Nummer 52, Zondag 28 Juni 1891. 14e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen» Een Duitscli blad om Holland. Be Goudsmid ma Wesnen. ANTOON TIELEN FEUILLETON. Staatkundig overzicht. BUITENLAND. Frankrijk. UITGEVER: Waalwijk. De Echo van het Zuiden, Wulvljksrhf «n Laifslrulsrte toariMt, Dit blad verschijnt Woensdag; en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden_stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels ƒ0,60 daarboven 8 cent per regel groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 'imaal berekend. Advertentiën voor Duitscli land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van A.DOLP Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Het bezoek van den Duitschen keizer aan Nederland schijnt niet enkel een beleefd heidsbezoek te zijn, maar er steekt eene po litieke beteekenis achter. Dit bfijkt uit een artikel, dat het „Berliner Tageblatt" daaraan wijdt. Het heet daarin dat ons land meer dan vroeger zijn heil bij Duitschland moet zoekenHet blad zegt dat Holland onder vonden heeft, dat eene bepaalde verhouding moet bestaan tusschen moederland en kolo niaal beziten dat de bevolking van het moederland talrijk genoeg moet zijn, om, als het ware een reservoir te vormen voor de bronnen van bestaan met voldoende fris- sche elementen uit zich zelj. En dan laat het er op volgen Dit was Holland niet, dit is het ook thans nietzijn koloniën zijn uitgezogen, de staat trekt daaruit geen voordeelen meerhij moet ze mede onderhouden en tegelijkertijd woedt op Sumatra sedert achttien jaren de oorlog met de Atjehers, van jaar tot jaar nieuwe offers eischend, tot de reeds merkbare bloed armoede den strijd, niet tegen de Atjehers, maar wel tegen...de Engelschen ten voor- deele der laatsten zal doen eindigen. Enge land neemt dus dezen oorlog waar met eene zekere stille hoop. Nederland voert dien fei telijk voor Engelands belangen in den Indi- schen archipel. De staten, de partijen, de afzonderlijke menschen worden tegenwoor dig meer bewogeu door ekonomischedan door godsdienstige of politieke belangen. Voor den Hollandschen staat leveren de koloniën niets meer op, de partijen zijn te dien op zichte sceptisch gestemdde afzonderlijke menschen zwemmen niet meer in millioenen, om gelijk vroeger uit de koloniën voordeel te trekken. Kortom, de handel (das Geschaft) waarop Hollands kracht was gevestigd en zich jaren lang heeft staande gehouden, bloeit niet meer. De nijverheid gaat in de Neder landen niet vooruitwat daarvoor noodig is ?noet voor het grootste deel uit het buitenland 40. XIV. DE GEVANGENE. De ellendeling scheen niet eens te vermoeden hoe ontzettend de foltering was, die hij Max boosaardig aandeed. Hij scheen te gelooven, dat het vooruitzicht, om als de zoon van een invloed rijke vrouw zich te kunnen verheffenbij hem zwaarder woog dan de vraag of die vrouw wer kelijk zijne moeder was, of dat'zij zich bedroog; hij scheen in staat om in het laatste geval Max behulpzaam te zijn tot bedrog, indien dit slechts rijke vruchten beloofde. De woede, de verbittering, dat Said zulk een spel durfde wagen en zich daarop durfde beroe men, schokte de ziel van den jongeling zoo hevig, dat hij voor een oogenblik zelfs zijn vurig ver langen naar zekerheid vergat. Het was hem als mocht hij van dezen ellendeling geen woord gelooven, wilde hij niet het slachtoffer worden van nieuwen smaad en bedrog. Gij zwijgt? riep Said en zijn oog schoot vuur, wilt gij het beproeven ot mijn toorn met u schertst? Wie iemand door een arlistige overrompe ling en door geweld van zijn vrijen wil berooft, antwoordde Max, die mag van den beleedigde geen vertrouwen verwachten en kan ook aan de woor den van een gevangene geen vertrouwen schenken. Gij kunt nooit zeker zijn, dat ik den mij aange- danen hoon zal vergeten, en ik zal nooit zeker zijndat ik van u niet een nieuwe daad van geweld heb te vreezen. Indien gij in den beginne, toen gij mij liet roepen, gezegd hadt wat gij mij nu hebt meegedeeld, indien gij mij toen de hoop hadt ingeboezemd eene moeder of eene bloedver wante aan het hart te kunnen drukken, dan zou de dankbaarheid mij vaster aan u hebben gehecht, dan uwe ketenen dit vermogen; maar gij kunt niet eischen, dat ik iets goeds zal verwachten van iemanddie mij van mijn vrijheid berooft en mijn wil tracht te buigen door bedreigingen. Dat is een woord om elkander te verstaan, komen. De grootste industrie de jenever- fabrikatie waaruit het staatsbudget, op een totaal van 120 millioenen ongeveer 20 millioen trok, verkeert in kwijnenden toestand met de beroemde Hollandsche soliditeit is het lang niet meer zoo goed gesteld als vroeger. De naburige landen, Duitschland en Belgie, hebben door groote werken op het gebied van verkeer Holland van twee zijden inge sloten en Holland doet pogingen, om zich tegen het voelbare gevaar te wapenen. De havenwerken van Tijenoord en van Amster dam, het Noordzeekanaal, de nieuwe water weg van Rotterdam naar zee, het nog niet voltooide kanaal van Amsterdam naar den Rijn, bewijzen duidelijk, dat Holland het ge vaar voelt en dat het al zijne krachten wil inspannen, om den transito-handel te be houden. Zoolang er zich geen politieke gebeurte nissen van internationaal belang voordoen, dient men zich tevreden te stellen met de bespreking van de binnenlandsche aangele genheden van .enkele landen. Zelfs een zoo vruchtbaar onderwerp als de triple-alliantie wordt eens uitgeput en dan zijn er in en kele landen wetsvoorstellen aan de orde, die wel recht hebben op onze belangstelling. In de Fransche kamer heeft eene zeer levendige discussie plaats gehad over het wetsontwerp tot goedkeuring der Algemeene Akte van de Brusselsche conferentie. De minister Ribot verklaarde, in antwoord aan verscheidene sprekers, dat de regeering door het nazien der papieren van Fransche sche pen toe te staan geenszins erkent het recht van onderzoek dier schepen. De heer Faure, verschil van uitlegging constateerende van verschillende artikelen, stelde een nieuw on derzoek voor, waarop de minister Ribot den wensch uitsprak dat het geheele ontwerp aan de regeering gerenvooieerd zou worden. Deze motie werd aangenomen met 439 tegen 10 stemmen. zei de agabevredigd en op een vriendelijken toon. Wat gij daar zegt is verstandig; maar gij vergeet, dat gij het mij onmogelijk hebt gemaakt u vertrouwen te schenkendaar gij de eerste voorwaarde van onze samenwerking, uw overgang tot het geloof van den profeet, met verachting hebt afgewezen. Ik kan geen christen vertrouwen, de Moslim reikt de hand niet aan een giaur, zonder haar te verontreinigen; de profeet beveelt de ongeloovigcn te verdelgen. Toen de gemalin van den grootvizier u zag, zat mijne dochter ook in haar wagenhare oogen hebben behagen in u gevondenen indien gij uw dwaas christelijk geloof verlaat, indien Kara Mustapha u als den zoon zijner gemalin erkent, dan zal ik u mijne Sekina niet weigerendan zullen wij elkander helpen om tot macht en rijkdom te geraken. Uwe geloofsbroeders wilden u te Istamboul een graf bereiden, u aan de slavernij of aan den dood overgeven maar ik kreeg medelijden met u en in plaats van een werktuig te worden van hun verraad, wilde ik u de macht verschaffen, om die valsche huichelaars te tuchtigen, wanneer de Groote Heer weer de vanen van den Profeet ontrolt, en wij het kruis van den Stefanusdom in het stof zullen werpen. De Ulema's hebben verkondigd, dat de ure nadert, waarop wij onze paarden zullen drenken in den Dor.au, en de Halve Maan zullen planten in Weenen en in de Tiberstad Rome. Zoo gij verstandig wilt zijn, zweer dan de dwaas heden van uw geloof af, dan zullen op aarde u Sekina's armen omvatten, u de narghillé en den sorbet toereiken uw voet zal gaan over marmer met tapijten bedekt, en hiernamaals begroeten u de houris van het paradijs. Kunt gij dan nog weifelen Schijnt u het lot van een onreinen hond benijdenswaardiger Max hield het voor geraden, het antwoord op die vraag met betrekking tot den godsdienst te ontwijken, om zijn gevangenbewaarder in zijn gunstiger stemming te houden. Ik ben dank baar voor uwe welwillende bedoelingen, hernam hij, ik wil gelooven, dat gij het goed met mij hebt gemeend, want gij zijt in den toestand om te kunnen spreken zooals gij denkt. Maar de hond kan in zijn hok paren, de adelaar niet en een gevangen man kan niets beloven. Gij spreekt alsof de gemalin van den grootvizier mijn moeder kon zijn, bewijs mij dit en wees dan verzekerd, dat de woorden en de wil van een moeder op De Senaat verwierp met 185 tegen 40 stemmen het door de kamer goedgekeurd ontwerp betreffende de syndicaten van werk gevers en arbeiders. Het bepaalde o. a., dat werkgevers straibaar zijn wanneer ze werk lieden ontslaan wegens het vormen van vereenigingen. Men vreest, dat dit besluit de ontevredenheid, die onder de arbeiders heerscht, sterk zal doen vermeerderen. In Engeland is 't het voorstel betrekkelijk de gratis-verschaffing van lager onderwijs of liever van gedeeltelijk gesubsidieerd school onderwijs, dat de aandacht trekt. Geheel gratis zal het onderwijs daar worden, waar de subsidie van den Staat gelijkstaat met de somdie tot dusver door de ouders werd bijeengebracht, in de andere scholen zal het door de ouders bij te dragene gelijkstaan met het verschil tusschen de subsidie en het tot heden betaalde. Men heeft 't reeds zoo ver gebracht, dat beide partijen 't over het beginsel der wet eens zijti en de regeering hoopt, dat de discusiën zich niet in al te ruime mate rekken, zoodat het ontwerp nog wet kan worden vóór de sluiting der zitting, ultimo Juli of begin Augustus. Tot de verleening van amnestie aan de deel nemers aan den opstand van September 1890 in het Zwitsersche kanton Tessino, hadden reeds besloten de Bondsraad en de Nationale raad, maar toen het voorstel gisteren in den Standenraad k\7am, was 't mis met 30 tegen 11 stemmen werd het voorstel om amnestie te verleenen verworpen, zoodat nu 29 dezer de gerechtelijke behandelingen een aanvang zullen nemen. Over 's prinsen Ferdinand van Coburgs bezoek aan keizer Frans Jozef van Oostenrijk wordt nu de prins zit reeds goed en wel in Karlsbad— gemeld, dat het drie kwartier heeft geduurd en dat er meer dan over koetjes en kalfjes zal gesproken zijn. Erg officieel is deze audiëntie ook al niet geweest, maar tot vrede binnenslands en vrede met het buitenland heeft de keizer den jongen heerscher over de Bulgaren gewis geraden. haar zoon meer vermogen, dan de stem van ieder ander. De moeder zal haar teekens hebben om den zoon te herkennen. Dat is te laat, hernam de aga na kort be denken en zijn blik vestigde zich achterdochtig op Max, ik heb geweld gebruikt en ik vertrouw u niet, Christen; gij zult dit slot niet levend verlaten, tenzij gij vooraf uw geloof verzaakt, en mij met een heiligen eed op den koran ge zworen hebt, nooit te zullen verraden wat er gebeurd is. Indien gij mijne Sekina zaagt, dan zou hare bekoorlijkheid u in vlam zetten, want, bij den baard van den profeet, zij is schoon en duizenden zouden u benijden in hare zachte armen te mogen rusten. Gij beschrijft mij een lokaas, antwoordde Max, maar gij stelt aan de begeerte, die gij wilt opwekken, een voorwaarde, welker vervulling niet in mijn macht staat. Gesteld, dat ik aan de Halve Maan trouw zwoer en de gemalin van den grootvizier bevond, dat ik voor haar een vreem deling was, dan zoudt gij berouw hebben mij uw schoonzoon te moeten noemen en mij ver achten. Gij zijt onverzettelijk, Christen; gij weet dat gij de slavenzweep te wachten hebt, als gij mijn wil niet gehoorzaamt, dat ik u zal nood zaken u te onderwerpen. Maar wat gij vreest zal niet gebeuren. De gemalin van den grootvizier slaat geen geloof aan hetgeen ik haar heb gezegd; zij is ontroostbaar dat gij verdwenen waart, eer degenen, die zij naar Candia had gezonden om navorschingen te doen, daar aankwamen. Zóó gevoelt slechts een moeder, als haar hart haar zegt dat zij den doodgewaanden zoon teruggevon den en haar oog dien erkend heeft. Zij gelooft dat gij op reis zijt naar Duitschland. Haar iDvloed op Kara Mustapha is groot, ofschoon zij oud geworden is; zij zou iederen wensch van uw hart vervullen om u gelukkig te zien. Laat mij tijd tot nadenken riep Max uit, wien deze woorden het hart vaneen reten. Hij zou eene moeder gevonden hebben, die hem lief had, die vurig naar hem verlangde en die hem nu opnieuw verloren waande! Het was hem alsof het zijn heiligste plicht was, om aan het geprangde moederhart elk offer te brengen om zich aen weg tot haar te banen. Maar hijdie hem dat alles had gezegdwas een ellendigedie slechts op zijn eigen voordeel Volgens bericht aan de Daily News heerscht er anarchie op bijna geheel Kreta; de chris tenen op het eiland bedrijven misdaden uit weerwraak wegens de wreedheden van over heidswege begaan of uit lijfsbehoud, wat den Muzelmannen en den troepen wederom tot verontschuldiging strekt voor nieuwe geweld plegingen. Volgens brieven uit Iquique heeft de toe stand nog geenerhi verbetering ondergaan. Gemunt geld blijft ontbreken, terwijl het pa pieren geld aanzienlijk gedeprecieerd is. Een officier van de marine en verscheiden leden van den senaat van Chili zijn te New-York aangekomen op weg naar Washington, om te bewerken dat de regeering der Vereenigde Staten de opstandelingen erkenne als oor logvoerende partij. Blijkens een telegram uit Buenos-Ayres, is in de provincie Catamarca eene revolutie uitgebroken. Het provinciaal bestuur werd door de opstandelingen omvergeworpen, die een voorloopig bewind instelden. Het oproer, dat aan plaatselijke oorzaken is te wijten, heeft niet tot ernstige troebelen aanleiding gegeven. Te Parijs hebben Donderdag ochtend 6000 bakkers in eene vergadering eene motie aan genomen tot opheffing der bureaux de pla cement en tot onmiddellijke werkstaking be sloten. Na afloop der samenkomst vormden de bakkers een optocht met ontplooiing eener vaan met het opschriftleve de werkstaking! Toen de politie tusschenbeióe trad om den optocht uiteen te jagen en het vaandel te bemachtigen, ontstond er eene vrij ernstige schermutselingwel verspreidden zich de bakkers, maar de vaan bleef in hunne han den. De ministerraad beraamt maatregelen ter voorziening in de behoefte aan brood, zoo de werkstaking werkelijk plaats heeft. bedacht was, die zeker tegen geen leugen opzag oui zijn doel te bereiken, en hij eischte van hem dat hij zijn God en zijne liefde zou verloochenen! Max had tijd noodig om zijne gedachten te verzamelen, eer hij een besluit nam, en Said stond hem bereidwillig eenige dagen toe; hij twijfelde niet, dat Max alsdan handelbaarder zou geworden zijn als hij had ingezien, dat de vlucht onmoge lijk was. Hij bedroog zich evenwel. Toen hij terugkwam vond hij Max voorbereid en vast besloten om alle geweld te trotseeren. Max had tot zich zei ven gezegd, dat, indien de gemalin van den vizier zijne moeder was en zij door den nood gedrongen Turkin was gewordenzij toch den zoon niet zou kunnen achten, die zijn geloof had verzaakt, allerminst omdat hij haar niet mocht zeggen waardoor men hem tot dezen stap had gedwongen daarmee echter verdween de eenige verzoeking, die in hem den twijfel had opgewekt of hij aan zijne moeder niet verschuldigd was, het offer van zijn overgang tot het Mahomedaansche geloof, ten minste voor den schijn, te brengen. Zijn ge heel e ziel verzette zich tegen zulk een leugen en ontheiliging, zelfs indien hij mocht hopen later door boete vergiffenis te verkrijgen. De gedachte aan Maria verlichtte hem dezen zwaren strijd; hij was vast besloten om liever den ijselijksten dood te sterven, dan tegen God en zijn geweten te zondigen. Said wa) buiten zich zei ven, toen hij trots in plaats van onderwerping vond; hij was des te bitterder teleurgesteld en vertoornd, daar hij in het zekere vooruitzicht van zijn triomf aan zijne dochter had meegedeeld, dat hij het spoor van den Duitscher had gevonden en zou trachten hem terug te brengen. In onbeschrijfelijke woede gaf hij bevel den gevangene te gecselen, hij dreigde hem met de vreeselijkste martelingen; maar toen hij zag dat Max onverzettelijk bleef, veranderde hij eensklaps van besluit; hij gaf nu last den gevangene sleehter voedsel te geven en dacht door een langdurige strenge gevangenschap den trots van den Christen te breken, hij liet maanden voorbijgaan eer hij er naar vroeg of zijn gevan gene inschikkelijker was geworden. Men ant woordde hem, dat de Christen geen enkele klacht liet hooren. Wederom liet hij maanden verloopen, maar toen hij ook nog niets beters vernam, beval hij den gevangene door dagen van volslagen vasten te verzwakken. Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1891 | | pagina 1