Nummer 66. Donderdag 20 Augustus 1891. 14e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELEN,
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
UITGEVER:
Waalwijk.
süfbui&i
Doorloopende kaarten f2.
Laiiplraatsche Conrant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00.
Franco 'per post door het gebeele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 1—7 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, -worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
TE
onder hooge bescherming van Zijne Excellentie
jhr. mr. P. J. Bosch van Drakestein,
commissaris des konings in Noordbrabant.
Ter gelegenheid der jaarlijksche algemeene
vergadering der Noordbrabantsche Maat
schappij van Landbouw
TENTOONSTELLING
van Paarden, Rund- en Wolvee, Varkens,
Honden, Pluimgedierte, Landbouwvoortbreng-
selen en Werktuigen, Bloemen, Planten enz.,
te houden te Waalwijk, op 13, 14, 15 en
16 September 1891.
PROGRAMMA
ZONDAG 13 SEPTEMBER n. m. 4 uur,
Concert op het feestterrein door de harmo
nieën St. Crispijn en l'Espérance van Waalwijk:
8 uur namidd. Concert op Musis Sacrum,
door de liedertafel Oefening en Vermaak,
Concert op de bovenzaal Looiersbeurs, door
de zangvereeniging Cecila.
Beide concerten zijn toegankelijk voor de
leden van de Noordbrabantsche maatschappij
van landbouw en bezoekers van het namid
dag-concert, op vertoon van hunne toegangs
kaart.
MAANDAG 14 SEPTEMBER,
Keuring der inzendingen met uitname van
Paarden, Rund- en Wolvee.
v.m. 10 uur. Plechtige opening der Tentoon
stelling, opgeluisterd door
de Harmonie „l'Espérance," directeur de
heer Frie van Iersel
de Liedertatel „Oefening en Vermaak" di
recteur de heer Frans de Cortie
de Harmonie „St. Crispijn," directeur de
heer Th. Schambergen
de Zangvereeniging „Cecilia," directeur de
heer Norb. van Bladel;
51.
XIX.
DE BEDREIGDE KRUITKAMERS.
Neen, an woord t de hertog kortaf en beslist,
het zou dwaasheid zijn dit te beproeven, liet
water van den Donau is thans te laag, dan dat
de vijand niet meer plaatsen voor den overtocht
zou kunnen vinden dan ik kan verdedigen. Ik
moet mijne troepen voor den keizer sparen tot
dat hij hulp krijgt; ik moet aftrekken en de
stad aan haar lot overlaten. God zij haar genadigl
God helpe mij, haar te redden zei Starhem
berg ernstig.
Denkt gij werkelijk aan tegenstand vroeg
de Lotharinger, alsof hij er aan twijfelde of de
graaf zijne woorden wel iiad overlegd.Bedenk
wel, hoe weinig soldaten gij hebt; dat de muren
van Weenen geen storm kunnen doorstaan en dat
gij de meedoogenlooze woede der ongeloovigen
dubbel over de stad brengt, als zij haar tot de
overgave moeten noodzaken. Hebt gij levensmid
delen om al dat volk in de stad te voeden
Zie het volk op de muren, hernam Starhem
berg, het z:_n Weener burgers. Indien zij liever
willen sterven dan zich overgeven, dan zal ik de
laatste zijn, die hun een woord van waarschuwing
toeroept.
Stondt gij met duizend soldaten in eene
vesting, dan zou ik niet vragen, of gij haar tot
den laatsten droppel bloeds wildet verdedigen,
maar de burgers van Weenen kennen geen honger
en ontberingen, zij weten niet welke verschrik
kingen een beleg medebrengt.
Ik heb betere gedachten van de mannen
van Weenen, heer hertog. De soldaat is verbonden
door eed en handgeld, hij tracht naar buit, of
wordt door roemzucht verlokt; maar dat alles
houdt geen stand in een strijd, waar geen hoop
op gewin en slechts weinig hoop op een ge
lukkig einde is. Dan verlaten velen de onge
lukkige vaandels om zich elders te laten aanwer
ven. De burger is er moeilijk toe te brengen om
zijn huis, zijn magazijn of zijn werkplaats te
n.m. 4!/j uur. Groot Concert op het ten
toonstellingsterrein door de Harmonie „L'Es
pérance," aangeboden aan heeren Juryleden;
n m. 8 uur. Verlichting k la Giorno van
de Markt, Volks-concert, te geven door de
Harmonie »St. Crispijn."
DINSDAG 15 SEPTEMBER,
v.m. 8 uur. Opening. Keuring van Paarden,
Rund-en Wolvee.
v.m. IOV2 uur. Ontvangst ten raadhuize
van het Hoofdbestuur der Noordbrabantsche
Maatschappij van Landbouw;
AANBIEDING VAN DEN EEREWIJN
door het Gemeentebestuur.
v.m. 11 uur. Algemeene Vergadering op
Musis Sacrum,
n.m. 1 uur. Matinée musicale door de
kapel der d.d. Schutterij van 's-Bosch, lui
tenant-kapelmeester J. Mart. S. Heuckeroth.
n.m. 4V3 uur. Feestmaaltijd, in de restau
ratiezaal op het tentoonstellingsterrein.
n.m. 7 uur. Feest-Concert, te geven door
de kapel der dd. Schutterij van 's Bosch.
WOENSDAG 16 SEPTEMBER,
v.m. 10 uur. Opening,
n.m. 1 uur, Matinée door de harmonie
„Musis Sacrum" van Dongen, direct, de hee
ren Jos. Kessels en W. de Jong.
CONCOURS HIPPIQUE.
Programma
n.m. U/g uur. 1°. Spannen paarden, voor
gereden en aan één eigenaar toebehoorende,
niet ouder dan zes en niet jonger dan
vier jaar.
Eenige prijs: gouden medaille, met diploma.
n m. 2 uur. 2°. Tilbury- of chaispaarden
voorgereden, van vier tot zes jaar.
Eerste prijs gouden medaille, met diploma.
Tweede prijs: groote verguld zilveren me
daille met diploma;
Derde prijs groote zilveren medaille met
diploma.
n.m. 2s/4 uur. 3°. Concours voor 't schoon
ste tweespan, voorgereden, waarbij 't geheel
beoordeeld wordt.
verlaten. Ook betaalt hij liever eene schatting,
dan dat hij het er op laat aankomen zelf zijne
have te moeten verdedigen. Maar als hij eenmaal
voor een idee in geestdrift is gebracht, als hij
vrijwillig raar de wapenen heeft gegrepen, dan
staat hij pal en volhardt. De burgers van Weenen
hebben besloten, voor hunne stad en voor hun
keizerlijk huis, voor hunne vrijheid en voor hun
geloof te strijden en te overwinnen of te sterven;
en daarom ben ik zeker, dat, zelfs indien het
geluk ons verliet, onze eer zal gehandhaafd
blijven door alle tijden.
Geven God en alle heiligen, dat uw ver
trouwen niet beschaamd worde, hernam de hertog,
dan is er nog hoop de stad te redden. Indien gij
het slechts twee weken kunt uithouden, dan breng
ik u ontzet, binnen dien tijd moet de keizer hulp
krijgen.
Ik wenschte dat gij daarop even vast kondet
bouwen, als ik op de burgers van Weenen. De
schatten van den burg heb ik nog gelukkig over
den Donau kunnen zenden, maar thans komt het
er op aan, het gnr tste kleinood van den keizer,
zijne getrouwe noofdstad te redden. Zie toe, dat
gij haar hulp brengt, eer zij tot een puinhoop is
geworden.
Zoo spraken de beide veldheeren. Nogmaals
lieten zij hunne blikken over de vuurzee zweven;
men zag in de verte, waar het door de vlammen
zoo licht was als op den vollen dag, de tallooze
afdeelingen van het Turksche leger gekampeerd;
de storm huilde om de tinnen van den dom en
dreef de gloeiende rookwolken voor zich uit,
als wilde hij aan de beide mannen het uitzicht
verbieden. Jezus Mariariep Starhemberg plot
seling en vloog naar de trapdeur van den toren,
brand in de stad I De Schottenhof brandt
De hertog van Lotharingen volgde den graaf,
doch zonder zich te haasten. Langzaam en voor
zichtig klom hij de trap af alsoi hij hulp voor
overtollige hield, waar toch alles verloren scheen.
Onmiddellijk naast den Schottenhof stond het
arsenaal, waarin de geheele kruitvoorraad van de
stad was geborgen; werd dit door het vuur aan
gegrepen, dan vloog een gedeelte van de stad in
ae lucht en Weenen was zoo goed als weerloos,
het had geen kruit meer
De opperbevelhebber van den keizer had den
graaf niet willen tegenspreken en zijne hoop niet
willen ontnemen, maar in zijn hart glimlachte
Eenige prijsgouden medaille, met diploma,
n.m. S^uur. 4°. Concours voor 't schoonste
éénspan, voorgereden, waarbij 't geheel be
oordeeld wordt.
Eerste prijs rijzadel en hoofdstel, met
diploma.
Tweede prijs: compleet hoofdstel, stang
en trens, met diploma.
Derde prijseene met zilver gemon
teerde rijzweep, met diploma.
De commissie van het Concours Hippique
loott uit „voor den besten Stepper" aange
spannen voorgereden, de gouden medaille.
n.m. 7 uur. Groot Concert te geven door
de harmonie „Musis Sacrum" van Dongen,
n.m. 9!/j uur. Tot slot der Feesten
PRACHTIG VUURWERK.
Schitterende verlichting van het tentoon
stellingsterrein.
ENTREE, Zondag 25 cent.
Maandag 25 cent.
Dinsdag gedurende de keuring van
8 uur voorm. tot lU/j voorm.
f 2.50 Alsdan zijn doorloopende
kaarten niet gangbaar.
Van li1/» uur voorm. tot de slui
ting 49 cent.
Woensdag van 10 uur voorm. tot
12 uur 's midd. 25 cent, van 12
uur 's middags tot de sluiting
4$ cent.
De leden der Maatschappij van Landbouw
hebben vrijen toegang, op vertoon van hun
bewijs van lidmaatschap Zondag, Maandag
en Dinsdag, (de keuring uitgezonderd.)
Verkrijgbaar tot Zondag 13 September
's middags 12 uur.
Zondag 20 September, 's nam. 5 uur, trek
king voor de verloting op „Musis Sacrum."
De voorwerpen, aangekocht voor de ver
loting, zullen op de Tentoonstelling te be
zichtigen zijn.
hij er over. Graaf Rudiger Von Starhemberg was
wel is waar generaal der artillerie, maar door
hofgunst geklommen, had hij in het veld nog
niets bijzonders verricht en de hertog van Lotha
ringen, die pas voor de Turken teruggetrokken
was, omdat hij met zijn geringe macht tegenstand
voor nutteloos had gehouden, hield zich overtuigd,
dat graaf Slarhemberg, uit gebrek aan krijgsbe
leid en een overzicht van den werkelijken toestand,
zich luchtkasteelen bouwde. Hij mocht hem niet
afraden de verdediging van Weenen te beproeven,
maar hij hield zich verzekerd, dat Starhemberg
spoedig genoeg zou inzien, dat hij het onmoge
lijke waagde, en dan zou zijn vermetel zelfver
trouwen hem begeven.
De brand van den Schottenhof bevestigde het
gevoelen van den hertog. Hij had voorzien, dat
zoodanige toevallen alle bemoeiingen en plannen
van den dappersten zouden verijdelen. Beefde
graaf Starhemberg nu reeds voor zijn kruitvoor
raad, had men de vlammen der voorsteden niet
kunnen beletten tot de stad zelve over te slaan,
hoe zou men dan kunnen hopen bij een bombar
dement daartoe in stiat te zijn De krijgskundige
heer bekommerde er zich daarom niet over, of
men den brand zou kunnen blusschen of niet;
hij hield Weenen toch voor verloren, hetzij het
heden viel of morgen; hij had Starhemberg ge
waarschuwd, maar deze had niet naar zijn raad
willen luisteren. Op het Stephanusplein, waar
zijne adjudanten hem wichtten, steeg hij te paard
en zeideNeemt afscheid van Weenen, wij kun
nen de stad niet beschermen, wij zouden met
haar te gronde gaan en moeten onze troepen
voor den keizer sparen voor den dag der wraak.
Het korps olïicieren verliet de stad. In somber
stilzwijgen renden de Lotharinger en zijn gevolg
door ae nauwe straten naar liet leger aan den
Donau, al bloedde hun hart dat zij de keizerstad
aan de plunderzieke ongeloovigen moesten prijs
geven; maar verstand en plicht geboden een wel
klein, maar toch kernachtig leger niet binnen de
muren eener stad op te sluiten, waar het vroeger
of later had moeten kapituleeren.
De legerplaat^ werd in den nacht opgebroken,
de ufmarscli der troepen scheen de stad als een
doodvonnis, men gaf haar verloren.
Nu dan, klonk het dof uit de borst der
achterblijvenden, zoo zullen wij op onze wallen
sterven, maar een Weener geeft zich niet over!
Loten verkrijgbaar bij het Uitvoerend Be
stuur, ad f 0,50 per lot.
Voor verdere bijzonderheden wordt verwe
zen naar den feestwijzer, die enkele dagen
voor de tentoonstelling zal verschijnen en
aan de loketten verkrijgbaar zal zijn.
Voor deelneming aan den feestmaaltijd ge
lieve men zich aan te melden bij het Uit
voerend Bestuur, vóór of op Zaterdag 12
September a. s.
lederen dag extra trams van Waalwijk
naar Tilburg vice versa
Vertrek van Tilburg Station 1.5 's namiddags.
Loonopzand, 1.50
Kaatsheuvel, 2.13
Sprang, 2.24
u Bezooien, 2.32
Aankomst Waalwijk^ 2.37
Vertrek van Waalwijk, 10.
Bezooien, 10.05
Sprang, 10.13
Kaatsheuvel, 10.23
Loonopzand, 10.45
Aankomst Tilburg st., 11.20(*)
In aansluiting op de trein naar Breda 11.27
Het Uitvoerend Bestuur.
De graan quaestie houdt in Duitschland
heel wat pennen in beweging, vooral sinds
Zaterdag in den morgen door den minister
raad, onder presidium van Von Caprivi den
rijkskanselier bijeen, is besloten ondanks de
hettige beweging en de vele protesten tegen
de handhaving van 't bestaande, aan de in»
voerrechten op de granen voorloopig niet te
tornen, doch den loop der zaken af te wach
ten. Die kalme houding er ligt wel iets
in van Mahomedaansche berusting bij 't geen
een hoogere macht besloten heeft of nog be
sluiten zal had een onmiddelijke verhoo
ging van de roggeprijzen tengevolge, zoodat
En de dappere regimenten van het garnizoen
zwoeren dezen eed met de burgers, studenten,
gildebroeders enz.
Doch volgen wij graaf Rudiger. De burgers
waren gedeeltelijk ijverig bezig bij den arbeid
aan de schanzen in ae buitenwerken van de stad,
gedeeltelijk belemmerden de nauwe straten het
overzicht, vooral daar het buiten de stad overal
brandde, en zoo was het uitbarsten van den brand
in den Schottenhof slechts door de naaste oirge-
ving opgemerkt. Slechts weinigen begrepen net
gevaar, dat de stad door dezen nieuwen brand
bedreigde. Het was een gelukkig toeval, dat
Kolschitzky, die den brand had opgemerkt, toen
hij met eenige mannen van het vrijcorps der
waarts ijlde, het Stephanusplein over moest, waar
Guido von Starhemberg, Max Gundacker en de
officieren van den Lotharinger den terugkeer der
bevelhebbers van den domtoren afwachtten. Het
was Guido bekend, dat zich tusschen den Schot
tenhof en het arsenaal een houten gang bevond,
die tot een afstand var. veertig schreden recht
op de kruitkamers uitliep. In die kamers lagen
achttienhonderd groote vaten met buskruit, de
storm huilde door de straten één vonk in die
kamers gedreven, en met dat kruit vloog een
gedeelte der stad in de lucht.
Guido snelde, door Max gevolgd met den Pool
naar den Schotterhof, en zag daar de overdekte
houten gang reeds in vlam stond. Wie waagt
met mij zijn leven voor de stad? riep hij, en zijne
stem weerklonk over het plein; het arsenaal moet
gered worden, laat de hoeve branden
De menigte, die met het blusschen bezig was,
scheen een oogenblik verstijfd van schrik, daarop
vloog een gedeelte weg, want nu zag men het
gevaar in.
Wie geen lafaard is, volge mij met de water
emmers en de spuitenriep Guido en snelde
naar het arsenaal.
De vensters moeten dicht gemaakt worden
riep Max, die evenals de Pool, Gnido ter zijde
was gebleven.
Guido knikte hem toe. Met een koelbloedige
kalmte, die slechts een ijzeren wil bij volslagen
doodsverachting kan geven, deelde Guido thans
zijne bevelen uit, en Max benevens de Pool we
zen allen, die tot hulp waren meegekomen, hun
taak aan, alsof hun het gevaar niet aanging, waar
voor alles beefde. Wordt vervolgd.
