Nummer 71. Zondag* 6 September 1891. 14e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Bekendmaking.
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
UITGEVER:
Waalwijk.
Waalwpscir en Langstraat# Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regel» 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
De burgemeester en wethouders van Waalwijk;
Gelet op art. 219 der gemeentewet;
Doen te weten, dat de rekening van inkomsten
en uitgaven dier gemeente over het dienstjaar
1890 den raad is aangeboden;
dat zii ter secretarie der gemeente voor een
ieder gedurende veertien dagen ter lezing is ne-
dergelegd en in druk tegen betaling der kosten
verkrijgbaar is.
Waalwijk, 2 September 1891.
De burgemeester en wethouders
voornoemd.
De zenuwachtigheid, de algemeen versprei
de kwaal van onzen tijd, beheerscht ook de
politiek. Als 't gedurende eenigen tijd onaf
gebroken kalm is geweest, als men juist eens
heerlijk zou kunnen genieten van de stilte
op politiek gebied, dan wordt men zenuw
achtig; 'tgaat ons evenals den stedeling, die
een tijdlang een kalm dorpje gaat bewonen
om zijn overspannen hoofd tot rust te bren
gen het geneesmiddel kan menigwerf nog
noodlottiger werken dan de kwaal zelf de
rustige kalmte is voor den aan beweging en
drukte gewende niet te dragen. Zoo ook in
de politiek: de heilzame stilte wordt verge
leken bij de stilte, die den storm voorafgaat,
men begint met zichzelf angstig te maken en
eindigt met zijn kunstmatig verkregen onrust
en ongerustheid ook aan anderen mede te
deelen 'tgaat rond als een epidemie!
Sinds de dagen van Kroonstadt is men
allerwegen zenuwachtig en schrikachtig ge
worden, evenals een neervallend blad den
eenzamen wandelaar uit zijn gepeins doet op
schrikken, zoo is elk bericht, hoe onschuldig
ook op 't oog, nu voldoende om de halve
menschheid kippevel te doen krijgen, in alles
ziet men oorlogs-symptomen. Gevaar ziet
men in de oogenschijnlijk officieuse brochure,
XXI.
DE GEVANGENEN.
Het bloed stroomde de Griekin sneller door de
aderen. Starhemberg was de naam van den aan
zienlijksten tak der Gundackers, en ecne Starhem
berg bracht men haar als slavin Misschien was
deze gevangene een dochter of kleindochter van
dien man, die zijn zoon, haar echtgenoot had
verstooten, misschien een zuster of bloedverwant
van dengene, die haar zoon ten verderve had
gebracht, opdat deze zijn erfgoed niet zou kunnen
terugei8chen; misschien hadden de trotsche graven
niet eens de wettigheid van het huwelijk van
den verdwenene willen erkennen, daar immers
Max Gundacker niet als cavalier, maar als goud
smid naar Stamboul was gekomen.
Dione gaf bevel de gevangenen voor haar te
brengen. Men had Eleonora en Maria, toen de
grootvizier had bevolen haar naar zijne tent te
voeren, de boeien afgenomenhaar prachtige
Turksche kleeren gegeven,en haar gelukgewenscht,
dat zij bestemd waren voor de hooge eer van
in den harem van Dione te worden opgenomen.
De beide ongelukkigen, die, gelijk wij reeds
hebben vermeld, aan de Tartaren te vergeefs een
hoog losgeld hadden aangeboden, begonnen zich
eenigzins te herstellen, toen zij bevrijd werden
van het ruwe geweld dier mannen, wier moor
dende handen met bloed waren bevlekt, en toen
ds slavinnen van den harem haar meedeelden,
dat zij gebracht werden naar de tent van eene
bejaarde hooggeplaatste vrouw, eene goedhartige
meesteres, wie ieder gaarne diende. Een had haar
een bad gereed gemaakt, hare loden met riekende
oliën gezalfd, hare uitgeputte lichamen met heer
lijke spijzen verkwikt in de ongelultkigen moest
de hoop ontluiken, dat het misschien aan hare
beden en tranen mocht gelukken het hart van de
gemalin des viziers te vermurwen om haar tegen
losgeld de vrijheid te hergeven.
Eleonora betrad de tent van Dione met het
bittere gevoel, dat haar trots voor het geweld
zou moeten buigen, maar met het vaste besluit
te Weenen verschenen en een verhooging der
oorlogsbegrooting bepleitend van 18 millioen;
gevaar ziet men in des sultans houding ten
aanzien van Rusland, wat de vrije doorvaart
door de Dardanellen betreft; gevaar ziet men
telkenmale als in Frankrijk een „vivelaRussie!"
weerklinkt of een honderdtal enthousiasten
de „hymne russe" toejuichen.
Blijf daar nu maar eens kalm onder! Zelfs
de Engelsche „leading papers" raken van
streek en de Duitsche pers was Woensdag,
op den 21 en gedenkdag van den slag van
Sedan, die over het lot van het tweede kei
zerrijk besliste, zelfs vrij pessimistisch in haar
beschouwingen; men spreekt van de verde
diging van het verworvene met hand en tand
tegen eiken aanvaller, als stond Rusland met
zijn legerhorden reeds aan de Oostelijke gren
zen en als waren de Fransche krijgsbewegin
gen in 'tOosten des rijks, dus aan Duitsch -
lands westelijke grenzen, reeds effectieve
mobilisatiënEen zeker deel der Engelsche
pers, met de Standard aan 't hoofd, ziet in
de houding der Ottomaansche regeering het
onmiskenbare bewijs van eene groote samen
zwering tegen Engeland's belangen ir. de eer
ste plaats en tegen die van de triple alliantie
in cle tweede en de snoode samenzweerders
zouden zijn Rusland en Frankrijk, en zelfs
zou 'tin hun plan liggen Turkije in hun
tweevoudig verbond op te nemen, ten einde,
aldus vereenigd, de bezetting van Egypte
door Engeland te doen beëindigen
't Is inderdaad heel aardig saamgesteld,
maar gelukkig zijn er nog immer lieden, wier
lichtgeloovigheid niet zoo sterk is om aan
dergelijke combinaties zoo maar zonder slag
of stoot geloot te hechten en die hun gezond
verstand ook nog niet gansch en al buiten
functie hebben gesteld 't Is vacantie in de
politiek en als de politiek met vacantie is,
dan raakt menigeen van streek en de gekste
vermoedens worden als de bloote werkelijk
heid de wereld ingezonden om toch immer
aan 't einde weder naar hun werkelijke waarde
of wel onwaarde te worden geschat.
om liever het ergste te verdragen dan zich te
vernederen. Maria, wier zwakker lichaaru meer
dan Eleonora's krachtig gestel, onder de mishan
delingen, de vermoeienissen en de vreeselijke
indrukken had geleden, was daarentegen in de
onderworpen stemming van vrome zielen, die in
den dood eene verlossing uit haar lijden zien en
al het overige aan den wil van God overlaten.
Dione sloeg hare blikken op de beide vrouwen
en toen herinnerde zij zich den dag, toen men
haar aan den huiselijken haard had ontrukt en
haar als gevangene naar de tent van Kara Mus-
tapha had gevoerd.
Wie vanu is eene Starhemberg vroeg zij
tot groote verbazing der gevangenen in de Duit
sche taal, die zij in hare jeugd van Gundacker
had geleerd.
Spreekt gij Duitsch En gij weet mijn
naam riep Eleonora. O dan zult gij de schan
delijke daad vervloeken, die tegen weerlooze
vrouwen is gepleegd Ja ik ben eene gravin Star
hemberg; welk losgeld eischt gij? men zal u eiken
prijs voor mijne vrijheid beialen.
Zacht watantwoordde Dione, wie het drieste
optreden juist van diegene, die zij wilde verne
deren, ergerde; gij vergeet voor wie gij staat.
Zijt gij dwaas, om mij goud te durven aanbie
den, mij, die mijne slavinnen in goud en purper
kleed? Aan mijne voeten ligt Weenen, en eer
de maan weer nieuw is, zal Kara Mustapha, mijn
gemaal, de schatting noemen, die hij van over
wonnen vazallen eischt. Beantwoord de vragen,
die ik u zal doen, en wacht af wat mijne gunst
u aanbiedt.
Eleonora's wangen gloeiden. Ik ben eene
gevangene, riep zij, maar gij spreekt tot mij als
of ik een slavin ware. Men kan een Starhemberg
ketenen aanleggen, haar dooden, maar nooit haai
den nek doen buigen. Ik zal niet antwoorden,
indien gij vergeet wie ik ben. Voltooi uwe mis
daad tegen God en de menschheid, toon uwe
macht tegen eene weerlooze, ik weet te sterven.
Gij handelt zeer onverstandig mijn toorn
op te wekken, ik zou wel middelen weten om
uw trots te buigen, maar omdat gij in mijne
macht zijt, versmaad ik het om daarvan gebruik
te maken. Hebt gij een bloedverwant gehad, die
voor meer dan dertig jaren zijn vaderland heeft
verlaten en nooit is teruggekeerd
Zoo ver ik weet, niet.
Gij liegt of heeft men de schande van
Terwijl enkele Fransche bladen blijven be
weren, dat het bezoek van Ruslands czarina
aan Parijs aanstaande is, en zelfs de komst
van 's czaren kamerheer Scarzineski, er mede
in verband wordt gebracht, vertelt de Köln.
Ztg., dat te Petersburg het gerucht loopt, dat
het verlovingsfeest van den kroonprins van
Rusland met prinses Maria van Griekenland,
dat te Kopenhagen zal worden ge /ierd, ook
zal worden bijgewoond door de keizer van
Duitschland en dat nog wel gedurende drie
dagen, in den loop dezer maand twee be
richten welker definitieve en officieele looche
ning eigenlijk niet behoeft te worden afge
wacht.
Men maakt zich in Frankrijk sinds eenigen
tijd eenigszins ongerust over België. Petit
Journal wees onlangs in een paar artikelen
op het gevaar, dat de vestingwerken aan de
Maas een steunpunt konden opleveren voor
een Duitsch leger bij een inval in Frankrijk
en dat Koning Leopold wel een geheim con
tract met Duitschland gesloten kon hebben
omtrent de bezetting van die vestingwerken
hetgeen hij, krachtens de Grondwet, kan
doen buiten weten van de ministers en de
kamers.
Thans bespreekt genoemd blad in een ar
tikel: Pensées intimes du Roi des Beiges
koning Leopold's gezindheid jegens Frankrijk
nog nader.
Het herinnert, met aanteekeningen uit keizer
Frederik's dagboek en een verklaring van
Bismarck als bewijs, dat koning Leopold na
Sedan den toenmaligen koning Wilhelm een
brief zond, waarin hij hem huldigde als „red
der niet alleen van Europa, maar van de
zaak der beschaving;" en voorts, dat hij in
Februari 1871 bij Thiers en Bismarck pogin
gen heeft aangewend om tot koning van
Frankrijk gemaakt te worden.
Petit Journal komt tot de slotsom, dat
België's neutraliteit een bedriegelijke fictie is
en dat het in de eerste plaats de noorder
grens is, welke de aandacht der militaire in
genieurs vereischt.
uw geslacht voor u verzwegen
Ik lieg nooit. Mijn geslacht is dat van Lob-
kowitz, mijn echtgenoot is een Starhemberg, en
de kostbaarste van uwe diamanten is niet zoo
zuiver en rein als zijne eer.
Is hij een Gundacker?
Gundacker heet de stamlinie van het geslacht,
maar die naam is ook als doopnaam aan ver-
verscheidene Starhembergen gegeven.
Is een Gnndacker door zijn vader verloo
chend en naar Palestina vertrokken
Ja, ja! riep Maria eer Eleonora kon ant
woorden, dat zei de heidin.
Wie zijt gij vroeg Dione, terwijl zij het
zwakke meisje met deelnemende belangstelling
aanzag.
Ik heet Maria Liechtenstein.
Eleonora nam wederom het woord. Mijne
vriendin is de dochter van een vorst; om harent
wil, opdat gij haar zoudt versclioonen, wil ik u
te woord staan. Ik heb er in den laatsten tijd
van hooren spreken, dat er in het Heilige Land
een Gundacker Starhemberg is verdwenen; een
oude vrouw, die in dat geslacht heeft gediend,
wil aan de gelijkenis met den verdwenene zelfs
een jong man als diens zoon hebben herkend.
Dione sprong op. Is hij hier? riep zij. Is
hij in Weenen Neem alle schatten die ik bezit,
en breng hem bij mij, dan zal ik u zegenen en
den zoom van uw kleed kussen
Eleonora en Maria staarden getroffen de vrouw
aan, wier geheel wezen eensklaps was veranderd,
die in angstige verwachting als een smeekende
voor haar stond.
Yan wien spreekt gij? stamelde Eleonora.
Wien moet ik bij u brengen?
Max Gundacker, den zoon van den ridder
Von Gundacker.
Die is niet te Weenen, die is dood.
liet gloeiende gelaat van Dione werd doods
bleek, en scheen daarop in snelle afwisseling in
vuur te staan. Ha! knarste zij, dood ver
moord door u lieden, door de valschaards, die ik
vervloek. Dood—en gij durft het wagen mij dat
zoo koelbloedig in het aangezicht te zeggen Ik
zal u laten geeselen tot gij dood voor mijne
voeten ligt, gij adder, ik zal u vertrappen
Dione, die door den tartenden blik van Eleo-
nore, die doodsbleek, maar onbevreesd voor haar
stond, tot woede was aangeprikkeld, en ï-eeds de
hand had opgeheven om de gevangene in het
Keizer Wilhelm vertrok Woensdag met den
rijkskanselier Von Caprivi naar Schwarzenau
om daar de groote manoeuvres van het
Oostenrijksche leger bij te wonen. De koning
van Saksen is er met prins George reeds
aangekomen en ook de Oostenrijksche minis
ter-president Kalnoky.
De Weener bladen wijden klinkende arti
kelen aan deze vorsten bijeenkomst, bij ge
legenheid der manoeuvres, en verheerlijken
keizer Wilhelm en het Drievoudig Verbond.
De nieuwe bijeenkomst der beide keizers
wordt voorgesteld als een bewijs voor de
toenemende bevestiging van het bondgenoot
schap, waaraan men het te danken heeft, dat
de vrede in Europa behouden blijft.
In de Servische hoofdstad liep, volgens
een telegram aan de Parijsche „Figaro,"
Woensdag het gerucht, dat de Bulgaarsche
minister-president Stambouloff vermoord zou
zou wezen, hoe en wanneer werd er niet
bijgevoegd.
Bevestiging of tegenspraak laten zich nog
altijd wachten.
De berichten omtrent den indruk, dien de
tijding van Balmaceda's nederlaag in ver
schillende deelen van Chili heeft gemaakt,
doen zien, dat de baldadigheden toch talrijker
zijn geweest dan men eerst vermoedde.
Zoo doodden een tweetal regimenten re-
geeringstroepen te Talcahuano al hunne
officieren en pleegden in vereeniging met
een 4000 tal kolen werkers allerlei ongeregeld
heden. Huizen en winkels werden geplunderd
en in brand gestoken. Gelukkig werd ook
het gezag spoedig weer meester van het
terrein en is de rust nu vrijwel algemeen.
De geruchten van Balmaceda's geweldadigen
dood een muildierdrijver zou hem gedood
hebben houden aan.
aangezicht te slaan, hield plotseling op Maria
sprong haar in den weg. Genadesmeekte zij;
gij woedt tegen eene onschuldige Mijne vriendin
en haar gemaal hebben Gundacker betreurd,
hebben onderzoek naar hem gedaan, hij was ons
allen lief en dierbaar.
Dione vestigde haar blik op de 9meekende; de
woede maakte plaats voor smart. Uwe oogen
kunnen niet liegen, zeide zij met een weeke,
bijna in tranen stikkende stem. Zeg mij alle9
wat gij van hem weet, verzwijg mij niets. Bewijs
mij, dat gij hem vriendschap nebt bewezen, en
ik zal u iêderen dienst aan hem vorstelijk be-
loonen. Waarom beeft gij? Waarom slaat gij het
oog neer? Of schaamt gij u misschien, dat uw
oog behagen in hem heeft gevonden?
Maria bloosde nog heviger, haar aangezicht
scheen als in vuur. Maar ook Eleonora zag de
Turkin verbaasd, nieuwsgierig aan. De opgewon
denheid van die geenszins meer jeugdige vrouw
had iets bevreemdends. Men had te Weenen ver
teld, dat Max een avontuur had gehad met eene
dame van den harem, en zich daardoor in het
verderf had gestort; deze vrouw kon wel niet
de schoone zijn, die hem had betooverd, maar
misschien was zij hare moeder. Indien het den
lezer vreemd mocht toeschijnen, dat Eleonora
uit de vragen van Dione naar een voor dertig
jaren verdwenen Starhemberg, en uit hare harts
tochtelijke opgewondenheid, nog niet den waren
samenhang had geraden, dan gelieve hij slechts
in het oog te houden, dat dit in het dagelijksche
leven gewoonlijk geschiedtwat voor de hand
ligt, ontgaat ons, als wij ons eenmaal eer. denk
beeld hebben in het hoofd gesteldwij gelooven
dan eer aan het onwaarschijnlijkste, dan dat wij
datgene zouden aannemen, wat duidelijk voor
oogen ligt. Het had Eleonora verbitterd, dat deze
renegaat haar en Maria had behandeld^ als vrou
wen, die men in het slavenjuk kan dringen, dat
zij de eer der Starhembergen had aangetast; zij
begon te gelooven, dat de haat Dione uit de
oogen 9traalde, omdat men haar had gezegd, dat
Max Gundacker dood was, en zij er nu van moest
afzien zich op hem te wreken. Max was misschien
gevlucht, de Turkin had gedacht hem te Weenen
te zullen vinden, en meende nu aan Maria in
lichtingen te zullen ontlokkendie Eleonora
weigerde te geven.
(Wordt vervolgd.)