Nummer 23.
Zondag 19 Maart 1893.
16e Jaargang.
Glück auf
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
UITGEVER:
ANTOON TIELEN,
Bekendmaking.
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
et Zuiden,
Wulvykstfcr en Langstmtsche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 17 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden Smaal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
VASTSTELLING VAN DE KIEZERSLIJSTEN.
Burgemeester en wethouders der gemeente Waal
wijk brengen ter openbare kennis, dat de lijsten,
aanwijzende de personen, die bevoegd zijn tot het
kiezen van leden van de tweede kamer, van de
provinciale staten en van den gemeenteraad, zijn
vastgesteld en van heden gedurende veertien da
gen ter gemeente secretarie voor een ieder ter
inzage zijn nedergelegd, terwijl een exemplaar
van die lijsten op de gebruikelijke plaats is aan
geplakt.
Waalwijk, 11 Maart 1893.
Tijd gewonnen is voor de oppositie in
Engelands lagerhuis veel gewonnen de ver
daging van de tweede lezing van Gladstone's
home-rule-voorstel tot na Paschen ingevolge
den grooten omvang der begrootingsdebatten,
heeft de conservatieven tot een heftige agitatie
doen besluiten. Zoo bereidt de bekende
„Primrose League", 1120000 leden tellend,
'een monsterpetitie tegen home-rule voor; elk
lid zal moeten trachten zooveel handteeke-
ningen te krijgen als mogelijk is, terwijl het
bestuur der nationale vereeniging van con
servatieven in het vereenigd koninkrijk een
manifest heeft openbaar gemaakt tegen het
home-rule-voorstel, dat „zonder de Ieren te
bevredigen, zeer gevaarlijk voor Engeland en
nadeelig voor Ulster zou zijn."
Terwijl over het incident van Zaterdag 11.
nog immer veel wordt geschreven en gespro
ken, in verband voornamelijk met Bourgeois'
aanvraag om ontslag (waarop hij evenwel na
lang aanhouden van zijn collega's is terugge
komen), wordt 'l mogelijk zich een overzicht
te vormen van het omkoopingsproces, dat
zijn einde nabij is. De bekentenissen en
loocheningen, door de beschuldigden uitge
sproken met betrekking tot het tegen hen
ingebrachte, leveren, in verband met de uit
spraken der getuigen (a charge zoowel als k
VAN
E. WERNER.
Vertaling van Hermina.
(Overgedrukt met toestemming van den uitgever
P. Gouda Quint, te Arnhem)
40 ooO—
„Ook niet, als ik het uitdrukkelijk van je ver
lang
//Arthur 1*
De jonge man stond met het gelaat half afge-
wendj terwijl zijr. rechterhand zenuwachtig een
papier in elkander frommelde, dat hij werktuiglijk
van zijn schrijftafel had gegrepen; zijne met zoo
veel inspanning verkregen zellbeheersching begaf
hem bijna bij dien toon en dien blik.
«Ik heb je reeds meer verzocht, geen edelmoe
digheid tegenover mij voor te wenden," zeide
hij bitter. «Ik ben er niet vatbaar voor. Plichten!
Een vrouw, die haar man vrijwillig hand en
hart geeft, kan het als haar plicht beschouwen,
hem in het gevaar ter zijde te staan en in zijn
ongeluk, misschien in zijn ondergang deelen,
zooals zij in zijn geluk heeft gedeeld maar
dat was ons geval niet. Wij hebben geen plichten
tegenover elkander, omdat wij nooit rechten op
elkaar gehad hebben. Het eenige, wat ik je in
dit gedwongen huwelijk kon aanbieden, was de
mogelijkheid het weer te ontbinden; het is ont
bonden van het oogenblik af, dat wij tot de
scheiding besloten. Dit is mijn antwoord op je
aanbod."
Nog altijd vestigde Eugenie de donkere oogen
onafgewend op zijn gelaat. Maar die flikkering,
die bezieling in de zijnen, die telkens als met
bliksemsnelheid een onbekende wereld scheen te
ontsluiten, thans vertoonde zij zich niet en thans
juist had zij deze ten koste van eiken prijs te
'voorschijn willen roepen. Wat zij daarin ook
gezien of vermoed mocht hebben en de trot-
sche vrouw moest wel iets vermoed hebben, eer
zij tot dat hierkomen, tot dat aanbod besloot
hij gunde haar den triomf niet, die verradelijke
vonk nog eens te zien of tot eenige klaarheid
décharge) het volgende resultaat, dat ook den
grondslag zal vormen van de uitspraak der
jury.
Fontane en De Lesseps hebben niet kunnen
loochenen dat zij als administrateurs der
Panama-maatschappij een aanzienlijke som
gelds hebben gegeven aan een minister, opdat
deze een wetsvoorstel zou indienen. Het feit
zelf is door hen bekend, maar op grond van
de „Code Pénal" hangt de schuldigheid niet
af van de handeling alleen de gezworenen
moeten beslissen of er is geweest omkooping
of atpersingomkooping van een beambte
hunnerzijdsof afpersing zijnerzijds. Den
gezworenen is 't ten plicht de omstandigheden
te onderz leken, onder welke de geldstorting
aan minister Baïhaut heeft plaats gevonden.
Met betrekking tot liet Baïhaut en zijn
handlanger Blondin ten laste gelegde, achten
we geen toelichting noodig: Baïhauts plechtige
schuldbekentenis heeft geen twijfel gelaten
over zijn misdrijf en over Blondin's daarbij
gespeelde rol.
Ten aanzien van Sans-Leroy zullen de
gezworenen moeten onderzoeken in hoeverre
's mans uitleggingen betrekkelijk de herkomst
van de veelgenoemde 200000 francs waar zijn,
op gerechtelijk terrein is verdenken niet vol
doende bewijzen van schuld of onschuld
moeten er zijn en de aanklager moet leveren
de eerste of de aangeklaagde de laatste.
Wat Dugué de la FauconnerieProust
Gobron en Béral aangaat (de vier parlements
leden, die wissels hebben ontvangen) rijst de
vraag of hun toestand eenigermate verschilt
van dien van de afgevaardigden en senatoren,
welke de rechter van instructie naar de kamer
van aanklacht heeft verwezen, terwijl deze
geweigerd heeft hen voor het hof van assises
te dagen. Evenals Albert Grévy, Leon Re
nault en Rouvier, hebben zij uitlegging ver
strekt met betrekking tot de relation, die zij
met Reinach onderhieldenin geenendeele
heeft men eenig verband vermogen te con-
stateeren tusschen hun stemmen en hun relatien
met den bankier. Door het getuigenis van
daaromtrent te geraken; hij wist zichzelf te be-
heerschen en liet haar in twijfel en onzekerheid.
Haar vrouwelijk instinct had zoo luid en onbe
drieglijk gesproken, toen zij gisteren in het bosch
Ulrich Hartmans vlammende blikken op zich
gericht had gezien, en met de erkentenis van
datgene, wat daarachter schuilde, was ook de
schrik haar om het hart geslagen, 't Is waar,
daar was zij koel en kalm gebleven te midden
van het gevaar, waarmede een onzinnige harts
tocht haar bedreigde; hier, waar niets te duchten
viel, hier beefde haar gansche lichaam in koorts
achtige opgewondenheid en juist daarom kon zij
niets zien, kon ze niets onderscheiden, zag ze
alles, ook die bruine oogen, door nevelen en
wolken; juist daarom zweeg die inwendige stem,
al had zij er haar leven voor willen laten, om
thans tot zekerheid te geraken.
«Gij moest mij liet blijven niet zoo moeilijk
maken." Eugenie's stem verried den twijfel, die
in haar binnenste heerschte; bittere trots en
vrouwelijke teederheid streden hier om den
voorrang. /,Ik heb veel moeten bekampen en ten
onder brengen, eer ik hier lot je kwam; dat weet
ge, Arthur, en das, neem dit in aanmerking."
Deze woorden werden als op smeekenden toon
geuit; maar Arthur was thans niet meer in een
stemming om dit op te merken. In de bitterheid,
waarvan zijn ziel als het ware overvloeide, mis
kende hij ten eenenmale de bedoeling en ant
woordde op snijdenden toon
HIk twijfel er natuurlijk niet aan, dat de barones
van Winaeg een ontzettend offer brengt, als zij
besluit, nog drie maanden langer den gehaten
burgerlijken naam te dragen, nog drie maanden
langer met een zoo diep door haar verachten
man te blijven samenwonen, hoewel haar reeds
terstond de vrijheid wordt aangeboden. Ik heb
eens moeten aanhooren, hoe beiden je stuitten,
en kan hiernaar afmeten, hoeveel zulk een zelf
overwinning je kost."
„Gij verwijt mij ons gesprek op den avond,
toen wij hier aankwamen," zeide Eugenie zacht.
«Ik liad dit vergeten."
Nu eindelijk kwam er een lichtstraal in zijne
oogen; maar het was niet de gloed, dien zij daarin
gezocht en gehoopt had; het was iets vreemds
iets vijandigs, dat zich thans daarin afspiegelde.
«Hebt ge inderdaad? Of ik het vergeten heb
dat vraagt ge niet! Destijds heb ik het moeten
aanhooren, maar dit was ook het uiterste van wat
geloofwaardige personen is hun eerlijkheid
gebleken en dus rijst opnieuw de vraag
waarom zij vóór de jury zijn gedaagd, terwijl
hun mede aangeklaagden reeds lang genieten
van de gulden vrijheid.
Alles te zamen genomen is dus het groote
omkoopingsprocesdat een voorname en
ruime plaats zal beslaan in de gerechtelijke
annalen, niet in de eerste plaats geweest een
politiek of parlementair proces, het is gebleken
te zijn een zaak waarbij millioenen en nog
eens millioenen zijn verspild in een onder
neming welker welslagen als 't er ooit
toe komt nog jaren in 't verschiet ligt
en waaraan duizenden kleine burgertjes van
Frankrijk hun spaarpenningen hebben ten
offer gebracht.
Verminderd is dus de schuld van bijna al
de bij het omkoopingsproces betrokkenen
maar het reusachtige cijfer, dat in Panama
is ten onder gegaan is gebleven zooals 't was.
De boo^e toeleg van allen, die 't op de
republiek gemunt ha Iden, gesteund in hun
streven door bladen, welke immer gaarne
bereid waren tot zoogenaamde onthullingen
en door sensatie uitspraken zonder ernstig
fond, zooals mevrouw Cottu er Zaterdag een
leverde, is eigenlijk mislukt, zelfs de titularis
van justitie Bourgeois heeft 't zijn plicht ge
acht terug te komen op zijn ontslag, dat,
volgens officieuse verklaringen, alleen was
aangeboden om zich 'onomwonden voor het
hof V2n assises en voor de kamer te kunnen
uitlaten. In elk geval is de titularis van jus
titie niet vrij te pleiten van zenuwachtigheid
en overgevoeligheid qualiteiten, die in een
man als hij, nu juist geen verdiensten zijn,
en het kabinet of hem in't bijzonder gunstig
gezinden beweren, niet zoo geheel onjuist,
dat hij öf niet had moeien heengaan öf niet
had* moeten terugkomen op zijn eenmaal
genomen besluit.
De algemeene advocaat, die Woensdag in
het omkoopingsproces aan 't woord kwam,
greep Charles De Lesseps heftig aan, al 't
ik verdragen kon. Denkt ge, dat een man zich
zoo ongpstrai't in het stof laat treden, als gij dien
avond deedt, en zich dan ook weer daaruit laat
opheffenzoodra het je gelieft van raeening te
veranderen? Ik was niet de ellendige weekeling,
waarvoor gij mij hebt gehouden; sedert dat uur
althans was ik het niet meer; dit was beslissend
voor mij, maar het besliste ook over onze toe
komst. Wat mij moge treffen en zal treffen.dat
zal ik ook alleen dragen. Ik heb zooveel geleerd
gedurende deze laatste weken; ik zal ook dit het
hoofd bieden; maar" hier richtte hij zich met
een fiere beweging in zijn volle lengte op
„maar de vrouw, die mij den dag r.a ons huwelijk
met zulk een trotsche minachting van zich stiet,
zonder zells te vragen, of de echtgenoot, dien zij
nu toch eens hare hand had gegeven, werkeh k
dien afkeer verdiende die mijn getuigenis
mijn plechtige verklaring, dat zij in een dwaling
verkeerde, met de uitvluchten van een leugenaar
gelijkstelde die mij op mijne vraag, of zij het
dan ten minste niet de moeite waard achtte, een
poging aan te wenden om dien „verloren zoon"
terecht te brengen, een verachtelijk neen! voor de
voeten wierp die vrouw wil ik niet aan mijne
zijde hebben, als ik voor mijn toekomst kamp en
worstel Ik wil alleen zijn!"
Hij wendde zich heftig ai' en Eugenie bleef ont
steld en verlegen vóór hem staan. Hoezeer hij in
den laatsten tijd ook veranderd mocht zijn, driftig
en hartstochtelijk had zij hem nog nooit gezien,
en nu was hij dit in zoo hooge mate, dat zij bijna
bevreesd voor hem werd. Aan den storm, die
zich hier een uitweg baande, kon zij afmeten,
wat hij vroeger verborg achter dat onverschillig
uiterlijk, dat haar zoo diep had gegriefd, wat
maanden lang in zijn binnenste had gewoeld
totdat het hem eindelijk opwekte uit degrenzen-
looze onverschilligheid, die hem tot een tweede
natuur was geworden. Ja, dat koele, minachtende
neen zij wist het best, hoeveel onrecht zij hem
hiermede h d aangedaan, en thans, nu zij zag
hoe diep het hem had gegriefd, nu had dit uur
wellicht alles weer goed kunnen maken, wat dat
andere bedorven had, als die rampzalige, laatste
woorden achterwege waren gebleven. Deze kwet
sten de jonge vrouw in naar hoogmoed, haar
teere punt, en waar haar trots mede in het spel
kwam, daar was het gedaan met alle doorzicht
en overleg, zelfs dan als zij wist dat zij ongelijk
had.
te zijnen gunste aangevoerde wederleggend
en al 't ten nadeele aangehaalde breed uit
metend om tot de conclusie te komen, dat
deze administrateur der Panama maatschappij
behoort tot dezulken, die deelen met den
dief, wien zijzelven de gelegenheid tot stelen
openstellen. De advocaat-generaal meende
voorts, dat Blondin door De Lesseps naar
Baïhaut was gezonden, met orakoopingsop-
dracht en met betrekking tot de aangeklaagde
parlementsleden was hij evenmin genadig
gezind, vrij van schuld heette hij geen enkele!
Aan de beurs te Berlijn liep Woensdag
het gerucht, dat de keizer, een conflict met
de volksvertegenwoordiging willende vermij
den voornemens was het militair voorstel
intetrekken waaruit dan zou voortvloeien
aftreding van Von Caprivi en dal praatje
hoe onwaarschijnlijk dan ook, vond zooveel
geloof, dat sommige papieren 2 percent stegen!
Wel een bewijs,, dat men in de gegeven om
standigheden letterlijk alles mogelijk acht in
Germanie!
In elk geval zou zulk een besluit niet
pleiten voor Caprivi's handigheid, daar een
meerderheid bij nieuwe rijksdagverkiezingen,
hoewel niet waarschijnlijk, toch immer mo
gelijk blijft en 't dan nog altijd tijdis er het
bijltje hij neer te leggen als de nood dwingt.
Donderdag nam de tweede lezing van de
militaire wet in de leger-commissie een aan
vang en nu zal blijken of nationaal-liberalen
en centrum mannen inderdaad voorstellen
zullen doen om een accoord mogelijk te
maken.
Terwijl de Servische regeering haar gezanten
in 't buitenland heeft ^doen weten, dat de
liberalen bij de verkiezingen de overwinning
hebben behaald, beweren de radicale bladen
bij voortduring, dat de regeering 't ondèrspit
heeft gedolven en er alleen langs den weg
van geweld in kan slagen een meerderheid te
verwerven in de Skupchtina.
«Gij wilt alleen blijven!" herhaalde zij. „Het
zij zoo, opdringen zal ik je mijn gezelschap niet.
Ik kwam hier om mijzeive te overtuigen, of gij
met het plan van mijn vader insteindet. Gij keurt
het goed, zooals ik zie en ik zal dus vertrekken."
Zij keerde zich om. Bij de deur bleef zij nog
even staan; het kwam haar voor, alsof hij op het
oogenblik, dat zij de hand aan de kruk legde,
zien oprichtte en een beweging maakte om haar
na te snellen; maar neen, ze had zich zeker ver
gist; want toen zij het hoofd omwendde, stond
Arthur nog altijd bij de schrijftafel, doodsbleek,
wel is waar, maar zijn gansche houding, iedere
trek van zijn gelaat drukte het zelfde woord uit,
waarmede zij hem eens van zich had gestooten
een onbarmhartig en onherroepelijk: Noen.
Eugenie raapte al haar moed bijeen tot een
woord van afscheid.
„Wij zullen elkander morgen niet anders dan
in papa's bijzijn ontmoeten en dan misschien
nogit weer, en dus vaarwel, Arthur!"
«Vaarwel!" zeide hij op doffen toon.
De deur viel achter haar dicht; zij was ver
dwenen. Hun laatste samenzijn was ijdel geweest
het laatste middel tot verzoening nutteloos ge
bleken. Geen van beiden had de minste willen
zijn, geen van beiden had het woord willen spre
ken, dat alleen hier helpen en redden kon, dat
ééne woord, dat alles in orde zou gebracht hebben,
al waren er nog tienmaal erger dingen geschied
de trots alleen sprak en hiermede was ook
hun vonnis geveld.
Grauw en somber brak de morgenstond boven
de bergen aan, maar in het landhuis was alles
ondanks het ongewone uur reeds vroeg op de
been. Men had de afreis zoo vroeg bepaald, om
het naastbijgelegen station bij tijds te kunnen
bereiken, ten einde nog dien zelfden avond per
spoor in de residentie aan te komen. Voorshands
bevond Koeraad van Windeg zich alleen in het
salon. De baron was nog op zijne kamer. Eugenie
liet zich ook nog niet zien en de jonge officier
scheen met blijkbaar ongeduld op iemand ofiets
te wachten. Hij had het vertrek reeds verschei
dene malen met groote schreden doorkruist, nu
eens op het balkon gestaan en dan weer een poos
op een fauteuil gezeten, waarvan hij nu eenskiaps
opsprong, toen Arthur Berkow binnentrad.
Wordt vervolgd.