Nummer 29. Donderdag 9 April 1891. 14e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. van. weenn. ANTOON TIELEN, Het anti-revolutionair manifest. FEUILLETON. Staatkundig overzicht. UITGEVER: Waalwijk. en Lanffstraalsche taant, Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdag avond. A bonnera en tsprij.'. per 3 maanden J 1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden can den Uitgever. Advertentiën 17 regels j 0,60 daarboven 8 cent per regel groote letters naar plaatsruimte. Adverten tien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Het «Handelsblad" komt óp tegen hetgeen als no. 1 in het anti-revolutionair ontwerp-program te lezen staat. Dat is schrijft het blad reeds aanstonds een leus, die op een ergerlijke leugen berust. Het li beralisme heett in zijn onderscheiden scha keeringen bijna heel deze eeuw lang ons Chris tenvolk verdrukt en dreigt het bij vernieu wing te verdrukken. Zoo staat er „Dat kan men „den eenvoudigsten boer in Groningerland" wellicht wijsmaken, maar weet het centraal comité der anti-revolutionaire kiesvereenigingen niet beter Wie hebben in deze eeuw de vrijheid van godsdienst verzekerd en 'de gelijkheid van alle gezindten voor de wet Waren dat niet de liberalen En wie hebben onder de republiek der Vereenigde Nederlanden de vrijheid van godsdienst, door de „Libertijnen" voorge staan steeds tegengehouden en zoowel Roomsch-Katholieken als Israëlieten slechts noode geduld Waren dat niet de geestverwanten der man nen, die thans over de verdrukking van „ons Christenvolk" klagen Wie hebben bij de grondwet van 1848 de vrijheid van onderwijs gewaarborgd en den anti-revolutionairen en Roomsch-Katholieken gelegenheid gegeven, hun vrij onderwijs tot stand te brengen. Waren dat niet de liberalen Wie hebben in 1853 den Roomsch-Katho lieken de volledige vrijheid verschaft bij hunne kerkelijke inrichting Waren het niet de liberalen En wie stonden toen, in de beruchte April beweging aan het hoofd der partijdie in het herstel der Roomsch-Katholieke bisschop pen een gruwel zagen Waren het niet de anti-revolutionairen die toen nog in de dagen van hun opkomst waren 22. VII. Het VRIENDSCHAPSVERBOND. De beden der dochter zullen den vader niet afbrengen van den weg, dien hij in zijne ver blinding heeft gekozen; hij ziet zijn naam uit sterven en zou gaarne door zijn 'dochter een vorstelijk geslacht grondvesten, maar in de lij nen van haar hand staat het anders geschreven en hij zal eer het leven in het zwakke rijs doen wegkwijnen, dan het verplanten in een grond, waar het niet kan gedijen. Beveel den blinde te zien, den doove te hooren, indien gij kunt en beproef dan de eerzucht te beteugelen. Maar wees niet bezorgd, mijne oogen zien, dat uw wensch vervuld zal worden, doch op eene andere wijze en na droevige dagende zegen, die vruch ten draagt tot in het duizendste gelid, rust op u even als op hem, die van uw bloed is en u een helper zal worden in den nood. De oude vrouw voorspelde iets goeds in duis tere, voor Guido onverstaanbare aanwijzingen en de indruk was op hem te geruststellender en weldadiger, daar zij, in plaats van een mystiek hociis-pocus, waarmee anders de waarzegsters het bijgeloof trachten te overtuigen, een godsdiensti- gen toon aansloeg en uit hare woorden eendiep weemoedig gevoel klonk. Hij keerde naar Wee- nen terug, maar daar intusschen de gevangen schap van vorst Lobkowitz was verscherpt, had hij Eleonora geen bericht var. zijne reis kunnen geven, totdat zij hem de gelegenheid daartoe aan bood door de mededeeling, dat zij hem morgen na de vesper in de Stephanuskerk zou opwach ten. Bijna gelijktijdig ontving hij een briefje met de woorden: „Bied dengene ae hand, dien gij zien zult,alsin hetbedehuis uw hart moedeloos wordt." Zoo was Guido niet onvoorbereid geweest in het Godshuis een boodschap te zullen ontvangen, maar hij wist reeds, dat het vonnis over vorst Lobkowitz was uitgesproken en dit, ofschoon streng, toch zachter was dan hij had gevreesd, want liet men den veroordeelde het leven, dan Wie hebben aan de inmenging van den staat in kerkelijke zaken behoudens de uitkeering van geldelijke toelagen door de grondwet gewaarborgd een einde ge maakt Waren dat niet de liberalen Waren het niet de liberalen, die in deze eeuw door afschaffing van vele rijks- en alle plaatselijke accijnsen, door verlaging van in voerrechten, door afschaffing van straffen te gen coalities van arbeiders, door verbod van kinderarbeid enz.recht hebben verschaft aan den kleinen manmede onder „ons Christenvolk", en zulks trots den tegenstand, ook van schier alle anti-revolutionaire ka merleden En toch durven de leiders der partij, wier geestverwanten eenige eeuwen lang in Ne derland de godsdienstvrijheid hebben gewei gerd en andersdenkenden onderdrukt, aan hel begin van haar politiek program bewe ren dat „het liberalisme ons Christenvolk heel deze eeuw lang heeft onderdrukt Strekt een ontwerp-program, in de lijdens week openbaar gemaakt en dat met zulk een tastbare onwaarheid begint, der anti-revolu tionaire partij lot eer? Het centraal comité ontvouwe zijne begin selen bestrijde de liberalen, maar schame zich over een aantijging, welke bij waarheids- lievend onderzoek blijkt neer te komen op de schande van hen, die haar geuit hebben Van een onmiddellijke algemeene werk staking in de kolendistricten van de vijf kolen-voortbrengende staten van Europa, komt niets ziedaar in weinige woorden het resultaat van het internationale mijn werkers-congres, gedurende vier dagen in Frankrijks hoofdstad gehouden, ziedaar, zou den we er willen bijvoegen, een heugelijk nieuws. Wel is het dreigend gevaar niet afgewend, bestaande in een slag, te leveren tusschen de werkgevers en werknemers, maar bleef de mogelijkheid bestaan hem vroeger of later in zijn eer hersteld te zien. Deze hoop was ook het eenige dat in staat was Eleonora te troosten de dochter van een ban neling, die in zijn eer was aangetast, was te trotsch om aan den zoon van een der vijanden haars vaders te veroorlooven, haar zijne hand en zijn naam aan te bieden. Het bleef Guido, zoowel als Max, onverklaar baar, hoe de heidin dit door Eleonora opgegeven rendez-vous in den dom reeds voor bijna twee weken had kunnen vooruitzien, en beiden kwam het voor als het bevel van een bovennatuurlij ken wil, elkander de hand te reiken, maar bij beiden kwam dit bevel ook overeen mei een ge voel van sympathie. Toen zij elkander, nadat Eleonora zich had verwijderd, bij den u.tgar.g van den dom ont moetten, en Starheroberg aan Max zijn naam had genoemd, blonk het gelaat van den laatste van vreugde. Hij herinnerde zich de vermaning van de oude om nooit tegen een Starhemberg het zwaard te trekken, en voelde zich zonderling aangetrokken tot den jongen cavalier, die de on gelukkige vriendin van Maria trouw gebleven was, toen alles haar en haar vader had verlaten. Guido daarentegen, wiens nieuwsgierige belang stelling was opgewekt gedeeltelijk door het in druk makende uiterlijk van Gundacker, gedeel telijk door dat deze zich de genegenheid en het vertrouwen van Eleonora had verworven en het geheim zijner liefde kende, maar ook vooral dat deze jongeling hem op zulk een geheimzinnige wijze was aanbevolen, maakte gaarne gebruik van het recht des meer aanzienlijken om den in nederiger omstandigheden levende de tegemoet komende hand te bieden. Gundacker, zei hijis de naam van de ou dere linie van mijn geslachthetzij toeval dat gij denzelfden naam voert, hetzij dat in oude tijden het bloed van uwe en mijne voorvaders uit dezelfde bron is ontsproten, die oude vrouw, die ons heeft bijeengebracht, toonde een gene genheid, die meer vertrouwen wekt dan hare profetische gave, en ik ben des te eer bereid hare wensclien te vervullen, daar gij de vertrouwde van mijn dierbaarste geheim zijt geworden en mijne Eleonura mij heeft gezegd,' dat zij u dank verschuldigd was. Kan ik u in het een of ander van dienst zijn? De oude vrouw zei me, dat gij voor het oogenblik dreigt er geen gevaar in dien zin en tijd gewonnen moge dan ook al niet alles gewonnen zijn in het oog van hen, die nog in deze maand of tegen den eersten dag der lieve Meimaand een catastrophe duchtten, is het resultaat der overwegingen toch zeer geruststellend. Indien de organisatie van de Belgen Oos tenrijkers en Franschen even goed was ge weest als die der Engelschen en voor een deel ook der Duitschers en indien de mijn werkers van de drie eerstgenoemde landen alsook die van Germanie over even ruime fondsen hadden te beschikken als de Engel schen, wie weet of we niet spoedig met een algemeene staking rekening hadden moeten houden. Het geld, de ziel ook van de werk stakingen, ontbreekt in de weerstandskassen en 't zou immers onzinnig zijn een strijd aan te binden, dien men zeker is door ge brek dan wapenen te zullen verliezen. Wie niet waagt heeft ook geen kansen op winst, maar wie waagt met een bepaald fiasco voor oogen verdient den spot van elkeen. Met algemeene stemmen op 5 na werd Zaterdag de motie-Defuet aangenomen aldus gewijzigd Het congres is van meening, dat ter bereiking van den werkdag van 8 uur een algemeene werkstaking van de mijnwer kers van Duitschland, Belgie, Frankrijk, En geland en Oostenrijk-Hongarije noodig zou kunnen worden. Het congres noodigt de regeeringen en wetgevende lichamen der verschillende staten uit, te trachten tot een overeenstemming te komen betrekkelijk een internationale conventie, ten doel hebbende de bestudeering van een bijzondere wetge ving, alle mijnwerkers rakende. Over de vorming van een internationalen mijnwerkers- bond zal men op het volgende congres dis cussieeren, een comité ter voorbereiding is benoemd. Zooals men ziet, heeft het congres weinig of geen praktische resultaten opgeleverd maar in de toekomst kunnen de beraadsla gingen van nut zijn voor de organisatie der mijnwerkers. meer waart dan ge schijnt, en wanneer ik u aan zie, kan ik niet gelooven, dat het uwe eerzucht bevredigt, meester te worden van het goudsmids- gild of van dat der wapensmeden; ik dacht, dat gij u beter te huis zoudt vinden in den ridder lijken wapendos. Dat had ik ook wel verlangd, antwoordde Max, maar ik ben van geen adellijke geboorte, en wien moes! ik dienen om de ridderketen te verwerven? Ik heb graaf Tokely geweigerd zijn banier te volgendie hij tegen den keizer op steekt; ofschoon ook in het keizerlijk leger gunst en geboorte eene voorwaarde zijn om vooruit te komen, heb ik heden immers ook ondervonden hoe zelfs gunstelingen zoo diep kunnen vallen dat men hen niet behoeft te benijden. Door mijne kunst ben ik, zoo niet de eerste, dan toch onder de besten in het handwerkik wil niet streven naar een hoogte, waarvan het toppunt voor mij is afgesloten maar boven alles, bij welker beklimming mij niet het bezielende gevoel aan drijft, dat het Gods wil is, die mij tot dat doel roeptdat mijn streven is in Zijn dienst, tot Zijne, niet tot mijne eer. Dat is een brave en ridderlijke denkwijze zei Guido, en er lag geestdrift in den blik, dien hij op Max vestigde, zoo dachten onze voorvade ren in de kruistochten maar dat is helaas voor bij. Thans streeft alles slechts naar macht en ijdele grootheid. De Fransche koning Lodewijk XIV stelt alles in het werk om de macht van het Duitsche rijk te fnuiken, en ons ontbreekt een man, zooals Rudolf van Habsburg was, om hem het hoofd te bieden. De Brandenburgsche keurvorst Frederik Wilhelm wordt onzen keizer te machtig, die zou anders een rijksveldheer zijn, die zijne eer kon handhaven. In den hofkring heerschen de kuiperijen, en daaronder gaat het rijk te gronde. Wij voeren een zwakken oorlog tegen de Nederlanden en den Elzas, Lodewijk XIV stookte de Hongaren tegen ons op, en de allerchristelijkste koning is bevriend met den grooten heer van Turkije. Tengevolge der Fran sche intriges sloot keizer Leopold na de over winning van Montecuculi bij St. Gothard aan de Raab, den nadceligen vrede van Basvar, die de Turken nog stouter maakte; hij zag werkeloos aan, dat Candia door de ongeloovigen werd ver overd hij heeft thans ook ae Polen in den steek gelaten, die onder den dapperen woiwode Johan Ook in Belgie deinst men naar 't schijnt voor de verantwoordelijkheid van een alge meene staking terug, getuige het besluit, genomen door het buitengewoon congres der Belgische werklieden-partij, te Brussel ge houden. Met groote meerderheid werd name lijk besloten den algemeenen raad der partij volmacht te geven de algemeene staking tot na de behandeling der begrooting uit te stellen; men begint blijkbaar in te ziendat er eer kans is op grondwetsherziening langs den geleidelijken, ordelijken weg, dan langs den weg van den dwang. In Spanje, met name in Barcelona, schijnt men over de op 1 Mei te houden manifes tatie niet zeer gerust te zijn, de regeering neemt haar maatregelen reeds door het gar nizoen te versterken en een eskader gereed te houden en zij heeft daartoe wel reden want de anarchisten spreken van een alge meene staking, van plundering der winkels enz. Ook de Fansche anarchisten zijn dermate aan 't ijveren, dat de regeering haar maat regelen zal dienen te nemen, gedachtig aan het spreekwoord, dat voorkoming boven ge nezing verkieselijk heet. De datum voor de rijksdag verkiezing voor Geestemtlnde nadert meer en meer en 't schijnt volgens berichten dat 's ex-kanse liers kansen nog zoo slecht niet staan zelfs zouden bij herstemming de progressisten met de nationaal-liberalen op Bismark willeu stemmen. De bekende conservatief Del- brtick acht gunstige gevolgen Bismarck's ver kiezing niet mogelijk. Wordt hij gekozen, dan is er kans, dat hij een partij vormt, die de regeering bij elke gelegenheid den voet zal schrap zetten en valt hij, dan is dit fiasco een schande voor het land. Hij legt den nationaalliberalen, die den ex-kanselier can- didaat stelden, dus onhandigheid ten laste. Over de nederlaag, in Sligo geleden schijnt Parnell zich niet te kunnen heenzet- ten, hij wil het gerecht er in mengen ten einde het bewijs te leveren, dat de kiezers Sobieski aan de Turken de tanden hebben laten zien ih vrees dat niemand ons ter zijde zal staan, wanneer de Groote Heer nogmaals zijn gansche macht verzamelt om de halve maan bin nen Weenen te brengenwaarvoor God ons be hoede. Ja, gij hebt bijna recht om te zeggen, dat de banieren des keizers niets aanlokkends meer hebben maar als de nood dringt, zal dit anders wordeq, dan heeft Oud-Oostenrijk zich nog nimmer verloochend. Doch hebt gij geen anderen spoorslag om uw geluk te beproeven. Mijne bruid heeft mij verhaald, dat zij eens een stout woord van u had gehoord, zoo stout, alsof gij den moed hadt om de sterren van den hemel te halen Het gelaat van Gundacker gloeide op deze woor den, en bijna gekrenkt zag hij Guido aan, want bezwaarlijk iets anders dan spotternij kon hem deze taal in den mond gelegd hebben. Den blik tot de zon opheffen, en door haar glansver blind, in de herinnering van het onbereikbare zwelgen, zei hij, is geen waanzinnig begeeren. 11c zou gezwegen hebben, antwoordde Guido, die den gekrenkten toon opmerkte, indien ik ge loofde dat het hoogste een man onbereikbaar toe schijnen kan. Wat is onbereikbaar? toch niets dan het bovenaardsche, en gij zoudt niet de eerste zijn, die zich met het zwaard de hand eener prin ses had veroverd indien gij uw geluk beproeft, en de godin Fortuna u gunstig is. En dat zegt gij, een Starhemberg, een spruit van den hoogsten adel Verwonder u liever, dat dit de gedachte is van Eleonora; zij vermoedt dat uw stout woord een maar al te gereden bodem heeft gevonden, dat Vorst Liechtenstein streng tegen zijne doch ter is geworden, omdat hij iets dergelijks vreest. Ook de Heidin maakte zonderlinge toe spelingen ik geef u geen raad ik wil u noen vleien, noen dwaze verwachtingen inboe zemen, maar wie den naam Gundacker draagt, wien het bloed met een lioogere aandrift door de aderen stroomt, die moet voor geen waagstuk terugdeinzen om zich uit het stof te verheffen. Gij voedt een vuur, dat mij verteert, en dat ik lang heb bestreden, mompelde Max binnens monds, als aarzelde hij aan de verzoeking ge hoor te geven. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1891 | | pagina 1