Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Duitsehland.
Oostenrijk.
Italië.
Rusland.
De loop der zaken in de openingszitting
van Frankrijks kamer is van dien aard ge
weest, dat men eindelijk schijnt begrepen te
hebben, dat alleen een programma met een
gematigde politiek of eindelijk zonder alle
politiek, kans heeft op een lang bestuur; het
antwoord op de vraag of het kabinet zulk
een programma nu waarlijk heeft opgesteld,
omdat de heeren ministers in hun hart over
tuigd waren, dat 't zoo moest zijn en niet
anders, dan wel uit welbegrepen eigenbelang,
waarmede de innerlijke overtuiging niets te
maken heeft, is op het oogenblik van minder
belang; onze taak is het, nadrukkelijk te
wijzen op het verblijdende feit, want eene
verblijdende gebeurtenis is het, zelfs al zou
het kabinet alleen uit de innerlijke neiging
tot zelfbehoud aldus handelen.
Deze verklaring toch van de regeering der
groote republiek, is er eene, die mits men
er zich aan houdt voor den algemeenen
toestand van veel grooter belang is dan ge
dwongen beleefdheids-visites van de grooten
dezer aarde, die eenige dagen het publiek
bezig houden, maar van welker blijvende
resultaten men bijster weinig bemerkt.
De Parijsche tentoonstelling heeft den
Franschen groote financieele voordeelen be
zorgd, dat weet men, maar als de groote
natie door de moreele resultaten van dit
wereldconcours dermate was getroffen, dat
de revanche-begrippen er voor goed uit waren
en het volk zich tevreden stelde met het
heden en de toekomst, beide schoon en veel
belovend, dan zou dat een succes zijn, waarbij
gansch Europa een juichtoon zou aanheffen
en niet zonder reden.
Het kabinet heeft voor zijn vredelievende
verklaring nog tijdens de zitting een belooning
verworven de verwerping van het voorstel
tot grondwetsherziening met een meerderheid,
bestaande uit 318 leden der linker- en 24
der rechterzijde, tegen een minderheid, be
staande uit 41 boulangisten, 50 monarchisten
en 25 republikeinen.
Donderdag echter viel er iets voor, dat
der regeering minder aangenaam geweest zal
zijn. De minister Rouvier had namelijk het
voorstel, betreffende de vrije vervaardiging van
lucifets (in Frankrijk een monopolie), bestre
den. Eene motie, door de regeering aange
nomen, werd met 312 tegen 236 stemmen
verworpen. Art. 1, dat door den minister
bestreden was, werd aangenomen met 292
tegen 232 stemmen. Deze uitslag verwekte
groote sensatie. Het gerucht van Rouviers
aftreden is reeds in omloop, maar men ver
moedt toch dat de minister de stemming
over het geheele wetsvoorstel zal afwachten.
t Schijnt Portugal in Zuid-Afrika alles
voor den wind te gaan: tal van aanzienlijke
opperhoofden leggen 't hoofd in den schoot
en nemen Portugals suzereiniteit aan.
Of John Buil lachen zal
De sultan heeft den grootvizier opgedragen
hem een voorstel te doen over eene uitge
breide amnestie voor de opstandelingen op
Kreta. De minister van justitie heef daarover
een rapport ingediend, dat de minister van
buitenlandsche zaken in studie nam om te
overwegen of aan het verlangen der mogend
heden genoegzaam tegemoet gekomen is.
Van Rusland beweert men weer, in tele
grammen aan de Engelsche bladen, dat het
voortgaat groote troepen - massa's aan de
westelijke grenzen op te stellen. In de laatste
dagen geschiedt zulks met koortsachtigen
ijver.
De nieuwe regimenten heeten uit den Cau
casus te komen.
De qunntiteit van berichten over de „Ver-
eenigde Staten van Brazilië" en de voorvallen
die aan de vorming er van zijn voorafgegaan
en er op gevolgd, Iaat niets te wensehen
over, maar over de qualiteit valt niet te
roemen.
De regeering schijnt flink te paard te
zitten, maar of zij 't zal kunnen houden alj
t diertje aan 't loopen gaat, moet de tijd
leeren. Op 't oogenblik gaat alles uitstekend,
de enkelen, die naar Europa vertrekken, om
dat zij 't niet meer vertrouwen op Brazili-
aanschen bodem, zijn in de minderheid De
keizer, die op de mededeeling van de ver
andering van regeeringsvorm heeft geant
woord dat hij voor den drang der omstan -
digheden wijken, maar Brazilië steeds in
aangename herinnering zal houden, zou volgens
geruchten zelf de hand hebben gehad in de
omwenteling om de opvolging van zijn schoon
zoon, graaf d'Eu, te voorkomen, wiens streven
hem tegen de borst stiet. Koningin Victoria
van Engeland heeft haar ex-collega gastvrij
heid aangeboden.
Het manifest van de nieuwe regeering
spreekt van orde, van vrijheid en rechten
der burgers en belooft alle door de vroegere
regeering aangegane verdragen en verplich
tingen trouw te zullen nakomen.
De voorloopige regeering heeft een besluit
uitgevaardigd, waaftiij het algemeen stemrecht
wordt ingevoerd.
Verschillende dépeches, welker vertrouw
baarheid voor het oogenblik echter niet te
bepalen is, deelen verder vele bijzonderheden
mede. Zoo zou de monarchale partij in Bra
zilië den troon hebben aangeboden aan een
neef van den onttroonden keizer, eveneens
Pedro geheeten. Een ander bericht meldt
weder, dat de keizer van de staatsgreep
kennis gedragen en de republikeinsche leiders
de vrije hand gelaten zou hebben, omdat hij
vreesde dat na zijn dood de revolutie toch
onvermijdelijk en dan, wegens den haat jegens
de kroonprinses en haren gemaal, gewelda-
dig en bloedig zou zijn, terwijl thans de
keizerlijke familie zelfs financieel geene schade
lijdt. Een derde bericht wederom meldt, dat
dc bijeenkomst eener constituante niet voor
December te verwachten is en dat niet Fon-
seca, maar graaf Pelotas de meeste kans
heeft tot president der republiek gekozen te
worden.
Deze laatste mededeelingen zijn ontleend
aan telegrammen, door de regeering te Weenen
ontvangen.
Het gerechtshof te Bergen (Henegouwen)
heeft thans Pourbaix, den bekenden agent
provocateur bij de jongste arbeidersonlusten
in Belgie, die, heimelijk in dienst der politie,
de werklieden aanzette tot gewelddadigheden
en dynamiet complotten, veroordeeld tot 2
jaren gevangenisstraf en 100 fr. geldboete.
Zijn medeplichtige, Rouhette, is verooi-
deeld tot dezelfde straf en betaling van de
kosten.
Eenige afgevaardigden vragen van de re
geering een^ crediet van 100.000 voor de
werkstakers in het Noordei-departemcn, als
mede amnestie van vonnissen tengevolge van
de grèves.
Het Emin pacha-comité te Berlijn heeft
per telegraaf bericht gekregen, dat te Lamu
van dr Peters brieven zijn ontvangen, die
tot 5 October loopen. De expeditie bevond
zich op dat tijdstip te Kokorro en allen waren
wel. De geruchten van de vernietiging der
expeditie verloren dus na dit bericht allen
grond.
In een extra-nommcr van den „Reichs-
Anzeiger wordt een den 20 uit Zanzibar
verzonden telegram van Wisamann openbaar
gemaakt, luidende: Den lu November zijn
te Mpwapwa aangekomen Stanley en Emin
pacha, Jephson, Stairs, Parker, Nelson, Bondy,
Casati, Schinze, Hofmann en een ander zen
deling. Ik verwacht dat zij op zijn vroegst
den 1 December te Bagamayo zullen komen.
De toestand op het station Mpwapwa is
volkomen bevredigend.
Bij na al de zwaar gewonden bij de
kruitontploffing te Hanau zijn bezweken. Het
aantal slachtoffers van die ramp is thans 17
en er liggen nog twee gewonden in een
hopeloozen toestand.
In een nog'in aanbouw zijnde fabriek
voor electrische verlichting te Hamburg is
een stoomketel gesprongen. Twee werklieden
werden door het daaruit spuitende water
gedood en een beambte bekwam doodelijke
brandwonden.
Uit Praag wordt gemeld, dat de Duitsche
afgevaardigden voor den landdag, wier man
daat vervallen is verklaard, wegens de wei
gering, aan de zitting deel te nemen, besloten
hebben te blijven vergaderen om er de
aandacht op gevestigd te houden hoe het
romp-parlement telkenmale gelden, door Duit
sche belastingbetalenden gestort, bezigt voor
propaganda der Czechen.
Het slechten der oude, ganschelijk vervuilde
volksbuurten van Napels en hunne vervan
ging door nieuwe woningen heeft, blijkens
onderstaande opgave door de „Perseveranza"
aan het verslag van een ingenieur ontleend,
tot dasver niet aan het gestelde doel, de
vermindering van schrikkelijke opeenhooping
der volksklassen, beantwoord.
Terwijl het lage Napels vroeger 1500 be
woners per hectare telde, is thans dit aantal
tot 2300 geklommen doordat de vertrekken
der nieuwe woningen nog kleiner zijn en de
huizen nog dichter op elkaar zijn gebouwd.
Bovendien gaat bijna al het geld, dat door
de maatschappij aan dagloonen wordt be
taald, voor Napels verloren, daar onder de
9000 werklieden, welke de maatschappij aan
het werk heeft, bijna geen enkele Napoli-
taan is.
Gebrek aan behoorlijk toezicht schijnt ook
hier weer de hoofdschuld te dragen.
Evenals te Odessa is de politie te Peters
burg opgetreden tegen studenten, die een
lijkdienst wilden organiseeren voor een in
Siberie gestorven nihilist. 16 studenten der
militaire academie zullen weggezonden wor
den, omdat zij een requiem willen laten lezen
voor de zielerust van Tschernishewsky, den
nihilistischen schrijver, die kort voor zijn dood
genade heeft gekregen.
De Staaten Corresp. te Berlijn ontvangt
een bericht uit Petersburg, waarbij bevestigd
wordt, dat men getracht heeft den trein te
doen verongelukken, waarin groothertog Mi
chel met zijn twee zoons was gezeten. De
rails waren op een bepaalde plaats losge
schroefd. Gelukkig werd dit door een der
wachters bij tijds opgemerkt en de noodige
seinen konden nog gegeven worden om den
trein te doen stoppen. Na een half uur kon
de trein zijn reis vervolgen. De vorstelijke
personen waren overtuigd, dat men het op
hun leven gemunt heeft gehad en toen de
trein te Borki arriveerde, waar verleden jaar
het spoorwegongeluk plaats heeft gehad,
waarbij de czaar was betrokken, heeft groot
vorst Michel een dankdienst doen celebreeren
in de kapel, welke ter herinnering aan de
catastrophe van het vorige jaar is opgericht.
«Verder hebben wij nog een verzoekschrift van
F. de Cortie, verzoekende een subsidie van f50
voor de zangschool
De heer Timmermans Bz.«dit stuk heeft te
commissie niet gezien't zal wel bij de andere
gelegen hebbenik wil niemand beschuldigen
maar alleen verklaar ik het niet te hebben gezien.
Overigens deel ik in het gevoelen van B. en W.
die geen post uitgetrokken hebbendede nood
zakelijkheid daarvan niet schijnen in te zien, en
stel daarom voor he' voor kennisgeving aan te
nemen.
Conform besloten.
De voorzitter: Voor de schutterij is uitgetrok
ken een post van f35 voor administratiekosten;
zou 't niet beter zijn dien te splitsen en te zetten:
drukwerken f25 en administratiekosten flO.
De heer Timmermans Wz.«daar kan niets
tegen zijn.
Aangenomen.
De voorzitter: «thans krijgen wij verder het
rapport der commissie en wel betreffende het
plaatsen van advertentien en de levering van
drukwerken, secretarie- en schoolbehoeften enz.
Mijzelve gelijkblijvende in de meening dat de
beslissing daaromtrent behoort bij B. en W., heb
ik mij gewend tot de Gemeentestem, om haar
gevoelen dienaangaande te vernemen. Zij stelt
mij in 't ongelijk Ik heb mij daarna gewend
tot den heer Hartman, secretaris te Goes, ook
een autoriteit, en deze verklaart dat het budget
is een eredietbrief voor B. en W., waarbij zij
zich vrij kunnen bewegen; de raad gaat zijn be
voegdheid te buiten als hij personen aanwijst,
aan wien die gelden moeten besteed worden.
Het dagelijksch bestuur heeft in deze geen or
ders af te wachten, tenzij bij aanbesteding.
Ik heb den heer Hartman de «Gemeentestem'» toe
gezonden en hem gevraagd of na lezing daarvan
zijne meening soms veranderd was. Hij heeft mij
geantwoord aat de lezing van dat stuk zijne opinie
niet heeft gewijzigdhij blijft volhouden dat de
raad alleen de cijfers te bepalen heeft en niet
raag treden in de wijze van ze te besteden. Bepaalde
beslissingen omtrent deze aangelegenheid zijn
hem niet bekend. Verder is hij van ooi-deel d»t
de keuze der bladen, waarin advertenties zullen
worden geplaatst, aan B. en W. is overgelaten,
tenzij bij gratis plaatsing.
Als wij Cremers nalezen ook een autoriteit
dan zien wij dat hij zegt, dat de raad niet het
recht heeft liet dag. best. te gelasten, daar dit
niet is een dienend maar een uitvoerend collegie.
Volgens de gemeentewet heeft het collegie van
3. en W. het beheer over de geldmiddelen der
gemeentemaar 't is geer. beheer als er bij ge
zegd wordt dat men ait of dat moet koopen in
dezen of dien winkeldan is het college een
voudig dienstdoende. Ik blijf dus geheel bij mijne
zienswijze.
Ik wil echter een voorstel doen en wel dat,
niet ik, maar het dag. bestuur nogmaals infor-
matien inwinne; zooals die dan uitvallen zal ge
handeld worden. Maar tot zoo lang niet is uit-
femaakt dat de raad het recht heeft, kan of mag
et dag. bestuur het niet uit de hand geven."
De heer Verbunt: „de voorzitter heeft daar
gesproken dat het dag. bestuur geen dienend maar
een uitvoerend collegie isin de eerste plaats is
het toch zeker de uitvoerder der besluiten van
den raad. Daarbij zijn de vroegere handelingen
in deze van het dag. bestuur zoo onbillijk, net
heeft zoo'n misbruik gemaakt van zijne macht,
dat de raad zich gedwongen ziet het zooveel
mogelijk aan banden te leggen en ik zelfs zou
durven in overweging te geven de posten niet
toe te staan als daarin geen verandering komt."
De voorzitter: „ia wel. ja wel, dat weten we.
Maar dat is hier de zaak niet. De vraag is wie
het recht heeft den leverancier aan te wijzen, de
raad of het dag bestuur."
De heer van der Heijden„mijn vroeger voor
stel zal nu toch wel in behandeling komen want
alleen onder de gestelde voorwaarden ben ik er
voor de posten toe te staan."
De voorzitter: „voorwaarden komen bi er bij niet
te pas."
De heer van der Heijden ,'t is schande ge
noeg dat de raad zich verplicht ziet zoodanige
maatregelen tegenover het dag. best. te nemen."
De heer Timmermans Bz.: „liet rechtspunt kan
hier geheel buiten quaestie blijven; ik wil alleen
in overweging geven of het billijk is steeds één
man te blijven begunstigen met de gemeente le
veranties met algeheele uitsluiting van den an
dere, die even goed aan de gemeentelasten bij
draagt en op wiens vroegere leveringen, volgens
verklaring van den voorzitter zelf, nooit de minste
aanmerking gevallen is. Namen komen hier niet
te pas, maar de billijkheid eischt dat er verande
ringen kome in dien toestand. Daarbij is de door
het dag. best. gevolgde gedragslijn niet in 't be
lang der gemeente, want op de begrooting voor
188b zijn de posten voor drukwerken, burgerl.
stand en schoolbehoeften samen f80 hooger ge
raamd dan vroeger ooit het geval geweest is; ook
op deze begrooting is de som voor de Reg. Burg.
St. weer f5 hooger."
De voorzitter: „dit kan niet anders, de gemeente
wordt grooter."
De heer Timmermans Bz.: „ik betreur alleen
dat deze zaak in den i*aad moet komen;
de handelingen die er toe aanleiding hebben
gegeven laat ik geheel voor rekening van den
voorzitter, hij moge die verantwoorden. Ik doe
een beroep op uw billijkheids- en rechtvaardig
heidsgevoel, opdat aan den tegenwoordigen toe
stand een einde kome."
De heer Timmermans Wz.: „ik wensch een
enkel woord te zeggen om te doen uitkomen, dat
ook in het college van B. en W. over deze zaak
▼ei-schil van gevoelen bestaat.
Wat de rechlsquaestie aangaat dan is'de Ge
meentewet heel duidelijk. Art. 134 geeft aan den
raad alle bevoegdheid, die niet bij deze of eenige
andere wet aan den burgem eester of aan burge
meester en wethouders is opgedragen. Aan art.
179, waarbij het beheer der inkomsten en uitga
ven aan B. en W. is opgedragen, wordt ra. i. niet te
kort gedaan, wanneer de raad aanwijst, bij wien
de toegestane gelden zullen besteed worden.
Ten opzichte van 's voorzitters voorstel om het
dag, best, te doen onderzoeken, iri hoeverre de
De Gemeentestem van 11 November j.l. be
vat het volgende
Aan de redactie der „Gemeentestem."
Is de gemeenteraad bij lxcfc vaststellen der be
grooting bevoegd den persoon aan te wijzen, die
in 1890 aan de gemeente zal leveren de druk
werken en schrijfbehoeften, b'enoodigd ter secre
tarie, of behoort dit uitsluitend tot de bevoegd
heid van Burg. en Weth. x
Bij aanbesteding van eene levering behoort de
gunning aan Burg. en Weth., als belast met de uit
voering van s raads besluiten. Maai- wanneer
de raad en daartoe is hij bevoegd—geen aan
besteding maar rechtstrecksche levering verlangt
dan heeft hij o. i. ook liet recht zelf den leve
rancier aan te wijzen.
raad in zijn recht is om eeu leverancier aan te
wijzen, moetik opmerken, dat dit toch nooit op
die wijze is uit te maken. De voorzitter heeft nu
reeds twee autoriteiten gernadpleegd, die elkander
tegenspreken. Wil hij de quaestie uitgemaakt
zien, dan is alleen de weg open, bij de gemeen
tewet voorgeschreven. Ik zou echter betreuren
dat die gevolgd werd, maar gaarne zien dat het
aan den raad werd overgelaten.
Wat het plaatsen der advertenties aangaat, wil
ik alleen dit zeggen, dat vroeger besloten is die
te gunnen aan den uitgever vau de Echo van het
Zuiden; daarom en ook omdat het nemen van een
besluit in dien geest niet strijdig is met de wet,
zou ik wensehen dat de gemeente annonces steeds
in de Echo werden opgenomen, terwijl dan ook
de gewone gemeente publicaties kosteloos in dat
blad ter kennis der ingezetenen kunnen worden
gebracht."
De voorzitter: „ik moet u opmerken, dat al
worden de gemeente publicaties aan een blad
gratis ter plaatsing opgegeven, de naam des bur
gemeesters er zonder zijne toestemming niet onder
mag gedrukt worden. Over deze zaak kunnen
wij nog lang spreken. Ik zou daarom de beslis
sing overlaten aan Ged. Staten of den commis
saris des konings. Dit is de weg."
De lieer Verbunt: „in verband met het voor
stel van den heer van der Heijden stel ik voor
de conclusie van het rapport der commissie be-
-treffende het plaatsen van advertentien en publi
caties en de levering var. drukwerken, schrijf- en
schoolbehoetten in zijn geheel in stemming te
brengen."
De voorzitter voldoet hieraan.
De conclusie van het rapport, luidende:
Ie. dat de gemeente publicaties gratis in de
Echo van het Zuiden zuilen worden opgenomen;
2e. dat de levering van al de voor den dienst
van 1890 voor de gemeente noodige schrijfbe
hoeften, gedrukte stukken (de registers van den
burg. stand en van bevelschriften daaronder be
grepen) boek- en bindwerken en schoolbehoeften
zonder uitzondering opgedragen zal worden aan
den boekhandelaar Anti ion Tielen alhier;
3e. dat voortaan alle gemeente-advertenties
geplaatst zullen worden in de hier verschijnende
Echo van het Zuiden, zoo niet het tegendeel door
den raad bepaald wordt;
wordt aangenomen met 9 stemmen tegen 1,
die van den heer Zijlmans.
De voorzitter: „krachtens art. 70 der gemeen
tewet verklaar ik dit besluit niet te zullen uit
voeren, als in strijd met de wet."
De voorzitter, „thans hebben we nog hetgeen
de commissie zegt nopens de trottoirs.
Als hoofd van het dag. bestuur geef ik de toe
zegging van plannen en begrooting, die daarin
gevraagd wordt."
De heer Hoifmans: „zeker ben ik voor trottoirs
aan de Noordzijde. Vroeger heb ik er over ge
sproken om hiervoor een commissie aan B. en
W. toe te voegen: er zullen veel werkzaamheden
aan verbonden zijn."
De heer van der Heijden: „dat is tijds genoeg
als beslist is dat de trottoirs zullen gelegd worden."
De heer Timmermans Bz.: Het denkbeeld van
den heer Hoffiaans kan later gunstig werken
maar thans is het ontijdig; die commissie zou
kunnen treden ip de rechten van het dag. best.;
dit behoort de zaak voor te bereiden en voor
stellen te doen: wil B. en W. een commissie as-
sumeeren voor de uitvoering, dit kunnen zij dan
in hunnen plannen opnemen."
De heer Hoffmaas: „als 't enkel gold het leggen
van trottoirs, dan was 't niet erg; maar er zal
meer te doen vallen; er zullen heel veel rnoeie-
lijkheden oprijzen over het al of niet wegruimen
van boomei.; bij veel lui zal men 3 of 4 maal
terug moeten komen alvorens is afgewerkt."
De heer Timmermans Bz.: „dit alles behoort
bij de uitvoering; de commissie vraagt alleen
overlegging van plannen en begrooting; ik beaam
ten volie de te wachten moeilijkheden, maar als
besloten is dat de trottoirs zullen gelegd worden,
kan de raad verder zien."
De hr. Timmermans Wz.„hiertegen is op te
merken, dat, als 't in 't plan ligt de boomen op
te ruimen, 't beter zou zijn nu reeds eene com
missie te benoemen; wij konden dan gezamenlijk
trachten de eigenaars over te halen tot wegrui
ming; zes kunnen altijd meer dan drie."
De hr. van der Héijden „maar als eerst de lui
toestemming hadden gegeven en de raad besloot
daarna de trottoirs niet te leggen?"
De heer van Tilburg: ,ik geloof nooit dat wij
klaar zullen komen met algeheele opruiming der
oude boomen en vervanging door andere."
De hr. Zijlmans„ze zouden toch alle moeien
worden opgeruimd of in 't geheel niet."
Hiermede werd van dit onderwerp afgestapt.
Nadat nog door den raad eene 6om van f 400
was uitgetrokken als belooning voor een te raad
plegen deskundig adviseur in zake de verande
ring der haven en de verdere werken in verband
mei den nieuwen Maasmond (waaronder ook de
te leggen brug over de nieuwe rivier) werd het
eindcijfer der begrooting in ontvangst en uitgaaf
vastgesteld op f36.455.16.
VI Voorstel tot kwijtschelding van boete, be-
loopen door den aannemer van net teekenschool
gebouw.
De voorzitter: „het dag. best. stelt voor de be
handeling dezer zaak aan te houden omdat het
gebouw nog niet is opgeleverd 'tacht het beter
er nu in 't geheel niet over te spreken, 't Is op
t con vocatie bi Ij et gezet omdat de aannemer ver
wacht werd, maar hij is niet gekomen."
Nadat door den heer Mombers was aangedron
gen op spoedige beëindiging dier zaakwerd
overeenkomstig het voorstel van B. en VV.de zaak
aangehouden.
Daar geen der leden meer het woord verlangde
voor een onderwerp dat voor openbare behande
ling geschikt was, werden de deuren gesloten.
