Nummer 93. Zondag 23 November 1890. 13e Jaargang.
Eerste Blad.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Gemeenteraad van Waalwijk,
X
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
UITGEVER:
Waalwijk.
Practische wenken voor den
schoenmaker bij het koo-
pen van leder.
cd UuslrulMif Conrant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regel» J 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
J- v
-:o:-
Een voornaam punt voor den schoenmaker
is het koopen van leder, wil hij zich niet
door de concurrentie laten overvleugelen. Er
zijn weinig artikelen, welker inkoop zooveel
kennis en omzichtigheid vereischt, als leder.
Vele schoenmakers koopen eene zekere
ledersoort, omdat zij er bij het verwerken
goede resultaten mede gehad hebben, zon del
er verder op te letten op welke wijze het
bereid is; en toch bestaat er groot verschil
tusschen leder van eene zelfde partij huiden,
maar bereid naar verschillende methodes.
Menigeen heeft reeds grof leergeld betaald,
omdat hij niet op de hoogte was van het
voornaamste artikel, dat door hem verwerkt
wordtwij willen daarom eenige punten
opgeven, waarop bij het leder vooral dient
gelet te worden.
Laat ons beginnen met het zooileder.
Voor de schoenmakerij heeft men drie
soorten: wild, inlandsch en vacheleder.
't Ligt in den aard der huid, dat wild
vaster en deugdelijker is in het dragen dan
inlandsch.
Wel wordt door velen de voorkeur gegeven
aan inlandsch, omdat het zien zoo mooi laat
bewerken, maar 't is niet zoo deugdzaam.
Vache wordt hier slechts bij uitzondering
verwerkt; meer wordt het gebruikt voor
buitenlandsch schoeiseldat in ons land
•wordt ingevoerd. Als het te doen is om
elegant schoeisel te leveren, verdient vache
ontegenzeggelijk de voorkeur, 't Is echter
niet geschikt voor schoeisel, waarvoor soli
diteit een hoofdvereischte is, dus voor bur-
gerwerk.
Bij het koopen van wild zooileder moet
men zich vooral niet laten verleiden door
lage prijzenwaarvoor men in den regel
meest brandige of slecht gelooide huiden
krijgt met dikke koppen en buiken enz.,
zoodat het veel voordeeliger is wat ineer te
besteden voor degelijke goede qualiteit.
Bijzonder moet men er de aandacht op
vestigen of het leder goed droog is; dit kan
men het best beproeven door met den vlak
ken nagel over de nerfzijde te wrijven. Glijdt
de nagel er glad over, wat men goed kan
voelen, dan is het le:!er droog; doet hij dit
niet, dan is het tenminste vochtig. Ieder
man van zaken zal in het laatste geval wel
weten hoe hij met zijn leverancier heeft te
handelen. Zendingen, per spoor aankomende,
moet men dadelijk bij ontvangst nawegen om
zoonoodighet ontbrekende te constateeren. In
het heete jaargetijde kan ook het best ge
droogde leder gewicht verliezen, terwijl dit
bij vochtig of koud weder zelden zal plaats
vinden. Leder, dat in den zomer 2 a 5
dagen onderweg zou zijn, kan bij afzending
heel droog geweest zijn en toch nog ll/8
a 2 pet. onderwicht hebben; maar in zoo'n
geval zou reclameeren onbillijk zijn. Natuur
lijk dient men vooruit te weten in welke
wicht en welke dikte men leder verlangt.
Kan men het bij den looier of leerhandel aar
uitkiezen, dan lette men er op dat de huid
in den hals goed beleerd zij en niet te dik
op het blad, de koppen klein en dun en de
buiken licht zijn.
Om zich van goede looiing te overtuigen,
make men op het midden van den rug eene
insnijding. Deze moet glanzend zijn, wat
een bewijs is voor de vastheid van het leder;
de kleur donkerbruin zonder lichte strepen.
Het leder moet er blauk en helder uitzien
en op de vleeschzijde zuiver zijn en viij
van alle smeersels, die wel eens worden aan
gebracht om sneden onzichtbaar te maken
of het gewicht te verhoogen. Is voor dit
laatste doel druivensuiker gebezigd, dan kan
men dit gemakkelijk gewaar worden door een
stukje in den mond te nemen en er op te
kauwen; 't smaakt dan min of meer zoet
terwijl anders leder een bitteren smaak heeft
en den mond samentrekt.
Bij wilde huiden moet men ook nog acht
slaan op de brandmerkendeze mogen niet
te groot zijn of op de beste plaatsen voor
komen, terwijl, wanneer men een huid gekocht
heeft als met één merk, ze er geen twee
mag hebben.
Inlandsche huiden hebben geer brand
merken en zijn dus voordeelig voor den
schoenmaker, die goedkoop werken moet., 't
Ongeluk is dat de bereiding van inlandsche
huiden door onze looiers nog al te wensc'.ien
overlaat; in den regel fabriceeren zij er leder
van, dat aan lagen prijs toch nog te duur
is. Men vindt echter ook wel inlandsch zoo
mooi bewerku, dat het de voorkeur verdient
boven wild.
Bij vacheleder lette men op helder gele
kleur. Ten opzichte van de beleerdheid
geldt ook hetgEen over wild gezegd is.
Bijzonder moet men bij vache nog toezien,
dat het bij de insnijding op den rug een
vasten kant heeft en dat de huiden niet
versneden zijn.
Wordt vervolgd.
r/ OPENBARE VERGADERING
op Dinsdag 18 November 1890, na
middags 6 ure.
Tegenwoordig alle leden behalve de heer
Timmermans Wz., die kennis heeft gegeven
verhinderd te zijn de vergadering bij te wonen
Voorzitter de burgemeester van Grotenhuis.
De voorzitter opent de vergadering.
De notulen der vorige worden na voorle
zing onveranderd vastgesteld.
De voorzitter „ik acht mij verplicht de
lieeren in te lichten, waarom de politiever
ordening niet op de agenda voorkomt. Er
zijn vandaag veel belangrijke punten te
behandelen, die nog al tot bespreking kun
nen aanleiding gevenik wilde daarom voor
stellen de politieverordening te ajourneeren
en daarvoor een specialen avond te bestem
men. Van ter zijde heb ik gehoord dat ver
ondersteld werd, dat ik de zaak op de lange
baan wilde schuiven, maar dit is in 't ge
heel niet het geval. Ik wensch binnenkort
uitsluitend een avond aan de politieverorde
ning te wijden. Vinden de heeren dit goed?"
Nadat nog was opgemerkt, dat enkele pun
ten, die van avond soms onafgedaan zouden
blijven, dan op die vergadering konden wor
den behandeld, werd 's voorzitters voorstel
aangenomen.
Aan de orde
I. Installatie van het lid Gragtmans.
De heer Gragtmans, door den secretaris
binnengeleid, legt in handen van den voor
zitter de bij de wet gevorderde eeden af en
neemt zitting.
II. Vaststelling van de gemeente-, armen-
en gasthuisrekening en van die der kamer
van koophandel.
De heer Verbunt brengt als jongste lid
der commissie van onderzoek rapport uit,
dat de verschillende rekeningen in orde zijn
bevonden en concludeert lot vaststelling.
Conform besloten.
III. Vaststelling der begrooting over 1891
én daarmede in verband staande stukken.
De voorzitter stelt aan de orde de behan
deling der begrooting.
De heer Timmermans verklaart namens
de commissie van onderzoek, dat zij enkele
op- en aanmerkingen heeft, die zij bij de
betrokken artikelen zal opgeven. De secreta
ris begint de voorlezing van de uitgaven,
daar op de inkomsten geen aanmerkingen
zijn.
Bij hoofdstuk II stelt de commissie voor,
de levering
a. van schrijfbehoeften voor de secretarie,
van de stukken, die voor rekening der
gemeente gedrukt worden, de registers
van den burgerlijken stand en die van
bevelschriften, alsmede van boek- en
bindwerk, en
b. van schoolboeken en schoolbehoeften,
voortaan, evenals vroeger 't geval was, te
doen geschieden door de beide in de ge
meente wonende boekdrukkers om beurten,
met dien verstande dat in 1891 Baijens de
schoolbehoeften onder b zal leveren en Tie-
len al het andere ondera genoemd; in 1892
omgekeerd Tielen de schoolbehoeften en
Baijens het overige en zoo bij afwisseling.
Zonder discussie conform besloten.
Hoofdst. Ill, art. 1, a onderhoud van kunst
wegen, straten, pleinen enz. f 1100. De heer
Baijens vraagt of onder die som iets begre
pen is voor het leggen van trottoirs aan de
Noordzijde der straat, waar dit nog niet ge
schied is. Deze vraag wordt ontkennend be
antwoord, zijnde de hier uitgetrokken post
alleen bestemd voor gewoon onderhoud.
De commissie heeft officieus vernomen, dat
een adres is ingekomen van bewoners der
Stationsstraat, die aanleg verzoeken van een
voetpad van klinkers in de Stationsstraat vanaf
de Spoorlijn tot de 2e Zeine. Zij acht hel
verzoek in alle opzichten billijk, beveelt het
in de aandacht van B. en W. en steunt het
bij den raad.
De voorzitter zegt dat dit adres is inge
komen en later in behandeling zal worden
genomen.
Hoofdst. III, art. 6. De heer Baijens stelt
voor hier een post uit te trekken voor de
voltooiing van het werk aan de Noordzijde
der straat, omdat, zooals het nu is, het pu
bliek last heeft van de onwilligheid van en
kelen.
De heer Van der Heijden acht deze zaak
afgedaan.
De voorzitter geeft dit toe, maar merkt op
dat alle besluiten kunnen herroepen worden.
De heer Baijens zegt dat nooit de conditie
gesteld is, dat alle boomen moesten worden
opgeruimd; wel zooveel mogelijk.
De heer Quirijns vindt dat het niet aan
gaat om maar zoo onvoorbereid hierin te
beslissen, zoo iets diende men vooraf te weten.
De heer Timmermans is er in princiep voor,
maar wenscht toch aan B. en W. in over
weging te geven de behandeling dezer zaak
uit te stellen, om den leden tijd te geven er
over te denken, te meer daar hij gehoord
heeft dat er misschien nog gelegenheid zou
zijn de boomen te doen opruimen.
Dienovereenkomstig stelt de voorzitter voor
de zaak aan te houden, terwijl inmiddels
B. en W. nog pogingen zullen aanwenden
om de boomen gerooid te krijgen.
Aldus werd besloten.
De heer Hoffmans verklaart dat burge
meester en wethouders de verbouwing van het
raadhuis thans hebben laten rusten, om de
vele werkzaamheden die er buitendien reeds
zijn.
De voorzitter Z2l over deze aangelegenheid
niet veel zeggen. Reeds te veel is er bij
andere gelegenheden over gesproken. Maar
zeker is het en niemand kan het ontkennen,
dat het gemeentehuis is een schandaal voor
Waalwijk, de eerste gemeente van de Lang
straat. Waarschijnlijk zal hier 't volgend jaar
eene tentoonstelling gehouden worden, en
zullen de leden van den raad dan niet rood
worden tot achter de kraag van hun jas, als
zij hier de vreemde heeren moeten ontvan
gen Ook ten respecte van de inwoners der
gemeente, die onze vergadering met hunne
tegenwoordigheid vereeren, en die daar moeten
staan in een soort gang, is vernieuwing hoog
noodig. Maar dit alles is den leden zeerwel
bekend.
De heer van der Heijden blijtt de voor
zitter volkomen bij, maar merkt op, dat de
kosten meestal drukken op den midden- en
minderen stand. De kapitalisten reclameeren
bijna geregeld tegen hunnen aanslag in den
hoofdelijken omslag; dat zij in een schoon
huis wonen, brengen zij wellicht niet in re
kening. Ged. staten stellen hen gewoonlijk
in 't gelijk. Het raadhuis verbouwen zou veel
gemakkelijk gaan, als de kapitalisten zich
wat royaler hielden. Ook de progressie bij
den hoofdelijken omslag is verkeerd. Zoodra
men aan een zeker inkomen is, wordt die
belachelijk klein. Als de voorzitter daarin
verandering weet te brengen, zal 't raadhuis
gemakkelijk verbouwd worden.
Hoofdst. IV, art. 3. c. Belooning van de
brandmeesters f 150.
Bij monde van den heer Mombers verklaart
de commissie dezen post voor vermindering
vatbaar te achten. Volgens haar gevoelen
zijn er voor de tegenwoordige inrichting der
brandweer te veel brandmeesters.
Op voorstel /an den voorzitter, werd deze
zaak gesteld in handen van B. en W. die,
als dit gevoeglijk kan geschieden, het aantal
brandmeesters zullen verminderen en in ver
band daarmede den uitgetrokken post.
Hoofdst. VI, aid. I, art. 1, Jaarwedde
van onderwijzers f 4200.—.
Ingekomen is a. een adres van den onder
wijzer Aug. van der Heijden, verzoekende
verhooging van salaris met een bedrag van
f 50.op grond dat hij de acte gehaald
heeft voor Fransch en thans D/j uur daags
meer les geeft dan vroeger.
De voorzitter deelt mede dat het dag. best.
meent dit verzoek te moeten steunen 't is
waar, hij geniet reeds een salaris van f 600
maar tijdens zijne aanstelling kon men geen
onderwijzer voor minder krijgen. Hij is reeds
lang hier werkzaam geweest, heeft eene acte
gehaald, praesteert meer diensten dus is
er reden om het verzoek in te willigen.
Toegestaan.
b. Idem van de onderwijzers Bloemaerts en
Govaerts, ook verhooging van f 50 ver
zoekende, omdat zij van f450 niet fat
soenlijk kunnen leven en zich de boeken
aanschaffen voor verdere bekwaming.
Volgens de verklaring van den voorzitter
zijn B. en W. voor inwilliging van het ver
zoek van Bloemaerts en tegen dat van Go
vaerts. Bloemaerts heeft reeds getoond een
flink onderwijzer te zijn, en moet een fat
soenlijk kosthuis hebben, dat nogal veel kost;
Govaerts daarentegen is pas aangesteld en
bij zijne ouders in den kost. Het dag. best.
is van oordeel eerst nog eens een jaar te
moeten zien, of Govaerts zich met denzelfden
ijver van zijne taak blijft kwijten als tot
dusverre en of er op zijn gedrag niets valt
aan te merken.
De heer van der Heijden merkt op, dal de
ouders van Govaerts niet verplicht zijn hem
den kost voor minder te geven dan anderen.
Hij kan er echter in toestemmen thans alleen
het salaris van Bloemaerts te verhoogen, op
voorwaarde dat Govaerts 't volgend jaar in de
zelfde gunst zal deelen, als hij aan de gestelde
voorwaarden voldoet.
Aldus wordt besloten.
Art. 5. Kosten van het stichten van eene
onderwijzers woning f 6000.
De heer van der Heijden wenscht met
betrekking tot deze zaak iets re zeggen met
gesloten deurendientengevolge wordt zé
aangehouden.