Nummer 76. Zondag 24 September 1893. 16e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Uit Amerika.
UITGEVER;
ANTOON TÏELEN
Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Belgie.
De Echo van het Zuiden,
Waalwijkscbc en Lu£straal\rlr Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,00.
franco per posl door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb"
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
't Nieuws omtrent den burgeroorlog in
Brazilië blijft bestaan uit twee soorten, even
onvertrouwbaar eigenlijk: 't nieuws, verspreid
door de regeeringdat alle berichten van
alarmeerendeu en ernstigen aard doodleuk
tegenspreekt en ze verwijst naar het gebied
der sprookjes en de mededeelingen van par
ticulieren aard, verspreid uit Montevideo
welke den toestand van Peixoto steeds ha
chelijker heeten, doch die ook al geen on
beperkt geloof verdienen, omdat zij aikomstig
zijn uit het hoofdkwartier der insurgenten. In
elk geval schijnen de kansen voor Peixoto
ten ongunste gekeerd en wint Mello steeds
terrein onder de ontevredenen.
Ook in de oude wereld doet zich niet zoo
heel veel vermeldenswaardigs voor: met de
werkstaking in Frankrijks mijngebied zoowel
als in Engelands kolendistricten gaat 't, kleine
incidenten uitgezonderd, alles vrij kalm en
de opwekking der Fransche leiders aan de
Belgische makkers heeft nog even weinig
kans plotseling algemeen ingang te vinden in
't Centrum, 't. bekken van Charleroi en Luik
en de Borinage, alles in 't begin dezer week:
mocht 't toch tot gedeeltelijke grève komen,
dan is 't een gedwongen fraaiigheid
De uitgebreide verslagen omtrent de»fails
et gestes" van de op Hongaarschen bodem
saamgekomen vorsten in verband met de
manoeuvres, alsmede de deskundige beschou
wingen over deze laatste, kunnen geen groote
Zooals onzen lezer? bekend is, maakt de
heer M. van Loon van de firma G. van
Loon, in leder en fournituren, alhier, eeue
reis door de Yereenigde Staten van Noord-
Amerika, met het plan ook Chicago en de
tentoonstelling te bezoeken.
Uit door hem geschrevene brieven deelen
wij hier een en ander mede, dat door velen
zeker met belangstelling zal gelezen worden.
In zijne eerste correspondentie aan boord van
de Mailboot New-York, geeft schijvereene schets
van het leven aan boord van eene der grootste
trans-Atlantische booten. Daar wij veronder
stellen dat de meesten wel eens of meermalen
over dit onderwerp zullen gelezen hebben, springen
wij dat over en beginnen op Vrijdag 25 A ugustus,
toen de loods aan boord was gekomen en men
hoopte Zaterdag om den middag te New-York
te zijn.
Vrijdag nacht (aldus schrijft de heer M. van
Loon) kwam er echter zulk een zware mist op,
dat de boot slechts zeer langzaam vooruitging
en wij den geheelen nacht geplaagd waren met
een onophoudelijk gebrom van de stoomfluit.
Dat was Zaterdag morgen nog niet beter zelfs
erger, zoodat kapiiein en loods eindelijk besloten
om een anker uit te laten, en daar lagen wij stil
van af ongeveer 10 uur tot 1 uur toe. Wij had
den nu zes dagen aan boord geweest en dagen
gehad, dat wij geen schip of niets zagen en toch
verveelden deze 3 uur meer, dan anders een ge
heelen dag. Wij wisten dat wij dicht bij land
moesten zijn, hoorden ook tweemaal een kanon
schot en zouden bij helder weder reeds meer en
meer het gewoel der New-Yorker kaai en haven
ondervinden; en nu, niets dan kijken en turen in
de mist, niet wetende en reeds de hoop opgevende
om dien avond te New-York te komen, want,
zulke mist kon wel blijven duren. Eindelijk, om
één uur, een koeltjewat meer wind en de
zon breekt door; wij zijn geredI Wij zien
twee, drie schepen rondom ons, en in de verte
achter ons uit bemerkt men met behulp van een
verkijker, de „Campania" de grootste bekende
boot 'ter wereld. Deze boot, groot 13.000 ton met
30.000 paardekracht, is van de Cunard Line, de
ergste en felste concurrent van de American Line,
waarvan de boot New-York is, waarmede ik van
Engeland vertrok en die 10,500 ton groot is, met
20,000 paardekracht. U kunt begrijpen, dat de
kapitein en vooral de loods en ook wij de pas
sagiers in het vuistje lachten en allen zich ver
kneukelden, dat wij de //Campania,'' die juist
terzelfder tijd van Engeland vertrokken was, vóór
waren Nu ging er een extra kluitje kolen het
vuur in, niet zoozeer om van den verloren tijd nog
belangstelling wekkenomdat het 't zelfde
spel is, dat zich jaar op jaar herhaalt, doch
een variatie als nu uit Güns tot ons komt
is van zóó groot gewicht, dat de Köln. Ztg.
er een plaatsje aan afstaat voor aan haar
nummer van Donderdagmorgen, gespatieerd
gedrukt nog welDaar staat dan ook zwart
op wit vermeld, dat de keizer, die eerst later
van Bismarck's ernstige ongesteldheid heeft
gehoord, zijn ex-kanselier van Güns uit te
legrafisch zijn deelneming heeft betuigd en
hem zelfs met het oog op het ongunstige
klimaat in Friedrichsruhe, logies heeft aan
geboden in een van zijn ('s keizers) kasteelen.
In een lang telegram heeft vorst Bismarck
den keizer zijn innigen dank betuigd, onder
vermelding diens aanbod niet te kunnen aan
nemen, daar professor Schweninger een ver
andering van 't gewone verblijf had ontraden.
De gelegenheid tot de meest gewaagde
veronderstellingen (tot Ven Caprivi's aftreding
en Bismarck's rehabilitatie incluis!) is nu
geopend
Mag men de berichten in Duitsche bladen
geloovendan verkeert men te Petersburg
reeds sinds lang in angst en beven over 't
verloop der feestelijkheden te Toulon in
spanning vraagt men zich zelf af of de Fran
sche regeering berekend zal zijn voor de zoo
moeielijke taakbetooming der hartstochten
in 't belang van den algemeenen politieken
toestand en ter eerbiediging van 's czaren
wil met betrekking tot de handhaving des
vredes. Nu is een dergelijke verontrusting
zeer wel mogelijk want nu reeds zijn de
iets in te halen, maar meer om de „Campania'
vóór te blijven, want het verschil was zoo gering
ten slotte, dat enkele passagiers nog eene wed
denschap aangingen, wie het eerst te New-York
zou zijn,-ten minste aan lmt quarantaine station,
waar de gezondheids doctor aan boord komt, wat
altijd circa een uur oponthoud geeft en daar er
maar één doctor hiervoor is en dus bij bijna
gelijktijdige aankomst van twee booten, de eene
een uur voor niets moet wachten, kwam het er
op aan, om daar eerst te zijn. Wij kwamen dan
ook r.o. '1 aan, en iets later lag de //Campania"
vlak achter ons en hadden wij het volle gezicht
op boot en passagiers. De haven var. New-York
en het omliggende land biedt een prachtig ge
zicht aan, vooral het standbeeld der Vrijheid aan
den ingang der haven is indrukwekkend; doch hier
over wil ik nu liever niet uitweiden.
Het was met dat al circa 4 uur geworden en
van af 1 uur, toen de zon doorkwam, drukkend
heet. Wij landden aan kaailoods No. 43, waar
honderden en honderden menschen de boot op
wachtten. Hier komt de douane haar werk ver
richten; ik had niets dan mijne sigaren, waarvan
ik, omdat het kleine waren, circa 60 stuks vrij
had; van 200 stuks moest ik betalen. Ge kunt
niet raden wat ik voor die 200 stuks moest leg
gen. Eerst 2Vs dollar van de 100, dat was 5 dollar
om dat het maar kleine waren en dan nog circa
50% van de waarde, dat was nog eens 3 dollar
dus f 20.as je blieftIk stond verbluft en
vroeg of het geen abuis was neen Had ik
nu de plooibaarheid der douane beambten alhier
maar voldoende gekend, dan had ik wellicht met
een paar dollar vrij gekomen. Ik dacht met één
man te doen te hebben, die de bagage nakeek,
maar no. 2 schreef de boel op en die had ik over
liet hoofd gezien. No. 1 vroeg om een kistje open
te maken; dat beteekent: laat mij eens een sigaar
keuren. Ik gaf er hem een handvol of liever hij
nam ze; een sigaar geven, dat mag niet, dat is
omkooperijnemen is niet verboden. Ik had geen
erg in no. 2, anders had ik hem het kistje na
tuurlijk ook onder den neus geduwd. „Dat zal
circa drie dollar zijn' zei no 1; maar no 2 schreef
op en hij schreef raak ook. Enfin, met betalen
was ik er af.
Het was snikheet en ik reed met drie Hollan
ders in de omnibus raar het hótel, waar wij sa
men zouden logeeren; de afstand was hoogstens
10 minuten. Hiervoor moesten wij ieder een
dollar of een rijksdaalder betalen. Dit .is na
tuurlijk afzetterij eerste klas, dacht ik, maar mijn
reclameeren hielp niets, dat is tarief! Ik ben er
nu natuurlijk beter achter. Te Albany gaf ik
mijn bagage aan een soort van Gend en Loosen
reed voor 5 cent met den electrischen tram naar
het hótel.
Te New-York logeerde ik in Broadway Central
Hótel, 800 kamers voor circa 1000 gasten. Ik
behoef niet te zeggen dat het een kolossaal lichaam
isge vindt er van alles. Er is een telegraaf
bureau, verkoop van spoorkaartjeskranten en
uitingen des waanzins veledoch om die
stemming nu te heeten van zoo ernstigen
aard, dat 't zelfs niet onmogelijk is dat er
van 't geheele bezoek der Russen aan Toulon
niets komt, tenzij men in Frankrijk ten spoe
digste mocht inbinden dat is waarlijk al te
dwaas; om tot een dergelijk resultaat te komen
moet men den bril der waarschijnlijkheid en
der mogelijkheid hebben verwisseld tegen
dien der wenschelijkheid. 't Schijnen evenwel
niet alleen Duitschers te zijn, die zich zoozeer
door hun eigen gevoelens en verlangens laten
meesleepen, ook Franschen verstaan die kunst
uitstekend. Zoo heeft men nu reeds drie
lezingen over 't bezoek van Engeland's eska
der aan Italiaansche havens: een spreekt van
de hooge beteekenis ervan en van Engelands
bedoeling om zijn aansluiting bij de triple-
alliantie duidelijk te manifeesteren (een com
plotje tegen de feestelijkheden te Toulon
gesmeed door de kabinetten van Berlijn
Rome, Weenen en Londen!); een ander ge
waagt daarentegen van de verbazing, te Lon
den gewekt door de beteekenis, welke men
in Italië aan 't bezoek geeft, terwijl 't eigen
lijk toch niets te beduiden heeften een
derde, in deze bovengenoemde Duitsche ge
waagde onderstelling evenarend de moge
lijkheid van de heele geschiedenis ernstig in
twijfel trekt, 't waarschijnlijk noemend dat de
visite zal achterwege blijven met 't oog op
de cholera.
Zoo is er, bij gebrek aan politieke gebeur
tenissen van ernstigen aard, dus geen gebrek
aan sensationeele nieuwsberichten, er is zelfs
te keus en keur
theaterkaartjesdokter en barbier, een bureau
waar ge uwe brieven en circulaires laat schrijven
of liever drukken, terwijl ge zelf uw sigaar rookt
en uw brieven dicteert; dan 3 telegraaftoestellen
in rechtstreeksche verbinding met de beurs te New-
York voor effecten, New-ürléans voor katoen en
Chicago voor graan en spek. Zoodra de beurzen
beginnen telegrafeert men de openingsprijzen
die onmiddellijk afgeroepen en op een groot zwart
bord genoteerd worden. Dat telegrafeeren blijft
dur^n, totdat de beurzen gesloten worden, zoodat
b.v. van soorten, waarin veel handel is, 15 a 20
prijzen onder elkander opvolgend genoteerd wor
den. Het Hótel is dus als het ware een publiek
gebouw; veel lui uit New-York, die er niet lo
geeren komen bij de beurstelegraaf staan ol
zitten, en zijn de prijzen van katoen of spek of
graan of effecten naar hun zin, dan zit er vlak
neven het bord iemand, die hunne orders wat
gaarne onmiddellijk daar aanneemt en overseint
naar de beurs te New-Orleans, Chicago of New-
York zelf, om een oogenblik later zooveel dollar
gewonnen of verloren te hebben.
Ik logeerde op No. 609, zesde verdieping de
prijzen zijn voor al de verdiepingen dezelfde
omdat de kamers alle eender zijn en men geen
trappen heeft te klimmen; alles gaat per lift op
en af.
New-Yrork is een famense plaats, die nog steeds
wonderlijk vlug grooter en grooter wordt. Hoe
die reuzengebouwen alle bezet worden is mij een
raadsel. Het zijn vooral de Banken, Levensver
zekeringen en Kranten, die zoo groot bouwen; 8
tot 12 verdiepingen, sommige geheel in witmar
mer, de rest geheel in hardsteen; dat is voortaan
de orde van den dag. De benedenverdieping en
de eerste étage worden door de firma, wier ge
bouw het is, zelf bewoond; de overige gedeelten
worden aan alle mogelijke en onmogelijke maat
schappijen en firma's verhuurd.
Broadway de hartader en het drukste gedeelte
van New-York is ruim vijf kwartier lang. De
kabeltrams rijden hierlangs den geheelen aag de
een na den ander en 's nachts om het half uur.
Ik heb er betrekkelijk nog weinig gezien maar
ben er nu spoorwijs, zoodat mijn plan is om in
het terugkomen de merkwaardigheden meer te
bezichtigen.
Zaterdag ochtend 2 September vertrok ik per
boot om 8,40 naar Albany en arriveerde daar om
6 uur namiddags. Deze tocht op de Hudsonrivier
is zeer merkwaardig en is in het groot, wat de
Rhijn tusschen Keulen en Mainz in het klein is.
Men mist natuurlijk de ruines en oude kasteelen
van den Rhijn, maar daarvoor treden de zomer
paleizen der rijke Amerikanen in de plaats. Ik
zeg dat de Hudson groot is tegenover den Rhijn;
geen wonder, want een gedeelte is b. v. een uur
breed, en gelijkt beter op een meer dan op eene
rivier. Eene zijde aan de benedenrivier is ter
lengte van drie uur geheel gelegen aan loodrechte
bazaltrotsen, „palissaden" genaaid, van 300 tot
500 voet hoog, juist alsof men reusachtige dwars-
Een afbeelding met de beschrijving van
het bereikbare luchtkasteel, dat een der
wonderen van de wereldtentoonstelling te
Antwerpen, in 1894, zal wezen, is ons toe
gezonden.
Het is eigenlijk een vereeniging van ver
scheidene ballons captifs of luchtpontons, met
een gezamenlijken inhoud van 74,079 kub.
meter gas, waardoor het luchtkasteel zwevende
wordt gehouden. De gaskracht is voldoende
voor 59,262 kilogr. en de zwaarte van het
kasteel is met 150 personen, die 't bevatten
kan, 35,629 kilogr. zwaar. Er is dus geen
gevaar dat het gebouw zal vallen. Het kasteel
bestaat uit buizen van staal en riet, met
wanden van Chineesche zijde en toils métal-
lique. Het zal op eene hoogte zweven van
tusschen 200 en 500 meter, naar gelang van
den wind. Stevige kabels houden het met
den grond verbonden, zoodat het vast blijft,
bij krachligen wind en al mochten ook de
ballons schommelen.
In ascenseurs torentjes of kiosken die
15 personen kunnen bevatten worden de
bezoekers naar boven geheschen of neerge
laten.
's Avonds zal het luchtkasteel electrisch
verlicht worden. Het lichte gebouw, hoog in
de lucht, zal dan een eigenaardig schouwspel
opleveren.
Onder de voordeelen van zulk een lucht-
gebouw wordt genoemd, dat daar, beter dan
leggers van het spoor rechtop neven elkander
heeft geplaatst. Verderop ziet men het Adiron
dack gebergle, en meer naar het bovengedeelte
der rivier bij Albany passeert men onophoudelijk
groote ijshuizen of pakhuizen zonder deur of
venster, waarin door smalle openingen 's winters
groote ijsblokken op hun smalle kant worden
opgestapeld; die openingen, niet breeder dan twee
voet, loopen van onder tot boven rechtdoor en
worden dan met plankjes dichtgemaakt, totdat
men in den zomer liet ijs noodig heeft; dan ver
wijdert men de plankjes van eene afdeeling, die
dan achtereen geledigd wordt.
De gezichten langs de oevers op het begroeide
en heuvelachtige land zijn allerschoonst, maar
komen eerst goed tot hun rechtals men een
verrekijker gebruikt, omdat de afstanden hier en
daar te groot zijn. Aan beide zijden loont een
spoorweg, dwars door de verschillende dorpen
en steden, die aan de rivier gelegen zijn, zonder
eenige de minste afrastering; alleen belt de trein
bij aankomst in de verschillende plaatsen door
een groote bel, die boven op de locomotief neven
de ketel staat. Alle vrachtwagons hebben acht
raderen en zijn dan ook veel grooter.
Onze boot op de rivier is een model Amerikaan;
een groote raderboot, ingericht voor 2000 passa
giers; geen vrachtgoederen; alles is hoog in de
lucht, verschillende dekken boven elkaar.
's Morgens van 10li1/» uur en 'smiddags van
half vier tot 6 uur speelt een muziekkorps.
Een volgende keer over Albany, eene oude
Hollandsche stad.
Naar aanleiding van het bezoek van den
lieer Van Loon, schrijft de //Shoe and Lea
ther lte*Jorter// het volgende
HET SCHOENMAKEN IN HOLLAND.
Den 26 Augustus arriveerde te New-York per
stoomschip New-York, van Southampton, de heer
Mathieu van Loonvan de firma G. van Loon,
looier te Waalwijk.
Hij wil Boston, Philadelphia, Chicago en andere
plaatsen bezoeken. Zijne firma doet belangrijke
zaken in Amerikaansch leder.
Waalwijk is het middelpunt der schoenenin
dustrie in Holland. Daar en in de onmiddellijke
omgeving worden bij de 10000 man gebezigd voor
handwerk, hoofdzakelijk aan huis. De mannen
worden gehuurd bij het jaar. De werklieden
halen het materiaal bij den baas en bewerken het
aan huis. Een werkman maakt gemiddeld van
7 tot 10 paar per week. Voor fijne mansschoenen
wordt aan werkloon betaald 11.a 1.20, onge
veer 40 a 44 Amer. centen; voor fijne dameslaar
zen f0.80 a 0.95, of 32 a 38 Amer. centen.
Gedurende zijn verblijf alhier denkt de heer
Van Loon leder te kocpen en de tentoonstelling
te Chicago te bezoeken.
