J
BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
Italië.
Rusland.
BINNENLAND.
Handelsberichten.
Eenige losse aanteekeningen van een
voetreiziger in Belgie.
Y'jlhelmus de Groot
Italie's legermacht, 2,550.000, wordt ver
deeld als volgtleger en reserve 850.000
mobile militie 400 OOG, reserve 1 800.000
bevolking 30 millioen, oorlogsbudget 174 nfil-
lioen gulden,
Oostenrijk's legermacht 1,912,000 wordt
verdeeld als volgtleger 800 00 landweer
530 000, landstorm, gedeeltelijk geoefend,
582.000; bevolking 42 millioen legerbudget
144 millioen gulden.
Engeland's legermacht 614.000 man, is als
volgt geregeld leger 210.000; vrijwilligers
224.000, bevolking 38 millioen legerbudget
192 millioen.
Nederland's legermacht 180.000 man, is
aldus verdeeld 64.000 op voet van oorlog
40.000 man van schutterijen in werkelijken
dienst en 75000 man rustende schutterij, be
nevens de landstorm, bevolking 41/g millioen,
legerbudget 21 millioen.
Het budget der uitgaven is door den
Franschen senaat heel handig en vlug onder
de knie gebracht, Woensdag kwam dat der
ontvangsten aan de beurt, dat na heel wat
gepraat over en weer werd aangenomen met
189 tegen 76 stemmen. De leening werd
eveneens goedgekeurd en in den late avond
van Woensdag weid de begrooting in haar
geheel aangenomen met 220 tegen 10 stem
men.
Eind goed, al goed, zal men zeggen. Mis,
het is niet zoo goed als het zich oogenschijn
lijk wel doet aanzien, op twee punten heeft
de senaat een andere beslissing genomen
dan de kamer ondanks de tusschenkomst van
Rouvier, den minister van financiën, een
deficit van 12.00.000 francs is daarvoor het
gevolg en dus moet de begrooting naar de
kamer terug en dan weer naar den senaat,
vice versa
zijn eerste mis, het Heilige College van pre
laten en cardinalen ontvangen en hij heeft
bij die gelegenheid ecne redevoering gehou
den, die klonk als een klok. 't Was echter
geen verassing, want reeds lang was 't be
kend, dat het hoofd der katholieke kerk bij
de eerste gelegenheid de beste zou antwoor
den op de troonrede van koning Humbert,
die de dingen ook bij hun naam noemde.
De Paus beklaagde zich over de natiën,
die der kerk leed veroorzaken, ondanks alle
van haar genoten weldaden in 't algemeen
en over Italië in 't bijzonder. De Paus voor
spelde, dat deze oorlog tegen de kerk het
land zal voeren tot ellende en wanordelijk
heden te Rome achtte hij den strijd tot
zijn toppunt gekomen en een terugkeer van
de dwalingen noemde Leo XIII gewenscht.
I)e kerk doet geen tronen wankelen, maar
bevestigt ze. De redevoering eindigde aldus:
„Tevergeefs tracht men het karakter van den
strijd in een verkeerd licht te stellen, wan
neer de kerk de souvereiniteit en de volko
men onafhankelijkheid des Pausen verlangt,
handelt zij slechts in 't belang van den gods
dienst. De katholieken behoeven voor be
dreigingen niet te duchten de mannen van
ontwikkeling en de toekomst zullen zeggen
dat de katholieken door hun strijd voor gods
dienst en kerk, hun vaderland een onschat-
baren dienst hebben bewezen."
De vrede tusschen Vaticaan en Quirinaal
schijnt dus ook nog maar steeds zoek te zijn.
De verkiezing in het Iersche district Noord-
Kilkenny, heeft tot uitslag gehad, dat de
anti-Parnellistische candidaat, sir John Pope
Hennessy, met overgroote meerderheid van
stemmen is gekozen en Parnell dus eene
gevoelige nederlaag heeft geleden, die zijn
overmoed zeker wel niet breken, maar zijnen
aanhang toch zeker ernstig schaden zal.
In Schotland is onder de spoorwegbe
ambten een groote werkstaking uitgebroken,
die juist in de drukte der Kerstdagen zeer
ongelegen komt. Het doel der werkstaking
is het bekomen van kortere werkdagen. De
leiders der werklieden adviseerden tegen een
strike, maar niettegenstaande verklaarde de
groote meerderheid der mannen zich ten
gunste daarvan. Het bestuur der „North
Eastern Railway Company" wist door tijdige
doch zeer belangrijke concessies de werk
staking te bezweren, maar de andere spoor
weg-maatschappijen hebben dit voorbeeld
niet gevolgd. Het gevolg is, dat het vervoer
op de Schotsche spoorwegen zeer onzeker
is en op sommige punten groot oponthoud
wordt ondervonden. Sommige kleinere lijnen
laten in het geheel geen treinen loopen. De
goederentreinen loopen in het geheel niet
meer. De werkstaking breidt zich nog uit.
In Engeland was Maandag het verkeer
zeer gestremd tengevolge van een dichten
mist, die vrij wel over het geheele land hing
en te Londen het ademhalen zeer moeilijk
maakte. In verschillende gedeelten der stad
moest men ophouden de omnibussen te laten
loopen. Schepen konden niet vertrekken en
zelfs niet beladen worden. Verscheidene
schepen van de groote stoomvaartlijnen tus
schen Liverpool en Amerika zijn niet ver
trokken, en andere schepen, die moesten aan
komen, wachten waarschijnlijk op eene goede
gelegenheid om binnen te komen.
LONDEN, 26 December. De werkstaking
der Schotsche spoorwegambtenaren breidt
zich steeds uit; aan de stations nemen de
stationschefs en bureauklerken den seindienst
en den baanwachtdienst waar. De werksta
king vertoont twee bedenkelijke symptomen
1°. eene toenemende geweldpleging onder de
werkstakers, die de machinisten, stokers en
conducteurs van aankomende treinen belee-
digen, zeds met steenen werpen, omdat dezen
niet verkozen mede te doen; elders werden
zelfs, gelukkig verijdelde, pogingen tot ont
sporing aangewend; en 2°. dreigt de Schotfche
beweging naar Engeland over te slaan. Reeds
hebben een duizend beambten van drie be
langrijke spoorweg-compagnien in het oosten
des lands, gevestigd te Huil, het werk ge
staakt en verhooging van loon benevens
korteren werktijd geëischt.
De Engelsche spoorwegbeambten-vereeni-
ging schijnt bovendien zich te mengen in de
Schotsche werkstaking, welke thans reeds
90.000 werkstakers telt.
De Paus heeft Donderdag 't doorslaand
bewijs geleverd, dat hij er nog lang zoo slecht
niet aan toe is, als sommige berichten der
laatste dagen wel konden doen gelooven. In
den namiddag heeft hij, ter gelegenheid van
het kerstfeest en den 53en verjaardag van
De Russische Nowaje Wremlja wijdt weer
een artikel aan de beweging te Londen ten
gunste der Russische joden, en zegt daarin
o. a dat de verontwaardiging der Engelschen
die de bevolking van Indie en Egypte tot
den bedelstaf hebben gebracht, die de Chi-
neezen met opium hebben vergiftigd, die de
inboorlingen van Australië gelijk schadelijke
insecten hebben uitgeroeid en die, onder het
voorgeven den slavenhandel te willen tegen
gaan, thans een verdedigingskrijg voeren te
gen de talrijke volksrassen in Afrika, dat
dergelijke dingen doet, voorwaar treffend is.
Aan het slot stelt het blad iets voor, wat
misschien wel overweging verdient, namelijk,
dat Rusland zuidwestelijk Siberie zou kolo-
niseeren met arbeidzame Ieren en aan En
geland voor iederen Ierschen kolonist en
Home Ruler twee zijner joden moest geven.
Eiken dag brengt een nieuw decreet om
de Polen te plagen. Het laatste is, dat alle
personen die bij de Poolsche spoorwegen in
dienst zijn Russen moeten wezen en de
spoorwegdirectien zijn aangezegd zoo spoe
dig mogelijk alle Poolsche beambten, 't zij
ingenieurs, klerken, machinisten of conduc
teurs, te ontslaan. Er zijn er 14,'000 en de
meerderheid daarvan heeft geen anderen
uitweg dan om te emigreeren naar Brazilië
of de Argentijnsche republiek.
5^- WAALWIJK, 27 Dec. 1890.
Het volgende adres is door de kamer van
koophandel en fabrieken onder dagteekening
van 18 dezer verzonden
Aan
den Fleer directeur-generaal
der Maatschappij tot exploita
tie van staatsspoorwegen te
Utrecht.
Bij herhaling komen bij onze kamer klach
ten in voor de dienstregeling op den staats
spoorweg Zwaluwe's Bosch.
Deze gelden in hoofdzaak de volgende
bezwaren
1°. de groote tijdruimte, die bestaat tus
schen den eersten en tweeden trein, voor
middag van Zwaluwe naar 's Bosch vertrek
kende te 6.40en te 11.33 uur, eene tijd
ruimte alzoo van 5 uren.
Gedurende den geheelen voormiddag is er
geen gelegenheid, om 's Bosch per spoor te
bereiken. Dat zulks een groot nadeel en
ongerief is voor den handel, zal wel geen
betoog behoeven. Een iederdie 's Flerto-
genbosch in den voormiddag moet bezoeken
ondervindt hiervan het nadeelige.
Behabe voor tal van andere zaken, die
niet 's morgens vroeg zijn te behandelen
denke men er ook aan hoeveel personen
voor de arróndissements-rechtbank te 'sBosch
moeten verschijnen, zoowel voor civiele als
voor strafzaken, die bij de thans bestaande
regeling aldaar u r e n moeten vertoeven, al
vorens de zittingen beginnen, eene omstan
digheid, die ontegenzeggelijk zeer hinderlijk
en bovendien voor den werkman tijdro
vend en kostbaar is.
Een trein van uit Zwaluwe, die ongeveer
te 10 uur, v. m. te 's Bosch arriveerde zou
aan al de nadeelen tegemoet komen en op
heffen.
2°. Ook het tijdverloop tusschen de trei
nen van 's Bosch naar Zwaluwe van 9.30 u.
v. m. is eveneens te groot.
Zeer nuttig zou hel zijn voor den handel
in het algemeen en voor de bewoners der
Langstraat die de markten te 's Bosch en te
Waalwijk bezoeken in 't bijzonder. Indien
omstreeks 12 uur 's midd. te 's Bosch een trein
vertrok in de richting van Zwaluwe, wijl op
op dat uur de markten zoowel te 's Bosch
als te Waalwijk zijn afgeloopen.
3°. Wijders is het te betreuren, dat het
vertrek van den avond-trein van 's Boch naar
Zwaluwe te 7.20 uur geenc aansluiting heeft
aan den trein van Utrecht, te 'sBosch aan
komende te 7.25 n.m., wijl het verschil slechts
5 minuten bedraagt.
Zonder het middel aan te wijzen uwe
directie is daartoe in de eerste plaats het
aangewezen college is er naar het oordeel
:ler kamer in dit geringe verschil van slechts
enkele minuten wel te voorzien. Zij veroor
looft zich de opmerking naar aanleiding van
het feitdat de laatste trein het traject
Zwaluwe-'s Bosch aflegt in 1.20 uur, ter
wijl de eerste trein die aan alle stations stopt,
dezelfde afstand maakt in 1.14 uur alzoo 6
minuten minder.
Er zou aldus voor de gansche Langstraat
een onbetwistbaar gunstige communicatie
worden verkregen van uit Amsterdam en
tusschengelegen plaatsen.
De kamer verzoekt mitsdien uwe directie
beleefd, maar met den meesten aandrang in
bovenstaande bezwaren sub 1 en 2 te voor
zien door op voorschreven uren in elke rich
ting een trein meer te doen loopen, bij voor
keur met klein materieelwaardoor ook de
vele nijvere dorpen in de Langstraat waar
stopplaatsen zijn, zullen worden gebaat, en
aan het bezwaar sub 3 tegemoet te komen
door den avond trein naar Zwaluwe te 's
Bosch te doen vertrekken, na aankomst van
den trein uit Utrecht te 7.25 uur.
Waalwijk, 18 Dec. 1890.
De kamer voornoemd.
Naar ons wordt medegedeeld zal er
Zondag a.s. een collecte voor den arme op
het ijs worden gehouden. (Zie advertentie
in dit nummer.)
Een armenbus zal in de IJstent worden
geplaatst.
't Voorstel daartoe ging uit van het bestuur
onzer jeugdige, en werkzame IJsclub, en 't
werd met graagte door de armmeesters toe
gestemd, want «'t is er noodig» werd er bij
gevoegd, en wie zal daar nog aan twijfelen
bij een wintertje als we thans hebben. -
Al laat de armoede zich hier niet zoo zien
als op sommige andere plaatsen, toch is 't
een feit dat ook hier armoede, veel armoede
wordt geleden en 't is daarom dat we die
.bussen met warmte aanbevelen, en 't bestuur
onzer jeugdige IJsclub een hulde! toebrengen.
0V- Aan het ministerie van waterstaat, han
del en nijverheid is Dinsdag aanbesteed:
Het maken van den onderbouw en bijbe-
hoorende werken voor de vaste brug met
beweegbaar gedeelte over her Oude Maasje,
nabij het Kapelsche pontveer, onder de ge
meente Kapelle, prov. N.-Brabant, behoorende
tot de werken voor het verleggen der uit
monding van de rivier de Maas. Raming
f24,800. Minste inschrijver was de heer A
Blijievens, te Made, voor f21.840.
Woensdagavond omstreeks 10 uur ont
stond te Amsterdam brand in de stoom-
diamantslijpérij Kromme Palmstraat 7, welke
door de brandweer met 3 stoombrandspuiten
en 4 brandkranen werd bedwongen. De
fabriek is van binnen bijna geheel uitgebrand.
In de Sledemennerstraat te Groningen
woonde op eene bovenwoning een timmerman
met zijne vrouw en twee kinderen, een van
2 jaar en een van nog geen jaar.
Woensdag avond ging de moeder eenige
oogenblikken weg om eene boodschap te doen.
en liet de kinderen achter, terwijl haar man
nog op z:jn werk was. Toen zij terugkwam,
stond hare geheele woning in lichtelaaie vlam
en was het oudste kind reeds gedeeltelijk
verkooldterwijl ook het jpngste deerlijke
brandwonden had bekomen. Beide kinderen
werden door de moeder uit het brandende
perceel gedragen, doch het oudste overleed
reeds den volgenden morgen.
De brand was ontstaan doordien eene
brandende petroleumlamp was omgevallen.
De geheele woning brandde uit, terwijl het
alleen aan het krachtig optreden van de
brandweer te danken is, dat het daaronder
gelegen pakhuis, waarin vetwaren, gespaard
bleef.
De timmerman was niet verzekerd, zoodat
hij alles verloor.
De toestand van het jongste kind schijnt
niet gevaarlijk.
Door de politie te Groningen is aange
houden en ter beschikking van de justitie
gesteld zekere G. C.die aan een geacht
ingezetene aldaar een brief had gezonden
waarin hij vroeg om f 25, onder bedreiging
anders den boel in brand te zullen steken.
Donderdag avond werd bij de arrestatie
van een beruchten dief en inbreker onder de
gemeente Klimmen de marechaussée v. d. B.
door een ongelukkig schot van een zijner
kameraden doodelijk getroffen.
Even buiten Maastricht zijn Woensdag
namiddag 2 personen bij het uitgraven van
leem onder afschuivende aarde geraakt, met
het gevolg dat een hunner op de plaats dood
bleef.
lijk leven in al zijne vertakkingen geheel
doortrokken werd van den invloed der katho
lieke kerk. „De kathedralen uit dien tijd''
zegt Ilu et, „die hallen met hunne belfroods, die
stadhuizen zijn gebouwen voortgekomen uit
het mysticisme, het schouwend leven, zooals
Leert Grote het uitdrukt der 13e en 14e eeuw.
Sommigen zijn strong en breed van lijnen,
anderen gelijken kant.- of smidswerken van
steen. Deze munten uit door bevalligheid
zooals ue kathedraal van Antwerpen en het
stadhui; te Leuven, gene door waardigheid en
diepen brnst b. v. de Dom te Mechelen en de
oude lillen."
De Q-othische bouwkunst heeft voor ons
kinderen van het Noorden een bijzondere be
koorlijkheid en aantrekkelijkheid zij is een
plant ran onze natuur, van ouzen bodem en
langzamerhandmet het toenemen van den
bloei eh het aanzien der kerk, trad zij op in
een onvergetelijk sclioonen kunstvorm, die vol
komen strookte met de sterkst sprekende ka
raktertrekken der middeleeuwsche menschen-
kindereu uit deze gewesten, en wiens open
baring opk thans nog ons begrijpelijker en
meer verstaanbaar is, dan de tempels 'der lta-
liaanscke Renaissance, hoe prachtig en treffend
zij overigens wezen mogen uit een aestetisch
en religieus oogpunt.
Het ijs .een opmerkelijk verschijnsel dat in
de middeleeuwen ook de architectuur in de
monumliutale, gebouwen der burgerlijke sa-
menlevjug haren bouwstijl ontleende aan de
kerkelijke gothiek en juist haren kunstvorm
uitkoos om door vele eeuwen heen getuigenis
af te %gen van de welvaart, die er heerschte
in de Nederlanden.
Wilt ge een voorstelling erlangen van den
rijkdon. der Belgische handelssteden in de
middeleeuwen, thans vervallen plaatsen, waar
te veel ruimte is voor het aantal inwoners
begeef li dan naar IJperen om het stadhuis
eertijdsIde lakenhal, in oogenschouw te nemen.
Heb gein vrees meer voor den dood van Ype-
ren. l(ij is gestorven, sinds de verpestende
moerassju in den omtrek der stad herschapen
zijn in rruchtbre weilanden en akkers.
Wat ilegenwoordig in de centrums der be
volking' 4e beursgebouwen, de overdekte,
meest uit glas en ijzer opgetrokken markten
zijn, dat Fas in vroegere eeuwen ongeveer een
halle. i.au clie te Yperen is honderd jaar ge
werkt. li hare onmetelijke ruimte, waar thans
de stilte, heerscht van een kerkhof, werd toen
wol- en1 garenmarkt gehoudenzij was het
middelpunt, het hart eener stad van tweemaal
honderdduizend inwoners waar vier duizend
weefgetouwen klikten zij was loopplaats en
bergplaajs, koopmanskantoor en kassierskan
toor, wji.renmarkt en geldmarktt. De halle
was een tempel des vredes. Hare vensters
zijn evej talrijk, als die aan den godsdienst
gewijd. Onder hare torenspitsen worden er
gevonden, welke men bestemd zou wanen voor
een kapa. Maar er is één onderscheid. Uit
het midepn van het gebouw verheft zich een
zware niassa, drie, viervijf verdiepingen
hoog, zohoog als de kathedraal of nog hoo-
ger. He", iö de belfrood, de doorluchtige wo
ning dei alarmklok. Zich zeiven kan de
belfrood niet verdedigen. Het militaire ka
rakter i| hem vreemd. Maar torenwachter
der huwelijke vrijheid, kan hij, wanneer de
vreemde overheersching nadert, of in eigen
boezem cj> autokratie het hoofd opsteekt, de
bedreigdm wakker en tot zijne en hunne ver
dediging te wapen roepen. Hij is het zinne
beeld eerier maatschappij, welke zoo min van
een dynartjekals van eeu soldatendespotisme
heil veruacht, maar alleen van gemeentelijke
instel]inim alleen van den handel van de
nijverheul, van het. burgerlijke leven ontlui
kend in. de schaduw der vreedzame kerk en
aan dezëhaar vreedzamen bouwstijl outleenend.
G. v. O.
(Slotf volgt.)
i WAALWIJK 27 Dec.
Ter botermarkt aangevoerd 2613 KG., van f 1,09
a f 1,43 ar KG.
Eieren i 7,a 9 per 100 stuks.
t t Heden overleed tot diepe droef- 9
t ieid van mij, mijne kinderen,9
behuwl- en kleinkinderen mijne ge-
I liefde Echtgenoote
Mejuffrouw
j Jeannette Willielmine Piron
na kie kortstondige ziektetijdig
I voorzie;i van de H.II. Sacramenten, in
den ou erdom van ruim 79 jaren na
eene glukkige Ecktvereeniging van
I 53 jaröi
Wadfiijk, 22 Dec. 1890.
P. A. van der LEE.g
er diepe droefheid9
n tijdig voorzien®
VI.
Flet meest merkwaardig is mij België om
den overvloed van kunstschatten uit het ver
leden. Weinig landen zijn er, waar de mid
deleeuwsche bouw- en schilderkunst zoo rijk
vertegenwoordigd is, als in Vlaanderen en
Brabant, en zeker is er geen land, waar hare
heerlijke kunstgewrochten ons zoo duidelijk
openbaren, dat in die dagen het maatschappe-
f f lot ons aller
i j* o priced heden, tijdig »uuimta-=
vsn de J.H. Sacramenten, onze geliefde jj
Vader a Behuwdvader
lid van het Algemeen Armbestuur en
van hei. bestuur van den Binnenpolder
van Bfe oyenin den ouderdom van
ruim 6", jaren.
Uit aller naam,
J. DE GROOT.
Besomen, 17 Dec. 1890.
