Nummer 37.
Donderdag 10 Mei 1894.
17e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
DE
UITGEVER'
ANTOON TIELEN,
Industriëelen
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
WaalwijMe en Laigstraitscke Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan Jden Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 17 regel» f 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naarplaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
A.dolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
De kamer van koophandel en fabrieken, te
Waalwijk, houdt zich onledig met het opma
ken van het verslag over 1893.
Heeren industriëelen worden verzocht hunne
opgaven voor het verslag zoo spoedig mo
gelijk aan den voorzitter in te zenden.
De kamer van koophandel en fabrieken
voornoemd.
Waalwijk, 27 April 1894.
Singer's naaimachines.
De Singer-Maatschappij te New-York, de
bekende groote naaimachine-fabriek heeft
in de laatste weken eene belangrijke collectie
▼an op hare machines geborduurde voorwer
pen in het museum voor kunst en nijverheid
te Hamburg tentoongesteld, om aan te toonen,
hoever geoefende en eenigszins begaafde
borduursters het reeds nu in de kunst, om
borduurwerk op naaimachines te verrichten
hebben gebracht, alhoewel men tot voor korten
tijd nog algemeen van gevoelen was, dat
naaimachines zich tot het verrichten van
borduurwerk niet zouden leenen.
De Hamburgsche bladen zijn vol van lof
over die tentoonstelling en roemen om strijd
de pracht der geëxposeerde voorwerpen. Het
Hamb. Fremdenblatt spreekt van op de naai
machine vervaardigde „Fin-de-Siècle-schi'ide-
rijen", terwijl de Hamb. Correspondent schrijft:
„De door den agent van Singer tentoon
gestelde borduurwerkenop Singer's naai
machines vervaardigd, oefenen, zooals trou
wens te verwachten was eene zóó groote
aantrekkingskracht uitdat de beschikbare
ruimte vaak bijna niet voldoende is. En
niet slechts dames, zooals men had mogen
verwachten maar ook heeren leggen eene
levendige belangstelling aan den dag voor
de tentoongestelde voorwerpen, die in hunne
eigenaardige schoonheid elkeen, die een open
oog heeft voor kunst, aangenaam aandoen.
De catalogus, die aan eiken bezoeker gratis
wordt uitgereikt, omvat, in zijne 205 nummers,
Naar het Fransch door W. v. R.
Overgenomen uit de Meierijsche Courant
81
„Het zal keurig smaken, liefste," antwoordde
Lucien, „en ik zal u onmiddellijk een bewijs daar
van leveren.*
„Het is waar, ik kom wel wat laat, maar dat
is mijne schuld nietIk kou niet vroeger hier
zijn.»
„En waarom niet? Zondags hebt gij tocli niets
te doen
„Gelooft gij dat? Ik was van morgen voor dag
en dauw op."
„Voor dag en dauw!" herhaalde 't meisje ver
wonderd. „Maar wat is er dan toch te doen
Lucien legde haar alles uit, en dat stelde het
meisje min of meer tevreden.
„Óp Zondag I" hernam zij echter. „Dat is geen
werkdag vriend; dat is een dag van rust."
„Het kon niet anders, liefste, ik moest wel. De
zaak leed geen uitstel.»
„Dan is u alles vergeven,» zeide het meisje,
zoo het bewijs leverend, dat ook andere kringen in
de groote wereldstad het Godsgebod der Zondags
heiliging niet zeer hoog in eere houden. „Kom,
laat ons aan tafel gaan Ik heb vreeselijken
honger.»
„Dineert mama Lison niet mede?'vroeg Lucien,
aan het koket gedekte tafeltje plaatsnemend.
„Neen vriend. De arme mama Lison heeft geen
oogenblik vrij. Madame Libret, hare meesteres, is
zeer ziek en mama offert hare nachten op om
bij haar te waken. En toch brengt zij nog twee
maal per dag het brood bij de klantenNau
welijks zie ik haar.»
„Gij houdt zooveel van die brave vrouw, niet
waar Lucia
„Ja vriend, zeer veel.»
„En gij hebt gelijk. Ik gevoel ook eene bij
zondere sympathie voor haar, en weet zeker dat
zij deze verdient."
naaldwerk van het meest uiteenloopende
genre. De borduurkunst heeft zich niet ten
taak gesteld, door haar schilderachtig draden-
spel het penseel van den schilder te vervangen;
de tentoongestelde serie van geborduurde
schilderstukken (hetzij voorstellingen, ontleend
aan het zeewezen, of wel landschappen, gen
restukjes en figuren) heeft slechts ten doel
te toonen, tot welk een graad van volmaakt
heid in de fijne en losse schakeering en het
leggen der steken eene geoefende en kunst
minnende hand in staat is, het met behulp
der Singer-naaimachine te brengen. En er is
hierbij hoegenaamd geen sprake van gecom
pliceerde apparatenof van eene speciale
borduursteek-machine totaal dezelfde
origineele-Singer-familie-naaimachine die al
het huishoudelijke naaiwerk verrichtwordt
ook bij het borduren gebruikt. Het spreekt
van zelf, dat het aldus vervaardigde borduur
werk buitengewoon gelijk van steek en zuiver
van teekening is. De naald gaat gewillig
den weg, die haar door den loop de machine
wordt voorgeschreven; aan de hand, die haar
geleidt, volgt zij de lijnen der teekening, en
maakt steek aan steek juist daar, waar zij
werd gesteld. Afwijken van den te volgen
weg behoort, mits eene geoefende hand het
werk bestuurt, tot de onmogelijkheden. Gerust
kan zich dan ook het werk der machine
meten met het beste en sierlijkste op elk
gebied der handborduurwerkenzoowel wat
betreft gelijkheid van steek als bevalligheid
der vormen.
De machine levert het werk steeds af zin
delijk zonder kreukels en vouwen iets,
wat bij hand borduurwerk nu juist niet altijd
het geval is. De machine zelve echter moet
dan ook zijn zooals de origineele Singer-
machine inderdaad is n.l. minitieus zuiver
en nauwkeurig van afwerking. Dat zij van
alle in den handel gebrachte naaimachines
de hoogste trap van volmaaktheid heeft be
reikt daarvoor levert deze tentoonstelling
opnieuw het doorslaande bewijs. De geëx
poseerde handwerken, dienende tot verfraaiing
van huis zoowel als kleeding, zooals voor-
„Zoodra wij getrouwd zijn Lucien, nemen wij
haar bij ohs, zooals we reeds gezegd hebben en
zullen haar een aangenamen ouden dag ver
schaffen.-"
„Dat zal spoedig zijn, liefste, zoo God wilO,
ik begin er vurig naar te haken, dien dag van
vreugde te zien aanbreken
En Lucien wilde opnieuw zijne verloofde om
helzen.
Doch het meisje stiet hem zacht, zonder ge
maaktheid, maar vastberaden terug.
„01 Oriep zij lachend uit. „Wij zijn nog niet
getrouwd I
„Lucia
„Kom, kom Wees nu eens ernstig I Wij zijn hier
om te ontbijtenHoe vindt gij deze coteletjes?"
„Uitstekend
„Een beetje te sterk gebraden.»
„Ik merk er niets van.»
„Zijt gij nog altijd even goed tevreden over uwe
betrekking bij mijnheer Harmant?"
Lucien fronste de wenkbrauwen.
„Ja,» antwoordde hij nochtans. „Mijn patroon
betuigt mij het vleiendst vertrouwen, en daarom
trent heb ik u iets mede te declen, dat u minder
aangenaam zal zijn.»
„Wat dan?" vroeg Lucia levendig. „Is 'tslecht
nieuw
„Slecht en goed tegelijk, naar gelang men het
opneemt. Wij zullen elkander in twee Zondagen
niet zien.»
De oogen van het meisje stonden vol tranen.
„In twee Zondagen,» herhaalde zij. „En waarom?»
„Ik moet voor veertien dagen a drie weken op
reis. Mijnheer Harmant zendt mij naar Bellegarde,
om hem daar te vervangen bij net plaatsen van
groote machines.»
„Dan is het in ons eigen belang
„Ja, liefste, zeer in ons eigen belang.»
„Ir. Gods naam dan, zoo het ons huwelijk
verhaasten kanGij zult dikwijls schrijven,
niet waar
„Alle dagen, dat beloof ik uTreur dus niet
over mijn vertrek. Drie weken zijn spoedig voor
bij. Wanneer ik terugkom, zal de vreugde van
het wederzien ons de droevige uren der scheiding
doen vergeten. En dan, ik herhaal het u, deze
reis is zeer voordeelig voor ons. Ik ontvang eene
aanzienlijke schadeloosstelling. Zoo gij eens wist
hoezeer ik er naar verlang mij met mijn kapi-
hangsels, antimacassars, canapé kussens, sjer
pen, japonstoffen enz. mogen werkelijk bui
tengewoon geslaagd heeten. Vele er van
kunnen met recht aanspraak maken op den
naam vau „kunstwerken in den volsten zin
des woords" en zij die zulke kunstwerken
wrochten, mogen zich zeer zeker verheugen
in het bezit van buitengewonen kunstzin en
in een goeden smaak voor teekeniug en
nuance.
Hoe lief en natuurlijk is bijv. de indruk
dier kunstvolle bloemborduursels op licht
zijden gaas, hoe fraai en elegant die Byzan-
tijnsche koordborduursels met open werk
waarvan men zich uit een technisch oogpunt
haast niet kan voorstellen, dat het mogelijk
is, ze op de doodeenvoudige naaimachine te
vervaardigen hoe rijk en degelijk die naar
de natuur vervaardigde blad- en bloemver-
sieringen en die kostbare arabesken S
Men vindt er lampekappenphotografie-
standers, lezenaars, mandjes, byouterie kastjes,
werktaschjes, reuk- en speldenkusseus, courant
mappen sluimerrollen allerhande spreien,
groot en kleinhet een al fraaier dan het
ander en al deze handwerken munten
buitendien nog daardoor uit, dat het patroon
aan weerszijden precies gelijk is.
Om zulk volmaakt werk te leveren is na
tuurlijk ietwat meer oefening noodigeen
onderricht echter van enkele uren, dat gratis
wordt verstrekt aan elk, die zich eene Singer-
machine aanschaftis toereikendom de
theorie dezer nieuwe kunst aan te leeren.
Een geheel nieuw veld van interessante
bezighedenrijk aan afwisseling, stelt zich
derhalve voor onze dames open, zoowel voor
de huishouding als ten dienste der industrie.
Vooral met, het oog op laatstgenoemde branche
dient men er wel op te letten, dat de machine,
als de borduurster maar eerst de vereischte
bekwaamheid bezit, viermaal zoo snel werkt
dan de hand.
De graad van volmaaktheiddien zij in
het borduren op de Singermachine bereikt,
hangt natuurlijk geheel af van de dosis goeden
smaak en tact in 't nuanceeren, waarover zij
taal te kunnen vestigen
„Waartoe deze haast? Gij zijt bij uw patroon
toch zeer tevreden
„Ja, maar toch is er iets, dat mij niet bevalt,
iets, dat ik n later wel zal mededeelen.»
„Waarom nu niet
„Later I» herhaalde Lucien Labroue.
„Wel," hernam Lucia, „indien alles u niet even
goed bevalt bij den heer Paul Harmant, tracht
dan zoo spoedig mogelijk de noodige middelen
te vinden om de fabriek uws vaders weder op
te bouwenNu uw naam gunstig bekend wordt,
zal het u niet moeilijk zijn een vennoot te vinden.»
„Daaraan zal ik denken, zoodra ik van mijne
reis terugkeerLaat ons thans over iets anders
spreken. Het spijt mij zeer, dat gij gedurende
mijne afwezigheid mama Lison niet aan uwe zijde
hebt. Die brave vrouw zou een uitstekende waak
ster over u zijn.»
„Gisteren was hare meesteres, naar het schijnt
eenigszins beter. Zoodra die beterschap toeneemt,
zal mama Lison weder tot hare vroegere ge
woonten terugkeeren en een goed gedeelte van
den dag in mijn gezelschap doorbrengen. Mij zou
dat ook zeer aangenaam zijn, want ik heb tegen
woordig zeer veel te doen. Was zij maar in staat
voor mijne keuken te zorgen en de noodige
boodschappen te doen, dan kon ik aan mijn werk
blijvenSpoedig zal zij hierkomen, doch slechts
voor een oogenblik, om mij goeden dag te
wenschen.'
Drieëntwintigste Hoofdstuk.
Wij zullen de beide verloofden hun maal laten
eindigen, hen over de blijde toekomst laten on
derhandelen, en intusschen gaan wij Ovidius
weer opzoeken, dien wij het oude huis hebben
zien naderen om te vernemen, waar Lucien zijn
zijn bezoek bracht.
Dit was zoo gemakkelijk niet; daartoe toch be
hoorde een vast plan opgesteld te worden.
De portierster kon hij niet ondervragen. Daar
aan viel zelfs niet te denken. Zoo zou hij toch
de aandacht op zich vestigen en zich verdacht
maken. Doch hij hoopte, dat de verliefden in den
namiddag te zamen het huis zouden verlaten, en
kende hij eenmaal de trekken van het meisje,
dan zou het hem niet moeilijk vallen nader te
worden ingelicht*
beschiktvanaf het eerste oogenblik echter
zal zij in staat zijn bruikbaar en proper werk
te leveren ietswaarvoor zij allicht eene
jarenlange oefening in het borduren inet de
hand zoude noodig hebben.
Hoeveel belangstelling deze expositie in
vakkringen gevonden heeft, blijkt uit het feit,
dat de directeur van het „Gewerbe-museura"
te Dusseldorf, de heer Frauberger, naar Ham
burg gereisd is uitsluitend ora haar te zien
en gedaan te krijgen dat de geheele collectie
naar Dusseldorf komt om thans aldaar in
het museum te worden tentoongesteld.
Bij gebrek aan een rijken schat belangrijke
gebeurtenissen op politiek gebied, gelegenheid
schenkend tot breedvoerige beschouwingen
en weloverwogen voorspellingen, zijn 't de
redevoeringen van de leidende staatslieden,
welke in de behoefte aan politiek nieuws
moeten voorzien. De laatste helft der vorige
week is geheel gewijd aan de betoogen van
een Crispi (den premier van Italië) een Blanc
(minister van buitenlandsche zaken), een Ro-
sebery (minister president van Groot Brittannie
en Ierland)en een Chamberlain (leider der
liberale unionisten van Engeland).
Baron Blanc is in zijn beweringen en uit
leggingen in Italie's kamer, opgevolgd door
den premier Crispi en 't geen deze zeide
was eigenlijk veel belangrijker of eigenlijk
minder bekend dan 't geen de titularis van
buitenlandsche zaken had gezegd. Crispi
zeide, dat hij de aanvallen van de radicale
oppositie niet onbeantwoord kon latente
duidelijk heeft men gezegd, dat zijn rede
voering, te Palermo in 1892 uitgesproken,
gericht was tegen de triple-alliantie en dat
zijn betoog van 21 April 1.1. in de kamer er
een nadere bevestiging van was. Deze mee
ning weerlegde de premier evenals verschil
lende onjuiste voorstellingen omtrent Italie's
politiek in 't Oosten en ten aanzien van de
kansen op oorlog zeide hij, dat Italië door
Reeds geruimen tijd wandelde Ovidius op en
neder over de kade, stak dan weer de straat over
en stond stil voor een grooten messenwinkel, die
met zijne nette etalage zeer de aandacht des mans
scheen te trekken. Dan weer staarde hij naar
boven om te zien of de verliefden niet aan het
venster verschenen.
Men ziet, dat Ovidius zijne laak zeer nauwgezet
opnam.
Eensklaps stiet de bespieder een doffen vreug
dekreet uit.
Waarop hij gerekend had gebeurde thans.
Een venster werd geopend op de hoogste ver
dieping. Eerst verscheen Lucien Labroue en toen
de jeugdige Lucia.
Niettegenstaande den afstand onderscheidde
Ovidius zeer goed de trekken van het meisje.
„Hol Hol" sprak hij, „de kerel heeft nog zoo
een slechten smaak nietWat eene lieve kleine!
Thans heb ik hare photographie in het hoofd. Ik
zal ze niet meer verliezen.»
Lucia hield een witten zakdoek in de hand en
spreidde dien op de leuning uit, waarmede het
venster aan de buitenzijde voorzien was. alvorens
zij ei met de ellebogen op rustte. Lucien volgde
haar voorbeeld en met de blikken op den verren
horizont praatten de verloofden vroolijk en
lachten dikwijls dat zij schaterden.
Eensklaps hief Lucia, die eenig gerucht waar
nam, de armen omhoog; de zakaoek viel naar
beneden en kwam voor Ovidius' voeten terecht.
Deze raapte hem haastig op.
Van boven wist het meisje door duidelijke tee
kenen te beduiden, dat het haar zakdoek was en
Ovidius deed haar op dezelfde wijze door gebaren
verstaan, dat hij het voorwerp bij de portierster
zou afgeven.
De verloofden verlieten het venster.
Ovidius, hoogst te\ reden over hetgeen er ge
beurd was, waardoor hem zijne taak zeer werd
vergemakkelijkt, was reeds op het binnenplein.
Juist op dat oogenblik hield voor het huis eene
victoria stil, en Mary Harmant stapte uit.
Op hare beurt verdween zij onder de groote
poort.
Zoodra de portierster ontwaarde, dat Ovidius
Soliveauals een metselaar gekleedtot haar
naderde, was zij opgestaan.
„Wat wensckt gij vroeg de vrouw.
„Madame antwoordde hij„hier is een zak