Nummer 80. Donderdag 8 October 1891. 14e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. van ANTOON TIELEN, Staatkundig overzicht. FETJILLETOK T- UITGEVER: Waalwijk. uttiigstraalsrtf Courant, Waalwiikschc en Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden/1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel groote letters naarplaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steinek, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. De Fransche pelgrims zoowel als zij, die aan de viaduct bij het Boheemsche stadje Reichenberg een tweetal bommen neerlegden, om aan een aanslag op keizer Frans Jozefs leven te doen gelooven, behooren tot de zulken, die zich niet bezighouden met kans berekening, 't zijn van die lieden, welke doen wat hun hand vindt om te doen, zonder over de gevolgen van hun daad na te denken, of te trachten zich van de mogelijke en waar schijnlijke resultaten ervan een denkbeeld te vormen. Dergelijke lieden zijn immer hoogst gevaarlijk, gevaarlijk in de eerste plaats voor hen, wien hun wandaden gelden; gevaarlijk voor hun vrienden, wier zaak die ook de hunne is zij trachten te dienen; gevaarlijk ook voor henzelven, en menigwerf tevens ge vaarlijk voor de openbare rust en kalmte. Zoowel de uitvoerder of uitvoerders van de hoogst laakbare kwajongens dwaasheid te Rome als de held of de helden, die hun helsche uitvinding op den spoorweg naar Reichenberg deponeerden met het niet te misduiden doel een wanklank te brengen in de leesttoon, behooren tot de krachten, die het booze bedoelen en ondanks zichzelven het goede doen. Maar al te duidelijk hebben de pelgrims te Rome ondervonden de goeden hebben natuurlijk voor de zooveelste maal met de kwaden moeten lijden dat men geen actie moet wekken zonder in alle bijzonderheden de kansen op reactie te heb ben nagegaan; in tal van Italiaansche steden hebben belangrijke manifestatien plaats ge vonden voor het huis van Savoye, voor Victor Emmanuel, den grondvester van Italie's onaf hankelijkheid en tegen de pelgrims en het Vaticaan. In plaats van een dienst hebben de dwaze heethoofden, belust wellicht op een goedkoope beroemdheid of liever beruchtheid, hun medepelgrims een schromelijken on dienst bewezen en al wat katholiek is, haast zich alle banden van gemeenschap met de zulken te loochenen, met den Paus zeiven te 62. XXIII. DE AMULET. Het bekoorlijke van het geheimzinnige, de wensch om hem te helpen, hem gelukkig te zien, bezielde haar daarom niet minder, en zij kon nauwelijks het oogenblik afwachten, dat haar vader en Stephan Kolschitzy zouden komen om hun het gebeurde te verhalen. De Pool had reeds het vertrouwen en een vriend schappelijke toenadering van Louise gewonnen zij had hem reeds daarom leeren hoogachten en waardeeren, omdat hij zonder afgunst de meer derheid van Gundacker erkende, en het natuurlijk scheen te vinden, dat Louise belangstelling voor- hem gevoelde. Hij kwam heden vroeger dan zij hem verwachtte, want hij had de dagwacht op het Leopoldsbastion, en de zon was nog niet on dergegaan. Ik heb met een kameraad geruild, zei hij, ik moest eens komen lrooren hoe het den armen Gundacker gaat, ik moet ook Starhemberg bericht brengen. Geve God en de Heilige Maagd dat onze blijde hoop niet worde teleurgesteld, antwoordde Louise, de oude Wlaska heeft een zalf op de wond gelegd, die het bloeden heeft doen ophouden; zij zegt dat hij zal genezen en 't schijnt ook, dat 't middel goed is, want hij ademt vrijer en ligt thans in een rustigen slaap. Geloofd ziin alle Heiligen riep de Pool met zulk een onmiskenbare, hartelijke blijdschap, dat Louise hem wel had willen om den hals vallen, indien het gebruik dit had veroorloofd. Louise vertelde van het bezoek van den bis schop. De Pool beschouwde de amulet, toen men hem zacht bij het bed van den lijder had gebracht; hij kor Grieksche en Arabische woorden lezen. Dat is zeer zonderling, zeide hij, ik durf wed den dat ik de plaats ken, waar dit kleinood is vervaardigd. Ik heb op Candia een ouden here miet gekend, die voor de menschen, die bij hem kwamen, zinspreuken op talismans en amuletten graveerde; hij had ze ook van dezen vorm, ik beginnen. Overigens zullen de hoofdschuldigen die meenden hun leedwezen te moeten betui gen over een staat van zaken, die niet te veranderen is en tevens hunne hoop wilden doen kennen op een volgens hen betere toekomst, er vrij genadig afkomen. Alleen een uitzettingsbevel zal hen treffen. Men mag nog van geluk spreken, dat voor het oogenblik de politiek vreemd is gebleven aan 't incident, gemakkelijk toch had de protesterende groote menigte Frankrijk aan sprakelijk kunnen stellen voor de wandaden van een paar zeloten en juist ter betuiging van zijn goeden wil heeft het Fransche gou vernement Zaterdag tot de bisschoppen op Fransch grondgebied, de uitnoodiging gericht, om tot nader order niet deel te nemen aan pelgrimstochten. Voor 't oogenblik schijnt alle gevaar voor verdere incidenten geweken te zijn, dank zij ook de beslist afkeurende houding der leidende geestelijkheid en er is alleen weer eens gebleken, dat de tegen woordige politieke toestand toch eigenlijk kritiek is, zóó zelfs, dat een of andere dwaas in vereeniging met een paar collega's gemak kelijk hoogst ernstige conflicten zou kunnen ontlokken. In de politiek blijkt bijna dagelijks dat kleine oorzaken groote gevolgen kunnen heb ben en de schuldigen zeiven zullen er niet op gerekend hebben, dat hunne kinderachtige dwaasheid zou leiden tot een vergadering van gedelegeerden van politiekevereenigingen, waarin, onder presidium van MenottiGaribaldi, aangenomen werd, dat art. 1 der Italiaansche grondwet, het katholicismus den staatsgods dienst heetende, onrechtvaardig is. Ook bij Z. H. den Paus heeft het gedrag van een drietal pelgrims in het Pantheon strenge afkeuring gevonden. De Voce della Verita en de Osservatore Romano spreken hetzelfde gevoelen duidelijk uit, en de directeur der Fransche pelgrimage, de heer Harmei, is met zijne beide zonen aanstonds naar den minister van binnenland- sche zaken gegaan om zijn leedwezen te be tuigen over hetgeen een drietal kwajongens herken de bewerking aan de kronkelingen der arabesken, die de spreuk: Er is slechts één God, vormen. Hij had zulke amuletten van zilver en van koper, maar noemde mij een koopman, die ze ook van goud maakte. Ik vroeg in de stad Candia naar dien koopman, en vond een jong- raensch, die mij vertelde, dat zijn overleden vader doo» dezen handel rjjk was geworden; bijna iedere welgestelde Griekin bezat zulk een amulet, om, indien zij van een zoon mocht bevallen, hem deze in de wieg te leggen. Toen meesier Bockel en zijne zonen later te huis kwamen om zich een korte rust te gunnen, vernamen zij al deze nieuwtjes met dezelfde be langstelling. Guido van Starhemberg bracht slechts een vluchtig bezoek om naar zijn vriend te komen zien; met hem sprak men over die zaak niet, men wilde afwachten of hij zelf dat onderwex-p aan roerde, of de bisschop er met hem over had ge sproken en of hij vi-agen deed. Den volgenden dag kwam de Pool weder op een ongewonen tijd. Hij zag Louise ernstiger aan dan ooit, en zeiIk kom om afscheid te nemen; mij is een gevaarlijke last opgedragen, ik wilde u verzoeken voor mij te bidden. Dat doe ik altijd, antwoordde Louise ver schrikt, ontsteld en tegelijk blozende van schaamte, ik bid altijd voor u zoowel als voor mijne bloed verwanten, wanneer gij daar buiten in den strijd zijt, maar wat kan gevaarlijker zijn dan de wacht op de schans? Wat wil men van u? Graaf Rudiger von Starheraberg heeft reeds twee boden naar den Lothai-inger gezonden, om hem te laten vei-zoeken het ontzet van Weenen zooveel mogelijk te bespoedigen, daar de stad het niet lang meer kan volhouden. Ook moet hij zorgen ons te helpen, als wij de Turken beletten, zich aan de andere zijde van den Donau te nes telen, of zelfs een brug te slaan. Maar geen der boden is teruggekeerd. De graaf moet weten wat hij te hopen heeft, hij moet de nog voorhanden levensmiddelen daarnaar verdeden. Daarom moet ik nu naar den hertog of zelfs naar den keizer, om die boodschap over te brengén. Barmhartige God! riep Louise, verbleekende, dat is uw dood! Als gij in handen der Tui-ken valt, dan zijt gij verloi-en Sterven moet ik toch op de schans, indien God het zoo wil, antwoordde de Pool. Ik versta hunne taal en ken de gebruiken der Turken en gelijk hij hen zélf noemdehadden be dreven. Zij verklaarden de onverschoonbare handelwijze des te meer te betreuren, wijl de ontvangst der pelgrims door het Italiaan sche volk niet welwillender had kunnen zijn. Op uiterst hoffelijke wijze beantwoordde de minister deze royale verklaring. Hij ver zocht den heer Harmei slechts zijne pelgrims voorloopig tehuis te houden en dank dezer onomwonden schuldbekentenis heeft de zaak nn geen verdere gevolgen. De rust is thans hersteld. Den dag na het gebeurde is, als tegendemonstratie, door verschillende stu- dentenvereenigingen een groote krans op het graf gelegd. In Nizza, de hoofdplaats van het Fransche departement der Zee-Alpen, heeft Zondag de onthulling van Garibaldi's standbeeld plaats gevonden, zoo door Franschen als Italianen, 't Was een soort verbroederingsfeest tusschen Italianen en Franschen, dat zonder eenigen wanklank is afgeloopen en waarbij veel is gesproken van eenheid en vriendschap, zon der dat er over de tastbare resultaten voor 't oogenblik veel valt te zeggen. Rouvier, Frankrijks minister, sprak ook in dien zin en 't enthousiasme, zoo van Italianen als Fran schen, was groot en overweldigend. De geestdriftige betoogingen, in gansch Oostenrijk en Bohemen uitgelokt door den verijdelden aanslag op de spoorbrug, waar over keizer Frans Josef moest heentrekken, hebben alle verwachtingen overtroffen, 't is als 't ware een plebisciet en dat het Hon- gaarsche parlement zoo eenparig besloot zijn verontwaardiging te kennen te geven over het gebeurde, zoowel als zijn dankbaarheid aan de Voorzienigheid voor 's keizers bewa ring, is wel een belangrijk feit. Over de da ders van den aanslag, op wier aanhouding een belooning van 3000 florijnen is gesteld door de autoriteiten van Rosenthal, hoort men niets naders; gebleken is alleen dat de ver vaardigers der ontploffingsstof geen kwajon gens waren. Begeleid door enkele weinige vrienden en Tartaren; indien ik mij verkleed, kan het mij gelukken den last te volbrengen, beter dan een ander, want ik ben immers ook jager, en ben in bosschen en spelonken te huis. Ik wenschte slechts, dat uwe goede wenschen mij mochten vergezel len, dan kan het mij niet mislukken. Een hoogrood bedekte de wangen van Louise in een niet te misduiden verwarring sloeg zij de oogen naar den grond. Kunt gij daaraan twijfelen? stamelde zij. Neen, maar ik wenschte het zoo gaarne van uwe lippen te hooren, vergeef mij, maar ik zal blijmoeaiger zijn, als ik weet dat gij aan mij denkt. Zeker zal ik aan xi denken. Gij waagt uw leven voor mijne vaderstad, ofschoon gij geen Oostenrijker zijt. .Maar dat hoop ik te worden; ik moet hier een nieuw vaderland vinden, of ik heb er nergens een. Hebt gij mij niet een weinigje lief, Louise? Kom terug, lispelde zij, en haar oog glin sterde door haar tranen heen. Hij drukte haar de handen, hij wilde haar aan zijne borst ti'ekken, daar hoorden zij de stem van den gekwetste. Men heeft mij gezegd, zei deze, die waar schijnlijk het gesprek had gehoord, op een zwak ken toon, dat de gemalin van Kara Mustapha mijne moeder is; indien zij wist dat ik hier was, zou zij misschien voor de stad bidden Maria opzoeken eene beschermster De stem begaf hem, maar de Pool had genoeg gehoord. Hij had vernomen, dat de Tartaren de gemalin van Guido von Starhemberg en de prin ses Maria von Lichtenstein hadden weggevoerd nu kon hij wel raden wat Max bedoelde, toen deze hem mededeelde, dat de gemalin van Kara Mustapha zijne moeder was. Was dat een koortsbeeld, of was het waarheid? Dat moest hij weten. De gedachte schoot hem door het hoofd, dat, indien Max niet had geijld, dit geheim hem de beste gelegenheid aan de hand gaf, om heimelijk verstandhouding met het vijan delijk hoofdkwartier aan te knoopen. Ik wenschta dat ik die amulet kon meene men, zei hij tot Louise, en die aan e gemalin van den Gi'ootvizier doen toekomen, indien ik zoo gelukkig ben het Turksche leger te bereiken. Maar indien mij een ongeluk overkwam, dan ware het voor den bi'aven vriend Verloren, en getrouwen is Boulanger's stoffelijk overschot Zaterdagnamiddag te midden eener dichte menigte, uit duizenden en duizenden nieuws gierigen bestaande, grafwaarts gedragen. Ver meldenswaardig zijn alleen de vele ongeval len, die in het dichte gedrang plaats vonden, doordien de politie niet in s:aat was de orde te handhaven. Redevoeringen werden er niet gehouden noch binnenshuis, noch aan het graf en de verklaring, Zaterdagavond door de vrienden en aanhangers van den generaal afgelegd met betrekking tot de voortzetting van diens werk in 't belang van Frankrijk, kan ons koud laten. Dat er bij de heeren een goede wil be staat, gelooven we gaarne, maar de midde len om dien wil te doen gelden De strijd om den voorrang tusschen Rus land en Engeland in Azie strekt zich, zooals tot voor korten tijd, niet meer uitsluitend tot Perzie en Afghanistan uit, De Pamir is er thans eveneens onder begrepen. Een Engelsch kapitein, met een zending naar Centraal-Azie belast, had een der pun ten van dit reusachtige plateau bezet, dat/de oude Aziaten het dak der wereld noemden, en dat te Londen beschouwd wordt als het bolwerk van Indie. Na zijn vertrek uit Rach- gan had hij in het begin der maand Augus tus vernomen, dat een Russisch detachement ;ijn matten op het gebied van den Kleinen Pamir ontrold had, en neigingen aan den dag scheen te leggen, om steeds voorwaarts te rukken. Onmiddellijk na het vernemen van deze tijding, had kapitein Younghusband zich in gemeenschap gesteld met het garni zoen van Gilgit, dat de meest geavanceerde post in deze streek is, die aan de provincie Kachmyr grenst. In der haast werden 200 man naar de grens van Chitral gezonden, waarvan het gevolg was, dat de Russen zich binnen de grenzen van hun! grondgebied terugtrok ken. Deze mededeelingen werden ontleend aan een brief van den Engelschen kapitein. Maar nu dezer dagen wordt in Engeland dan zou ik den diefstal voor God niet kunnen vei'antwoorden. Zeker niet, antwoordde het jonge meisje maar wat wildet gij met dat kleinood. De Pool deelde haar de gedachten mede, die deze wensch in hem had opgewekthoe het voor de belegerde stad van onberekenbaar belang kon zijn, indien het mocht gelukken heimelijke verstandhouding in het Turksche leger aan te knoopen roet eeiie zoo invloedrijke vrouw als de gemalin van Kara Mustapha. Had ik maar het een of ander, zei hij, om die vrouw te overtuigen, dat iemand, in wien zij belang stelt, hier te Weenen is, dan zou ik reeds veel hebben gewonnen, en indien werkelijk de sultane Gundackei's moeder is, en gelijk hij te kennen gaf, naar hem smacht, kan graaf Starhem- bei-g geen beteren bode vinden dan mij. Hier is nog een zijden doekje zei Louise, terwijl zij het den Pool liet zien, dat Max op dé boi'st droeg, het is hem eveneens een dierbaar aandenken, maar niet zoo belangrijk als de amu let ik geioof, als hij bij kennis was, dat hij dan wel zou toestaan, dat gij het meenaarat. Max had gelegen met gesloten oogen, maar nu opende hij ze, alsof hij het gesprek had gehoord, en knikte toestemmend. llij wil het, riep de Pool en tastte naar het doekje. Doch toen Louise, niettegenstaande zij den blik van Gundacker had opgemerkt, rog aarzelde of zij wel zoo eigen machtig mocht handelen, voegde hij er smeekende bijvertrouw het mij toe i Wie kan weten zeide zij, of de zieke dat alles niet in de koortshitte heeft gesproken, en thans nog geen helder bewustzijn heelt van dat gene, wat hij oogenschijnlijk 'heeft toegestaan? Hoe zou ik mij kunnen vei'antwoorden, als hij weer bij zijn volle kennis komt, en mij dan ver- weet, dat ik zijn eigendom niet had beschermd? Hij zou gegronde reden hebben mij te haten, en te verachten. Wat wij doen, geschiedt met het edelste doel, hernam de Pool en indien hij bezwaar maakte, daarvoor een offer te brengen, dan zou hij niet de man zijn, voor wien ik hem steeds heb ge houden. Gij schat hem niet zoo hoog als hij ver dient. Louise zag hem aan, alsof zij wilde vragen of hij haar kon bespotten of beschimpen. Indien ik recht had om voor hem te handelen, zeide zij

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1891 | | pagina 1