Nummer 75. Donderdag 17 September 1896. 19® Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen* De Bankiersvrouw. ANTOON TIELEN, FEUILLETON. BUITENLAND. Belgie. Frankrijk. UITGEVER Waalwijk. DE BURGERIJ. De Echo van het Zuiden, Wul«yksrbf ra Langslraalsche Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond. Abonneraentsp rijs per 3 maanden f 1,: Franco per post door bet geheele rijk f 1,25. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Onder bovenstaanden titel bevat de N. Tilb. Ct. een artikel, dat wij om zijne strekking gaarne onder de oogen onzer lezers brengen. Na herinnerd te hebben dat het reeds eenmaal in eenige opstellen over den „Mid denstand" gepleit heeft voor eene krachtige organisatie der burgerij, der gegoede burgerij, welke ontegenzeggelijk de kern vormt van de maatschappelijke orde, gaat het blad aldus voort Het schijnt ous toe, dat, terwijl door de maatschappij een strooming gaat, welke naar vcreeniging derzelfde belangen drijft, de middenstand even krachtig naar samenwerking moet streven, ais welke klasse ook. In wer kelijkheid echter laat deze samenwerking nog lang op zich wachten. En toch zal men niet kunnen beweren, dat er voor den burger (dit woord hier ge bruikt voor middenstand) niet zeer vele belangen zijn, welke slechts gediend kunnen worden door een zeer eendrachtig optreden, door zeer nauwe aaneensluiting. Wij zouden hier onder meer slechts behoeven te wijzen, om van de credietkwestie niet te spreken, op de onderlinge concurrentie, welke evenzeer als bij de werklieden, eene oorzaak is, dat de struggle for life zoo hevig is. Bij iedere andere klasse in de maatschappij is men begonnen zich te vereenigen. De burger blijft uit. Met de zorg voor den werkman houdt tegenwoordig wel ieder zich bezig. En de werkman zelf heeft het „vereenigt U" ten volle begrepen. Wanneer het echter waar is, dat de maat schappij ziek is, de middenstand lijdt er zeker niet het minst onder. En toch spreekt de burger zelf nauwelijks ergens anders over, dan over lotsverbetering van den werkman. Hij klaagt wel eens over de slechte tijden, over de zware concurrentie, maar bij klagen blijft het. Het gevolg van deze lijdelijkheid van de middenklasse zal zijn, dat zij, wanneer de 64 Het was hem, of hij in het duister en zijn geest beneveld was. Maar na eenige minuten keerde zijn bewustzijn terug en riep hij uit Welke laagheid, hoe schandelijk, hoe gemeen! En na den vervloekten brief in elkander ge frommeld te hebben, gooide hij hem in den haard, waarin op het oogenbiik geen vuur brandde en prevelde Ik wil er niet meer aan denken. Ik zal mijn verbeelding niet met dien schandelijken laster bezighouden. Hij zei het en meende het ook, maar toch kon hij het niet van zich verkrijgen, zijn overige brieven te lezen. Want als de arg waan eens in iemands hersenen wortel gevat heeft, groeit zij spoedig aan, vestigt er zich en tast ieder geloof aan. Mijuheer Fauvel zat, zijn hoofd op de ellebogen steunend, voor zijn schrijftafel na te denken, en wendde nuttelooze pogingen aan, zijn kalmte te herwinnen. Als het eens waar was. Op zijn verdooving der eerste minuten volgde zulk een gevaarlijke woede, die de menschen bui ten zichzelf brengt en hen zelfs misdaden laat volvoeren. Ach, zei hij met opelkander geklemde tan den, als ik dien' ellendeling maar kende, die mij dat durft te schrijven, had ik hem maar in mijn macht. Toen bedacht hij zich, dat het handschrift hem misschien verder zou brengen en hij stond op, zocht den brief uit de asch, streek hem glad en legde hem op zijn lessenaar. Daarop bekeek hij de letters en gebruikte al zijn verstand, om iederen op- en neerhaal te bestu- deeren, iederen vorm van die en die hoofdletter. Het is stellig het werk van een mijner be dienden, die ik in zijn eigenbelang of eergevoel beleedigd heb, dacht hij en ging in stilte zijn talrijk personeel na, maar hij kon niemand vinden, dien hij tot die laagheid in staat achtte. Toen keek hij op de enveloppe, waar de brief werkman zich iu machtige organisatie zal kunnen verheugen, en de rijkere standen, welke gewoonlijk eendrachtig genoeg optre dend, ook coalities zullen hebben gevormd, tusschen beiden zal worden doodgedrukt. Men heeft wel eens gewezen op het gevaar dat er beslaat in het verdwijnen van een krachtige», welvarenden burgerstand. En inderdaad ziet men hem hoe langer zoo meer verdwijnen. En of men dit nu toeschrijft aan de macht van het groot kapitaal, welke de kleinere kapitalen opzuigt, het feit bestaat, en moet nadeelig op geheel de maatschappij inwerken. Want de middenstand, welke, juist omdat hij een tusschenplaats inneemt, den overgang vormt van de lagere naar de hoogere maat schappelijke lagen, eene opklimming van den werkmansstand tot hoogere rangen mogelijk maakt is. onmisbaar. Nog te meer, wijl hij de economische functie vervult, van de pro ducten te voeren van den producent naar den consument. Daarom moet ook de middenklasse zich organiseeren. De beste neme het initiatief, anderen zullen wel volgen. Men herinnert zich wel het geschrift van den abbé Sièys„Qu'est-ce que le tiers état Rien. Quedoit il être Tout." „Wat is de derde stand Niets. Wat moet hij zijn? Alles." De derde stand, dat was destijds de bur gerstand. Dezelfde overdrijving, welke de parlemen taire schrijver maakte ten opzichte der burgerij, welke toen haar lot wilde verbeterd zien, dreigt men nu te maken ten opzichte van de werklieden. Niet, dat men niet alles moet in het werk stellen, om den toestand der arbeiders te verbeteren niet, dat wij niet zouden willen medewerken om den arbeiderstand op te heffen, op iedere mogelijke wijze. Maar de zorg voor het ééne gedeelte van de maatschappelijke ordemoet niet het andere doen vergeten. Men zou hier de vergelijking van den in de bus was gedaan, in de hoop dat dit hem eenig licht zou geven, maar toen hij rue du Cardinal-Lemoine las, vervloog ook die hoop. Nogmaals nam hij het papier ter hand, woord voor woord spellende, iedere uitdrukking ont ledend. Het spreekt toch van zelf dat men iederen anoniemen brief moet verachten, want hij is altijd het werk van een lafaard, en men moet er dus nooit op letten. Hoeveel drama's hebben hun ontstaan daar niet in gevonden Hoeveel edele levens zijn niet gebroken door eenige regels, die een ellendeling op goed geluk af op het papier wierp Ja, men veracht den anoniemen brief en gooit hein in het vuur, hij verbrandtmaar nadat de vlam het papier verteerd heeft, blijlt de twijfel achter, die als een langzaam werkend vergif, dat zich verdeelt en in de diepst gelegen organen van het lichaam duordringt, het heiligste en hechtste geloof aantast. Altijd blijft er iets van aanhangen. Een vrouw die, al is het zonder reden en slechts gedurende een uur verdacht wordt, is niet meer aie vrouw, welke men als zichzelf vertrouwde. De twijfel laat haar sporen achter, wat er ook gebeurt, even als het zweet der handen op het verguldsel. Hoe meer de heer Fauvel nadacht, voelde hij zijn vertrouwen, dat voor eenige oogen blikken nog z)0 onwankelbaar vast stond, verflauwer. Neen riep hij uit ik kan die onzekerheid niet langer verdragen. Ik ga dien brief aan mijn vrouw toon en. Hij stond op, maar een vreeselijke gedachte deed hem weer op zijn stoel terugvallen als het toch eens waar was 1 Als ik eens zoo schan delijk bedrogen was. Als ik dien brief toon, zal mijn vrouw op haar hoede zijn en ontneem ik mij zelf ieder middel achter de waarheid te komen. Zoo kwamen alle voorspellingen van den heer Verduret, dien grooten menschenkenner, één voor écn uit, want deze had gezegd, als de heer Fauvel niet aan de ingeving van het eerste oogenbiik toegeeft, als hij nadenkt, hebben wij den tijd voor ons. En werkelijk, na er lang met smart over te hebben nagedacht, besloot hij zijne vrouw behoedzaam te bespieden. ouden Romein kunnen in het geheugen roepen, dat alle gedeelten van hel menschelijk lichaam, evenals van het staats-organisme, gezond moeten zijn en samenwerken om het geheel te maken, zooals het zijn moet. Trouwens, het belang van den werkman brengt ook mede, dat de burgerklasse wel varend zij Deze klasse moet ten slotte de producten, waaraan de werkman zijn arbeid besteedt en waardoor hij zijn brood verdienen kan, in zich opnemen. Daarom brengt het heil van geheel de maatschappij het met zich mede, dat de burgerij krachtig bloeie. En om hiertoe te geraken moet zij zelve alle krachten inspannen. Hier, zooals overal geldt het, dat eendracht machtig maakt, en tweedracht, of wat even erg is, gemis aan samenwerking, ten onder gang voert. Wij gelooven, dat slechts door eendrachtig handelen, de middenstand zich op den duur tegen het groote kapitaal in den vorm van coöperatieve-vereeDigingen zal kunnen staan de houden. Groote maatschappijen verdriugen den winkelier, en hierin ligt wel ter dege een gevaar voor geheel de maatschappij. Bovendien, wanneer éénmaal, hier zooals in Engeland, de arbeider zijn coöperatieve consumptie-vereenigingen zal hebben opge richt, iets wat toch zeker niet tot de onmo gelijkheden behoort, wie zal dan de midden klasse te hulp komen Niemand, wanneer zij niet op tijd voor zich zelve zorgt. Ieder voor zich en God voor allen, is ook voor den derden stand de leuze. De werkman gaf het goede voorbeeld; de boer is gevolgdnu is het de beurt aan den burger. Zondag hebben er weer twee spoorweg ongevallen (gelukkig zonder persoonlijke Ja hij, de bij uitstek oprechte man, besloot de onedele rol van den jaloersche te spelen van den huisspion, wiens treurige onderzoekingen, hem zelf minstens evenveel verlagen als haar wie zij gelden. Hij, de driftige man, wiens hevige toorn altijd dadelijk bedaard was, nam het besluit eeD effen gelaat te toonen en de bewijzen van schuld of onschuld een voor een op te zoeken, zijn gevoelens te onderdrukken en deze pas tot een uitbarsting te laten komen als hij zekerheid had. Om zich die te verschaffen kende hij overigens een eenvoudig middel. Men schreef hem dat de diamanten van zijn vrouw naar de lommerd waren gebracht. Dat althans was toch gemakkelijk te onderzoeken. Als dat niet waar wasbehoefde hij naar het overige van den brief ook geen onderzoek meer te doen, maar als het tegendeel eens wel waar was 1 Zoo zat hij in gedachten verdiept, toen men hem kwam waarschuwen, dat het ontbijt klaar was. Nu was het zaak zich goed te houden. Voor dat hij zijn kantoor verliet, keek hij even in den spiegel en bemerkte met schrik dat hij zeer bleek zag. Zou de moed mij ontbreken vroeg hij zidizelf af. Aan tafel wist hij zich genoeg te beheerschen om alle vragen van zijn vrouw te vermijden, die zij hem anders bij de minste ontstemdheid vol zorg deed. Hij praatte zelfs druk en vertelde allerlei grappen om de attentie van zich af te leiden. Ondertusschen dacht hij er slechts over na hoe hij zoo spoedig mogelijk de laden van zijn vrouw kon doorzoeken zonder dat zij het bemerkte, Die gedachte hield hem zoo bezig, dat hij niet kon nalaten haar te vragen of zij van plan was, dien middag uit te gaan. Ja, antwoordde zij, het is wel slecht weer, ongelukken) plaats gehad; een bij Schaerbeek en een bij Gent. x>Er behoort tegenwoordig een zekere moed toe om Zondag in Belgie te reizen", zegt de Petit Bleu. De Fransche bladen behelzen thans het programma van het czarenbezoek, dat in hoofdzaak het volgende inhoudt: 6 October, aankomst van den keizerlijken trein te Parijs, dejeuner op het gezantschapsgebouw, „Te Deum» in de Russische kerk, bezoek op het Elyseumtegenbezoek van den president 's avonds groot diner op het Elyseum en voorstelling in de Comédie Fran<jaise 7 October: Bezoek aan de voornaamste mo numenten 's avonds gala-voorstelling in de opera; 8 October Wapenschouwing, bezoek aan Versailles 's avonds illuminatie. Het vertrek zal plaats hebben in den nacht. De czarina en haar dochtertje zullen den czaar vergezellen. Het eere escorte zal bestaan uit een escadron spahis en een escadron kuras siers. Het is zeker, dat de groote wapenschou wing niet te Longchamp, doch 'jn het kamp van Ch&lons zal plaats hebben. De cycloon, die te Parijs gewoed heeft, maakte 66 slachtoffers, waarvan er reeds 4 overleden zijn. Volgens de Soleil zal koning Menelik zijn Italiaansche gevangenen tegen betaling van een schadeloosstelling voor bun onderhoud in vrijheid stellen. Er is een door den czaar gewaarborgde „modus vivendi* getroffen en ook de onderhandelingen tusschen Italië en Frankrijk over een handelsverdrag geschieden onder bemiddeling van den czaar. In de Fransche pers gaan nu eindelijk hier en daar enkele bescheidene stemmen van deernis op met het lot van den gemar- telden ex-kapitein Dreyfus. Het Journal des Débats betoogt, dat het nu toch zoo vreeselijk niet zou wezen, wanneer in de eetkamer, en ging dadelijk naar zijn priveekantoor, dringend werk voorwendend. Zoo ver strekte hij zijn voorzorgen uit, dat hij zijn zoon Lncien met een boodschap belastte; hij wilde alleen te huis blijven. Eindelijk na een half uur, dat hem een eeuw scheen, hoorde hij het rijtuig met zijn vrouwen Madeleine wegrijden. Oogenblikkelijk snelde hij naar de kamer zijner vrouw en opende de ladetafel, waarin zij hare sieraden bergde. Vele hem bekende étuis ontbraken, er waren er 10 of 12 in, maar leeg. De brief sprak dus waarheid. Die zekerheid verpletterde hem. En toch 1 neen, stamelde hij, neen, het is niet mogelijk. Dadelijk begon hij met ijver en angst alles te doorsnuffelen, alle laadjes te openen, maar voor zichtig en er oplettend, geen sporen van zijn onderzoek achter te laten. Misschien had zij hare sieraden een andere plaats gegeven, of werden er eenige nieuw opge maakt of gerepareerd. Maar hij vond niets, hoegenaamd niets. Toen viel hem op eens in, dat hij op den avond van het bal bij de heeren Jandidier aan zijn vrouw had gevraagd Waarom heb je in het geheel geen diaman ten aan en dat zij daarop glimlachend had ge antwoord: Waarom? Ach, iedereen kent ze, als ik er geen draag, zal ik des te meer opgemerkt worden, overigens zouden zij niet bij mijn kostuum passen. En dat had zij kalm gezegd, zonder de geringste trilling in haar stem. Welke stoutmoedigheid 1 Welke huichelarij stak daar achter dat vroom gezicht, dat zij in de twintig jaar van hun huwelijk steeds vertoond had. Maar op eens kreeg hij weer hoop, het was wel niet aan te nemen, doch misschien had zii haar dia- aan ie ■f .L2toanten-'ife Madeleine's kamer geborgen, maar Madeleine en ik hebben eenige dringende .6 zofiüër boodschappen te doen. Hoe laat denkt ge uit te gaan Dadelijk na het ontbijt. Hij haalde diep adem, alsof hij van een grooten last bevrijd werd, want de onzekerheid was voor hem zoo een kwelling, dat hij de waarheid, hoe pijnlijk ook, er boven verkoos. Toen de maaltijd afgeloopen was, stak hij een sigaar op, maar hij bleef niet als naar gewoonte - over het schandelijke zijner onderzoe- I kingen na te denken, liep hij zoo vlug mogelijk naar het vertrek van het jonge meisje en onder zocht daar al les, evenals bij haar tante, allen eerbied voor dat heiligdom daarbij vergetend. Ook hier vond hij de diamanten van zijn vronw niet, en in de bijoudoos van Madeleine lagen slechts 7 of 8 leege étuis. Dus ook zij had hare sieraden gegeven, zij kende deschande van zijn huis en was er zelf medeplichtig

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1896 | | pagina 1