchtig te
zien. Gij en mijne moeder, gij liet mij immers
bij elk bezoek op Rakowicz gevoelen, dat ge mij
nog altijd als uw vijand beschouwdet, maar ik
hoopte op de toekomst, op betere tijden en, en
nu moet ik zulk een besluit uit uw mond hooren!
Begrijpt ge dan niet, dat ik mij tot mijn laatsten
ademtocht daartegen zal verzetten? „Wij willen
samen stervendat is gemakkelijk gezegd en
ook gemakkelijk gedaan, als men zooals Leo door
een kogel midden in het hart wordt getroffen.
Maar hebt ge u wel eens voorgesteld, wat de
dood in ballingschap is? Dat is langzaam weg
kwijnen, die maandenlange doodstrijd onder ai-
ierlei ontberingen, die den geest doen bezwijken,
nog eer ze het lichaam sloopen, op verren afstand
van het vaderland, afgesneden van de wereld en
alles wat daarop voorvalt, buiten het bereik van
alle geestelijk levenwaaraan gij evenzeer be
hoefte hebt als aan frissche lucht om adem te
halen, neergedrukt, ia, verstompt te worden onder
den last der ellende. En eischt ge van mij
dat ik dat zal verdragen, dat ik het zal toelaten,
als gij vrijwillig zulk een lot op u neemt?'
Wordt vervolgd.
