N am nier 74. Donderdag 19 Sept. 1889. 12e Jaargang.
T O NI.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Oorlog.
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
Naar het Duitsch van v. d. Horst,
UOfc—BMWaMMM—M—
1 i —i— n m i ii |i |i I,
De Echo van het Zuiden,
Waalwyiiscli® m Ltiiplraalsclie Courant,
■IcXAxcr n ■OMMIM—«M—z
Dit blad verschijnt Woensdagen Zaterdag avond. UITGEVER: Advertentiën 1-7 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regTT
Prrp!e?rS8HnPnr hpfttwil ril? f MR 4 TVTrnArvXT mTT-tT TATi.T gr°°te letters naar Plaat8™imte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
u filor,Pf^ J t ANTOON TXELEN opgegeven, worden 2xnaal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
Bneven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden 4 land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
aan den Uitgever. Waalwijk. Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
In een onzer vorige nummers hebben wij
herinnerd, dat Bismarck de oude in den
Dtiitschen Rijksdag de sombere profetie liet
hooren, dat de oorlog tusschen Duitschland
en Frankrijk nu negentien jaren geleden,
„kinderspel" was geweest in vergelijking met
de worsteling, die in de toekomst te vree
zen was.
Dit verschrikkelijke woord is niet alleen
herhaald, doch bevestigd door hen, die het
oog houden op de volkswapeningen, welke
in Europa worden voorbereid. Iedereen is
overtuigd, dat de bloedige kamp gestreden
zal worden met de reuzenkrachten van Rus
land en Frankrijk aan de eene Oostenrijk,
Duitschland en Italië te anderer zijde.
Geheel Europa zal in vuur en vlam staan.
De legermachten, die in een dergelijken oor
log zullen opkomen, de reserven en de gar
nizoenen medegerekend, zullen 12 millioen
gewapenden tellen. Men vraagt zich tever
geefs af, wie die milliarden moet opbrengen,
vereischt voor de mobilisatie en het onder
houd van dergelijke legermassa's.
Volgens officieele gegevens brengt Duitsch
land alleen drie millioen geoefende soldaten
in het veld en in den bloedigen oorlog van
1870 streden nog geen millioen krijgers. De
oorlog begon met 3(H).OuO Franschen tegen
over 420,000 Duitschers. Hoe bloedig was
het treffen en nu staat het twaalfvoudige aan
tal, beter geoefend, gereed den kamp uit te
vechten.
In 1870 hadden de Duitschers het bekende
naaldgeweer, dat B1^ kilo woog, bij een ka
liber van 11 millimeter een zeker schot gaf
tot op 500 meter en waarmede 5 rt 6 scho
ten in de minuut gelost konden worden. Dit
geweer, destijds als zoo moorddadig bekend,
is evenals de chassepot geheel afgeschaft.
De Franschen hebben nu een geweer, dat
slechts 4 kilo weegt en bij een kaliber van
8 millimeter een draagkracht heelt over de
2000 meter en voorzien is van een magazijn
door
li- Q. Q.
Oscar had uren lang een verkwikkenden slaap
genoten en kwam tegen den middag aan het
paleis Hartenstein, om zijne opwachting te maken.
Hij stelde zich reeds voor hoe de schoone oogen
der eigenares zouden glinsteren van genoegen op
het hooren van zijn besluit om, zoo zij dit mocht
verlangen, onmiddellijk te vertrekken.
In de vestibule lagen traploopers, gordijnen,
stoelen en ander huisraad in bonte mengeling
door elkander; de portier en het kamermeisje
dansten een wilden wals, terwijl de huisknecht
als „Cavalier seul", de bewegingen van hetvioo-
lijke paar mederaaakte en intusschen op lustige
wijze tl ui ten de de muziek voor het leest leverde.
De dienstboden stoven, op het zien van Oscar,
die onverhoeds was binnengekomen, verschrikt uit
elkander, en de portier beproefde het mogelijke
om zijn gelaat weder in den gewonen deftigen
plooi te brengen, terwijl hij aiepbuigend sprak
ol' liever stamelde
//Genadige heer, ik ja, dat wil zeggen
wii" Oscar lachte. //Nu ja, zeg mij alleen maar
of mevrouw de gravin thuis is vroeg hij op
vriendelijken toon.
Op deze woorden zagen hem de drie dienstbo
den verwonderd aan. Maar wist mijnheer Verning
dan niet, zoo was ongeveer hun gedachtengang,
dat mevrouw reeds sedert eenige uren was ver
trokken Het is waar, besloten zij. het besluit
is wel spoedig opgekomen, maar men kon toch
verwacht hebben, dat mijnheer Verning
Oscar luisterde ternauwernood naar de onsa
menhangende woorden der verraste dienstboden.
//Vertrokken?* stamelde hij als in zich zelf.
„Ja, mijnheer Verning. En hier is een briefje
van mevrouw aan uw adres."
Oscar stak het couvert bij zich en opende het
eerst nadat hij uren lang in gepeinzen verzonken
had rondgedwaald. Hij las:
met 8 schoten, die in 20 seconden gelost
kunnen worden. Duitschland heeft aangeno
men en heeft zijn leger binnen het jaar ge
wapend met een geweer van 7V3 millimeter.
Oostenrijk, dat drie jaar geleden eene her
wapening bevolen had, met een repetitiege
weer van 1L millimeter, is nu bezig dit te
vervangen door een van klein kaliber; Italië
wijzigt het geweer, Rusland alleen heeft nog
geen keuze gedaan tusschen de aangeboden
repeteersysteemen, doch hit zal weldra moe
ten volgen.
Met de nieuwe wapenen zal het infanterie-
gevecht reeds op meer dan 1000 meter aan
vangen. Het vuurgevecht begint voordat de
partijen elkaar zien en daar de soldaten veel
meer patronen mede kunnen voeren, zal het
moordend lood nog minder dan vroeger ge
spaard worden. Men beweert dan ook, dat
het aantal gewonden, in de laatste oorlogen
15°/0, stijgen zal tot 30 a 50 per honderd
en dat over legers van millioenen
Voor dat de infanterie met de bajonet kan
aanvallen, zal zij 1000 meters en meer moe
ten marcheeren onder het doodend lood van
den vijand, die een regen van kogels op haar
weg kan slingeren, zoo dicht als waaraan
vroeger nooit gedacht werd en achter de in
fanterie in linie wacht den aanvallenden dan
nog het artillerievuur, dat eenige duizenden
meters ver draagt.
Ja, een officier der artillerie houdt staande
dat een duel der kanonnen tusschen de Duit-
sche en Fransche strjdmachten, een van bei
den moet vernietigen.
Werd het in den oorlog van 1870 reeds
niet meer noodig geacht bij eene cavalerie-
aanval een carré te vormen, in den toekom-
stigen oorlog is eene charge der cavalerie op
geordende infanterie niet meer mogelijk. De
cavalerie zal den vijand tot op geen honderd
meter kunnen naderen. Vangt het infante-
rievuur aan op 300 meter met een gemiddelde
snelheid van 20 schoten per minuut, dan
kunnen de escadrons elkaar niet zoo vlug
opvolgen dat één den strijd met de sabel
kan openen.
«.Gij zult boos zijn, mijn vriend, en mij wel
licht trouweloos noemen!
Kom echter naar Napels, leer daar het leven
kennen van zijn vroolijke zijde en gij zult mij
gelijk geven.
Zoolang men zich inspant om een vurig begeerd
iets machtig te worden, stelt men zich daarvan
allerlei illusiën voor, doch eens in het bezit
daarvan geraakt, komt de verveling al spoedig
opdagen.
Gij zult weldra de waarheid dezer woorden
beseffen het leven is te kort om zich te vervelen
of boos te maken.
Kom naar Napels! Tot wederziens!
Uwe Emmy.
Oscar lachte als iemand, wiens verstand ver
bijsterd is en doolde al verder cn verder, zonder
te weten waarheen zijne schreden te richten.
HOOFDSTUK IV.
Weken lang bleef Toni met den dood kampen.
In hare koortsdroomen verried zij maar ai te
vaak hare bekendheid met het noodlottig concept-
testament en bewees ten duidelijkste aan de beide
mannen, die hare sponde zorgvuldig bewaakten,
dat het beeld van den trouweloozeu geliefde haar
ziel noch steeds bleef vervullen.
„Ik mocht het niet zeggen," lluisterde zij dik
wijls in den droom. «Ik kon, ik mocht niets
zeggen. O, waarom moest Dahlberg ook alles
verraden en daardoor in Oscar's hart de kiemen
leggen van argwaan en wantrouwen. Oscar! Os
car! gij hebt mij diep gegrield!"
De oude Australiër, die elke beweging van het
zieke meisje aandachtig gadesloeg balde de
vuist.
„Hij zal haar nooit wederzien," bromde hij.
"Nooit! God moge hem vergeven. Weet gij waar
hij is heen gegaan Rudolf?"
De dokter schudde het hoofd. „Ik heb alle
moeite in het werk gesteld om zijn tegenwoor
dige verblijfplaats op te sporen, doch zonder
eenig gevolg. Niemand weet, waar hij zich op
't oogenblik bevindt. Heden zal men een begin
maken met de goederen van Schorndorf in het
openbaar te verkoopen. Wat moet er van de
arme oude vrouw worden Waarvan zal de on
gelukkige weduwe moeten leven in het vervolg?
Verning antwoordde niet, maar reeds den vol
genden dag ontving zij..e schoonzuster, door
De draagkracht van het belegeringsgeschut
is over de tienduizend meter gestegen. Een
granaat van 15 centimeter, die in 1870 sprong
in 40 a 45 stukken, berst nu uiteen in 300
a 350 scherven van pm. 10 gram en pm.
800 van kleinei gewicht, die alle de kracht
bezitten een plank van 21/,, centimeter te
doorboren.
Waar moet dat alles heen En nu wordt
uit Amerika gemeld dat daar een stuk ge
schut met luchtdruk is uitgevonden dat 250
kilogram dynamiet uitwerpt, voldoende om
een pantserschip te vernietigen, wanneer het
water niet het schipbinnen een
kring van 100 Meter om het doel geraakt
wordt.
Waar moet dat heen
Onder de gegeven omstandigheden schijnt
de oorlog niet mogelijk, tenzij de menschen
totaal krankzinnig geworden zijn. Wanneer
de vijand een land binnenrukt dan komt er
geen half millioen overweldigers maar het
drie-, het vierdubbele; Een leger op voet
van oorlog dat beteekent de gansche man
nelijke natie op de been, dat zijn enorme
onmiddelijke kosten. In een woord, als de
oorlog uitbreekt, zooals men in de wandeling
zegt tusschen den vredebond en Frankrijk
en Ruslanddan zou dit de allergrootste
ramp zijn in de geschiedenis des mensch-
doms.
En men gaat maar steeds voort met de
wapenen te volmaken en de legers uit te
breiden. Hoe lang nog zullen de staatslie
den der oorlog kunnen, ja durven begrijpen in
hunne betekeningen
Niet minder dan 10.525.640 kiezers kun
nen Zondag a.s. in Frankrijk van hun rech
ten gebruik maken om uit de 1700 candi-
daten voor 576 zetels hun keus te doen. In
de departementen zijn er voor 't meerendeel
twee candidaten voor eiken zetel, in de ste
den drie en vier.
raiddel van de post, een vrij aanzienlijke som,
waardoor zij ten minste voor het vervolg tegen
gebrek gevrijwaard was.
Maar waar was Oscar Had hij misschien de
hand aan zich zelt geslagen
Onbewust van hetgeen om haar heen gebeurde,
half waanzinnig van smart en onrust, bracht zijne
moeder hare dagen door in wanhoop en vertwij
feling, niet in staat ora waan van werkelijkheid
te onderscheiden, ongelukkiger dan ooit te 'voren,
verlaten en eenzaam als ware zij in een woestijn.
Weken lang had de krisis ged'uuH, toen einde
lijk de eerste straal van bewustzijn bij de arme
Toni weder ontwaakte en zij, zwak en uitgeput
als een geknakte bloem, de oogen weder opende
ora tot het leven terug te keeren. Met veel tact
en zeer voorzichtig leerde de oude dokter haar
haren oom kennen, zorgvuldig vermijdende om
de teedere snaren van haar gemoed aan te roeren
en over de gebeurtenissen van de laatste dagen
een hardnekkig stilzwijgen bewarende.
Ook de oude Verning mocht niet over die za
ken spreken of Oscars.naam over zijne lippen
laten komen. Gaarne had hij dit anders gewenscht,
gaarne had hij zijne nicht'op het onwaardig ge
drag van den jongen man gewezen en haar daar
door verachting voor den onwaardige, aan wien
haar rein harte toebehoorde, ingeboezemd, doch
de omstandigheden verboden dit en hij zweeg.
Tegen de verwachting der beide vrienden gold
Toni's eerste vraag niet Oöcar, doch wel de gra
vin Hartenstein, en toen zij vernam, dat deze naar
Italië was vertrokken, moest men alle pogingen
in het werk stellen om haar niet weder in on
macht te doen zinken.
Langzamerhand sterkte het meisje echter weder
aan et; spoedig was zij, dank zij de zorgen van
hare trouwe verplegers, weder in zooverre her
steld, dat zij in hare kamer op en neer mocht
wandelen. Op zekeren keer, dat zij bezig was een
geschenk te beschouwen, dat haar oom haar had
medegebracht, hoorde zij dezen een levendig ge
sprek voeren mei den jongen Dahlberg.
„Neen," zeide de oude, „ik wil daartoe mijne
toestemming niet geven. Toni noch ik hebben
dit bagatel geld noodig en bovendien, het komt
niet bij mij op, daarvoor den naam mijns over
leden broeders te schandvlekken. Moeder en zoon
zijn reeds ongelukkig genoeg en zoudt gij dan
denken, dat ik in staat zou zijn om hen nog
De generaal, den „grooten" bedoelen wij,
is weder eens nergens en overal. Volgens de
Soir zou hij van Londen naar Jersey vertrok
ken zijn, daardoor dus het eerste deel ten
uitvoer brengend van zijn bekend programma,
door de Figaro gepubliceerd. De XIX Siècle
weerspreekt het maar op grond van de
getuigenissen van een van 's generaals vrien
den en die hebben niet veel waarde, terwijl
de houding der boulangistische pers van dien
aard is, dat men er geen touw aan kan vast
maken.
De vermoedelijke uitslag der stemming op
Zondag a. s. wordt geschat op 200 monar
chisten, 40 boulangisten, voornamelijk uit Pa
rijs, terwijl den republikeinen een meerder
heid van 36 stemmen wordt voorspeld.
Er bestaat eenige spanning tusschen den
sultan van Marokko en de Spaansche regee
ring. De geaant heeft zijne opwachting nog
niet gemaakt en wacht tot Marokko voldoe
ning geeft aan de Spaansche vorderingen. De
Spaansche evolutievloot heeft het anker in
de baai van Tanger laten vallen.
De werkstaking te Londen is nu inder
daad geëindigd. Officieel hebben de direc
teuren der dokken een mededeeling gericht
tot de bladen, meldende, dat de werkstaking
een einde heeft genomen. Na de teekening
der conventie, door kardinaal Manning voor
gesteld, kwamen de leden van het werksta
kerscomité bijeen op Mansionhouse, waar de
burgemeester en kardinaal Manning enkele
woorden tot hen richtten.
De menigte rondom Mansionhouse vernam
het bericht van de bij legging der verschillen
met enthousiasme.
De doorslag is gegeven doordien de lich-
tersbazen Zaterdag middag het besluit der
lichtersjouwers aangenomen hebben.
Naar Hydepark trok Zondag een optocht
van 50,000 dokwerkers. Burns wenschte den
werklieden geluk met het einde der werk
staking en wijdde een woord van dank aan
den burgemeester en kirdinaal Manning voor
de energie en de toewijding, door hen bij
de onderhandelingen aan den dag gelegd.
verder te vervolgen. Nooit, mijnheer Dahlberg,
ik laat mijne aanspraken op Schorndorf varen
en wil er nooit meer van hooren."
Toen werd alles stil. Toni's hart sloeg hoor
baar en in haar binnenste kookte en bruiste
het, alsof de koorts nog in hare aderen woelde.
„Moeder en zoon zijn reeds ongelukkig genoeg,"
had haar oom gezegd. Wat beduidde dat? Waar
was Oscar en wat was er van hem geworden
O, indien zij slechts in staat geweest ware om
uit te gaan of om te vragen, doch noch de dok
ter, noch haar oom wilden zich iets omtrent
hetgeen haar zoo na aan het hart lag, laten ont
vallen.
Op zekeren dag werd de jonge advokaat bij
haar aangediend en met een gevoel van blijd
schap gaf Toni verlof om hem bij haar toe te
laten, want van hem moest en zou zij vernemen
wat er van Oscar en ha~r tante was geworden
en dat hij zich niet zou ontzien om haar alles
te vertellen, wat hij wist, daarvan was zij, helaas,
maar ai te zeker.
Zij kende Dahlberg slechts zeer oppervlakkig,
en alleen als zaakwaarnemer van de gravin, bij
wien zij hem nu en dan had aangetroffen.
Ernstig en bescheiden naderde de jonge man
het meisje, dat even bleek als hij en in het volle
bewustzijn van hetgeen hij haar te vragen zou
hebben, voor hein stond, en legde in hare hand
een frissche bouquet van viooltjes.
„Goddank, juffrouw Armfeld," sprak hij kalm
en zacht, „dat ik het genoegen mag hebben u
weder te zien, en dat de zware ziekte, die u
getroffen had, weder geheel geweken is, zonder
ernstige gevolgen achter te laten."
Toni verzocht hem plaats te nemen, terwijl zij
zelve haren armstoel opzocht, en zich in het
pelsdek van den dokter wikkelde. Zoo moest hij
de vroolijke, zingende en springende Toni dan
terugzien, bleek en bevend en zoo hulpeloos, zoo
zwak als een klein kind.
„Mijnheer Dahlberg," sprak zij zacht en blijk
baar met het doel ora een gesprek uit te lokken,
„mag ik u verzoeken, deze uouquet in het vaasje
op den schoorsteen te plaatsen en dan mij eens
te vertellen, wat er alzoo gebeurd is gedurende
den tijd mijner ziekte.
Wordt vervolgd.