Nummer 35.
Zondag 2 Mei 1897,
Tweede Blad.
ff II Jt ItJilJj li
1 js
ir
p feS I
m
fj
J»
Staatkundig overzicht.
Spanje.
Engeland.
Rusland.
Japan.
W m
Li
Mf
iLïöa we:aWv PEfl
Vervolg Nieuwsberichten.
UITVOERINGEN.
Jaarmarkt en boter mijn te Waalwijk
op Donderdag 6 Mei a. s.
De botermijn zal voortaan 's mor
gens om 9 uren beginnen.
l-M-J.vUiélAi.reJ
ff.
r-
ss^sk/a&.-s^fiev.sfc.
A^.'X- U-* O.V
Turkscli (>ricksclic oorlog.
De Turken leggen er zich blijkbaar op toe,
zich in dezen oorlog van het begin tot het
eind onberispelijk te gedragen. Van de strenge
tucht, die onder de overwinnaars heerscht,
heeft men in deze voorbeelden kunnen lezen.
Het is voor Turkije van zeer veel belang,
in dezen oorlog zedelijk sterk te staan, en
het hodpt, dat Europa daardoor zal vergeten
wat er nog pas geleden in Armenië en elders
is gebeurd. Zoo Europa dat al niet vergeet,
het zal tóch dezen oorlog als verzachtende
omstandigheid aannemen, en dat is het ge
vaar van Turkijes overwinning. Dat het winnen
zou, wis van te voren waarschijnlijk, en de
wijze vjaarop Griekenland den oorlog had
uitgeloït, was niet geschikt om onze bewon
dering ivoor de Hellenen, die door hun flinke
houdini in het Kre'a vraagstuk was gaande
gemaakt, te verhoogenterwijl Turkije zich
van dea beginne af aan volkomen correct
heeft gpdragen. Terwijl men dus in billijkheid
niet te zeer mag treuren over de zegepraal
van Tirkije in dezen oorlog, staat het te
bezien jff die zegepraal voor de rust en den
vre le vhn Europa en den voorspoed van des
Sultans onderdanen wel zoo bijzonder wen
schelijk' was.
Door! de overwinning van de Turksche
troepen;wordt ongetwijfeld het gezag van den
Padisjaj en zijn omgeving in den lande en
daarbuiten verhoogd en de mogelijkheid op
een spoedige slöoping van het Turksche rijk
in Euroba aanmerkelijk uitgesteld. Het ver
foeilijk jwanbeheer van de hofkliek zal naar
ouden tlant worden voortgezet, de regeering
zal een hooger toon aanslaan tegenover de
Europesche mogendheden, en deze zullen
het moeen dulden. Het gevolg van dezen
oorlog, lie grootendeels te wijten is aan het
onhandif en talmend beleid van de groote
mogendleden in het Kreta-vraagstuk, zal dus
eenvoudg zijn, dat het Damokles-zwaard een
beetje lWer blijft hangen, en dal in dien
tusschenlijd in Turkije het wanbeheer onge
stoord z n gang zal gaan. De eenige, die daar
belang Ij heelt, is Rusland, en geheel Europa
heeft zich voor de zooveelste maal door de
handige Russische diplomaten laten beet
nemen.
Griekmland zal bij dezen oorlog alles ver
speeld hjbben wat het nog bezat aan gezag,
invloed n geld het wordt het slachtofter
van de prderfelijke politiek van de mogend
heden, rtast welke zijn eigen fouten in het
niet veraiken.
Geen ronder dat het er in de Grieksche
hoofdstaq zonderling verward en wanhopig
uitziet. R Koning luistert op 't oogenblik
meer naa den leider van de oppositie Rallis
dan naarjzijn ministerpresident. Op raad van
Rallis wèd de ministerraad bijeengeroepen,
die door penfge leden van de oppositie werd
bijgewooir], en Rallis is voortdurend in het
paleis. H: zal zeer waarschijnlijk de opvolger
worden vin Delianis, die zeker aftreedt. Het
is echter ie vraag of Rallis, eens miuisier
zijnde, ng zoo oorlogzuchtig zal zijn als
thans.
Het afatten van den geheelen generalen
stat is ee: bewijs dat men in Athene van het
ellendig b leid van dat lichaam overtuigd is,
maar of c
kwaamhec
daarom n
nieuwe titularissen grooler be-
n aan den dag zullen leggen, is
geenszins zeker. De kroonprins
meer te
wcac.» Will wv, i
blijft in ijessalite, maar zal niets
zeggen heben.
Als de krieken hun verwachtingen bouwen
op het Giiksche legertje in Epirus, kunnen
wij hun gén gelijk geven. Want niet alleen
dat, gelijk nu blijkt, Pentepigadia zelf nog
altijd Turljch is (de eerste bezetting door
de Griekei schijnt eenvoudig het gevolg te
zijn gewee^ van een list vau de Turken),
en de Griken stellingen buiten de vesting
hebben beetmaar bovendien zijn ten eerste
de Albanesche troepen bij Janina weer tot
hun plicht eruggekeerd, en ten tweede is nu
de provinci Tn'kah (westelijk Thessalie) door
de Turken veroverd voor deze niets ge
makkelijke! dan troepen uit het oosten naar
Epirus te ?nden, met wier hulp de Grieken
daar weldij verdreven zullen zijn.
De leidej der oppositie Rallis, die den slag
IT'rnavos heeft bijgewoond, is te
'gekeerd en schijnt daar de rol
ekschen Gambetta te willen spe-
vast bezig de bevolking in vlam
te zetten dor te beschrijven, hoe onbekwaam
de generalestaf ten eenenmale is. De generale,
staf bekom erde zich alleen over de keuken
van kroonpns Konstantijn, zeide hij. Behalve
benoorden
Athene ter
van een G
len. Hij is
de kolonels Smolenits, Dimopoelos en Ma-
vromichalis noemde hij alle aanvoerders on
bekwaam.
De oorlogscorrespondent van de Kopen-
haagsche Politik, die tot nog toe de Grieken
welgezind is geweest, oatwerpt in zijn tele
gram een inderdaad jammerlijk tafreel van
de panische vlucht der Grieken na den slag
bij Mali. Hij zelf werd cr zelfs door naar
Volo gedreven en twee verslaggevers van
Zweedsche bladen moeten onder de kogels
der 'lurken gevallen zijn.
Naar hij seint kwam te middernacht de
eerste wilde hoop vluchtelingen in Larissa
aan. De kroonprins hield hier krijgsraad en
besloot tot verdediging van de stad. Maar
op het hoornsignaal op de markt verzamel
den zich nog geen twintig soldaten Daaren
tegen verwekte het valsche gerucht, dat de
kroonprins de stad verlaten had, onder het
volk een vreeselijke woede. Alles rende naar
het station. Het hardst liepen de Italiaansche
vrijwilligers weg. Vrouwen op zij gooiend
stormden zij een gereedstaanden trein in. Het
volk schoot op de Italianen en deze schoten
terug. Éindelijk slaagde de kroonprins er in,
vierduizend man te verzamelen en daarmede
bereikte hij Farsalos. „Thessalie ligt nu voor
de Turken open", zoo besluit de Deensche
correspondent.
De toestand van den Griekschen koning
is zeer hachelijk. Wel is hij nog te Athene,
doch men blijft spreken van de mogelijkheid,
dat hij eerlang afstand zal doen van de re
geering ten gunste van zijn tweeden zoon
prins George (prins Konstantijn wordt al te
zeer gecompromiteerd geheeten
De koning, die zoo verstandig is geweest
rekening te houden met alle eventualiteiten
(hij heeft zijn kasteel Smidstrup geheel in
orde laten brengen dus meldt men uit
Kopenhagen) moet nog eens nadrukkelijk
verklaard hebben, dat hij rekening wil hou
den met eiken wensch van zijn land, als 't
maar niet tot bloedvergieten leidt.
Intusschen groeit de ontevredenheid onder
het volk tegen het koningshuis aan. De
koning schudt alle verantwoordelijkheid voor
den terugtocht van het leger van zich af.
Rallis zeide tot den kouing dat de regeering
hel vertrouwen van bet volk en de kamer
niet meer bezit. In den Piraeus zijn wanor
delijkheden voorgevallen; het volk drong de
koffiehuizen binnen en vernielde portretten
van den koning.
In het paleis is alles gereed gemaakt om
snel te kunnen vluchten, indien een revolutie
uitbreekt. De koning lijdt verschrikkelijk onder
de gebeurtenissen; en niet minder de koningin.
Zij, de zuster van wijlen czaar Alexander,
moet thans vernemen dat de nederlagen, die
haar wellicht de kroon zullen kosten, te St.
Petersburg met voldoening vernomen zijn,
omdat Rusland daarin een middel ziet de
lastige complicaties te omgaan, die door een
overwinning der Grieken zouden ontstaan
zijn. Het machtwoord van czaar Nicolaasen
zijn raadslieden de integriteit van 't Turksche
rijk moet gehandhaafd worden, weegt zwaar-
d r bij haar neef dan de banden van bloed
verwantschap, die hem binden aan Grieken-
lands ongelukkige koningin, en aan den
koning der Heienen.
De koning heeft, naar de Standard verneemt
de regecring de meest volkomen vrijheid
van handelen gegeven. En Delyannis zeide
in een interview, dat de maatregelen, door
het kabinet genomen, de volle toestemming
hebben van den koning.
De correspondent bericht als de onmiddel
lijke oorzaak van den teiugtocht na het
gevecht bij Tirnavo, dat de Grieksche rech
tervleugel overvleugeld werd door de Turk
sche division, die over Nezeros en Rapsani
waren omgetrokken en zich toen bij de hoofd
macht aansloten. De Turken deden een
hevigen artillerie- en infanterie-uanval, gevolgd
door eer. plotselinge charge van de ruiterij.
Hij vergezelde de vluchtende Grieksche
troepen en dorpelingen. Het was een hope-
looze verwarring van soldaten, burgers, vrou
wen en kinderen de velden en wegen waren
overdekt met de beide divisien van het
terugtrekkende leger. Op het snijpunt der
wegen van Tirnavo en Kazaklar veroorzaak
ten een dozijn ruiters, die in vollen galop
voorbijrenden onder het geschreeuw „Loop
Loop de Turken komen een geweldige
paniek.
Het was een zeer donkere nacht, en het
gebrul, dat uit de verschrikte menschenmassa
opsteeg, terwijl zij als gekken voortholden en
elkander onder den voet liepen, gaat alle
beschrijving te boven. Soldaten, ongeregelde
troepen en gewapende boeren begonnen in
waanzinnigen angst hun geweren in het wilde
af te schieten, maar het vuren was nauwelijks
te hooren boven het geschreeuw der men-
schen en het gebrul der die»en.
Het duurde dertig minuten, en ae paniek
spreidde zich over een oppervlakte van vele
mijlen uit. Een rijtuig, waarin twee Engelsche
correspondenten zaten, werd omvergeworpen
Reuters correspondent zelf werd door de
vluchtelingen onder den voet getrapt, en een
soldaat schoot hem rakelings langs het hoofd.
De weg was bezaaid met geweren, patroon-
tasschen, gebroken wagens en huisraad De
ophoopiug op de brug over de Peineios bij den
ingang van Larissa was uren lang verschrik
kelijk en ontzettend.
Met schat dat tusschen de 500 en 600
menschen in de paniek werden gedood. Het
besluit om Larissa te ontruimen, veroorzaakte
opnieuw een sauve qui peut van de burgerbe
volking in de richting van Volo en Phersala.
Een extra trein, bestaande uit goederenwagens,
rv
bracht 3000 menschen, die zelfs aan het dak
van de wagens en de loopplanken hingen,
naar Volo.
Hier ontstond ook een paniek. Velen van
de welgestelde klassen gingen in kaïks (sloe
pen) naar Euboea. Alle beschikbare kaïks
waren in beslag genomen, en er was geen
boot om de vluchtelingen naar Athene te
brengen.
jt. j>jj y y JUijk Ev
Generaal Weyler zal waarschijnlijk een
gunstig antwoord geven op de vragen van de
regeering betreffende de krijgsverrichtingen
den econornischen en handelstoestand op het
eiland Cuba. Het aantal opstandelingen, dat
zich onderwerpt, wordt grooter en hun benden
verstrooien zich meer en meer. Het regen
seizoen is vroeger dan gewoonlijk ingevallen
en generaal Weyler keert naar Havana terug.
De ontploffing op den onderaardscken
spoorweg.
De corres. der (N. R. C.) schrijft d.d. '27
April:
Gisterenavond had ik, wat de Engelschen
noemen een „nauwe ontsnapping" op den
onderaardschen spoorweg. Tt zeven uur be
vond ik mij in Farringdon-slreet op weg van
de City naar huis. Ik zag een trein afrijden
in tegenovergestelde.richting. Toen deze trein
aankwam in het eerstvolgende station van
den Metropolitaanschen spoorweg, iu de rich
ting der City, had er in een rijtuig der eerste
klasse een ontzettende otploffing plaats Het
was dus een quaestie van anderhalve minuut,
of ik zou erbij zijn' geweest en allicht onder
de gekwetsten hebben behoord. Nu spoorde
ik kalm- door zonder het allerminste te hooren
oï te beseffen, en ik vernam pas het gebeurde
een paar uren later thuis door een vriend,
die mij kwam bezoeken en er nog verwon
derlijker was afgekomen. Immers ging hij
het station der' Aldersgate-street in op het
oogenblik zeif dat de ontploffing plaatsvond.
De paniek was anbeschrijflijk. Het heele
stationsgebouw verkeerde in duisternis en er
hing een eigenaardige rook of nevel, welke
het uitzicht van de hooge trap zeer belem
merde. Op de vier perrons, want twee bedienen
het niet-Metropolitaansche verkeer van ver
schillende andere lijnen, heerschte een onge
kende verwan ing. Menschen lagen overal op
den vloer te spartelen. Er waren gewonden,
die luidkeels om hulp riepen. Er waren vrou
wen en kinderen, die gilden van belang, niet
omdat zij gedeerd waren, maar zij waren
omver geworpen en wisten niet waarom.
Na een wijl kwam er, met de toegeschoten
politie, meer orde De gewonden, van wie
één sedert aan zijn kwetsuren is overleden,
werden op draagbaren naar het naastbij
gelegen gasthuis vervoerd en nadat de geha
vende trein naar het eerstvolgende station
(Moorgate-street) verwijderd was, kon het
gestaakte verkeer weer hervat worden.
Eerst bij het volle daglicht heeft men lieden
de geheele schade kunnen overzien. Een groot
deel van het zekei 50 E. voet hooge glazen
dak in het station der Aldersgate-street is
verbrijzeld, en van ochtend zag ik daarin
vastzitten brokken van het compartiment,
welks zoldering door de ontploffing opwaarts
was geslingerd. Dit feit alleen was voldoende,
om de onderstelling te verniet gen, dat wij
hier te doen hebben met een gewone gasont
ploffing, namelijk met ceu ontploffing van de
gasbus, welke onder den vloer der rijtuigen
van den Metropolitaanschen spoorweg is be
vestigd en het gas afgeeft vo'ir de verlichting
der wagens. Een zelfs oppervlakkige inspectie
der gehavende rijtuigen, die men natuurlijk
onaangeroerd heeft gelaten, evenals de nauw
gezet bijeengezamelde splinters en brokken
ir. het station der Aldersgate street, moet den
indruk versterken dat enkel dynamiet, of een
even krachtig ontploffiugsmiddel, dit vernie
lingswerk kan hebben verricht. Van de zes
compartimenten, waaruit het rijtuig der eerste
klasse bestond, zijn er drie zoo gehavend,
dat zij, beroofd van verdakking en wanden,
hun raison d'être verloren hebben.
Gelukkig waren zij ledig. Hadden zij reizigers
vervoerd, geen enkel hunner had er het leven
aicebracht. En even jammerlijk zouden de
gevolgen zijn geweest, als de bom of de
helsche machine gesprongen ware in een
tunnel. Vermoedelijk zou dan door het instor
ten van den koker al weinig van den trein
terecht gekomen zijn.
De justitie is terstond met haar onderzoek
begonnen, en het valt te hopen, dat zij de
elllendelingen en crimineel verbijsterden, die
weder met hun anarchistische aanslagen
schijnen (begonnen te zijn, dan zal weten te
achterhalen. Heden was het zeer siil op den
onderaardschen spoorweg. Zenuwachtige en
bevreesde lieden hebben den schrik beet,
en verwonderlijk is dat niet. Niemand stelt
zich gaarne beschikbaar voor de proefnemingen
in anima vili der heeren dynamilards.
De keizer van Oostenrijk is Dinsdagmorgen
om 10 uur, vergezeld van aartshertog Ötto
en den minister van binnenlandsche zaken, te
St. Petersburg aangekomen en door den czaar
en de grootvorsten ontvangen. De keizer
van Oostenrijk bracht in het Anitsjow paleis
een bezoek aan de keizerin -weduwe en begaf
zich daarna met den czaar naar het winter
paleis. Bij de aankomst werden 31 kannon-
schoteu gelost.
Desavonds is in de kwistig versierde Ni-
kolajefskizaal van het winterpaleis een feest
maal van 233 couverts gegeven.
Aan het diner werden door de beide keizers
hartelijke toosten gewisseld.
De Russische minister van buitenland-
sche zaken heeft naar aanleiding van keizer
Frans Jozefs bezoek aan St. Petersburg. de
volgende mededeeling gedaan Men is te
St. Petersburg zoowel als te VVeenen overtuigd
van de noodzakelijkheid eener goede verstand
houding tusschen alle mogendheden en in 't
bijzonder tusschen Rusland en Oostenrijk-
Hongatije, met 't oog op de crisis, die het
Oostersche vraagstuk doormaakt en te
St. Petersburg tevens besloten alle bijzondere
belangen ondergesch'kt te maken aan de
handhaving van den Europeeschen vrede.
De Japanners zijn zeer verbolgen over de
onverschilligheid, waarmede aan de Europee-
sche hoven de dood van de keizerin-wedu.ve
opgenomen is. Alleen het Belgische hof heeft
voor acht dagen den rouw aangenomen. Japan
moet dan ook besloten hebben geen buiten
gewoon gezant naar het aanstaand jubileum
van koningin Victoria te sturen, doch zich
door zijn gewonen gezant te laten vertegen
woordigen.
WAALWIJK.
Zondag 2 Mei, 's middags 12 uur, zal door
de liedertatel „Oefening en Vermaak, op de
zaal Musis Saciurr. worden uitgevoerd
PROGRAMMA AD LIBITUM.
Zondag 2 Mei, 's middags 12 uur, zal door
de harmonie „l'Espérance", op de zaal van
de Erven van Riel worden uitgevoerd
1. Fleurs des Champs, marche. Bizet.
2. Overture Zampa. Herold.
3. Het lied van den Wever
fantaisie. Bastiaans.
4. Teresen, Grande Valse. Faust.
le Zomer-Uitvoering, op Zondag 2 Mei,
ten 71/2 ure precies te geven door de too-
neelvereeniging „Vreugdendal, op de boven
zaal van den heer H. F. van Kregten.
(Zie programma's).
BAARDWIJK.
Concertop Zondag 2 Mei, 's avonds half
achtte geven door de liedertafel ^Tot
bloei der toonkunst/-' in het lokaal van den
keer L. van Croravoirt. (Zie programma's).
LIJST VAN DRIEVEN, geadresseerd aaii on
bekenden.
Gedurende de le helft der maand April.
Van Waalwijk.
C. v. d. BesselaarTubbergen.
