Summer 24. Zondag 22 Maart 1896. I oegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen» Belangrijk bericht aan onze lezers bart-"kan 19* Jaargang. De Bankiersvrouw. Geillustreerd Zondagsblad ANTOON TIELEN, FEUILLETON. Kapitaal en Arbeid zTuTeST r ie u-haten' rr het kwaad 'da' fpttndTo^": 'e hebben tol -Ö getiteld DE JACHT NAAR GELUK, UITGEVER: "Waalwijk. ïïdSf' mij' Wie ke' waa^. 4i geld tJé v^et n°Uitm?Hetmenaan all6S denken en niets hUgza»8edaI°rirhtie: De Echo van het Zuiden, Waalwijksdii' en Laiigslraafsebe (onrant, Dit Biad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond" Abonnementsprijs per 3 mannden fl,— rranco per post door het geheele rijk f 1J5. aardden' S'UkkCn' ?e'den °r'Z" fra"™ te Zaterdag 28 Maart e. k. gaat liet met no 14 zijn tweede kwartaal van dezen jaargang in. Voor lien, die dat blad reeds kennen, is het onnoodig bet vele schoone en goede op te sommen, dat dit tijdschrift biedt. Maar lien, die er nog geen kennis mede maakten, willen wij daarop wijzen en uit- noodigen bij den aanvang van dit nieuwe kwartaal in te teekenen. Daartoe is te eerder aauleiding nu de uitgevers besloten hebben daarin op te nemen een uiterst boeiende, groote en zeer fraai geïllustreerde roman met tal van vervolgen, welke roman in het land van den schrijver, in Engeland, buitengewonen opgang maakte In een der eerste nummers van het nieuwe kwartaal wordt daarmede een aanvang gemaakt, zoodat men wèl doet zich als abonnc aan te melden met ingang van liet nummer, dat 28 Maart e. k. verschijnt. Het Geïllustreerd Zondagsblad, het welk geregeld elke week verschijnt in 8 rijk geïllustreerde pagina's, kost voor de abouné's van ons blad slechts f 0.30 per kwartaal van 18 nummers of 371/s cent franco per post. Men ontvangt dus elk kwartaal voor dit luttele bedrag 104 pagina's met fraai uitgevoerde gravures boeiende novellen geïllustreerde voorvallen reproducties naar schilderijen, etc. etc., welke aan het einde van het jaar een boekdeel vormen van 416 pagina's Zijdie alsnog deze goedkoope illustratie geregeld bij ons blad wenschen --""n .ar&cai --J.--.yy y -i -- v te ontvangen worden beleefd uitgenoodigd daarvan te doen blijken, door achterstaand i je geteekend aan den uitgever te doen toekomen. 19 Als het dan bepaald moet, zei Prosper, als u het wilt. K -- Ja, ik wil het. Kom, een beetje zekerheid en zelfvertrouwen. Ga u gauw wat opknappen, riet is al laat, ik heb honger, wij zullen onder weg ergens dejeuneeren en kunnen dan alles be spreken. Prosper was juist in zijn slaapkamer, toen er weer gebeld werd Den heer Verduret ging open doen. Het was de concierge, die een vrij groot couvert in de hand had. Hier, zei hij, is een brief die van morgen voor den heer Bertomy gebracht is. Ik was zoo verrast, toen ik hem zag terug komen, dat ik aan den brief niet meer gedacht heb. Eeu vreemde brief, he mijnheer? Ja, het was inderdaad een vreemde brief. Het adres was niet geschreven maar bestond uit lrukletters, die uit een of ander boek of couvert geknipt en opgeplakt waren. Hoe,riep de heer Verduret, wat is dat? En zich tot den portier wendend, zei hij »a :ven zitten, ik kom dadelijk terug. Hij liet den portier in de eetkamer en ging naar de zaal, waarvan hij de deur sloot. Hii vond r Prosper, die de bel, evenals de stem van den ortier gehoord had en vroeg wat er gaande was Dat heeft men voor u gebracht, zei de heer erduret. En zonder verdere plichtplegingen brak hii et couvert open. Er vielen tien bankbiljetten van 1000 francs uit. 1 rosper was vuurrood geworden. Wat beteekent dat? zei hij. Dat zullen wij zien, antwoordde de heer erduret, hier is een briefje. Dat briefje was, evenals 'het adres, uitgedrukte itters en woorden samengesteld. liet was kort iaar duidelijk ,WaBi-de Prosper, een vriend, die van uw reeselijken toestand op de hoogte is, stuurt u Wanneer in onze dagen gesproken wordt van de verhouding tussclien kapitaal en ar beid, dart doet men het gewoonlijk voorko mmen, alsof het eerste zich slechts heeft te vertoonen, om onmiddellijk gehuldigd te worden als de oppermachtige gebieder, wiens wi wet is. Het kapitaal zit aan den feest- disch en doet zich te goed, de arbeid moet zich vergenoegen met de neergevallen kruimels, en mag zich wel uiterst voldaan toouen, als hem een enkele maal van den overvloed een brok wordt toegeworpen. Heel juist is die voorstelling niet, zoo als wij zullen trachten duidelijk te maken. xNiet verteerde, opgelegde [arbeiasvruchten, - deze definitie van het begrip kapitaal" is de meest gangbare, omdat zij tot den oorsprong opklimt, kunnen op onder scheiden wijzen aangewend worden; de meest productieve is, ze beschikbair te stellen voor nieuwen arbeid. Hoe winstgevender deze gemaakt kan worden, des te hooger is ook de vergoeding voor het tijdelijke gemis uit e keeren. In tijden van levendige produc tie, als de vraag naar industrieele artikelen liet aanbod als het ware vooruit loopt, vin den de kapitaalbezitters ruimschoots gele genheid tot plaatsing op voord eelige voor waarden, met an li ere woorden, beweegt zich de rentestaandaard in rijzende richting. Gedurende de jaren 1871 tot 1880 of daar omtrent was de rentestandaard hoog. Ver schillende omstandigheden hadden groote behoefte aan kapitaal doen ontstaan; de rampen van den oorlog moesten gelenigd, de mdustneele stilstand der laatstvoorgaan- Abolp Stüiseb, Hamburg. Reclames 15 cent p7r regel "an -nwe0eDtdweSeUni^' ?'ij .k0mt Uit ee" h«' d»' VprTrJl i t! ,met U mede geleden heeft. Vertiek, verlaat Frankrijk, gij zijt jon» de toe komst staat voor u open. Vertrek en&mo»e dat geld u geluk aanbrengen." Onder het lezen van die woorden groeide Prosperswoede steeds aan, want hij kfn zich In "dacht" daM" m?t de miD?e Sedaohte vormen en dacht dat hij zijn verstand verloor. hii uit a*1 m'-' van hier we£ hebben, riep inj utt, dat is dus een samenzwering. Feea rT1^Uret lachte raet zelfvoldoening. Eindelijk dus gaan uw oogen open en be gint gij te begrijpen, zei hij. Ja mijn jongen er Jir.f. n Er zlJn menschen, voor wie uw IIrd p nl Ta-nj9 6en aanhoudend gevaar zou zijn en die u tot lederen prijs willen verwijderen. Maar wie zijn die menschenZeg het mij ?eJ"«nd van den ouden heer Bertomy boog het hoofd en antwoordde- Als ik dat wist' wint dRnr°Sper' iZ0U mijn taak geëindigd zijn,' opn^ d.an zou lk vveten wie den diefstal heeft waarvan gij beschuldigd wordt. Maar w izfnl f, Zt zo.eken- Eilldelijklieb ik een aan wijzing in handen, die vroeg of laat een zeker min of mcc W°rden; Ik had tot 111 100 sl00l"s ï"'1 mea waarschijnlijke vermoedens, na heb k een bewijs dat ik mij niet vergiste. Ik liep vooriichten kai.nU die 6c}!6 -16er Vei!duret> die er als een gewoon han- vondC1difer Uh?a|' !l°eg' wannecr hij het noodig klrRWp!! gebiedenden toon aan, die op zwakke heerscht ,Uaakt 6n zieke hoofden be' vofwüeSPlI„^r„dedOTtte;gtte,aeannb00re" duret'Ieom19vann dTe^onlo^SgheM^^ uw'e ïjanden partij te trekken. Laten we beginnen den portier te ondervragen. als S hÖf de d?Ur en rieP; - Hei daar kom ais je belielt een9 boven. no?e portier, een door en door beleefd man «aderde met de pet in de hand, en was zeer verwonderd over de vrijheid, die de vreemde heer zich veroorloofde. vxtemue de jaren moest worden ingehaald door ver dubbelde werkzaamheid, en daarmede viel samen eeu allerwegen zich openbarende ijver voor den aanleg van openbare werken, ter uitbreiding van de middelen van ver keer. Groote leeningen waren aan de orde van den dag. en niemand, die eenig vermogen bezat, behoefde verlegen te zijn om een solide belegging te vinden. Op deze actie is een reactie gevolgd: aanvankelijk langzaam, maar toch met een niet te miskennen zekerheid, trad een tijdperk van achteruitgang in op financieel gebied, voor het gemak aangeduid met den naam van //ma laise*, Het is niet gemakkelijk, al de oor zaken van dat maatschappelijk verschijnsel aan te geven, omdat hetgeen door den een als oorzaak wordt beschouwd, door den ander op even goede gronden weer als een gevolg van iets anders is aangemerkt. De econo mist Paul Leroy Beaulieu heeft in een brochure, die zeer de aandacht trok, de groote beteekenis doen uitkomen van den achteruitgang van den rente-standaard ge durende de laatste jaren, en de meening uitgesproken, dat wij nog niet aan het eind van deze beweging zijn, hetgeen hem aanleiding gaf om tot groote behoedzaam heid aan te manen bij het gehoor geven aan de drang om op kunstmatige wijze, in zonderheid door de invoering van wettelijke maatregelenverandering te brengen in de verhouding tusschen kapitaal en arbeid. De daling van den rente-standaard mede genoegzaam blijkende uit het feit, dat de meeste staten zonder bezwaar een belangrijk deel hunner schulden hebben kunnen converteeren in fondsen tegen lager procent, spoort, gelijk we in navolging van Leroy—Beaulieu zeiden, tot omzichtigheid aan. Een der redenen, die velen weerhoudt hij XVie heeft u dezen brief overhandigd? vroeg beüaW^as.88'6116^ die ZeWe' dst Kent ge hem Zeker, het was die besteller, die altijd bij staat wlJnwinkel °P den boek van de rue Pigalle Ga hem dan even halen. Terwijl de portier weg was, nam de heer Jw ?nn' Z1J" zakboekJe en vergeleek de nummers Wad vol $erTmnem ba"kbi'i0"0" een Toen zijn onderzoek geëindigd was zei hii nn beslisten toon - Deze bankbiljetten zij^niet door den dief gezonden. Gelooft gij dat, mijnheer? ni7 Kk be 6 6r ,zakej v<?n' tenminste, als de dief niet bijzonder bij de hand en slim is, zeker is heL dat geen dier bankbiljetten een van die is -JBfike uit uw kas gestolen zijn. Maar, zei Prosper, welke die zekerheid van zijn beschermer onverklaarbaar vond, maar »ll7b^ct;8e„2eker' ik 1,eb hier d0 —era van Hoe! En ik zelf had ze nietI -Maar de bank had ze, mijn jongen en dat is geJukkig ook. Wanneer men zich m!t een zaak eer, oml nin ng^egen h" id"te1 zijn'^ge'raakM»it deeS"da7htïr h6b niet aa cht I aan Jrdie,n Pro.sper in den beginne eenige vrees bad genad, dien vriend van zijn vader geheel te vertrouwen, zij was nu geweken. mAPht«be^r7P' f daI al,een nauwelijks bij machte zynde te denken, en aan zijn weini»e ondervinding prijs gegeven, noot dat geduld van dien zonderlinge man zou hebben. Deze echter scheen Prospers tegenwoordigheid kan he"f9'vdnnar6dat geI^ niet ,Van den dief korat> kan het van dien anderen komen, die bij dé brandkast heeft gestaan en die de misdaad niet kon verhinderen en nu gewetensbezwaren heeft den dilftï?ieri" döt 6r tWee menscben bij den dmfstal zijn geweest, eene veronderstelling die de schrap bevestigde, wordt nu zekerheid hun geld te plaatsen in nijverheidsonderne mingen, en het dientengevolge te doen medewerken aan de verhooging van de wel- vaar er arbeiders, is gelegen in de onze- 01 161uri atL zen van een gunstig oogerbhk gebruik zullen maken om eischen te stellen, welker voldoening op verlies moet ui oopen, an niemand kan gevorderd wor- den, dat hij zich blootstelt aan het gevaar zijn bezitting te zien wegsmelten in de hitte van den socialen strijd; en het is zeer ver- klaarbaar, daü men zelfs aan de geringe voordeelen van belegging in eersterangs- staatspapieren, ofschoon deze het renteciffer van 3 procent niet halen kunnen, de voor beur geeft, als men daardoor een rastig koopén.VerW1 Tan h6t striJdSewoel kan Het gevaar, dat de arbeid zich op voet van oorlog tegenover het kapitaal plaatsende, dit afsennkt en tot terugtrekken noopt, is geenszins denkbeeldig, en men behoeft niet Dg te zoeken naar een antwoord op de vraag, voor welke der twee partijen alsdan het nadeel het grootst zal zijn. Men heeft en werkman maar al te zeer vertrouwd gemaakt met de voorstelling van den „ka pitalist, die zich vetmest met het zweet van den arbeider* - welke sierlijke beeldspraak nu wel gerust naar het rijk der leglnden kan worden verwezen. Allerlei mooie dingen zijn voorgespiegeld van beperking van arbeidsduur zonder loons verminderinglangs wettelijken weg op grondslag van internationale overeenkomsten; de conferentie te Berlijn heeft tot eenig re! su taat gehad, dat de illusiën daaromtrent ook wel vervlogen zullen zijn. Want welke regelingen men in theorie ook zou willen aanbevelen, zij alle moeten verbleken tegen over den eisch der practijkdat er in elk geval werk zijn moet, en aan dien eisch J na,m den brief weer op en Ia. hem'drie ieder waoaór°d7penennTam' iedCren °ntlede"di Klaarblijkelijk, zeide hij, is die brief rinnr een vnuw onirp<;N«M t?an V u,iei door Ui J n7rh„Irt,UmeLsdceh8dn t;t«eV„er8taan' °f WÜde '"j over het^gezegde Laat ons nu trachten, vervolede hii t* nn erzoeken, waaruit die woorden geknipt 'zijn. lptipra gingf naar et raam, begon de opgeplakte letters met zuo groote oplettendheid tfbeltu ontcijferen wjl.88 eerde' die een oud "anuseript zorgvufdigedjuk' dnn maaj'sterk |e"glanst'papfer Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1896 | | pagina 1