Nummer 6. Donderdag 21 Januari 1897.
20
Jaargang.
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
A.NTOON TIELEN,
INGEZONDEN.
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
UITGEVER:
Waalwijk.
1833
1872
1873
1888
1890
£5"
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f1,35.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven S cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenoaaen door het advertentiebureau vau
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
"VVaalwtjk, 18 Januari 1897.
Geachte Heer Redacteur
Bijgaand artikel vond ik in De Telegraaf*
van 16 Januari j.l. Het staat zoo onmiddel
lijk in verband met de Protectie-motie, die
eenigen tijd geleden met. zulk een schitterend
succes in onze provinciale staten werd voor
gesteld, dat ik u, M. d. R. beleefd verzoek
het in uw eerstvolgend nummer op te nemen.
De kansen tot bescherming van landbouw
en industrie vermeerderen met den dag, 't is
daarom goed, dat uwe lezers op de hoogte
blijven.
Hoogachtend, Uw getrouw lezer,
X.
Werkeloosheid en lage loonen een gevolg der
lage graanprijzen.
Naar aanleiding der polemiek over graan
rechten en den invloed daarvan voor de
werklieden, moge onderstaande statistiek eenig
licht verschaffen. De cijters zijn verzameld
uit het staatkundig en staathuishoudkundig
jaarboekje en uit de jaarcijfers.
c
t)
1894
1895
Uit
1833
Bevolking
van
Nederland.
a
<u
ra
a
o
o
TD
C
a
o
PQ
ra
c
a
O
a. 5 t:
tL) P rt
c-
rt U u
o .2
O
in lOOOtallen hectares
3,081,000 906 756 1093 46/—
3,637,000 666 874 1188 57/
begin der daling. 58/8
4.450,870 712 860 1140 38/—
4,564,565 na 1888 858 1135 32/—
4,795,646 geen opg. 861 1159 20/10
4,859,451 versch. 23/1
bovenstaande statistiek blijkt, dat van
tot 1872 bij stijgenden prijs deland-
27
Ik wil alles voor u doen, Harriet, riep de
bewaker opgewonden uit.
Bet moet echter gezegd worden, dat zijne op
gewondenheid geheel voortsproot uit haren wel
stand of betrekkelijke» welstand. Hij vond haar
voorkomen niet zoo aantrekkelijk meer als hij
het zich vroeger voorgesteld had.
Alles zal ik voor u doen, dat is te zeggen,
alles, wat mij mijne betrekking niet doet verliezen,
Het is niet veel om te verliezen, weliswaar,
maar het weerhoudt mij van honger te sterven.
En als ik hier vandaan werd gejaagd, zou ik
niet gemakkelijk eene andere plaats krijgen.
Ge zoudt u over geen nieuwe betrekking
behoeven te bekommeren als ge mij huwdet, Piet,
zei Harriet Blake met voorgewende schuwheid,
die bepaald betooverend was.
Hij vergat dat bet tijd was zijn avondeten
klaar te maken.
Zijn stoel dichter bij den haren schuivend, keek
hij haar in tic vermagerde trekken.
Buiten woei eet) scherpe wind, sneeuwstormen
met zich brengend.
De sneeuw sloeg tegen het venster en miss
Blake huiverde.
Ik geloof, dat dit Grantmoor een van de
akeligste plaatsen der wereld is.
Dat zoudt ge denken, als ge in die vreese-
lijke barak zat, antwoordde Shackleford zijn
hoofd in (ie richting der gevangenis wendende.
Het is het koudste hol dat er bestaat.
Maar wat wildet ge van me? dat ik het er
heet maakte voor Anson of dat ik champagne
voor hem binnensmokkel en hem de dagbladen
bij zijn avondeten gaf?
Hij lachte terwijl hij sprak, reeds wetende dat
hare wenschen niet dien kant uitgingen. Miss
Blake schrikte.
Hemel, Pietl riep ze verbaasd uit, zoudt ge
dat kunnen
Hij lachte eenigzins onwelluidend.
Ja, er is niet veel, dat we niet doen kunnen.
bouwproducten, terwijl de bevolking toenam
met circa 20 pet., de hoeveelheid bouwland
vermeerderde met 118000 hectaren en groen
land met 95000 hectaren, terwijl de opper
vlakte der woeste gronden met niet minder
dan 240000 heet. verminderde.
Van 1872 tot 1888, terwijl de graanprijzen
aanhoudend daalden vermeerderde de op
pervlakte woeste gronden met 46000 heet.
en zal na dien tijd waarschijnlijk nog meer
toegenomen zijndoch de cijfers na 1888
ontbreken.
De oppervlakte bouwland verminderde
daarentegen van 1872 tot 1894 met 13,000
heet. en groenland in hetzelfde tijdperk met
29000 hectaren.
De bevolking vermeerderde in dat tijdperk
met meer dan 20 pet. Van 1833 tot 1872
stegen de loonen der werklieden belangrijk
er was groot gebrek aan werkkrachten, het
loon ran een boeren-arbeider in de 70er jaren
bedroeg van f 350 tot f 400 per jaar.
Nu daarentegen overal werkloosheid en
daling der loonen, zoodat het loon van een
boerenarbeider thans niet meer dan ca. f 250
per jaar bedraagt.
Waardoor deze daling der loonen Door
toeneming der oppervlakte woeste gronden
waarop geen werkloon meer verdiend kan
worden.
Wanneer de oppervlakte woeste grond
verminderd was, evenals van 1833—1872 met
6000 hectare per jaar, terwijl het nu ver
meerderde (1872—1894) met ca. 2000 heet.
per jaardan zou -r van 1872 tot 1894
8000 X 22 dus 176.000 hectare land meer
in cultuur gokomen zijn. Met de cultuur van
die oppervlakte bouw- en weiland kon door
een minstens t 50 per hectare, dus 9 millioen
gulden, werkloon per jaar verdiend zijn ge-
woreen.
Met den invoer van de hoeveelheid graan,
die daarop geteeld kon worden, zal hoogstens
twee millioen gulden werkloon en winst voor
de kooplieden per jaar verdiend zijn. De 9
millioen op het platteland, de twee millioen
in de groote koopsteden.
De bewakers, die eene afdeeling te bevelen» heb
ben zijn koning van die afdeeling.
Miss Blake knikte beteekenisvol.
Dan zal het u geen kwaad doen om iets
voor eigen rekening op touw te zetten, zei ze, en
ik denk, dat het gemakkelijker voor u is om een
beetje te streng voor een gevangene te zijn, dan
om hem te begunstigen.
Kuikens, brieven en tabak kunnen gevonden
worden, ziet ge, merkte Shackleford beteekenis
vol op,, maar als ge hard zijt voor een man, kunt
ge daarvoor niet gestraft worden, hij lachte droog.
Ge wordt alleen maar voor de scherpte van de
uitvoering van uw plicht terecht gewezen.
Kapitein Roper's afgezant want dat was zij
boog haar gezicht zoo dicht bij het zijne, dat hij,
ware zij aantrekkelijker geweest, eene aanvech
ting zou gevoeld hebben haar te kussen. Doch
hij deed het niet.
Ze fluisterde hem iets in het oor, waarop hij
ontzet terugdeinsde.
Ze stond op en vervolgde op zachten toon:
Na hetgeen ik van Frank Anson gehoord
heb, geloof ik niet, dat zijn dood een groot ver
lies voor de wereld zou zijn.
Maar dat is natuurlijk uw zaak.
De koude harteloosheid in haren toon deed
Shackleford rillen.
Ze vervolgde -
Wat mijzelf betreft, ik vind het jammer, dat
het gerecht hem niet gedood heelt, want er be
staat geen twijfel of hij was de moordenaar. Hij
tracht het zelfs niet eens te ontkennen. Offer dus
uw geld niet op door hem genade te loonen.
Maak het zoo warm voor hem, als ge maar kunt I
't Geeft niet hoe het loopt I Uit heigeen ge mij
gezegd hebt, maak ik op, dat het eene makkelijke
zaak is.
En het einde zal ons beiden beloonen 1
Intusschen zal ik zorgen, dat ge iedere veer
tien dagen geld ontvangt.
En wanneer het goede nieuws komt het
goede nieuws hem betreffende krijgt ge vijf
tig pond. Ik zal u wekelijks schrijven
Shackleford viel haar in de rede en legde zijne
hand op haar arm.
Ge zijt er zeker van dat het sop de kool
waard is P Zult ge mij stellig huwen, wanneer
ik uw plan ten uitvoer breng?
Ze glimlachte en vroeg op verwijtenden toon
Door meer intensieve bewerking des bodems,
die het gevolg zal zijn van hooger prijzen
der landbouwproducten, zou op de circa twee
millioen heet. groen- en bouwland, die er in
Nederland liggenminstens 10 gulden per
hectare, dus 20 millioen gulden per jaar
meer op het platteland verdiend worden.
Ook den steden zou dit ten goede komen.
Behoeft men langer te vragen waardoor er
werkeloosheid is En waar is het einde
wanneer de granen niet duurzaam hooger in
prijs worden
Door een recht van f 3 per hectoliter op
tarwe, en in evenredigheid op andere granen
zou de graancultuur meer toenemen, de zuivel-
producenten zouden minder concurrentie van
de graanbouwers hebben en uit de opbrengst
der graanrechten zou een dadelijk ingaand
pensioen van aanvankelijk f150 aan allen,
zoowei mannen als vrouwen, op 65-jarigen
leeftijd kunnen verzekerd worden.
Er zou dadelijk meer vraag naar arbeiders
komen, de landbouwer zon meer ontginnen
en meer werk aan het land laten verrichten,
de werkeloosheid zou ophouden, het loon zou
stijgen, evenals, en misschien hooger, dan in
de 70er jaren. Men zou, wanneer men den
landbouwer in de gelegenheid stelde tegen
den Russischen boer, die voor eenige stuivers
per dag werktte concurreeren, ook een
minimum werkloon voor den boerenarbeider
kunnen bepalen.
De invoer van graan zou langzamerhand
afuemen en daardoor de bijdrage voor het
pensioen verminderen, waardoor men dadelijk
zou móeten begiunen met verplichte bijdrage
tot verzekering. En wat zou den arbeider
die verhooging van f 3 per mud (4 cent per
kilogram) kosten Uit een statistiek, voorko
mende in evengenoemd jaarboekjewordt
opgegeven, dat per hoofd der bevolking ge
bruikt wordt ca. 56 kilo tarwe en rogge,
makende voor een gezin van vijf personen
280 K.G. en naar 4 cent is 111.20 per jaar.
Reken echter een arbeidersgezin op het drie
voud dan zou hij nog belangrijk voordeel
hebben.
Twijfelt ge nog aan mij, Piet?
Toen Peter deze woorden hoorde, vlood de
twijfel. Hij verklaarde zich bereid zijn ziel voor
haar te verliezen, hetgeen hij waarlijk reeds op
punt was om te doen.
En na een tien minuten met elkander gespro
ken te hebben, zei ze hem goeden nacht en zijn
geleide weigerende, ging ze alleen weg en nam
haren intrek in het logement.
Ze liet hem achter, lager van karakter, ruste-
loozer van geest, instinctmatig terugdeinzende
voor het werk, dat hij toegestemd had te ver
richten voor den prijs hunner belooning.
HOOFDSTUK XXXIV.
Waarin LADy MELBURy en Obadiaïï Roper
IN HET GEHEIM SCHIJNEN DOORGEDRONGEN.
Dank u, dank u, zei mr. Purkiss warm.
Hij trok zijn overjas aan en schudde zijn gast
heer hartelijk de hand.
De vriendelijke predikant had bij den ouden
menschenvriend thee gedronken en noodigdejhem
uit volgende week bij hem te komen dineeren, en
waarop Obadiah Roper antwoordde dat hij gaarne
van de uitnoodiging zou gebruik maken, wanneer
hij dan r.og in Maliscombe was.
Hij had nauwelijks die woorden geuit of een
bediende kwam binnen en diende lady Mel bury
aan, waarop de kleine predikant haastig naar
zijn hoed en parapluie greep.
Het regent flink, zie ik daar, zei hij door een
der vensters naar buiten ziende. Ik zal niet lan
ger blijven, daar lady Melbury u zeker over het
een of ander belangrijks spreken moet. Ze zou
anders niet in dit weer gekomen zijn.
Schijnbaar was mr. Obadiah Roper van dezelfde
mecning, want zijn afscheidsgroet was gehaast en
de mar ier, waarop hij zijn gast de kamer uitliet,
scheen den wensch te bevstten, dat hij zich zoo
sdoedig mogelijk verwijderen zou.
Het kwam den predikant voor, dat lady Mel
bury eenigszins verschrikte toen ze hem zag. Hij
schudde bedenkelijk het hoofd en daalde de
trappen af.
Hij had haar r.iet meer gezien sedert den avond
dat ze flauw gevallen was en de verandering in
haar gelaat was hem terstond opgevallen.
Intusschen was lady Melbury de kamer van
den «menschenvriend" binnengegaan en in een
stoel neergevallen.
Mochten de werklieden eiudelijk inzien, dat
werkloon de voornaamste factor is in de prijs
vorming van alle producten en dat lage prijzen
tengevolge hebben lage loonen en werkeloos
heid, en hooge prijzen hooge loonen.
Voor- en tegenstanders van graanrechten,
mannen als Pierson en andere staathuishoud
kundigen, die belang stellen in het lot van
den werkman, helpt hierover meer licht ont
steken. De zaak is ernstig genoeg.
Andere bladen worden daarom verzocht
dit stuk over te nemen, B.
Indien Goluchowski, de gemeenschappelijke
minister van buitenlandsche zaken van Oos
tenrijk Hongarije, eenige dagen vroeger naar
Berlijn was vertrokken ter deelneming aan
het feest van den Zwarten Adelaar of indien
Murawiew, de nieuwe minister van buitenland
sche zaken van Rusland, enkele dagen later
benoemd was, zou geen er kans zijn geweest op
zoo fantastische beschouwingen over de reis
naar Berlijn van den Oostenrijkschen titularis,
als nu ten beste worden gegeven.
Het plan van Goluchowski's reis was reeds
lang vastgesteld toen Schischkin Kapnist en
Von Nelidow nog golden als de ernstige
candidaten voor den gewichtigen post, welke
Murawiew nu is toegewezen, 't is dus beslist
onmogelijk dat deze benoeming te Weeuen
en te Berlijn zulk een sensatie heeft gewekt
en geleid heeft tot de conferentie te Berlijn.
En ook de voorstelling in enkele Fransche
bladen dat Murawiew's benoeming in op
volging van Lobanovv eenvoudig geldt als een
antwoord op Goluchowski's vijandige politiek
tegen Ruslaud op het Balkan-schiereiland
lijkt pure fantaisie. Murawiew zou door den
czaar en zijn moeder uitverkoren zijn ondanks
zijn geringere rechten dan de bovengenoemden
en ondanks zijn geringer aantal levensjaren,
alleen omdat Goluchowski een Pool is en
Murawiew tegen Polen is opgetrokken!
Zijt ge er zeker van? Zijt geer zeker van?
vroeg ze koortsachtig.
Dit waren de eerste woorden die ze uitte.
Is er geen kans dat het niet zoo zal zijn
Wees dan genadig en zeg het mij.
Obadiah Eegerton Roper scheen klaarblijkelijk
te weten wat ze bedoelde en was in het minst niet
verwonderd over de hartstochtelijkheid harer
woorden.
Hij glimlachte.
Er is geen kans op, waarde lady, zoover
als ik zien kan. Twee en twee is vier, dat blijft
zoo over de geheele wereld en deze twee tweeën
zijn waarlijk duidelijk genoeg. Ge kunt begijpen,
dat het in mijn voordeel was te trachten er acht
van te maken. Zoo was het, stem ik toe, en zoo
is het nog.
Doch ik had niet het minste idee van wat ik
eerst hoorde, toen ik uit nieuwsgierigheid die
twee afluisterde.
Hun gesprek was natuurlijk niet van dien aard,
dat ik er eenigszins wijzer uit werd, maar
De mogelijkheid bestaat toch dat men di'u-
gen met elkander gaat vergelijken en tot eene
verkeerde gevolgtrekking komt, wierp de gejaag
de tegenover hem op.
Ik weet het, stemde hij toe. Ik heb het
zelf dikwijls genoeg gedaan te dikwijls om er
niet mee geleerd te hebben voorzichtig te zijn.
Buitendien, mijn waarde lady Melbury, verteldet
ge mij onlangs niet, dat ge zelf in bezit van fei
ten waart feiten die bevestigden wat ik
zeide
Er was eene geldquaestie.
Ja, ja, viel lady Melbury hem met gefronste
wenkbrauwen in de rede. Er zijn vele omstan
digheden, die het uitgillen, dat wat ge zegt,
waar is.
En toch kau ik het niet gelooven 1 Ik durf het
niet gelooven.
De verworpeling haalde beteekenisvol de schou
ders op.
Wel, natuurlijk, indien ge wetend verkiest
uwe oogen te sluiteh, kan ik het niet helpen,
Doch zoo was het, klaar genoeg.
Er is geen twijfel aan het bestaan van eene
weddenschap. En een man, die zulk eene wed
denschap aangaat
Lady Melbury zonk in haren stoel terug.
Het volgende oogen blik boog zij zich voorover.
