Nummer 91.
Donderdag 14 November 1895.
18eJaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
LIEFDE OVERWINT.
ANTOON TIELEN
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Frankrijk.
UITGEVER'
Waalwijk.
De Echo van het Zuiden,
Wailwpscie ra Lugstraitsehe Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,35.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco e zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steineé, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
't Is niet meer de Armenische quaestie, die
ons interesseert en evenmin de Macedonische
't is het Oostersche vraagstuk, dat alle
belangstelling verkrijgt en men wendt zijn
oogen niet meer uitsluitend naar de schoone
stad met z»ijri minarets aan den Bosporus,
doch even belangstellend neemt men kennis
van wat er geschiedt, van wat er gesproken
en geschreven wordt te Londen en te Parijs,
te Berlijn en te Petersburg, te Weenen en
te Rome.
Langzaam aan is zij ontwaakt de belang
stelling voor de gezondheid van den Zieken
Man, waarom men zich sinds jaren niet be
kommerde de goede sultan Abdul Hamid
leed aan een sleepende ziekte, waarmee hij
echter nog jaren zou kunnen voortsukkelen
aldus meende men. En daar opeens hoort
men, dat 't zoo slecht met den zieke staat,
dat er zelfs onmiddellijk gevaar is Londen
fungeerde als informatiebureau en liet 't
heusch aan sensatie-nieuws niet ontbreken
John Buil kon zijn vreugde over het verloop
der zaken in 't Oosten heel moeielijk ver-
bergen.
Zoü 't met de heerschappij van den Islam
in Europa op een eind loopen Wel is 't
ernstig, verontrustend gesteld in 't Oosten,
doch hopeloos is 't toch nog niet; Engeland s
gevaarlijk provocatiesysteem ten spijtDat
Engelands invloed op den sultan minder groot
is dan men te Londen wel zou wenschen,
valt afteleiden uit de verleening van een
hooge orde aan Bahri pacha, den exgouver-
neur van Van, die op aandrang van den
Britschen gezant Phillip Currie ontzet is we
gens zijn houding tegenover de Armeniërs,
„voor de goede diensten door hem den lande
bewezen," zegt liet Staatsblad van Turkije.
Zaterdag heeft lord Salisbury, Engeland's"
nrem'r,T linister van binnenlandsche zaken,
aau banket ler eere van den nieuwen
lord mayor van Londen, gesproken over den
politieken toestand. Lord Salisburry achtte
het nog onzeker, of de sultan werkelijk bereid
is de hervormingen, welke hij heeft toegestaau,
ten uitvoer te brengen. Daarentegen zeide
de minister is 't een gewichtig feit, het
welk wel de aandacht verdientdat alle
mogendheden samenwerken en evenzeer naar
de handhaving van den Europeeschen vrede
streven. Mocht de Turksche regeering in ge
breke blijven, de hervormingen in Armenie
in te voeren, dan zou daarvan het eenige
gevolg zijn, dat het Turksche rijk in duigen
valt. Evenwel verklaarde lord Salisbury te
mogen aannemendat alle mogendheden
overtuigd zijn van de noodzakelijkheid om
het Turksche rijk in stand te houden, ten
einde een conflict te vermijden, dat voor
geheel Europa noodlottige gevolgen zou kun
nen hebben.
Dat klinkt eigenlijk niet heel verontrustend
doch tot die matiging in zijn uitlatingen was
de premier verplicht met het oog op de vele
Mahomedaansche onderdanen van Her gra
cious Majesty 's ministers daden zijn heel
wat minder gematigd, daaruit spreekt heel
wat anders dan uit de houding van Rusland
en Frankrijk, welke beide rijken met Groot-
Brittannie voor 't uiterlijk toch gemeene zaak
hebben gemaakt. Engeland dient de goede
zaak des vredes niet door zijn handige ex
ploitatie van den staat van zaken in 't Oosten,
door de knappe mise en scène van moord,
brand en doodslag, door de geruchten van
samenzwering en verbanning, alles overgoten
met stroomen bloed. Te Parijs en te Peters
burg behoeft Engeland niet te vragen om
steun en hulp voor dit gevaarlijke spel van
zelfzucht en te Weenen evenmin. Dnitschland
geeft even weinig hoop, doch Italië, tuk op
avonturen, heeft wel zin met John Bull arm
in arm zijn geluk te gaan beproeven van
ofAcieuse zijde te Rome wordt Italië bereid
geheeten „met zijn vloot te zamen met En
geland de belangen van den vrede van Europa
te dienen."
Dat is heel mooi gezegd doch Engeland
en Italië zullen niet alleen zijn: juist Zaterdag
is in den Franschen ministeraad besloten een
13
Ja de dokters hebben het in haar lijk ge
vonden, dat is zoo, gaf de griffier toe.
En daar ze het zelf niet heeft ingenomen,
moet een ander het haar hebben toegediend.
Daar heeft u gelijk in, maar daarom behoeft
mejuffrouw Zier het niet gedaan te hebben.
Wel verduiveld Wie moet het dan gedaan
hebben Lees de verhooren maar eens na.
Ik geloof, dat wij den rechten man niet
vinden zullen, antwoordde de griffier peinzend,
en dat is juist het ergste voor het arme meisje,
want als de rechtzaak tegen haar geschorst wordt
wegens ontoereikende bewijzen, dan blijft haar
toch iets daarvan aankleven, en ten slotte komt
er niets van haar huwelijk met den joDgen heer
Rechling.
Grunert, voor deze zaak zal ik een anderen
griffier moeten nemen, gij zijt partijdig, dreigde
de rechter lachend. Maar ge hebt gelijk, ik vrees,
dat het geval niet opgehelderd zal worden, en
met zulke zaken legt de rechter van instructie
weinig eer in. Kom laten wij naar huis gaan,
om te eten, zeide hij en stond op om heen te
gaan. De griffier wilde zijn voorbeeld volgen,
doch beiden zouden heden niet zoo spoedig aan
hun middagmaal zitten. De deur ging open en
zichtbaar opgewonden trad de commissaris van
politie binnen,
Mijnheer, zooeven heb ik een gewichtige
vondst gedaan, riep hij nog buiten adem.
Is die zoo gewichtig, dat ik niet eerst kan
gaan eten? vroeg de rechter, die grooten eetlust
gevoelde.
Ik geloof niet, dat ge u daartoe den tijd
zult gunnen, als ge verneemt welk nieuws ik
breng, ik ik heb te Wilmersdorf in de
woning van mejuffrouw Zier een tweede flesch
cognac gevonden.
Nu, dat is niets bijzonders. Niemand heeft
beweerd, dat de flesch, die wij onder onze be
rusting hebben, de eenige was, die men in huis
had, merkte de griffier op.
Zoo, zooen de commissaris wierp hem een
medelijdenden blik toe. Maar de flesch, die
ik meebreng, stond op een verborgen plaats,
reeds opengetrokken en de kurk zat er maar
losjes op. Als ik me niet vergis, dan is er even
veel uit als uit de eerste flesch.
Triomfeerend zette hij de flesch op tafel. De
rechter hield ze tegen het licht en terwijl hij
weer ging zitten, zeide hijHet is zeker een
gewichtige vondst.
Laat de cognac onderzoeken, en u zal zien
dat dit het rechte is, sprak de commissaris, ter
wijl hij tevreden de handen wreef.
Hoopt u het vergift gevonden te hebben
Laat u het onderzoeken, meer zeg ik niet,
antwoordde de commissaris met blijkbare zelf
voldoening.
Dat zal onmiddellijk gebeuren. Maar hoe
is a aan die flesch gekomen? vroeg de rechter.
Dat is een vermakelijke historie, antwoordde
de commissaris. De huiszoeking gaf mij weinig
moeite, want het was een kleine woning met
weinig er in. Des ondanks dacht ik nog altijd,
dat ik wel iets over het hoofd kon gezien hebben
en daarom dacht ik op een middel om die fout
te herstellen. Het toeval kwam mij te hulp.
Juist toen ze uit het verhoor kwamen, ontmoette
ik de oude juffrouw Zier met haar neef, den
Amerikaan. Deze groet mij vriendelijk als een
oude bekende, maar de oude juffrouw trekt hem
bij den arm en zegt: Dat is de man, die onze
Valentine heeft weggehaald.
De commissaris bootste daarbij de oude vrou w
zoo aardig na, dat de rechter en de griffier in
lachen uitbarsttten.
Hoort nu goed toehet wordt nog fraaier
zei Ivuhnel en hij vervolgde Mijnheer Bauerlich
fluisterde haar onmiddellijk toe: Wat doet ge nu,
nicht Constance Met dien man moeten wij op
een goeden voet blijven hij heeft het lot van
Valentine in handen, maak het gauw weer gped
met hem
Waarom deed hij dat? vroeg de rechter.
Dat weet ik niet, maar ik zag mijn kans
schoon en maakte er gebruik vanwant toen de
juffer nu plotseling vriendelijk en spraakzaam
werd, vroeg ik: of ze mij in haar rijtuig een
plaatsje wilde geven, daar ik te Wilmersdorf iets
te verrichten had. Als ik meerijd, dacht ik, kom
ik de woning binnen, en dan kan ik verder zien.
deel van het eskader in de Middellandsche
Zee nu reeds, een maand vroeger dan gewoon
lijk naar den Levant te zenden en reeds
heeft de bevelvoerder order ontvangen een
panserschip, en panserkruiser en een torpedo
kruiser gereed te houden om met de «Lé-
vrier» Frankrijks eskader te kunnen vormen
in dei\ Levant. Te Weenen houdt men zich als
ware Oostenrijk bij den staat van zaken te
Konstantinopel heel niet geïnteresseerdbij
de ontvangst van het corps diplomatique zou
graaf Goluchowski, de titularis van binnen-
landsche zaken, zich zeer geruststellend heb
ben uitgelaten over de Oostersche aangele
genheden en zijn vertrouwen hebben kond
gedaan in Turkije's energie, ter onderdrukking
van de onlusten in Azie. Te Berlijn behoudt
men zich een oordeel voor 't is nu niet
meer een conflict tusschen Mahomedanen en
Christenen dat weet men, en ook dat des
sultans positie gevaar loopt, doch verder laat
men zich niet uit en toont zich er bijzonder
over verheugd nimmer te zijn ingegaan op
de verlokkingen tot iumenging in de binnen-
landsche aangelegenheden. Te Rome wil
men zoowel een diplomatieke beraadslaging
tusschen de groote mogendheden over de
Turksche aangelegenheden als een demon
stratie ter zee en wel wordt een gematigde
politiek wenschelijk geacht, doch dan moet
de sultan ook uit den hoek komen met flinke
waarborgen voor 't geen hij toezegt.
Volgens mededeelingen. van Londen uit
verstrekt, zouden de mogendheden 't zoo na
als vóór dezen, volkómen eens zijn over de
wenschelijkheid, dal geen van haar op eigen
gelegenheid zal handelen en dat alles ge
schiedt bij gemeen overleg. De bewegingen
der scheepsmacht van de verschillende landen
zouden hiermede in verband staan en voordat
tot de samenroeping van een conferentie
wordt overgegaan, zouden er middelen worden
beraamd tot herstel van de orde in 't Oosten,
alles bij wondere overeenstemming tusschen
de mogendheden. De berichten uit Klein
Azie luiden ondertusschen nog niet gunstig;
allerwegen vallen de Armeniërs de Turken
En gelukte u dat?
Zeer goed. Het was bitter koud, het rijtuig
sloot slechtzoodat wij vreeselijk koude leden.
Toen wij door de Potsdammerstraat reden, zei
de Amerikaan: Weet u wat, mijnheer de com
missaris als u niet te veel haast hebt en mijn
nicht het wil toestaan, ga dan met ons mee om
een glas warme punch te drinken, ik zal wel
een flesch meenemen! Hij laat stilhouden, haalt
een flesch punch, en wij rijden weer verder.
Hadt ge geen vrees, dat ge vergiftigd zoudt
worden? vroeg de griffier droogjes.
Nu, vooreerst hadden we nog geen warme
punch, want de juffrouw is moederziel alleen in
de 'woning, en in de keuken was geen vonkje
vuur noch een droppel water, en het oude mensch
was zoo onwel, dat wij van haar niet konden
verlangen dat ze vuur maakte. Daarom bood
ik me daartoe aan. Dat wilde zij niet toe laten
maar ik was de kamer reeds uit; ik dacht zoo
doende de beste gelegenheid te vinden om nog
eens rond te zien. Maar het zij dat de Ame
rikaan mijn bedoeling raadde, hetzij hij het voor
onbeleefd hield mij alleen te laten scharrelen
hij kwam mij achterna om mij te helpen, en
bracht een arm vol papier mee, dat wij in het
fornuis stopten en met een lucifer in branu staken.
Vervolgens wierpen wij wat klein hout op het
vuur.
Nu gauw water opgezet, roept Bauerlich,
neemt een pot en gaat er mee naar de kraan van
de waterleiding. In zijn ijver stoot hij met den
voet tegen het muurtje onder den gootsteen, er
valt een steen uit, die stellig los had gezeten. Ik
buk n>e, bekijk de ontstane opening nauwkeurig
en het schijnt me toe, dat daar ieis in is. De
Amerikaan tracht mij terug te houden maar ik
ben vlugger dan hij en haal deze flesch te voor
schijn
Wat is dat dan Wat zegt ge daarvan
vroeg ik en hield hem de flesch voor. Nog zelden
heb ik iemand zoo zien schrikken als de Ame
rikaan.
Dus toch I dus toch! het ongelukkige meisje
Ik heb er wel voor gevreesd, riep hij uitzonder
aan het gewicht van die woorden te denken. Het
volgende oogenblik had hij ze wel voor zijn
geheele vermogen willen terugkoopen. Hij be
zwoer mij niets van de vondst bekend te maken
en zei, dat ik voor mijn zwijgen zooveel kon
aan en overal houden zij de agitatie levendig.
't Wachten is nu op de daden van het
nieuwe Turksche bewind een laatste hoop.
De zending van Poirson, den ambtenaar
die door Bourgeois uaar Carmaux is gezonden,
is mislukt door de hardnekkige weigering van
Rességuier, die van geen arbitrage weten wil.
De werkstakersvergadering (uit 850 personen
bestaande) heeft nu eene motie aangenomen,
waarin gezegd wordt dat er grond bestaat
aan de wetgevende macht met nadruk be
scherming bij de wet te verzoeken voor de
syndicaten. Zij besluiten verder dadelijk een
verrerie aux verriers" op te richten bij
welke onderneming allen in dienst zullen ge
nomen worden, die door Rességuier worden
afgewezen. Zij verbinden zich eenstemmig
den strijd vol te houden tot zij de noodige
waarborgen hebben verkregen of zelf tot stand
gebracht. Zij dragen het comité op deze
beslissing aan den afgevaardigde des ministers
mede te deelen en gaan uiteen met den kreet
van Leve de syndicaatsvrijheid Leve de
werkstaking!
Ditleve de werkstakiugsluit overigens
niet uit dat de werkstaking nu feitelijk ge
ëindigd is. Het manifest komt dan toch maar
hierop neer dat degenen, die Rességuier nog
wil aannemenweer bij hem in dienst zullen
treden en zich dus, zij het onder protest, aan
zijn voorwaarden zullen onderwerpen. De
overigen zullen het werk hervatten in een
door hen zelf opgerichte onderneming; het
mag de vraag zijn of deze slagen zal, in elk
geval gaan zij weer aan het werk. Een be
vredigende oplossing is in dit pijnlijke geschil
zeker ook nu niet gevonden. Maar men mag
er zich al over verheugen dat het werk hervat
wordt. En voor het ministerie Bourgeois
dat zijn goeden wil getoond heeft en de
socialisten ondanks deze mislukking te vriend
eischen als ik wilde. De beleediging hierin voor
mij gelegen, heb ik hem niet kwalijk genomen
hij deed het in zijn verwarring en ontsteltenis,
maar de flesch kreeg hij niet in handen. Van de
warme punch kwam nu niets wij waren toch
reeds warm genoeg geworden. Toen wij met de
flesch in de kamer kwamen, barstte de oude vrouw
in snikken uit en zei dat ze behalve de flesch,
die haar nicht opengetrokken had nog een meende
gehad te hebben zij had daar eenter niet van
willen spreken, omdat ze niet wist wat daarmee
gebeurd kon zijn.
En dan verzekeren de menschen nog dat ze
de waarheid, niets dan de waarheid zeggen! riep
de rechter uit. Men kan niemand meer gelooven
iedereen verdraait de waarheid als het in zijn
kraam te pas komt; dat was nog een andere tijd
toen de duimschroeven aangelegd werden.
Ja, zeker geen betere tijd, zei de schrijver.
Ik heb de flesch verzegeld met den zegelring
van mijnheer Bauerlich en een relaas opgesteld
dat door de oude dame en door hem onderteekend
is. Zij kon nauwelijks de pen vasthouden, zoodat
haar neef haar hand moest besturen. Zij twijfelen
geen van beiden of er vergift in de flesch is en
aat juffrouw Valentine die daar verborgen heeft,
dat kon ik duidelijk zien.
Wij zullen het spoedig weten, zei de rechter,
terwijl hij vluchtig het relaas doorlas.
De flesch werd nog denzelfden dag onderzocht
en toen bleek, dat daarin eene hoeveelheid atro
pine wasvoldoende om nog verscheidene men
schen om het leven te brengen.
Nu was Valentine's schuld zoo goed als bewe
zen. De rechter toonde haar bij het verhoor de
gevonden flesch en zeide, dat langer ontkennen
au*teloo3 was.
U heeft niet met koele berekening, maar in
drift en daardoor zoo onverstandig mogelijk ge
handeld. In plaats van uw vijandin een paar
droppels in het glas toe te dienen, hebt ge uw
geheelen voorraad vergift in de flesch gedaan.
Toen ge tot kalmte waart gekomen en de gevol
gen van uw daad kon overzien, hebt ge de flesch
verborgen om ze later uit den weg te ruimen
en zette een andere flesch met onschadelijken
inhoud daarvoor in de plaats.
Tevergeefs verzekerde Valentine, dat ze nooit
een droppel atropine had bezeten, en niet wist
dat er nog een flesch cognac in huis was. Zij
