Frankrijk.
Engeland.
Duitsehland.
Italië.
BINNENLAND,
Eenige losse aanteekeningen van een
voetreiziger in Belgie.
Labruyère isondanks den geopperden
twijfel aan de juistheid van zijn verhaal in
„l'Eclair" en aan de echtheid van den Pad-
lewsky, dien hij over de grenzen hielp, door
de rechtbank veroordeeld tot 13 maanden
gevangenisstraf wegens de hulp, door hem
aan den moordenaar van generaal Seliverstofl
verleend. Zijn medeplichtigen, mme Due
Querc en de socialist Grégoire werden tot
2 en 8 maanden gevangenisstraf veroordeeld,
laatstgenoemde bij verstek.
-- In Frankrijk werden gedurende 1889
515 wolven gedood, waarvoor de regeering
35,720 fr. aan premien betaalde. Het aantal
in 1888 daar te lande gedoode wolven was
505.
In de Schotsche spoorwegcrisis is nog
weinig veranderd. Beide partijen zijn hard
nekkig. Tallooze stoomschepen moeten te
Glasgow blijven ankeren, daar steenkolen
onverkrijgbaar zijn. De Caledonian-spoor-
directie laat vele gewezen beambten gerech
telijk vervolgen, omdat zij wegliepen zonder
voorafgaande opzéggitig. De staalsmelters en
mijnwerkers in Schotland dreigen mede te
staken. Sommige Engelsche spoorwegmaat
schappijen, o. a. de Midland, helpen de
Schotsche door haar personeel toe te zenden.
De moordenares Pearcey, die hare vroe
gere vriendin mrs. Hogg en ook het kindje
van die vrouw vermoordde, is Dinsdag in
Newgate te Londen opgehangen. Zij bekende
op het laatste oogenblik hare misdaad, welke,
zooals men weet, eerst aan Jack the Ripper
geweten werd.
Zij heeft op het laatste oogenblik haren
advocaat opgedragen in de Madridsche bla
den de advertentie te doen plaatsen „M. C
E. T. ik heb u niet verraden." Wat die
woorden beteekenden weigerde zij te
zeggen, en zoo heeft zij als in een wolk
van geheimzinnigheid het aardsche leven
verlaten.
Tot dusver maakte het Berlijnsche post-
bestuur bij de groote Kerstmis- en Nieuw-
jaarsdrukte evena's men hier te lande
en elders doet gebruik var. militaire hulp
Ieder jaar werd het postpersoneel daar tijdelijk
versterkt met 2000 soldaten. Maar dit jaar
zal .het anders zijn. Keizer Wilhelm heeft,
naar men bericht, last gegeven, dat men
voortaan geen soldaten meer als noodhulpen
nememaar dit werk late verrichten door
de vele arbeiders, die zonder werk zijn.
Dezer dagen heeft prins Bismarck eene
deputatie uit Straatsburg ontvangen, die hem
kwam begroeten. In het gesprek kwam men
onder anderen op quaestien van annexatie.
Bismarck zeide daaromtrentDuitsehland kan
alleen zulke landen annexeeren, die het on
voorwaardelijk ter bescherming zijner grenzen
noodig heeft, ot die zoo Duitsch zijn, dat,
wanneer ook de laatste Duitsche soldaat er
uit heengegaan is, het land altoos nog Duitsch
blijtt. Er zijn in de jaren van 1866 tot 1870
zinspelingen gemaakt op eene annexatie van
Nederland, waarop hij heeft geantwoord Al
zouden vijf millioen Nederlanders geknield
om annexatie smeeken, dan zou Pruisen hen
toch niet kunnen aannemen; zij zouden moeten
zien hoe zij het voor zichzelve en hunne
koloniën kunnen stellen.
Engeland is voornemens, Zanzibar tot eene
vrijhaven te verklaren, hetgeen een tegenslag
zou zijn ten opzichte der invoering van
Duitsche tolrechten in het Duitsche gedeelte
der Oostafrikaansche kust.
De Italiaansche minister van oorlog heeft
thans uit eigen beweging zijn begrooting met
ettelijke millioenen (1272) verminderd.
Minister Finali heeft in de kamer me
degedeeld, dat de regeering een onderzoek
heeft ingesteld; ten doel hebbende zoo mo
gelijk aan de landsweikpbatsen eenige jaren
onafgebroken werk te verschaffen, teneinde
aan den arbeidsnood te gemoec te komen.
Het g'anspunt der Romeinsche karne-
valsfeesten zal dit jaar wezen een groote
historische optocht, den ouden Romeinschen
senaat voorstellende.
WAALWIJK, 31 Dec. 1890.
Gisteren avond ten 6 ure is door den ge
meenteraad eene openbare vergadering ge
houden tot behandeling van de volgende
punten
lo. Ingekomen stukken.
2o. Benoeming van een gasthuismeester.
3o. Politieverordening.
Tot lid van het gasthuisbestuur is benoemd
de heer P. C. Baijens met 5 van de 9 stem
men.
Besloten is bij de hooge regeering aan te
dr\uzen dat de staat het bouwen der schut
slui» aan de haven op zich neme; B. en W.
zullen 7ieh op audiëntie bij den minister be
geven, vm met ZExc. deze aangelegenheid
nader te bespreken en daarbij ook de brug
over de nieuwe rivier niet uit het oog te
verliezen.
ingekomen is de goedkeuring van ged. st.
op de gemeentebegrooting van 1891 en op
het raadsbesluit tot aankoop van grond achter
de school.
Bruyelle heeft afgezien van den aankoop
van grond aan de haven.
Voor leeraar van de vakschool hebben
zich aangemeld drie sollicitanten: Am. Bo-
gaers, J. van der Eisen en J. van Lieshout.
De commissie, bijgestaan door eenige schoen
fabrikanten. zal eene voordracht opmaken en
aan den raad indienen.
Verder is behandeld de politieverordening;
dit werk is niet geheel afgeloopen maar ver
daagd tot nadere bijeenkomst.
De collecte voor de armen, verleden
Zondag op de banen der Waalwijksche IJs
club gehouden, heeft opgebracht f 21.36, welke
som aan het hoofd van het algemeen arm
bestuur is ter hand gesteld.
Wij kunnen niet nalaten bij gelegenheid
van Nieuwe Jaar nogmaals een beroep te
doen op de offervaardigheid onzer meer ge
goede ingezetenen ten behoeve onzer minder
bedeelde natunrgenooten. 't Is waar, geluk
kig wordt er in onze gemeente niet zoo
openlijk armoede geleden en niet in die mate
als dat, helaas elders dikwijls gezien wordt;
maar iedereen zal toch bij eenig nadenken
wel ten volle overtuigd zijn, dat bij deze zoo
uiterst strenge en langdurige koude de ge
wone middelen te kort schieten en er vele
personen, te fatsoenlijk om met hunne ar
moede te koop te loopen, het hoog noodige
missen. En dezen vooral moeten opgezocht,
en geholpen worden, niet de bedelaars, die
huis voor huis afloopende wel zorgen niet te
kort te komen. Juist dezen zijn het ongeluk
voor de ware armen.
Laat ons dus mildelijk geven, ieder naar de
mate zijner middelen, opdat ook, vooral de
schamele armen, het nieuwjaar ten minste
niet in gebrek ingaan.
jijtBij de verleden week door den heer
directeur van 's rijks centraal magazijn van
militaire kleeding en uitrusting gehouden aan
besteding was 0. a. de firma v. d. Heijden
en van Grinsven alhier de laagste inschrijver
voor 7000 paar vóór en achterstukken £tf 1.05
Het schijnt dat de te 's Bosch gedeti
neerde Senderman niet best kan gewennen
in zijne tegenwoordige positie, althans, hij
begint erg af te vallen en men vreest dat
hij, zoo zijn gedachteloop niet verandert, niet
lang meer zal leven.
De minister van waterstaat heeft het
gevoelen van ged. staten der onderscheidene
provinciën gevraagd over een hun toegezon
den ontwerp tot wijziging en aanvulling van
enkele bepalingen van het reglement voor
de kamers van koophandel en fabrieken. De
voornaamste veranderingen zijn lo. Intrek
king der bepaling, dat men, om lot lid eencr
kamer benoembaar te z'jn. gedurende vijf
jaren bestuurder van eene onderneming van
nijverheid of fabriekwezen moet zijn geweest;
die termijn is nl. weggevallen 2o. beperking
van het kiesrecht, door de aanslagen in het
patentrecht als tapper, slijter, sociëteit- of
koffiehuishoudcr voortaan buiten aanmerking
te laten, daar de uitoefening van deze be
drijven geen aanleiding kan geven om bij
de betrokken personen die kennis van en
belangstelling in de aangelegenheden van
handel en nijverheid te veronderstellen, welke
bij de overige aanslagen den grond tot toe
kenning van het kiesrecht voor de kamers
van koophandel en fabrieken oplevert3o.
verbetering der bepalingen omtrent de wijze
van verkiezing en bepaling dat de verkie
zing ter vervulling der plaatsen, die door
ontslag, overlijden of door eene andere
reden openvallen, binnen zes maanden na
dat openvallen geschiedt (thans, even als de
gewone verkiezing, in de maand November
Een zeldzame dikte heeft net ijs reeds
verkregen. Officieele metingen, Zaterdag te
Leiden gedaan, hebben aangetoond, dat de
dikte ervan op vele plaatsen 85 centimeter
bedroeg; de gemiddelde dikte was 65 cen
timeter, terwijl het ijs onder de bruggen 50
centimeter dik was. Na de strenge vorst
der laatste nachten de thermometer tee-
kende ongeveer 8° F. (dus 25 graden vorst)
kan men nog best een paar centimeters
aan die getallen toevoegen.
Het heeft niet veel gescheeld of de
Flakkeeërs hadden het met de kerstdagen
zonder brood of ander gebak moeten doen.
Door het ijs van het wereldverkeer afgesloten
gaan er zelfs dagen voorbij dat de post niet
arriveert en ('e pakketpost in gebreke blijft
de noodige gist aan te voeren. Tot Woens
dagmorgen waren de meesten dier eilandbe
woners onkundig met hetgeen op het vaste
land voorviel. Hun isolement is schier vol
komen.
Een iamiliedrama
Op een bovenwoning in de Laurierstraat
te Amsterdam, heeft Zaterdagmorgen om
streeks half vijf een treurig familiedrama
plaats gehad. I11 een sedert eenige weken daar
wonend gezin heelt de man een 64jarige
werkman, die gewoon is er nog al spoedig
op te slaan, zijn vrouw zwaar met een bijl
aan het hoofd verwond De dader heeft ter
stond na het bedrijven der daad de deur
gesloten en zich in handen der politie ge
steld, aan wie hij opgaf zijne vrouw gedood
tc hebben. Bij onderzoek bleek het gelukkig
niet zoo ernstig gesteld de vrouw lag nog
te bed, badende in haar bloed, maar toch
nog levend.
Zij is per brancard naar het binnengast
huis vervoerd.
Na eene langdurige instructie, die een
aantal hoogst bezwarende omstandigheden
voor de beklaagde aan het licht had gebracht,
heeft Grietje Wobbers Gaaikema, weduwe van
den oud-burgemeester van Grijj skerk Klaas
Helling, oud 59 jaren, in den laatsten tijd
woonachtig te lloden en sedert 16 October
gedetineerd in het huis van bewaring te
Assen, bekend, in de eerste helft van Octo
ber hare 20iarige dochter Grietje Hellinga
om het leven te hebben gebracht door haar
op drie verschillende tijdstippen rattekruit,
in melk, in thee en in water gemengd, toe
te dienen. Het vermoorde meisje, dat als
vaderlijk erfdeel eene inschrijving op het
grootboek der 21/2 pets. Nationale Schuld
ten bedrage van 22,000 gulden bezat, terwijl
de moeder haar geld had opgemaakt, zou
in November met iemand uit Groningen in
het huwelijk zijn getreden. De moordenares
had in het begin van dit jaar gezorgd, dal
hare dochter haar bij testament universeel e
ertgename had gemaakt.
In de meelfabriek van den heer K.
buiten de voormalige Eppingeboort te Gro
ningen is in den nacht van 25 op 26 Dec.
een brutale dielstaf gepleegd. De lessenaar,
staande in het kantoor dier fabriek, werd
opengebroken en daaruit ontvreemd het aan
wezige geld, ten bedrage van ongeveer 40
cent, terwijl de brandkast, st3ande in het
kantoor, geforceerd werd. Het is den dader
echter niet gelukt die kast te openen, en de
heer K. had uit voorzorg aldaar ook geen
geldswaarde geborgen.
Nader wordt omtrent het voorval te
Weustenrede ^L.j gemeld
Donderdagavond begaven zich de maré-
chaussées van Valkenburg naar het gehucht
Weu-b.enrade, gemeente Klimmen, om zekeren
Leunissen, verdacht van diefstal onder be
zwarende omstandigheden, o. a. bij de wed.
Ronkers te Baexem, en die sedert lang werd
gezocht, te arresteeren. Bij hunne nadering
verschanste zich Leunissen in zijne woning,
waaruit hij een revolverschot op de maré-
chaussées loste. Er werden toen maréchaus-
sées uit Maastricht aangevraagd, en door
dezen versterkt, werd in tegenwoordigheid
van den burgemeester van Klimmen de woning
opengebroken en doorzocht. Op den zolder
werd Leunissen ontdekt, waar hij van zijne
aanwezigheid deed blijken door een schot te
lossen. De maréchaussees schoten toen ook
hun wapen af, waarbij ongelukkigerwijze de
maréchaussee Van den Bran de in het been
werd getroffen, tengevolge waarvan hij door
verbloeding eenige uren later is overleden.
Leunissen, zijne onmacht inziende, heeft zich
vervolgens aan de maréchaussées overgegeven,
die hem naar Valkenburg vervoerden, om
naar Maastricht te worden overgebracht. Het
gerecht te Maastricht heeft een voorloopig
onderzoek ingesteld.
Te Etten bij Breda zijn deze week,
terwijl de landbouwer J. L naar de kerk was
's morgens te 6 uur vier onbekende mannen
zijne woning binnengedrongen, bonden den
alleen in huis zijnden iGjarigen jongen en
dwongen hem hun de plaats te wijzen waar
het geld lag. Zij stolen voor een bedrag van
f^l6, maakten den knaap los en gingen heen.
Zij zijn tot hiertoe nog niet bekend.
Even buiten Maastricht zijn Woensdag
twee personen -bij het uitgraven van leem
onder afschuivende aarde geraakt. Een van
hen bleef op de plaats dood.
Ter hoogte van den straatweg van Leur
naar Zevenbergen zijn Dinsdagmorgen twee
personen,vermoedelijk zoutsmokkelaarsjenge
volge van de vorst op dood den weg gevonden.
Deze week is ingebroken in de R. K.
kerk te Marsum. Daartoe heeft men eerst
ijzeren staven moeten doorvijlen en vervolgens
een beschilderde glasraam breken. In de
kerk heeft men twee groote ijzeren hang
sloten van het offerblok afgebroken en den
inhoud, zijnde armengeld, meegenomen.
Loouopzand. Zondag jl. was de „Sophia's-
vereeniging" alhier in haar nopjes. En geen
wonder. Een prachtig vaandel werd haar op
dien dag geschonken door haar hooggeachten
eere-voorzitter en voorzitter den hoogwelge
boren heer jhr. A. Verheijen, notaris te Gro
ningen en den weledelen heer J. A. Bossers
notaris alhier.
Het gezelschap gaf bij die gelegenheid een
welgeslaagd matinée en concert.
De president bracht den milden gevers
zijn warmen dank voor het rijke geschenk.
De eere voorzitter dankte voor het gespro
kene en spoorde de leden aan tot houw en
trouw, tot eendracht en orde.
De nieuwe standaard is geleverd door de
zoo gunstig bekende firma Van Calker, te
Oirschot en is in al zijne deelen keurig en
fijn afgewerkt. De vervaardiger mag trotsch
op zijn werk zijn.
-LUL'JJ-- JJJ._ JlilLÜL'LL'
VII.
Maar het was niet alleen de toen heerschende
bouwstijl, welke uitdrukking gaf aan de gods-
dienstige idéé dier dagen naast haar en
met haar deed het de oude Vlaanische scliil-
deschool op nog meer in 't oog vallende wijze.
Iiaar kenmerken de gebrekkige kennis van
het menschelijk lichaam in zijn spiereu- en
beenderensameustel en dus van het lichamelijk
schoon de kieschheid en de kuischheid der
onderwerpen, het zedige en stemmige der voor
stellingen en bovenal de oorspronkelijke en
treilende uitdrukking van zoete tevredenheid,
stille berusting en zalig verlangen naar God
en den hemel in de heilige mannen en vrouwen
op de altaarstukken. Zij staat geheel op zich
zelfin zoover zij niets te danken heeft aan
de heidensche kunst van Grieken en Romeinen.
Men bedenke wel, dat de schilderkunst in de
middeleeuwen in dienst was niet van de vorsten
en graven en edelen dier dagen, maar van de
kerk en van de kloosters. In de dagen van
Rubens is dat alles veranderd nieuwe denk
beelden zijn geboren andere behoeften zijn
ontstaan, maar ook nu nog bewijst udeZuid-
Nederlandsche schilderschool in tegenstelling
met de Noord-N ederlandschedat Belgie ge
bleven is een katholiek land in merg en been.
Ongelooflijk is het aantal altaarstukken in
de kerken en muzeums van Belgie voorhanden,
en waarlijk verrassend is het voor den vreem
den toerist herhaaldelijk in een of ander ver
vallen kerkje in een verborgen, half duister
plekje een meesterstuk van schilderkunst te
ontmoeten, dat heden ten dage tienmaal zoo
veel geldelijke waarde heeftals de geheele
tempel. Het altaarstuk is gewoonlijk een
drieblad, trypticlion genaamd bestaande uit
een groot middenstuk, waaraan links en rechts
twee kleineresmallere paneelen welke het
eerste geheel kunnen bedekken, door schar
nieren verbonden zijn het schilderij kan dus
op de wijze der blinden geopend en gesloten
worden.
Al zijn nu de drie onderwerpen meestal
verschillend toch bestaat daartusschen een
zeker verband zoodat zij als het ware, een
geheel vormen. Een merkwaardig voorbeeld
daarvan levert een der tryptichons van Rubens
in de kathedraal van Antwerpen. Het mid
delste paneel er van stelt voor de Christus
die afgenomen wordt van het kruis, de Chris
tus dus, die gedragen en getorscht wordt door
de mannen, die hem straks in het grafzuilen
leggen. Op het rechterpaneel ziet men de
opdracht van Jesus in den tempelde oude
Simeon draagt het kind Jesus op de armen,
en op het linkerstuk de II. Maagddieden
Godmónsch onder het hart dragendeen bezoek
aflegt bij hare nicht Elizabeth. Het middenstuk,
het hoofdpaneel is algemeen, althans bij re
productie, bekend de blonde Magdalena aan
den voet van het kruis en de krachtige figuur
van Johannes den Dooper zijn typen geworden,
evenveel malen gecopieerd en nagevolgd, als
de Mozes van Michel-Angelo.
Om nog een andere reden is dit schilderij
in hooge mate belangwekkend. Het toont u
klaar en duidelijk, hoe groot de afstand is,
die het zieleleven der 14de en 15de eeuw
scheidt van den tijd, toen de Renaissance en
do hervorming haar werk hadden verricht en
zooveel beroering en omkeering hadden gebracht
in de denkwijze der volkeren de school van
Rubens over het geheel en dit drieblad in 't
bijzonder verkondigen ons luide, dat de mystiek
haren tijd heeft gehad.
Nooit zou een middeneeuwsch schilder het
hebben durven bestaan de H. Maagd af te
beelden in den toestand, zooals hier het genie
van Rubens haar in 't leven riep. De heiligen
van Mending, Hugo v. d. Goes en de gebroe
ders van Lijk tot op de dagen van Quinten-
Metzijs zijn gehuld in de recht neervallende
'strenge plooien van een wijden mantel; alleen
liet gelaat en de gevouwen handen zijn zicht
baar maar de uitdrukking op het eerste is
alles en onvergetelijk schoon: de schilderkunst
vormt een harmonisch geheel met de oude
gothiek in de architectuur.
In navolging der Italianen koos Rubens uit
zijne omgeving de typen, die hij noodig had
frisch blozende en half naakte kleuters op den
veg schiep hij om in engeltjes, krachtige sjou-
verlieden in de beulen van Christus, zoowel als
in zijn apostelen en martelaren en een jeugdige
fchoone Vlaamsche moeder haar kind zoogende
in een Moedermaagd. En toch is de indruk,
die hij te weeg brengt, overweldigend. Zie
rijn wonderbare vischvangst verscholen in het
bouwvallige kerkje van «Onze Lieve Vrouw"
te Mechelen. Die visschers met waterlaarzen
aan, hijscliende en tobbende met gezwollen
en trillende spieren, zijn eenvoudig mannen
zooals gij ze bij dozijnen ook nog tegenwoordig
aan dokken en kaaien kunt ontmoeten. En
toch spreekt er iets geheimzinnigs, iets boven
natuurlijks uit dit schilderij. Ligt het aan
die ééne rijzige gestalte, zoo heerlijk schoon
afstekende tegen de blauwige lucht Het
geheel is zoo eenvoudig, zoo ongekunsteld en
niettemin zoo treffend.
Nog even kom ik terug op het linkerzijblad
van het bovengenoemde trypticlion in de ka
thedraal van Antwerpen, om aan te toonen
dat Rubens spreekt tot alle menschen, van welke
denkwijze zij mogen zijn en voor alle eeuwen.
Alberdingk Thijm zou zich anders hebben uit
gedrukt, maar juist, omdat hij in kunstkennis
evenknie in godsdienstige overtuiging zijn
tegenvoeter was, heeft de uitspraak van Huet
des te meer waarde voor den onvergaiikelijken
roem van Rubens.
Wanneer" zegt Busken Huet, Napoleon
I een zwangere vrouw tegenkwam, lichtte hij
den hoed dat was de hulde van den zelfzuch-
tigen krijgsgod aan het wassend kanonvleesch.
Rubens is er in geslaagd een zwangere Ma
donna te schilderenwelke niet aan voedsel
voor het graf doet denken, maar aan bloeiend
leven. Ik ken van zijne hand geen bekoorlij
ker vrouwenbeeld geen, hetwelk onder dien
Vlaamsclien lioed zoo geheel van hem is. Van
de kruisafneming zou men nog kunnen geloo-
ven dat zij het werk is van een der groote
Italianen. Van dit zijblad niet. In Goethe
bewondert men, dat hij een Leipziger Grisette
