Nummer 72 Donderdag 10 September 1891. 14e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. ANTOON TIELEN, FE U1LLETOJS. Se Goudsmid van UITGEVER: Waalwijk. Graanrechten Waalwyksclic en Langslraatscbe Courant, Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden/1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb- land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Wij laten Uier eenige gegevens volgen betreffende de a. s. Zondag alhier te hou den landbouwtentoonstelling, welke met den dag al meer en meer de aandacht trekt en zich in steeds toenemende belangstelling mag verheugen. Het aantal inzendingen is reeds geklom men tot 877. Daaronder treffen wij aan 81 Hengsten. 170 Merrien en Ruins. 172 stuks Rundvee. Eene inzending van 2300 stuks Kaas. Eene inzending van i 00 stuks Landbouw werktuigen en Gereedschappen. 30 Bloemperken. Voor 't Concours-Hippique staat de in schrijving op 't oogenblik, dat wij dit schrij ven, nog open; ook daaraan belooft de deel neming zeer groot te zullen zijn. Uit het groote programma blijkt dat er voor het muzikale gedeelte der feestelijkhe den ruimschoots en op uitstekende wijze is gezorgd. De Waalwijksche rauziekvereeni- gingen zullen met de kapel der d.d. schut terij uit 's Bosch en de harmonie Musis Sacrum uit Dongen wedijveren, om het be zoeksters en bezoekers] zoo aangenaam mo gelijk te maken. Het terrein ziet er over 't geheel flink uitdoor eene mooie eerepoorl treedt men het binnen. Al dadelijk is men verrast door de nette uitvoering van de overdekte ruimte voor exposeering van Pluimgedierte, Bloemen 57. XXI. DE GEVANGENEN. Laat u niet bedriegen, zeide zij tot Maria, zonder zich te storen aan de toornige blikken, die Dione op haar wierp, zoo deze vrouw nog niet schuldig is aan liet bloed van Gundacker, dan dorst hare ziel er naar om zich te wreken aan haar, die hij heel't bemind. Gun haar den triomf niet, Christinnen voor den dood te zien beven, verwaardig haar niet met eenig antwoord. De laatste woorden werden nauwelijks door Dione verstaan, haar oog was stijf op Eleonora gevestigd. Wat zegt gij zeide zij met een bevende stem, ik zou schuldig zijn aan het bloed van Gun dacker, ik Spreek schreeuwde de Griekin, toen Eleonora niet antwoordde, maar met den arin om Maria's hals geslagen, haar tot zich trok, als wilde zij met haar vereenigd de woede van Dione trot- seeren. Zijt gij waanzinnig, of ben ik het Ik zou schuldig zijn aan het bloed van mijn kind Uw kind riep Maria, en ook op het gelaat van Eleonora teekende zich verbazing. Ik had een zoon, eer ik in de handen dei- Turken viel, snikte Dione, alsof zij het overvolle, stormachtig bewogen hart lucht moest gever.; ik heb mijn kina vergeefs gezocht, ik heb hem met bloedige tranen beweend. Toen zag ik drie jaren geleden te Stamboul een jong mensch met de blonde haren, het oog, het voorhoofd van den man, dien mijn hart bemind en nooit vergeten heeft. Ik deed onderzoek naar hem, maar men zeide mij, dat zijne bloedverwanten hem strikken hadden gespannen om hem te Stamboul te doen verdwijnen. Mijn hart zegt mij, dat liet mijn zoon is geweest, mijn kind, dat ik slechts heb weerge zien om het opnieuw en nu voor altijd te ver liezen. Maar hij zal gewroken worden aan hen, die hem hebben vermoord. En al ware hij slechts een bloedverwant van mijn eersten echtgenoot geweest, hij had de trekken van dien dierbare en was door de zijnen verstooten evenals mijn arme man. Hij heette ook Max Gundacker, en ik dorst naar het bloed der Gundackers, die hem etc. Deze overdekking is aan oost- en west zijde van het feestterrein 200 meter lang bij 4- meter breed. Verder bevindt zich daarin eene prachtig ingerichte restauratiezaal van 25 meter lang en 7 meter breed, waarvan de bediening gepacht is door den heer Jordaens, restau ratiehouder eigenaar van het gunstig be kende eerste-rang café Zum Lohengrin te 's Bosch. Verder nog 2 buffetten, ieder 15 meter lang bij 4 meter breed, welke ook door den heer Jordaens bediend worden. De aanleg van het feestterrein met de baan voor het te houden Concours-Hippique is in wording en belooft zeer schoon te zijn. In het midden worden de vijvers voor de Watervogels aangelegd. Daaromheen schoone collecties Houtgewas en sierplanten. In één woord, het aanzien van het feest terrein belooft heel wat. Ook het terrein voor de Veetentoonstel ling is goed en flink ingericht, en, hoewel de ruimte groot is, hooren wij toch met genoegen, dat ze geheel bezet zal zijn, daar tot nu toe in Noordbrabant noo: «'eene ten- O O toonstelling gehouden is, waarvoor zooveel vee is ingeschreven als hier. Het is dan ook te verwachten dat, als het weder maar eenigszins gunstig is, een groote toevloed van bezoekers op de terrei nen zal aanwezig zijnhetgeen wij van harte hopen. vervolgd, vermoord of verkocht hebben, en ik zal dat geslacht, dat geheele ras vernietigen, de vloek eener moeder. Houd op! riep Maria met een gillende stem en wierp zich aan hare voeten, vloek geen on schuldige, ik sta er borg voor dat een dwaling u verblindt. Sidderend van aandoening over de opheldering die zij had eekregen, nam nu Eleonora op een geheel veranderden toon het woord, Ja, gij bedriegt u zeer! Hadden de Starhembergen kun nen vermoeden, dat de goudsmid Max Gundacker uit hun bloed was gesproten, dan zouden mijn echtgenoot en diens oom de eersten zijn geweest om hem de hand te reiken. Hij had vijanden, maar waarlijk niet onder de Starherabergen ik weet van mijn echtgenoot, dat zijn vader lang te vergeefs heeft onderzocht naar een verdwenen bloedverwant, om een onrecht goed te maken, dat hem eens door zijn vader was aangedaan. De vader van den verdwenen Gundacker-Star- hemberg is met diep berouw daarover gestorven, dat hij zijne schuld niet heeft kunnen verzoenen; het erfgoed van den verdwenene wordt nochtans door de Starhembergen beheerd als een vreemd, hun toevertrouwd eigendom; tast daarom de eer niet aan van mannen, wien hun plicht steeds heilig is geweest. Maar zie naar deze dame, die uwe knieën omvat; zij heeft veel geleden, omdat zij hem beminde, dien gij zoekt, en niet van hem heeft willen scheiden. Om den wil van dien Gun dacker, dien gij te Stamboul hebt gezien, heeft men haar naar een klooster gebracht, daar bezocht ik haar en zoo viel ik mede in de handen der Tartaren. Indien Max Gundacker nog leefde, in dien hij hier ware, hij zou er zijn leven aan wa gen om ons te bevrijden, en zoudt gij de vrouw slavenketenen willen aanleggen, aan wie hij zijn leven heeft gewijd I XXII. DE KRACHT DES GELOOFS. Het was niet alleen de zuivere, zegevierende stem der waarheid, die Dione overtuigde, dat Eleonora haar niet bedroog, zij gevoelde ook dat deze fiere vrouw, op wie hare bedreigingen zoo weinig indruk hadden gemaakt, een leugen zou versmaden om haar toestand te verbeteren. Zij zag naar Maria: tranen overstroomden het gelaat van het lieve meisje, dat bloosde van schaamte Dat niet slechts staatslieden wel eens van meening veranderen, maar zells gansche volksstammen, althans geheele provinciën en hertogdommen en nog wel na verloop van weinige jaren, van inzichten wisselen, moet men afleiden uit hetgeen mr. N. H. Nyst onlangs mededeelde in zijn werk: „De oude leer der handelsvrijheid en de nieuwe beschermingstheorie te onzent, getoetst aan wetenschap en ervaring." Hij geeft daarin de volgende historische herinnering „Toen in 1862 de toenmalige minister van financien Betz in zijn aan de wetgevende macht ingediend wetsontwerp tot herziening van het tarief op den in-, uit- en doorvoer, had opgenomen een fiscaal recht op tarwe van f 1.50 per last van 2400 Kg., kwamen verschillende industrieelen, meestal uit Noord brabant, daartegen in verzet bij requesten aan de tweede kamer gericht, en wel op grond, dat daardoor het brood der arbeiders werd duurder gemaakt. Thans zijn de Til- burgsche fabrikanten van gevoelen, dat een invoerrecht, vijftigmaal grooter, en de daaruit te wachten staande evenredige broodduurte, noch voor den arbeider, noch vóór de indus trie eenige schadelijke gevolgen zal hebben „Hetzelfde is toepasselijk op het bestuur der landbouwmaatschappij in Limburg. In 1886 verklaarde zich gemeld bestuur, in een officieel rapport, ten sterkste tegen de heffing van graanrechten, als nadeelig zelfs voor den landbouw. Doch ongeveer een jaar later zond datzelfde bestuur een adres aan de regeering, waarbij de landbouwbescherming tot opbeu ring van den kwijnenden landbouw werd aanbevolen, en dringend verzocht zoo spoedig mogelijk over te gaan tot het belasten der uitheemsche granen. „Wat was in dien tusschentijd gebeurd Eenvoudig ditde politieke partij, die in Limburg de meerderheid heeft, had zich voor de landbouwbescherming verklaard." immers haar hartsgeheim was geopenbaard. Het was Dione alsof haar hart weer jong werd in de herinnering aati vervlogen tijden. Ook zij had eens de smart gevoeld van een naar liefde smach tend hart, toen haar vader haar had gewaarschuwd voor den vreemden, onbekenden ridder en zij had moeten vreezen, dat hij zou heentrekken en haar voor altijd eenzaam achterlaten. Zij gevoelde, dat zij sedert dien tijd een ander mensch was geworden, dat zij met haar verleden had gebro ken, ja dit had bezoedeld door hare verbintenis met een Turk; het woord van Eleonora: als Max hier ware, zou hij zijn leven wagen om haar Maria te ontrukken, doorboorde hare borst haar zoon was een Christen en zij, die hij beminde, zou den dood verkozen hebben boven dc afzwe ring van haar geloof! Zoo had zij ook eenmaal gedacht, toen zij Gun dacker beminde; toen zou ook hare ziel in opstand zijn gekomen tegen dc gedachte, een slavin van den harem te worden en haar leven te koopen dorr de overgave aan een Turk. Schaamte en woeste smart woelden door haar hart, terwijl zij in het aanschouwen van Maria het beeld van haar eigen jeugd voor zich zag. Eleonora had gelijk, haar zoon zou haar Maria uit de armen hebben gescheurd, indien hij thans hier ware verschenen! De tranen stroomden langs hare wangen. Hoe gaarne zou zij hebben geruild met haar, die zij nog zooeven met hare mach: had bedreigd, als zij daardoor het verleden uit haar leven had kun nen uitwisschen! Hoe gaarne zou zij in dezen oogenblik een geloovige Christin, een gevangene zijn geweest, in plaats van te moeten bekennen, dat zij door hare zwakheid voor de verzoeking was bezweken en met hare schande al deze pracht had gekocht. Maar zij had toen ook willen sterven, en had lang gestreden; de trots van deze vrouwen had nog geen proef doorgestaan. Het bloed der Griekin kun niet dulden, door anderen veracht te worden, al moest zij ook zelve over hare zwakheid blozen. Wat gebeurd was, was niet te veranderen, nu minder üan ooit. In vredestijd, in haar paleis te Stamboul, zou niemand er zich om bekommerd hebben of zij aan een paar christenslavinnen de vrijheid schonk, thans was de oorlogsvaan van den profeet ontrold, het fanatisme door de ule- ma's opgewekt, de overwonnenen die door het zwaard werden verschoond, moesten hun geloof afzweren of zich onder het slavenjuk buigen. Dione zou thans haar eigen zoon niet hebben Als de anti-liberalen hun zin hadden ge kregen, zegt de liberale Kamper Ct. dan zou Nederland thans gezegend zijn met graanrechten. Een voorstel van die strekking van den heer Bahlmann is bij de tweede kamer aanhangig gemaakt en nog altijd bij haar in onderzoek. Dat voorstel was eene concessie aan de graanboeren inlimburg en Noordbrabant en de meelfabrikanten, en vond steun bij allen, die van beschermende maat regelen heil verwachten. Het heette, dat het voorstel gerechtvaardigd werd door den toe stand, waarin de landbouw verkeert; onze graanboeren konden geen geld genoeg maken voor hunne producten, omdat zij te concur- reeren hebben met de granen, die uit het buitenland worden ingevoerden daarom moesten van die buitenlandsche granen in voerrechten worden geheven, al zou dat dan ook ten nadeele komen van de verbruikers. Wat thans elders gebeurt is wel geschikt om de voorstanders van beschermende graan rechten te overtuigen, dat zij ongelijk hebben. De slechte stand der rogge heeft de Rus sische regeering genoopt den uitvoer van dit product tijdelijk te verbieden, en dit besluit heeft e'ders vooral in Duitschland de gemoederen in hooge mate verontrust, omdat dure broodprijzen er het onvermijdelijk ge volg van zullen zijn. Duitschland dat aan de grenzen hooge graanrechten heft, zoogenaamd om eigen landbouw te beschermen, kan de buitenland- landsche granen niet missen, omdat de bin- nenlandsche productie niet in de behoeften der bevolking kan voorzien, en de Duitsche regeering moet nu bedacht zijn op middelen om den invoer van buitenlandsch graan tc bevorderen. Men zoekt die middelen in ver laagde spoorwegtarieven en in het vergemak kelijken van beleeningen op granen. Het ongerijmde verschijnsel doet zich dus voor, dat men rechten heft om de buitenlandsche granen van de markt te weren, en te gelij kertijd die granen tracht te lokken kunnen redden, indien hij in de handen der Tur ken was gevallen, en waar zij zelve door het lot genoodzaakt was geworden zich te buigen, zou zij dan anderen deswege beklagen Indien het in mijne macht stond, zeide zij, hare tranen drogende, dan liet ik u om mijns zoons wil rijk begiftigd in vrijheid van hier trek ken, maar waarheen zal ik u zenden, waar u niet morgen het zwaard der Moslims zou bereikenl Het lot van dit rijk is beslist, binnen weinige dagen zal daar op aen dom de halve maan schit teren, een stamhouder van den grooten heer zal uw vaderland in het rijk der Osmanen inlijven. De verstandige schikt zich in het onvermijdelijke. Er is slechts één God, niemand kent hem, nie mand kan beslissen wie hem op de rechte wijze dient, ook in de moskee kan men hem aanroepen. Het schijnt zijn wil te zijn, dat de koran over den bijbel zal zegevieren, want hij schenkt aan de aanhangers van den profeet de overwinning op het kruis. Het valt moeilijk te breken met datgene wat een moeder als een heilige nalaten schap ons in het hart heeft geprent, maar ook het geloof der Moslims telt millioenen aanhangers; ik wil u geen dwang opleggen, ik zal u beschermen zooveel ik kan, maar gaat met uzelven te rade en overlegt wat ik u heb gezegd. Met een droevigen glimlach schudde Maria het hoofd, alsof zij Dione wilde bedanken voor hare goede bedoelingen, zonder haar raad te kunnen opvolgen; maar Eleonora was nogmaals het bloed in het aangezicht gestegen. Gij kunt het goed meenen, zeide zij, maar gij beleedigt ons met te denken, dat wij uit vrees voor geweld of dood het heil onzer zielen zouden verkoopen. Juich niet te vroeg, de christenmartelaars zijn ook voor hun geloof gestorven, maar het krui9 heeft zich uit de vervolging opgericht en de oude wereld bedwongen. Gij hebt ons overvallen, u met mein- eedige rebellen en verzakers van hun godsdienst verbonden, maar des te krachtiger zal net Chris tendom opstaan uit de beproeving. Al moesten ook de mannen van Weenen onder hun muren bezwijken, gij kunt niet de levenden, slechts hunne lijken onteeren, en de wraak zal volgen, uw leger zal over den Donau voor het kruis vluchten, ge lijk eens het leger van Soliman, die zich ook reeds meester ven de wereld had geacht. Gij zegt, dat uw hart smacht om Max Gundacker terug te vinden zoover ik hem ken, zal hij zijn laat- sten droppel bloed veil hebben voor zijn geloof en voor zijne eer. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1891 | | pagina 1