N umraer 84.
Zondag 24 October 1897. 20e Jaargang.
Eerste Blad.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELEN
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
De Wraak eener Vrouw
UITGEVER:
Waalwijk.
riRMjjja
Wiialwijkscht to Laiigslraalselif Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f 0,60daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolp Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Dc autonomie voor Cuba.
De tijd dat men voorziehtig moet zijn in
het oordeel over Spaansche berichten, is met
het optreden van het kabinet Sagasta niet
geëindigd. Het is nu het streven van de
conservatieven en van alle verdere tegenstan
ders van het ministerie het voor te stellen,
alsof de „nieuwe koers" toch niet zal helpen
en Sagasta de schande zal dragen van Cuba's
onafhankelijkheidsverklaring, welke de con
servatieven nog met de gewapende hand
hebben weten tegen te houden.
Anderzijds heeft de regeering er belang
bij betere berichten in de wereld te zenden,
de menschen gerust te stellen, de Vereenigde
Staten tevriend te houdenen dit belang zal
er in de naaste toekomst niet minder op
worden. Zoo heeft maarschalk Blanco zich
eergisteren te Coruna inschepend, gezegd
„Ik vertrek naar Cuba, vol vertrouwen in
de doeltreffendheid der nieuwe staalkundige
richting en in het succes der militaire en
politieke actie, welke ik gezamelijk op het
eiland ga voeren. Aan de autonomieplannen
is niet getornd die welke men aan Cuba
gaat verleenen, is dezelfde als door de libe
rale partij op de banken der oppositie werd
voorgestaan, dezelfde als Sagasta in zijn
manifest noemde, dezelfde als Moret uitsprak
en uitlegde in zijn redevoering te Saragossa.
Op dit punt heeft men mij geen voorbehoud
opgelegd. Om meer tijd aan den politieken
toestand der kolonie te kunnen wijden, heb
ik generaals als Gonzalez Parado meegeno
men, die als onderbevelhebber de militaire
11 llJ
OF
ill,
Herinneringen van een Politie-Commissaris.
20
Wij bewaarden een diep stilzwijgen, dat van
tijd tot tijd slechts werd afgebroken door het
gekletter van het staal.
Ik, die Spavento verscheidene malen als secon
dant heb bijgestaan, meende iets buitengewoons
in hem op te merken. Hij was zenuwaohtig en
zag zeer bleek.
Welnu, zeide hij eindelijk toornig, moeten wii
nog lang elkander zoo aan blijven zien, zouden
w® haast niet eens beginnen
Het jonge menscb antwoordde niet maai* het
was al9 of zijne oogen vuur schoten, terwijl zijne
lippen zich krampachtig vertrokken,
En toen? vroeg de hertog ongeduldig.
Een oogenblik later viel hij uit en bijna te
gelijkertijk hoorde ik een gil, gevolgd door een
vreeselijke vervloeking.
Wa9 Spavento gewond?
Ja, raijuheer. Nadat ik mijn ongelukkigen
vriend, die in elkander was gezakt, te hulp was
gesneld, scheurde ik zijn hemd open, om zijn
wond te onderzoeken en wat zag ik toen
Wat dan? wat?... vroeg de hertog angstig.
De wond van Spavento, antwoordde Colonna,
bestond uit een enkelen steek, die boven de borst
een klein rood vlekje had achtergelaten.
De hertog rilde en fronste de wenkbrauwen.
En Spavento vroeg hij hij is toch niet
dood
Nu veel scheelt liet niet, antwoordde Co
lonna.
Waar is hij
In het paviljoen achter in den tuin.
Hebt gij een dokter laten roepen
Datis mijn eerste werk geweest, antwoord
de Colonna. Ik heb Benoit laten halen, maar
zoodra Spavento hem bemerkte, begon hij wan
hopig te schreeuwen en vroeg of men hem wilde
lactie zal voeren en Pando, die aan het hoofd
van het operatieleger zal staan. Termijnen
voor de bevrediging kan noch wil ik vast
stellen het zou zeer gewaagd zijn dat te
doen. Gisteren heb ik een der generaals, die
mij vergezellen, het vertrouwen hooren uit
spreken dat wij na zeven maanden zegevie
rend zullen terugkeeren. Deze hoop lijkt niet
dwaasmaar als alles goed loopt, zou het
er weinig op aan komen als wij nog wat
langer moesten wachten om tot volledige
pacificatie te geraken."
Ziedaar weergegeven, wat men in regee-
ringskringen denkt. Heel wat voorzichtiger
laat de nieuwe gouverneur zich althans over
den voor de bevrediging noodigen tijd uit
dan generaal Weyler deed. Men herinnert
zich dat deze krijgsman gewoon was te zeggen
Over zes maanden zal het uit zijn. Als dan
de zes maanden om waren, verkondigde hij
over vijf of over vier, en als ten slotte de
toestand na aftoop van den termijn ongetwij
feld verergerd was. deelde hij het eiland in
stukken en herhaalde zijn bevredigingsbeloften
voor elk van deze afzonderiijk.
Wij kunnen niet zeggen welke verwachtin
gen het meeste vertrouwen verdienen beide
partijen hebben thans overgroot belang, de
eene bij hoopvolle, de andere bij wanhopige
berichten. Wel komt het ons voor dat de
Duitsche en Engelsche pers, vooral de liberale,
ten opzichte van het behoud van Cuba voor
Spanje zeer pessimistisch gestemd is, terwijl
de Fransche is het misschien nog altijd
met het oog op een eventueel bondgenoot
schap zich merkbaar inhoudt. Zeer droe
vige beschouwingen bevatte onlangs de
Köhiische Ztg. Cuba kau geen autonomie
hebben, meende hel blad, want het eiland is
bijna geheel verwoest, het volk lijdt honger
in de zoogenaamde „coDcentraciones" de
haciendas zijn verlaten en vernield de negers
willen evenveel te zeggen hebben als de
blanken; menschen, die voor ambtenaars ge
schikt zijn, bestaan op het geheele eiland
nieten een aandeel in de schuld van 400
millioen pesetas, die de oorlog nu al
aan
vermooraen.
Om alle opschudding te vermijden, was ik ver
plicht een ander te laten halen.
Wie?
Een vriend van Hector Beaulieu, Ludovicus
Mal on.
En is die nu bij Spavento?
Hij heeft hem zoo juist verlaten.
De hertog scheen met het gebeurde lang niet
ingenomen te zijn en hij haastte zich, om zich
zelve van den toestand van Spavento te overtui
gen. Met haastigen tred liep hij door den tuin
en bereikte weldra het paviljoen, waar Spavento
lag. Op den drempel van de deur ontmoette hij
Gérorae.
Hoe gaat hef met den gewonde vroeg de
hertog.
Zeer slecht mijnheer, antwoordde Gérorae.
En wat zegt de dokter er van
Gérorae schudde veelbefeekend het hoofd.
De dokter heelt gezegd, dat het niets betee-
kende, antwoordde hij, maar ik geloof niet, dat
men goed gedaan heeft, dien man hier te bren
gen.
Waarom niet?
Weet u dan niet, dat het die man van Cla-
mart is
Welnu wat beteekent dat?
En de hertog keek Gérome zoo scherp in het
gelaat, dat deze verplicht was de oogen neder
te slaan.
Ik zeide het alleen maar in het belang van
mijnheer de hertog, vervolgde hij onderdauig.
In mijn belang?
Ja, mijnheer, want ik heb in de laatste drie
dagen heel wat gezien.
Wat bedoelt gij
Gérome naderde Palmares en zeide op geiieim-
zinnigen toon
Ik heb drie dagen in den omtrek van het
huis van de Nubische doorgebracht.
Wat is daar dan gebeurd?
Dat zal ik u zeggen Gisteren avond tegen
twaalf ure, wilde ik naar hnis gaan. toen op het
oogenblik, dat ik mij verwijderde, mijn aandacht
wetd getrokken door twee mannen, die naar het
bewuste huis'schenen te gaan... ik verborg mij
spoedig in een nis en wachtte. Ik had mij niet
vergist, de mannen gingen vlak lang9 mij heen
de eene was Bernhardt, de inteudant: Ik had
Spanje gekost heeft, zal de nieuwe „autonome"
kolonie stellig niet kunnen dragen.
Een oplossing gaf de schrijver van dit ar
tikel niet, maar het is duidelijk dat de door
hem opgenoemde bezwaren tegen autonomie
evenzeer zouden bestaan tegen de oprichting
eener onafhankelijke republiek. Inlijving bij
de Unie zou dus de eenige conclusie zijn.
Een Engelschman, die op Cuba vertoefd
heeft gaf ODgeveer tegelijkertijd een uitvoe
rig rapport in de Engelsche bladen. Zijn
voornaamste bewering was dat de opstande
lingen door den oorlog van bijna drie jaren
gestaald en gehard zijn, meer moed en hoop
hebben dan ooit en van geen autonomie
willen weten. Zij omringen Havana, waar
meer dan 30,000 soldaten in de hospitalen
liggen, geheel. Het vleesch kost in de hoofd
stad een dollar per pond en de gezondheids
toestand is ellendig. Maximo Gomez is ver
bazend in aanzien gestegen hij bezielt zijn
landgenooten, die bovendien door generaal
Weyler's manieren tezeer verbitterd zijn om
ooit weer Spanjaarden te vertrouwen. Alle
gevangen rebellen worden door de Spanjaarden
afgemaaktde opstandelingen daarentegen
behandelen gevangen soldaten humaan. Van
de Spaanschgezinde of van de rustige partijen
op het eiland spreekt deze berichtgever met
geen woord.
Dat de Spanjaarden wreed en ruw tewerk
gaan wordt bevestigd door een bericht in de
Daily Chronicle van heden, een bericht dat
echter nog bevestiging behoeft. Hughes, de
correspondent van „Black and White" zou
door Spaansche guerrilla-troepen op Cuba
opgevangen, beroofd en mishandeld zijn. Met
moeite sleepte hij zich zonder kleeren naar
Havana, waar men hem, omdat hij geen pas
poort meer had, niet wilde helpen. Hij bleef
daar op straat liggen en stierf daar! „Indien
dit bleek te zijn", zegt de Daily Chron, „dan
zal niet alleen nieuwe afschuw tegen de
Spaansche behandeling van Cuba gewekt
worden, maar dan zou ook de Britsche re
geering nog wel een woord te zeggen hebben."
Voor Spanje is het zeer te hopen, dat het
hem meermalen gezien. De andere was de dokter
van Clamart.
Ludovicus
O ik heb hem slechts eenmaal gezien, maar
toch zou ik hem onder duizenden herkennen.
Maar wat bewijst dat alles nu nog r Er zijn
waarschijnlijk zieken in dat huis.
Dat dacht ik ook eerst en daarom heb ik
inlichtingen ingewonnen bij den huisbewaarder
dat is nog een oude kennis van mij, dien ik eenige
malen op de banken der beschnldigden heb aan
getroffen.
En wat heeft die u gezegd
Dat de gezondheidstoestand in het huis uit
muntend was en dat er op het oogenblik geen
enkele zieke was.
Maar waarvoor was er dan een dokter noo-
dig? En waarom moest juist hij koraeu
Die zelfde vragen heb ik mijzelven ook ge
daan en wanneer er iets is, dat ik niet dadelijk
begrijp, rust ik niet voor ik geheel van de zaak
op de hoogte ben.
Wat hebt gij dan gedaan
Ik heb den geheelen nacht voor de deur van
het huis doorgebracht.
En hoe laat is Ludovicus Malou vertrokken?
Hij is in het geheel niet vertrokken.
De hertog haalde de schouders op; het huis
heeft nog een uitgang en daar zal hij ongetwij
feld dooor....
Hij is noch door de eene noch door de an
dere deur vertrokken, daar waren mijne voorzor
gen te goed voor genomen.
Welke voorzorgen P
Ik had doodeenvoudig het slot onbruikbaar
gemaakt.
De hertog zweeg.
Al wat Gérome hem vertelde, was zeker zeer
ernstig en de tegenwoordigheid van Ludovicus in
het huis van die geheimzinnige vrouw was voor
het minst genomen zonderling.
Verder strekken uwe inlichtingen zeker niet?
zeide hij een oogenblik daarna; nebt gij niemand
gezien en niets vernomen?
Niets anders mijnheer de hertog, dan dat
toen ik daag9 daarna terugkwam om Varlope af
te lossen, ik tot mijne verbazing ontwaarde, dat
het huis verlaten was.
Hoe is dat mogelijk
De deuren gesloten, de vensters dicht en de
bericht niet waar blijkt. Want internationale
tusschenkomst kan het niet dulden; daartegen
heeft de jegeering zich van den aanvang af
verzet en daarover zijn liberalen en conser
vatieven het eens. De regeering der Unie
is na het optreden van Sagasta iels welwil
lender althans geduldiger geworden. Men
wacht daar blijkbaar af, of de aankondiging
van den nieuwen koers eenig effect zal heb
ben. Intusschen is de schoener Silverwheels
met oorlogscontrabande aan boord ongestoord
uit de haven van New-York vertrokken en
spreekt men ook van andere vrijbuiters-expe
dities. De Cubaansche junta te New-York
had het bericht verspreid dat de boot Pre
mier zou uitgerust worden voor Cuba. Daarop
hadden toen, zegt men, de Amerikaansche
autoriteiten scherp het oog gevestigd, en
intusschen werd stilletjes de Silverwheels
bevracht en vertrok zonder bezwaar, Al Heeft
nu ook dadelijk de marine-secretaris der Unie
last gegeven dat de kruiser Raleigh langs de
kust van Florida zou patrouilleeren, de ver
denking ligt voor de hand dat het toezicht
aan scherpte te wenschen heeft overgelaten.
Dit is ook blijkbaar de meening van het
Spaansche blad Imparcial, dat de regeering
aanspoorde naar aanleiding van het gebeurde
krachtig te Washington te protesteeren.
De kabinetscrisis in Servie! De oplossing
zal zich wel eenige dagen doen wachten daar
de gezant van Servie te Konstantinopel Ge-
orgiewitsch, die algemeen genoemd wordt als
de tot kabinet-formeerder uitverkorene, op'l
moment zich te Karlsbad vertreedt.
Reeds tijdens 's konings verblijf te Weenen
gaf Simitsch hem kenuis van de terugtreding
der raeicale formatie naar aanleiding van de
komst van koning Milan in Belgrado, 't Schijnt
dat koning Alexander weer geheel onder den
invloed is gekomen van zijn beruchten papa
en 't schijnt tevens dat de aanstaande nieuwe
regeering onder Georgiewitsch zal gevormd
worden door Milan toegedane elementen
een ware ramp voor Servië
Een verklaring, welke een eenigszins offi-
huisbewaarder verdwenen.
En zijt gij niet op het denkbeeld gekomen,
om het huis binnen te dringen?
Om wat te doen?
Om u er van te verzekeren, dat er niets was
achtergelaten.
Dat is waar ook I zeide hij., als ik er aan
gedacht had....
Het is een verzuim, dat gemakkelijk te her -
stellen is.
Wie weet! zeide de hertog nadenkende en
vergetendedat Gérome naar hem luisterde; de
vertrekken zijn verlaten, maar daarom nog niet
ledig; men zal toch de meubelen, schilderijen en
die duizend voorwerpenwelke het innige leven
dezer vrouw uitmaakten, toch niet medegenomen
hebben.
Wie weet of ik niet de openbaring van het
gehaira vind, dat zoo volhardend voor een ieder
wordt verborgen gehouden.
Palmares was iemand, die niet lang nadacht en
spoedig een besluit nam.
Dezen nacht, zeide hij plotseling moet gij
mij naar dat huis vergezellen.
Mijnheer
Ik wil het.
En als wij de deuren gecloten vinden
Dan moet gij ze openen
Maar men zou ons kunnen overvallen.
Dat is voor mijn rekening....
Dan heb ik er niets op tegen.
Tegen middernacht zal ik aan de deur van
den tuin zijn drie klappen in de hand znllen
voor u een teeken zijn, om de deur voor mij te
openen.
Goed mijnheer, ik heb slecht9 te gehoorza
men, en alles zal volgens uw verlangen gereed
zijn.
En Gérome verwijderde zich, terwijl de hertog
het palviljoen binnen trad.
Hoe goed hij zich ook mocht houden, toch was
deze laatste niet Op zijn gemak over al wat er in
de laatste dagen gebeurd was; hij vermoedde de
tusschenkomst van eene onbekende macht, die het
er op scheen toe te leggen zijne plannen te doen
mislukken.
(Wordt vervolgd.)