Nummer 58.
Zondag 25 Juli 1897,
Tweede Blad.
BUITENLAND.
Beigie,
Kreta.
China.
Spanje.
Engeland.
BINNENLAND^
Turkije.
Vervolg Nieuwsberichten.
UITVOERINGEN.
WAALWJK
De correspondent der N. R. Ct. seint
De internationale jury voor de schoone
kunsten heeft Donderdagochtènd de vijf gou
den eeremedailles toegewezen voor de schil
derkunst aan FranzJCourtens (België), L. Alma
Tadema (Engeland) en Edouard JDetaille
(Frankrijk); voorde beeldhouwkunst aan Jet
.Lambeau (Beigie) en voor de graveerkunst
aan Leopold Flameng (Frankrijk).
Heden namiddag vergaderde de jury voor
het toekennen der eerste en tweede medailles.
De jury wees de volgende belooningen toe
aan Nederlandsche artisten Eerste medailles
aan de heeren C. Bisschop, Willem Maris en
Blommerstweede medailles aan de heeren
Henkes, Haverman, Van de Maarel, Van
Soest en Bastert.
De stakende mijnwerkers in deBorinage
beginnen er genoeg van te krijgen. Gisteren
is het werk in de mijnen in het noorden en
het zuiden gedeeltelijk hervat en sommige
putten zijn thans volledig bemand. De toestand
verbetert dus gaandeweg. Alleen de arbeiders
in het centrum van het kolenbekken houden
vol en schijnen den strijd tot het eind te
zullen voorzetten. Zij verwachten ondersteu
ning uit Engeland en Frankrijk, vanwaar de
afgevaardigden der -Fédéralion boraine" gis
teren zijn vertrokken. Zaterdag zullen voor de
rechtbank te Mons een vijftigtal stakers en
vrouwen terechtstaan onder de aanklacht,
inbreuk te hebben gemaakt op de vrijheid van
arbeid te Dour, Jemappes en Wasmes. De gen
darmerie h.eft strenge bevelen gekregen ten
aanzien van dergelijke feitelijkheden, waar
door de arbeiders, die aan het werk gaan,
zich bedreigdt zien.
der vredesvoorwaarden is de strategische
grenslijn, zooals die door militaire attaché's
der mogendheden is ontworpen, aanvaard.
Vervolgens werden de vredespreliminairen
behandeld. De volgende vergadering wordt
Zaterdag gehouden.
Zaterdagnacht hadden de Turken de stad
verlaten en waren handgemeen geworden met
de Christenen,, van welke laatsten 7 gedood
en 4 gewond werden. Maandag werd een
Russisch detachement, dat provisie voor de
Christenen vervoerde, aangevallen door een
hoop ongewapende Turken. De soldaten sloe
gen den aanval echter met de kolven der
geweren af.
De rust is thans door tusschenkomst van
den Russischen admiraal, schijnbaar hersteld
doch de gemoederen zijn nog zeer geprikkeld.
Het bestuur te Honkong heeft een ergerlijk
poluieschandaal ontdekt. Geheime Chineesche
speelhuizen zouden nl. aan voorname Engelsche
politiehoofden brandschatting opbrengen. De
politieambtenaren zijn geschorst zoolaug het
onderzoek duurtook wordt er een strafver
volging tegen hen geopend. Twintig Chinee
sche detectives zijn verbannen.
Nadat een glas eerewijn was geschonken, nam
de Commissaris der Koningin mr. A. baron van
Voorst tot Voorst het woord. Spreker zeide dat
het de wensch is geweest van het Uitvoerend
Comité de leden der Staten hier otïicieel te ont
vangen. Onder herinnering met hoeveel eenstem
migheid en hoe gaarne Noordbrabant9 Staten
een belangrijk bedrag hebben gewaarborgd in
het garantiefonds dezer zoo nuttige onderneming,
betuigde spreker, dat de Statea grootelijks be
langstellen in deze tentoonstelling en de uitnoo-
diging tot dit bezoek hun bijzonder aangenaam
was. Het was daarom een genoegen aan het
Uitvoerend Comité en aan diens voorzitter in het
bijzonder der Staten dank te brengen voor al
wat zij door het inrichten dezer tentoonstelling
ten nutte van Noordbrabants handel en nijver
heid hebben verricht.
Aan het banket, dat Dinsdag ter eere van
den vorigen liberalen minister senor Moret
Prendergast te Saragossa werd gegeven, liet
graaf Romonones zich in heftige bewoordingen
uit over de Spaansche vertegenwoordigers in
den vreemde, waarbij hij zich refereerde aan
de diplomatieke vertegenwoordiging iu Ame
rika.
|Eeu lid van het gouvernement intervenieerde,
met het gevolg, dat men ten slotte haudgemeen
weid, en de regeeringsagent zijn revolver trok.
De gasten verwijderden zich na dit incident
in groepen, die door de stralen trokken en
„Leve de vrijheid schreeuwden.
Te Barcolona hebben weer ernstige op
stootjes plaats gehad. De gendarmes werden
begroet met een hagelbui van steenen en zagen
zich genoodzaakt, versterking te repuireeren.
Het oproer draagt een lokaal karakter.
Het verbond van telegraafbeambten heeft
het volgende besluit genomen „Het bestuur
beschouwt den onlangs uitgegeven dienstorder
van den postmeester-generaal, waardoor de
over-uren als diensturen worden aangemerkt,
als in strijd met het contract, dat de telegra
fisten bij hun indiensttreding hebben getee-
kend. Het bestuur raadt den leden aan. zich
tot het uiterste te verzetten tegeu dezen aanslag
tegen de persoonlijke vrijheid".
De telegrafisten hebben in het geheele
Vereenigd Koninklijk met groote meerderheid
(83 pCt., te Londen 94, te Liverpool 84 pCt.)
besloten, van Maandag a. s. af geen overwerk
meer te maken. Het lid van het Lagerhuis
Galloway wil de regeering over deze quaestie
interpelleereu.
LONDEN, 22 Juli. (Part.) Het verbond van
machinefabrikanten maakt bekend, dat er een
groote uitbreiding in het lock-out gekomen
is, doordat vele fabrieken in Lancashire
daartoe besloten hebben. Het verbond raamt
het cijfer der werkloozen op 20,000 iu het
machinefak, 18,000 in aanverwante vakken
en 2u00 non-unionisten.
De rijkstelegrafisten hebben Woesdag-
avond vergaderd eu besloten de werkstaking,
op Maandag bepaald, uit te stellen. Daarmede
wordt gehoor gegeven aan een verzoek van
Sir Albert Rollit, die een bijeenkomst tusschen
het postbestuur en het besuur van het rijks
telegrafistenverbond heeft voorbereid.
Zondag 25 dezer, 's middags 12 uur, zal
door de liedertafel „Oelening en Vermaak",
van Waalwijk en Bezooien, op de zaal Musis
Sacrum worden uitgevoerd
Hardanger Braulfahrt Kjerulf.
Werkmanslied Coenen.
Matrozenlied Hol.
KON^TANTINOPEL 22 Juli. In de he
den iichoadei» c'iimi vo iu:i
WAALWIJK, 24 Juli 1897
Examen.
De heer Johan van Eupen, onderwijzer
2de klasse te Batavia, heeft met gunstig ge
volg examen afgelegd voor de Maleische taal
en voor de Land- en volkenkunde van Ned.
Indie.
Nieuw kabinet.
Naar wij vernemen, zou het nieuwe kabinet
worden of zijn voorgedragen als volgt
Pierson, kabinetsformeerder, financiën
De Beaufort, buitenlandsche zaken.
Gort van' der Linden, justitie.
Goeman Borgesius, binnenlandsche zaken.
Jansen, marine.
Eland, oorlog.
Lely, waterstaat.
De naam van den minister van koloniën
in het nieuwe kabinet werd niet medegedeeld.
Thans deelen wij tot aanvulling mede, dat
als mininister van koloniën is voorgedragen
de heer J. T. Cremer.
Donderdagavond had ten huize van mr.
Pierson eene bijeenkomst plaats van alle als
minister voorgedragen heeren, behalve de
generaal majoor Eland, die nog niet uit het
buitenland, waar hij vertoefde, terug was.
Mr. Pierson is Vrijdagochtend 9 u. 46 m.
per Staatsspoor naar het Loo vertrokken.
Tentoonstelling van Noordbrabantsclie
Nijverheid te 's Hertogenbosch,
Het bezoek der leden van Noordbrabants
Staten.
Woensdag namiddag ten 3 uur had de offici-
eele ontvangst plaats van heeren leden der
Provinciale Staten van Noordbrabant.
De algemeene voorzitter van het Uitvoerend
Comité, burgemeester jhr. van der Does de Wil-
lebois, noemde het een groot voorrecht zijn
medeleden der Staten te mogen ontvangen en
welkom heeten op een terrein, dat men mag
zeggen roet gemeenschappelijke inspanning te
hebben ingericht. Er is groote reden van erken
telijkheid voor de welwillendheid, waarmede
Noórdbrabants Staten zijn tegemoetgekomen in
de zaak, die hier is op't getouw gezet, en waaraan
is te danken, dat de inrichting is kunnen ge
schieden zooals ze is.
Spreker zal niet in herhaling treden van 'tgeen
Zaterdag door hem is gezegd en wat de heeren
weten, alleen wil hij aanstippen dat ware het
voorbeeld, door de leder- en schoenenindustrie
hier gegeven, gevolgd door de textiel-, tabaks-,
suiker- boterindustrie, deze tentoonstelling een
verpletterend grootsch beeld zou hebben gegeven
van Noordbrabants macht,'tgeen hij juist in de
gegeven omstandigheden, in deze dagen van strijd
op 't gebied van handel en nijverheid, vóór en
tegen bescherming, zoo gaarne had gezien.
Intusschen, wat deze tentoonstelling aanbiedt,
verdient zeker be belangstelling in ruime mate.
Spreker zal daarover verder niet uitwijden, doch
wenscht liever de leden der Staten rond te lei
den ten einde zij zich zelf daarvan kunnen
overtuigen en eindigde met den wensch, dat deze
onderneming moge strekken tot grooteren bloei
van handel en industrie in dit ons allen dierbare
Extra tram Tentoonstelling 's Bosch.
Wij vestigen bij deze de aandacht op de
goede gelegenheid om de Tentoonstelling te
bezoeken, aangeboden door de maatschappij
„Hollandsche Buurtspoorwegen». Blijkens
achterstaande advertentie namelijk zal taein
18, in plaats van om 9,57 van 's Bosch ver
trekken om 11 uur na afloop van al de
feestelijkheden eu doorloopen tot Waalwijk
zoowel als tot Heusden.
Het programma der feestelijkheden voor
Zondag 25 Juli luidt als volgt
Groot concours van harmonie- en Fanfare
gezelschappen. Afdeeling harmonieën 12 ure:
Optocht 12V2 ure Afmarsch naar de groote
Markt langs Vischstraat en Hoogensteenweg,
onmiddellijk daarna olficieele ontvangst van
heeren presidenten en directeuren der deel
nemende' gezelschappen en juryleden ten
Stadhuize. 2 ure Aanvang van den wed
strijd. 8 ure: Pnjsuitdeeling. Groot concert
door het muziekkorps der D.D. Schutterij,
waarna schitterend vuurwerk.
Ook vangt Zondag het groote kegelconcours aan,
waarvoor zich reeds een vijltigtal vereenigingen
hebben aangemeld, welk getal intusschen staat
verdubbeld te worden, daar men zich eerst behoeft
aan te melden 14 dagen vóór deu Zondag, dien
men voor den korpswedstrijd kiest en daartoe
kan men iederen Zondag kiezen, zoolang hetcon-
couis duurt.
Zondag zal de daarvoor ingerichte keg el tent
prachtig worden geïllumeerd.
Behoorlijke behandeling.
Meermalen (zegt de Prov. Gr. Ct.) is
vroeger wel geklaagddat van regeerings-
wege niet of niet tijdig genoeg bericht werd
gegeven omtrent het overlijden van koloniale
militairen of van schepelingen, speciaal van
hen, die men aanduidt met den naam van
„minderen." In den laatsten tijd is daarin
veel verbetering gekomen. Het is ons bekend,
dat althans van het sneuvelen, ja zelfs van
belangrijke verwondingen in Indie per tele
graaf kennis wordt gegeven aan den burge
meester d^r woonplaats der naastbestaanden,
met verzoek daarvan op omzichtige wijze
aan dezen mededeeling te doen.
Dezer dagen bleek ons, dat ook het de
partement van marine in dit opzicht niet
ten achteren blijft. Zoo werd in den loop
dezer week aan een vrouwtje uit Groningen
het overlijden medegedeeld van haren als
marinier 1ste klasse gediend hebbenden
echtgenoot. Niet alleen bevatte het desbe
treffende bericht opgaaf der plaats waar,
van den datum en het uur waarop het over
lijden had plaats gehad, maar tevens van
de ziekt* waaraan en de omstandigheden
waaronder de Rian overleden was. Ja zelfs
werd den burgemeester verzocht aan de wed
te doen mededeelen het volgende ontleend
aan een brief van den consul generaal der
Nederlanden te Genua„Het einde van den
zieke was kalm en pijnloos, zijne oogen
werden door eene vriendelijke hand gesloten,
en heden morgen 15 Juli ging hij met allen
naar zijne laatste rustplaats. Een negental
verpleegden van het protestantsche hospitaal
te Genua met de diretrice en een Duitsch
geestelijke, een jong Hollander en de consul
generaal zelf vormden den kleinen stoet, die
na een korten, maar indrukwekkend.en dienst
in de kapel, het graf bestrooiden met bloemen
eu bladeren, alvorens afscheid te nemen."
Waar zoo wordt gehandeld, kan der re
geering toch moeilijk meer onverschilligheid
ten aanzieu van „minderen" worden verweten.
Hartverscheurend schouwspel.
De heer A. Mulder Jz., derde officier bij
de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij,
schrijft het volgende aan de Veend. Ct.
Zaterdagmorgen 19 Juni, pl, m. halfzes,
waren de opvarenden van 't s.s. „Reijnst,"
op reis van Batavia naar Deli, ooggetuigen
van een hartverscheurend schouwspel.
Des avonds vaa 18 Juni was de „Reijnst"
Singapore gepasseerd en zette kort daarna
koers bijlangs de kust van Malakka. Het
was den geheelen nacht zeer goed weer
geweest, en tegeu 4 uur in den'morgen werd
de lucht W.Z.W. dreigend. Kort daarna brak
een zware storm, gepaard met dichten regen
los. Tegen ongeveer halfzes toen de dageraad,
aaubrak, bemerkte de tweede officier aan
bakboord voo*uit iets bijzonders. Dichter
bijgekomen, ontwaarde hij duidelijk hoofden
.van menschen, die even boven het water
uitstaken. Onmiddellijk werd de commandant
gewaarschuwd, en alles werd gereed gemaakt
tot redding van een kolossaal aantal menschen
levens.
De „Reijnst" bevond zich weldra te midden
van een verschrikkelijk tooneel. Het schip
bewoog zich als het ware voort door menschen,
lijken, kisten en pakken. Men kon zijn oogen
bijna niet gelooven. Het schouwspel was des te
vreemder, daar aan den geheelen horizont geen
ander schip was te zien dan ons schip, waar
om men op de Reijnst sterk in de verbeelding
was, dat de ongelukkigen passagiers waren
van de Reijnst zelve, die hetzij door een hooge
zee, hetzij door een harde windvlaag in het
water waren terecht gekomen. De Reijnst had
toch een kleine 300 passagiers aan boord.
Onmiddellijk gingen alle handen aan het
werk om de ongelukkigen op te halen, aan
touwen cn stokken. De 2e officier, genaamd
Teensma van Schiermonnikoog, ging met
de giek uit en smaakte het genoegen twintig
menschenlevens te redden.
De schipbreukelingen waren afkomstig van
het Chineesche stoomschip „Sri Haung Ann."
Het ongeluk is gebeurd als volgt
De Sri Haung Ann was 8 Juni van Singapore
vertrokken naar Malakka eu verder naar
Perak. Juist in de nabijheid van de stad
Malakka werd genoemd schip overvallen door
de bovenvermelde bui. Daar het dik van den
regen was, ging het schip langzaam stoomen,
om zoodoende de vuren van Malakka in het
zicht te krijgen. Daar het schip zoodoende
geen vaart meer had, begon het kleine bootje
(108 ton) vreeselijk over te hellen, de dek
passagiers (honderd negentig) en al hun kisten
gleden bij de derdemaal dat het schip
slingerde, allen naar een zijde, met het
noodlottig gevolg, dat het schip omsloeg en
onmddellijk zonk.
Onder de drenkelingen bevond zich ook de
kapitein Rawlingson, een Europeaan, en een
Japanees, die beiden behouden aan boord
werden gebracht. Het ongeluk gebeurde te
kwart over vieren. Dc drenkelingen hadden
alzoo pl. m. D/a a 2 uur rondgezwommen.
Als een bijzonderheid mag worden vermeld,
dat van een inlandsche familie, bestaande
uit man, vrouw en drie kinderen, slechts één
kind is verdrouken. Verder bevonden zich
onder de geredden de 2e machinist, genaamd
Felix Gomes en 2 inlandsche vrouwen, vijf
kinderen en 61 Javanen, Ohineezen enz. Er
werden door het ss. Reijnst alzoo gered 70
menschenlevens en er zijn vermoedelijk ver
dronken plm. 120 opvarenden. Verscheidene
lijken dreven voorbij, waaronder ook dat van
den len machinist en drie kinderen.
Toen, zoover als wij konden zien geen
levend mensch meer was te bespeuren, zette
de Reijnst de reis voort naar Deli. Te Deli
zijn de schipbreukelingen overgestapt op het
ss. Hebe, dat den 20 Juni (denzelfden dag
van aankomst te Deli) naar Singapore vertrok.
Brand op de Tentoonstelling te Arnhem.
Een ernstig onheil heelt de tentoonstelling
op Sonsbeek te Arnhem getroffen. Gisteren
avond te ruim acht ure is door een onbekende
oorzaak (men vermoedt een gebrek aan de
electrische geleiding) brand ontstaan in een
gebouwtje, dat zich links van den hoofdingang
bevindt eu waarin de twee groote doeken met
voorstellingen uit Dante's Hel en Hemel zijn
van Witkamp en Van der Waaij. Gebrek aan
voldoende brandbluschmiddelen doet het vuur
in een oogwenk overslaan op de daarnaast
gelegen oranjerie, die drie kunstzalen bevat,
voor marmeren beelden, voor bronzen beelden
en zeldzame horloges en voor de twaalf-
apostelenklok. Gelukkig hebben de bedienden,
muzikanten van Wolfs' kapel, bezoekers (alles
hielp mee) veel kunnen redden, zoodat het
verlies bepaald is tot genoemde doeken en de
klok. Alles was verzekerd. Duizenden men
schen ook uit de omstreken van Arnhem
waren naar het phautastische schouwspel,
komen zien, per fiets, rijtnig of tram.
Omtrent den brand op Sonsbeek kan de
Arh. Ct. nog het volgende mededeelen
Er is veel van wat in de oranjerie tentoon
gesteld werd, gered,dank zij de hulpvaardigheid
van het publiek, dat bij het uitbreken van
den brand op het terrein aanwezig was, de
leden van Wolff's kapel en van het dienst-
peisoneel.
De geredde voorwerpen, zooals de Moorsche
meubelen, de bronzen en marmers, en tegels
en vazen en pulleu van fayence d'Utrecht,
zag men gisteren tijdelijk bijeengeplaatst in
de remise.
Wanneer er achter de Apostel,enklok niet
een glasraam was geweest, Ó3fL grensde aan
het kunstzaaltje, waar de bra nd ontstond, dan
zou de klok grootendeels bijtijds in veiligheid
kunnen zijn gebracht. Nii er bovendien
nagenoeg een half uur verliep eer er voldoen
de water kon gegeven voorden, namen dc
