Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
Duitschland.
De manufacturen en confectiewinkels verkeeren blijkbaar in
gunst igen toestand.
De handel in koloniale waren neemt steeds toe.
De ambachtsnijverheid heett geen reden tot klagen. Voort
durend wordt er in het centrum der gemeente, maar vooral
in de Stationsstraat en in de Nieuwstraat gebouwd.
Voor de vele nieuwe ambachts- en burgerwoningen in laatst
genoemde straat is het zeer te wensclien dat er spoedig gevolg
worde gegeven aan de geprojecteerde sanitaire verbetex-ings-
plaunen. Men wachte niet met de uitvoering tot het te laat is.
Gasfabriek.
Ook dit jaar werden aan de gasfabriek verschillende verbe-
teringen aangebracht, vooral het gevolg van toenemend gasver
bruik, waarin door de vex-meei-dex-de productie moest voorzien
worden. Kleine ovens werden gesupprimeerd en daax-voor
andere van beduidend meer capaciteit in de plaats gesteld. Meer
andere doelmatige wijzigingen werden gemaakt en het vooruitzicht
bestaat, dat verdere verbeteringen en niet onbelangrijke ver
bouwingen zullen volgen.
Teekenschool.
De teekenschool werd, evenals vorige jaren weer druk be
zocht zoowel door jongelui uit de omliggende plaatsen als
door inwoners van Waalwijk zelf.
Het groote nut van deze instelling voor alle ambachtslieden
behoeft dan ook geen uitleg. Vooral met het oog op het ondex-
wijs in 't patx'oonsnijden is de teekenschool voor onze indus-
triëele gemeente van zeer groot belang.
Zooals gewoonlijk werd de cursus op den eersten Maandag
van October door de commissie geopend en door haar op 31
Maart d. a. v. gesloten.
Het schoolgeld bedroeg voor de leerlingen uit de gemeente
f2.en voor buitenleex-liugen f5.over den geheeleu cux-sus,
bij tien lesuren per week, dagelijks uitgezonderd Zondag en
Zaterdag.
Waalwijk leverde 31 leerlingen.
Baardwijk 2
Bezooien
Sprang
Kaatsheuvel
Drunen
Nieuwkuik
Elshout
1
Naar huu bex'oep vex'deeld als volgt
13 Huisschildex-s.
10 Tinxmex'lieden.
8 Schoenmakers.
2 Rijtuigmakers.
2 Kopex-slagers.
2 Kweekelingen lager onderwijs.
1 Metselaar.
10 nog zonder bepaald beroep, naar leeftijd vex'deeld
15 leerlingen van 12 tot 14 jaar.
10 jj 14 10
9 16 18
14 v n boven 18
De commissie bezocht en corps en ook de leden afzondei'lijk
van tijd tot tijd de schoolbij welk bezoek zij zich van de
vorderingen der leerlingen mochten overtuigen.
Scheepvaart Waalwijk.
Het aantal schepen onze lxaven in- en uitgevaren, bedroeg
597 met 38050 tonnenlast.
Aan haven en kaaigelden wex'd ontvangen de som van f1996,25.
Scheepvaart en scheepstimmerwerf te Waspik.
Van uit de gemeente Waspik varen p.m. 105 ijzeren en
houten zeilschepen, waarvan de eigenaars aldaar zijn gedomi
cilieerd.
Er bestaan vier sclxeepstinxmex'werven voor ijzeren en houten
schepen. Gedurende 1892 wex'den aangebouwd 15 ijzeren sche
pen met eexx gezamelijken inhoud van 2680 tonnenlast.
Ter reparatie wex-den op de helling gebi'acht 104 ijzeren en
48 houten schepen, met een gezamelijken inhoud van 12160
tonnenlast.
Gemiddeld wax*en hieraan werkzaam 118 pex'sonen.
In den loop van het jaar werd aan de werf van de firma P.
A. Ruitenberg eeue sleephelling gemaakt, waax-op schepen
kunnen worden gehaald van 800 a 900 tonnenlast.
Noordbrabantsche Stoomtramweg Maatschappij.
Hoewel de Noordbrabantsche stoonxtramweg-Maatschappij te
Tilburg Gijn Tilbux'gIVaalwijk) bij vonnis der rechtbank te
Bi'eda in dato 24 Aug. 1892 in staat van faillissement verklaard
is, wexxl de exploitatie xnet toestemming dier rechtbank door
curatoren voortgezet.
Er worden pogingen in 't werk gesteld de concessie met de
eigendomxnen van den tramweg te verkoopen. De publieke
veiling zal eerstdaags wox'den geannonceerd.
Handel.
Huiden.
De nxax'kt voor buitenlandsche huiden liep in 1892 voox-tdu-
rend terugen kwam er nu en dan al vraag van eenig belang,
spoedig volgde daarop weder eene min of meer beduidende
reductie. De periodieke veilingen te Antwerpen en Havx*e, die
in 't begin niet al te gunstig opgenomen wex-den, hadden ook,
zoowel als de gewone verkoopen uit de hand, te lijden door het
verbod van uxtvoer, tengevolge van cholera en daarmede ge-
paai'd gaande quarantaine. In de maand October kwam er meer
vertrouwen en stegeu de prijzen geregeld bij fiinken handel tot
einde December, op welk tijdstip op de voornaamste Eux-opee-
sche nxarkten slechts ruim de helft van den voox-raad van 't
vorig jaar aanwezig was.
Uit deze oorzaken volgden speculatieve handelingen door
importeurs, die sterk iu de hand gewerkt werden door de om
standigheid, dat de slachting op de voornaamste productie-
plaatsen in Zuid-Amerika veel later begon, en dus beduidend
veel minder opleverde dan voi'ige jaren op het correspondeex-end
tijdstip.
Omtrent den invoer van Antwerpen naar Holland ontving de
Kamer opgaaf van het approximatieve cijfer, ten getale van
p.nx. 150,000 stuks huiden. Daaronder zijn niet begrepen de
liuiden, die transito vex-zonden zijn, b.v. die ladingen welke
direct van La Plata komende, Antwerpen aandoen en vaxxdaar
naar Rottex-dam of Amsterdam verzonden wox'den. Van de boven
bedoelde 150,000 stuks kan men veilig aannemen dat er
minstens de helft voor de provincie Noordbrabant in bestem
ming kwamen. Men begroot den invoer ixit Engeland (Londen
en Liverpool) ixit. Fi'ankrijk (Havre) en uit Duitschland (Ham-
bui'g enz.) te zamen nog oneindig grooter, doch daaromtrent
zijn ons geene vertrouwbare gegevens verstrekt.
In Java buffel- en runderhixiden en andere bijkomende soox-ten
uit Nedex'landsch en Engelsch Indie was de handel weer druk,
doch met fractioneel lagere prijzen. De markt sloot op 't
einde van 't jaar tamelijk vast.
De daling van inlandsche huiden exx vellen bleef het geheele
jaar aanhouden. Geen enkel moment kwam er eenige verhooging
of verbetei'ing in de prijzen. Er wax-en zelfs oogenblikken, dat
het artikel niet te plaatsen was. Op einde 1892 sloot de max'kt
met eene daling van 10 a 20 pet. op alle soorten, bijna geene
uitgezonderd.
Paax-denhuiden konden bij lagei'e prijzen vlot vex-kocht wox'den,
zoodat daarin vrij veel omging.
Leder.
Als centrum van de ledex-- en schoenenindustrie is de handel
in leder en schoenmakersfournitureu en alles, wat hiermede in
verband staat, in deze plaats en omstx-eken zeer belangrijk.
Vroeger bloeide deze tak van handeldie gecombineerd en
ook door eenige kooplieden geheel afzondei'lijk gedreven wordt.
Er gaat nog altijd veel om, ondanks de toenemende concur
rentie van binnen- en buitenlandsche fabrikanten en handelaren.
Men acht voor het tegenwoox-dige echter uitbreiding van zaken
in deze branche niet gewenscht. Dientengevolge hebben enkele
levex'anciers hunne zaken ook ingekrompen. De winsten, althans
wat betreft de fijnex-e artikelen, zijn nog loonend genoeg, als
de betalingen, waarover met recht geklaagd wordt, maar iets
beter en vlotter gingen. Dit punt echter is al meermalen in
ons verslag bespx-okenzoodat, wij hier met een uitvoeriger
relaas slechts in hei'halingen zouden treden. De prijzen van
het zooileder oudex-gingeu geene noemenswaardige verandering.
Men besteedde voor licht zoolleder van 10 tot 12 Kg. f0 90
tot f 1,20, van 13 tot 15 en 16 Kg. f 0,95 tot f 1,25 fl,30
16 18 ,,1,00 „1,35
19,20,, 21 1,20 1,40 a 1,50.
Inlandsche ruggen van 12, 13, 11 tot 16 Kg. f 1,20 tot f 1,50
per Kg. naar qualiteit.
Voor lc soox't paardenleder f2,a f2,30 per Kg.
t 2° ,.1,75 „„1,80
3° „1,50,, „1,60
Gezouten stuiten f3,75 a f4.50 naar gelang van qualiteit en
breedte. Stuiten van 't zink f 4.50 5,50 naar dito.
Schors.
Dewijl er vele partijen schox-s van het gewin 1891 onverkocht
bleven, was de handel niet geanimeerd en wilden de looiers de
lxooge prijzen die vooral in de Graafschap en omstreken ge
vraagd wex-den, niet besteden. Slechts enkele partijen werden
xnet eene vermindering van 5 a 10 pet opgeruimd. Het gevolg
hiex'van was dat vele looiers de aangeboden partijen voorbij
gingen en zich met iets mindere qixaliteit behxelpen. Schors-
handelai'en en groote bosschers vertrouwden te veel op de
mooie en goede qualiteit van dit jaar (1892) en vex-onderstelden,
dat de prijzen voor hunne waar eex'der zouden stijgen dan dalen,
omdat de overjarige schors slecht gewonnen was en er van dat
gewin nog veel onverkocht bleef. Dit veroorzaakte echter veel
teleux-stelling. Er werd weinig of niets meer vex-kocht en men
moest besluiten tegen mindere prijzen aan te bieden. Wel
kwamen daardoor eenige zaken voor onmiddellijke behoefte tot
stand, doch xxxeu kan met grond verwachten, dat er nog puike
ovei'jai'ige (1892) schox-s zal blijven zitten. De prijzen liepen
in het oogloopend uiteen.
Voor prima Geldex-sche schors f3,91 a 4.25 per 65 Kg., terwijl
nxen voor afwijkende waar f2,50 a 3,25 besteedde.
Eransche en Belgische schors wex-d dit jaar minder aange
voerd, omdat de qualiteit van het binnenland uitstekend was
en men met de prijzen niet kon concurreeren. Er werden enkele
kleine partijtjes schors uit de Baronie van Breda hier ingevoerd.
Vroeger wex-d deze uitmuntende waar hier veel verbruikt, maar
de prijzen waren altijd te hoog.
Thans schijnt men in die stx-eek verstandiger te wei'k te gaan,
om niet meer zulke wilde hooge pi-ijzen te besteden. De looiers
en schorshandelaai's uit de Langstraat zullen van zelf weer
als zij aan billijke prijzen kunnen koopen, op deze qualiteit
terugkonxen. Evenals vorige jaren was de aanvoer en het ver
bruik van vreemde looimiddelen beduidend. De prijzen der
meeste soorten waren belangrijk lager.
Granen.
De oogst van 1892 was voor alle granen gunstig, de qualiteit
der rogge en tarwe zeldzaam goed en levex-de daarenboven een
ruim beschot op. De prijzen ondergingen dientengevolge eene
groote daling, te meer daar de aanvoer van het buitenland
weder overvloedig was. De aanvoer van tarwe uit Amerika,
vooi-al na den nieuwen oogst, was belangrijk. Anxerikaansclx
meel wex-d veel aangevoex-d en deed onze biunenlaudsche fabri
kanten enox-me concux-x-entie aan. De aardappelenoogst was
buitengewoon groot. De vrucht was over 't geheel goed van
snxaak en voedzaam, hetgeen op de gx-aanconsunxptie van veel
invloed was, zoodat de aanvoer van granen in onze haven iets
minder bedroeg dan 't vorig jaar. De gemiddelde prijzen hier
ter beurze wax-en als volgt
Rogge ƒ5,a ƒ6,25 per H.L.
Wintex-tarwe -7,-8.50 n
Zomertarwe - 6,- 7,
Wintergerst - 5,n - 5,50 n n
Zomergerst - 3,75 - 4,75
Haver -7,75 -8,50 100 KG.
Kookerwten -7,50 -8.25 H.L.
Voererwten -6,50 n -7,25
Koolzaad - 9,30 -10, n
Wordt vervolgd.
Zij die zich voor
het volgend kwartaal
op dit blad abonneeren ontvan
gen de nog deze maand verschij
nende nummers GRATIS.
Niet geheel onmogelijk heeten sommige
organen der oppositie in Duitschland 't, dat
de xegeering in zake haar (lees Huene's)
legervoorstel, haar zin krijgt en zelfs zijn er,
die reeds over die mogelijkheid ernstig dis
cussieeren. Ziedaar in weinige woorden het
resultaat van de raadpleging der natie van 15
dezer een resultaat, dat echter, zelfs al
mochten de vurige wenschen van conserva
tieven en uationaal-liberalen in allen deele
verwezenlijkt worden geen precedent stelt
voor de samenwerking tusschen den nieuwen
rijksdag en de regeering gedurende de eerst
volgende vijf jaren. Voor een deel is deze
wijziging in de opinie over den loop van
zaken in de allernaaste toekomst, een gevolg
van de besliste nederlaag der vrijzinnigen en
voor een ander deel is de overwinning der
sociaal-democraten er de oorzaak van. De
publicatie van het aantal stemmen, allerwegen
in Germanie op de aanhangers van de soci
aal democratie uitgebracht, heeft een geduchte
agitatie gewekt: men heeft zich allerlei schrik
beelden gevormd van een meerderheid der
sociaal-democraten binnen een zeker tijds
verloop en zoo is de mogelijkheid ontstaan
op een aaneensluiting tusschen de „bour
geoisie" tegen het dreigende monster, dat men
sociaal democratie heet, en die mogelijkheid
trachten bladen van zeer uiteenloopende rich
ting werkelijkheid te doen worden, zoodat bij
de herstemmingen veler parool zou zijn voor
of tegen de socialisten, wat de regeering gewis
ten goede zou komen.
Op de houding der nieuwe afgevaardigden
tegenover de leger»et kan de overwinning
der sociaal-democraten van zeer gr-xoten in
vloed zijn: alles liever dan sociaal-democra
tisch, ziedaar wat de meening is, niet alleen
van de trouwe regeeringsnxannen, doch ook
van anderen minder gewillig ja en anxen
zeggend op alles wat de regeering gewenscht
of noodig heet. Zoo is dus het resultaat van
Donderdag ten gunste van 24 sociaal-demo
craten en 84, die in herstemming komen
voor de regeering niet zoo heel slecht te
minder, daar de verliezen der vrijzinnigen
enornx grooter zijn dan de aanwinst, waarop
de sociaal-democraten zich kunnen beroemen.
De conservatieven zullen eer in aantal zijn
toegenomen dan verminderd en de nationaal
liberalen eveneens. Tegenover die verblij
dende feiten voor de naaste toekomst staan
echter min heugelijke overwegingen, wat 't
verder bestaan van den rijksdag aangaat. De
anti semieten en de agrariërs hebben veld
gewonnen en die kunnen't der regeering zeer
lastig maken als 't handelsverdrag met Rus
land in behandeling komt, als moet gezocht
worden naar hulpmiddelen om in de uitgaven,
door de legerwet veroorzaakt, te voorzien enz.
Alles te zamen genomen, kan de regeeriug
van Duitschland voor 't oogenblik tevreden
zijn. al is er dan ook geen voldaanheid mo
gelijk, waar zoo velen, ook teu platten lande,
hun votum hebben uitgebracht ten gunste der
sociaal- democratie.
Het hoofd van 't Fransch gemeenebest is
weder aan de betere hand
Nu echter is weer de minister president
Dupuy ongesteld geworden. In zijne plaats
presideerde Zaterdag de grootzegelbewaarder
Guérin den ministerraad, waarin door minister
Develle werd medegedeeld, dat de petroleum-
overeenkomst met Rusland is geteekend, en
waarin voorts de secretaris voor koloniën, de
heer Delcassé. weer minder gunstige tijdingen
uit Siam ter tafel bracht.
De stam waarmede men reeds vroeger
moeilijkheden had, nam opnieuw eene vijan
dige houding aan. Voorts schijnt de Sia-
meesche mandarijn te Cammon zich aan snood
verraad te hebben schuldig gemaakt, door
een Fransch detachement van 14 man, dat
hem zoogenaamd tot vrijgeleide gegeven was,
te doen omsingelen en afmaken, waarbij de
mandarijn zelf den bevelvoerenden Franschen
officier doorstak.
Wegens een en ander is door den Fran
schen zaakgelastigde aanstonds eene audiëntie
bij den koning van Siam gevraagd, terwijl
tevens een admiraal Humann is gelast on
middellijk met zijn eskader van Saigon naar
Bangkok te stevenen.
Dat is dus weer voor Frankrijk een over
zeesche moeielijkheid te nxeer.
In Servie heeft, na de eedsaflegging des
koningshet geheele kabinet zijn ontslag
ingediend, omdat het „zijn taak als afgeloo-
pen beschouwde."
Z M. belastte echter den heer Dokitch op
nieuw met de samenstelling van een nieuw
ministerie, en deze verving toer. alleen den
minister van oorlog Frassanovitch door den
heer Grovitch.
Zaterdag heeft aan de Duitsche autoritei
ten de plechtige overgave plaats gehad van
de overblijfselen van 25 strijders, van wie
men zeker wist, dat het Duitschers waren, die
in den slag bij Gravelotte gesneuveld zijn.
Vrijdag waren de beenderen opgegraven,
om Zaterdag vervoerd te worden naar het
kerkhof van Amanvillers. Drie bataljons Fran
sch e troepen, in groot tenue, met omfloerste
trommen en vaandels, onder bevel van gene
raal Jarnont, begeleidden den stoet tot de
Duitsche grenzen. Daar wachtten eenige af-
deelingen onder bevel van generaal Von
Haseler, commandant van het 16 legercorps
en vele officieren te voet en te paard.Verder
een groote menigte toeschouwers.
In twee rijtuigen bevond zich de commissie,
belast met het overnemen van het gebeente
der dapperen. Nadat 'it geschied was, noo-
digde generaal Von Haseler generaal Jaraont
uit, het Duitsche grondgebied te betreden
en de eerewacht te inspecteeren, wat deze
deed, doch aan het verzoek de plechtigheid
op Duitsch grondgebied ten einde bij te
wonen, gaf hij geen gehoor.
Zaterdag is te Billancourt, in twee af
gelegen koepels, de vrouw gearresteerd van
een vroeger te Bar sur Seine aangehouden
anarchist en een Belgische anarchist, die zich
bezig hielden met het maken en uitgeven van
valsch geld. Alles wat daarvoor noodig is,
was voorhanden en is evenals tal van valsche
2 francs-stukken in beslag genomen.
De werkstaking der huurkoetsiers blijft
voortduren; ook de schoonmakers der rijtuigen
en de stal nechts hebben zich aangesloten. Ze
eischen een vast salaris, in plaats van het
gebruikelijk tcoienstelsel. Een commissie uit
de stakers heeft Zaterdag den gemeenteraad
verzocht, als scheidsrechter op te treden,
onder belofte om zich aan de uitspraak te
zullen onderwerpen.
Slechts 15 a 1800 rijtuigen waren beschik
baar, waarvan eigenaars van slechte rijtuigen
en afgeleefde dieren gebruik maakten, om
verschrikkelijk hooge sommen te eischen, ten
deele ten bate der stakers.
De voortdurende droogte heeft eene ont
zettende ophooping van vleesch op de Lon-
densche centrale markt ten gevolge, daar het
vee wegens gebrek aan voedsel geslacht moet
worden. Uit Harlingen en Rotterdam zijn er
in de laatste dagen honderden geslachte
schapen aangevoerd, die bijna alle wegens
bederf ongeschikt voor de cousumtie verklaard
moesten worden.
Volgens de officieele Labour Gazette
heeft de werkstaking te Huil aan de wel
vaart van Huil een geduchten knak gegeven.
Honderden dokwerkers, die vroeger geregeld
werk vonden, zijn nu gedeeltelijk bezig of
loopen geheel leeg. Jaren zal het waarschijn
lijk duren voor de stad de gevolgen van de
werkstaking te boven gekomen is.
De onderofficier Haag is te Wtlrzburg
wegens mishandeling van ondergeschikten
veroordeeld tot degredatie en vier maanden
gevangenisstraf.
Te Breslau heeft Zondagavond laat een
opxoer plaats gehad van een duizendtal
personen. Drieentwintig personen zijn gear-
