Staatkundig overzicht.
ff. De begrooting van de teekenschool.
Het voorstel van burgemeester en wethou
ders, op advies der teekenschoolcoinmissie, is
om de begrooting goed te keuren, en de door
het rijk verleende subsidie van f 650 aan te
vrageu.
Goedgekeurd.
Ji. De voorzitter„verder is ingekomen
een adres van de feestcommissie voor de in
huldigingsfeesten van onze geëerbiedigde
koningin Wilhelmina, alhier, om gebruik te
mogen maken van de raadszaal als verga
derzaal. Toegestaan.
Verder schrijft de commissie o. m. nog in
het adres. Hoe komen we aan de uoodige
gelden De gemeente geeft f 500; dat is
veel te weinig eene collecte vindt zij het
best, maar eene collecte alleen voor iedere
buurt, door buurtcommissies.
Zij heeft eenè voorloopige begrooting ge
maakt en die bereikt reeds de som van f 1800.
Zij verzoekt den raad voor haar beschik
baar te stellen f '2000. Dit geld zal zeer
productief zijn voor de belastingschuldigen
want hoe meer feest, hoe meer volk er komt,
en hoe meer er verdiend wordt. Wat er over
gehouden wordt, komt natuurlijk in de ge
meentekas terug.
De feestcommissie stelt zich o. a. voor het
volgende te organiseeren:
Een kinderfeest, optocht, volksspelen, fes
tival, een herinneringsboom met hek erom
dioramische en panoramische voorstellingen,
vuurwerk enz.
Het dagelijksch bestuur stelt voor f 1500 te
verleenen.
De heer Van Schijndel„ik ben er tegen
f 2ü00 te verleenen; het is genoeg bekend
dat de gemeentefinanciën veel te wenschen
overlaten.
Laatst is nóg door de gedeputeerde staten
geweigerd eene uitgave toe te staan van f 500,
voor iets, dat Waalwijk wel mocht hebben
met name eene kiosk; ik heb er destijds hard
op aangedrongen en zal het nu natuurlijk
niet meer doen. Maar dat mocht toen niet;
ik wil er maar eens op wijzen, dat de ge-
meentefiuancien het niet toelaten; 't is on
gepermitteerd f 1500.
Dan komt er nog niets bij voor den alge-
meenen arme van Waalwijk; als er iels was
uitgetrokken, om de armen feest te laten
vieren, dat zou onze geëerbiedigde koningin
Wilhelmina zeker hoog in aanmerking nemen."
(Applaus op de publieke tribune); de voor
zitter verzoekt het publiek geen teekenen van
goed- of afkeuring te geveu anders zou hij
genoodzaakt zijn de zaal te laten ontruimeu
De voorzitter„in de meeste gemeenten
als Amsterdam, 's Bosch e. a. wordt voor dit
heugelijk feest een exceptie gemaakt en als
gedeputeerde staten, in gewone zakende
uitgaven die niet strikt noodzakelijk zijn
niet goedkeuren, zullen ze. naar ik vernomen
heb,rr or dit bijzonder geval, wel eene exceptie
maken.»
De heer Mombers „het voorstel vau het
dagelijksch bestuur is f 1500. Die som komt
mij ook te hoog voor; in andere plaatsen is
het ook misschien anders met de financiën
gesteld, en daarbij komt nog, dat we aan den
vooravond staan van veel uitgaven.»
De heer Van Dooren „ik vind het ook
wel wat te hoog, maar zouden we hen dan
kunneu binden, om de armen te onthalen?"
De voorzitter „als we de commissie aan
banden gaan leggen, geloof ik, dat ze gauw
zullen bedanken."
De heer Van Schijndel: ,in geen geval
moet men de commissie aan banden leggen,
maar ge kunt ze daaromtrent wel eens eeu
wenk geven, en dan zullen ze het weldoen,
't zijn allemaal flinke lui.
Ik stel voor f 1000 te verleenen, 't is nog
wel te veel, maar ik wil er over stappen, dan
hebben we het toch verdubbeld."
De voorzitter„er bestaat plan geene
collecte door de straat te houden. Als we
f 1500 toestaan wordt het uii de gemeentekas
genomen dan betaalt iedereen naar zijn
vermogen als men een collecte houdt geeft
men soms wel eens meer als men gaarne
doet. We' zal men misschien van die kleine
bunrtcollectes houden maar geeu groote
collecte."
De heer Timmermans van Turenhout: »als
we hier over de aanvraag en de plannen van
de feestcommissie nu zoo gaan dicus-
sieeren en die gaan beknibbelen, zal het haar,
denk ik zeer onaangenaam zijn en als we nu
zoo ineens besluiten om haar het gevraagde
niet te geven, zou ze misschien uiteenspatten,
en dat zou ik zeer betreuren. Laat eerst de
eere-voorzitterde burgemeester, nog eens
met haar erover praten."
De heer Van Schijndel„er is niets geen
bezwaar om thans een besluit te nemen; het
is hier gewone manier, om de aanvraag op
de helft te brengen ik heb al dikwijls in
feestcommissies gezeten, maar altijd hebben
we de helft gekregen, van hetgeen we vroegen;
't is een gewoon gebruik, daar rekenen ze
zeker op."
Het voorstel van de heer Timmermans van
Turenhout dat luidt: »de eere-voorzitter van
de feestcommissie (de burgemeester) zal zich
eerst verstaan met de commissie, om een
wijziging in het voorstel te brengen, wordt
aangenomen.
De voorzitter „nog is ingekomen de ex
ploitatie rekening der gasfabriek over 1897;
ik stel voor deze ter visie vau de leden van
den raad te stellen."
De heer Timmermans Wz.„bij de aan
bieding dezer exploitatie-rekening wensch ik
er op te wijzen, dat in het tijdvak, waar over
deze rekening loopt, geen wijziging in de
desbetreffende begrooting heeft plaats gehad.
Af- of overschrijvingen kwamen alzoo niet
voor.
Voorts stelt de commissie er prijs op te
verklaren, dat, even als vorig jaar, de ver
antwoording en het beheer mei de meeste
nauwkeurigheid zijn onderzocht. Vooral de
twee laatste vergaderingen werden daaraan
gewijd. Op de jongste bijeenkomst waren
alle leden tegenwoordig en eenparig moeten
wij getuigen, dat ten volle de goede trouw en
het goed beheer van den directeur gebleken
is.«
De heer Baijens„ik beaam volmondig
hetgeen de heer Timmermans zoo even gezegd
heeft en ook de overige commissieleden, die
alle de laatste vergadering bijwoonden, zijn
het daarmede eens."
„De heer Van Schijndel: „er zijn bewijzen
dat het heelemaal niet waar is. De controle
namelijk is heelemaal niet goed geweest. Die
houden ze buiteu mijn neus. Ik had Van
Dijck wel hier verwacht, zooals hij trouweos
had aangekondigd in een ingezonden stuk in
de courant, dat gij allen zeker gelezen hebt;
maar hij is niet te zien.
De boeken, waarover de commissie spreekt,
zullen wel kloppen; ik heb ze niet gezien;
maar 't zou toch wel het toppuut van stom
miteit geweest zijn die over ie 'eggen als
daarvoor niet gezorgd was. Maar bij vroegere
gelegenheden heb ik aangetoond dat de
controle niet deugde en hoe kan de commissie
nu oordeelen, dat het beheer nu in orde is,
als er geen behoorlijke controle heeft bestaan.
Ik blijf van meening dat hij kan slelen zooveel
hij wil."
De voorziiter: „dat is niet aan de orde,
ik zal u het woord moeten ontnemen."
De heer Van Schijndel: »ik heb het woord
en houd het.»
De voorzitter„het door u besprokene is
niet aan de orde
De heer Van Schijndel »ja wel, 't gaat
over 't beheer der gasfabriek."
De voorzitter ,,'t geldt hier alleen de aan
bieding der exploitatie-rekening
De heer Van Schijnd.l: „juist, en toen
de heeren Timmermans en Baijens verklaar
den dat de boeken in orde waren, was dit
wèl aan de orde; nu ik het tegendeel beweer
zou dat niet het geval zijn. Maar ik heb
het woord en niemand anders.
De voorzitter„ik zal in omvraag brengen
om de vergadering te schorsen.»
De heer Van Schijndel: „ga je gang, schors
ze inaar, schors ze maar, ik blijf toch bezig;
zoodra ge de vergadering heropent begin ik
inch weer. Ge krijgt mij niet van 't woord.
Ik blijf praten, ik heb het woonl."
De heer Timmermans Wz.«ik geloof dat
het, om den vrede, beter is den heer Van
Schijndel aan het woord te laten, mits we
dan om beurten kunnen spreken."
De heer Van Schijndel «we zijn 't samen
al goed eens,"
De voorzitter „toon, toon, toon nu dat ge
een fatsoenlijk man zijt.
De heer Mombers: „nu als 't in 't fatsoen
lijke blijft is 't zeker goed."
De heer Van Schijndel: „ik ben hier als
lid van den raad en fatsoenlijk man, zooals
ik altijd geweest ben en zal blijven.
Maar dergelijke uitdrukkingen heb ik wel
eens meer gehoord van een afgedankten
onderofficier.
Wat nu het beheer der gasfabriek aangaat,
de commissie noemt het goed. Ik beweer
echter dat het niet deugt.
De boeken kunnen in orde zijn, maar 't
begin der boeken deugt niet, om dat er geen
controle bestaan heeft. Ik beweer hier, dat
noch de burgemeester, noch de heer Tim
mermans Wz. taal hebben gesproken, die van
hun hart komt. Van eenige controle over
muntgasmeters wist noch de voorzitter, noch
u mijnheer de voorzitter of een der leden van
de gascommissie iels mede te deelen, evenmin
over den verkoop van cokes en andere ar
tikelen.
Die controle is dan ook sedert veranderd.
Als alles nu zoo uitstekend in orde was ge
weest, waartoe dan die verandering? Hoe
rijmt zich dat te zaam Zoudt u mij daar
soms antwoord op kunnen geven, mijnheer
Timmermans Wz.voorzitter der gascom
missie."
De heer Timmermans Wz. „ik acht mij
niet genoodzaaktom op interpellaties
over die zaken te antwoorden, maar herhaal
nog eens wat ik reeds heb gezegd
Op de jongste bijeenkomst, waarin alle
leden tegenwoordig waren moesten wij
getuigen dat ten volle de goede trouw en
het goed beheer van den directeur is ge
bleken."
De heer Van SchijndelHoe controleert
meu verder de zaken, die de directeur voor
eigen rekening drijft?
De heer Timmermans Wz „als de com
missie het woord „goede trouw" bezigde, was
dit een bescheiden woord; 't moet opgevat
worden in den zin van eerlijkheid.»
De heer Van Schijndel: „goede trouw komt
hier niet te pas, maar wel behoorlijke controle."
De voorzitter: „het dagelijksch bestuur stelt
de volgende motie voor
De raad
Gehoord de beschuldiging door het raadslid
den heer Van Schijndel tegen den heer Van
Dijck, directeur vau de gemeentelijke gasfa
briek en gemeente-architect ingebrachtin
zonderheid diens bewering als zoude het
meerendeel van dö raadsleden den heer Van
Dijck wantrouwen
overwegende, dat deze bewering door niets
is gestaafd
gelet op de verklaring der commissie van
de gasfabriek; eveneens op de mededeeling
van den burgemeester, dat uit het onderzoek
door Z. E. A. en de gemeentepolitie ingesteld
niet de minste kwade trouw is gebleken
overwegende dac de staat van goederen,
afkomstig van de gemeentegebouwen,herkomst
en gebruik aanwijzende op voorstel van den
burgemeester gedurende meer dan drie weken
voor de leden van den raad en voor de
gemeentenaren heelt ter visie gelegen;
overwegende, dat geen bezwaren of be
denkingen daartegen zijn ingekomen
verklaart vertrouwen te blijven stellen in
den directeur-architect Van Dijck."
Deze motie wordt aangenomen met alge-
meene stemmen op eene na.
De voorzitter„het dagelijksch bestuur
stelt voor de toegestane som van f 500 voor
een baggeraak te brengen op f 550. Hij kost
f 50 meer."
Aangenomen.
II. Wijziging begrooting van 1897 en 1898.
Eenige posten zijn overschreden en moeten
dus worden gewijzigd.
Goedgekeurd.
III. Ouderhandsche verkoop van 5 boomen
op den Meerdijk voor f 60
De heer Mombers„ik heb de boomen
zelf gezien, en mijns iuziens is f 60 hoog
genoeg."
Aangenomen.
IV. In gebruikgeving van een lerreintje
aan de haven aan den vasten gemeente
arbeider voor de haven.
De voorzitter: „het dagelijksch bestuur stelt
voor geheel op kosten der gemeente, op eigen
grond, een houten keet voor dien man te
bouwen en hem 75 cents huur per week te
laten betalen. Ik zou er dan ook nog voor
zijn hem een stukje laod te geven, achter zijn
huis, om wat te kunnen leelen.» Aangenomen.
De heer Van Schijndel»ik heb nog even
't woord noodig
De voorzitter „dat zegt men zóó niet, men
vraagt, mag ik nog even 't woord. Maar 't
woord is aan mijnheer Van Schijndel."
De heer Van Schijndel: »de directeur der
gasfabriek heeft vrije woning; maar is er ook
een raadsbesluit dat hij vrij kolen en licht van
de gemeente heeft zoo niet, dan stel ik voor
dat de raad besluite hem ook vrij licht te
geven dan is de zaak ten minste in orde
zooals 't nu gaat, uiet."
De voorzitter„ik voeg er nog bij laaf ons
hem ook vrij kolen geven.»
De heer Van Schijndel„laat ons daar in
eene volgende vergadering over spreken; maar
wie heeft hem last gegeven, om die drie jaar,
dat hij in de directeurs woning woont, vrij
gas en kolen van de gemeeDte te stoken
Zoo iets hoort thuis in een bewaarschool.
De lastgever is echter daarvoor verant -
woordelijk.
Omtrent zijn handel in gloeikousjes. Hij
gloeit die uit met gas van de gemeente."
De voorzitter „mijnheer Van Dijck gloeit
die kousjes uit met gas van de gemeente
en verkoopt die aan particulieren en ook aan
de gemeente, maar aan de laatste 15 ct. per
stuk minder, dan aan particulieren; dat is per
jaar voor de gemeente een voordeel van f 23
a f24."
De heer Van Schijndel: »hij moest dat
alleen doen voor de. gemeente; hoe wordt nu
gecontroleerd hoeveel gas hij gebruikt?»
De voorzitter: »dat doet een aparte meter;
de directeur gebruikt maar voor f 2 a f 3
gas; het is een voordeel voor de gemeente
van f 23 k f 24."
De heer Van Schijndel: „ik zal er mij dan
maar bij neerleggen."
De voorzitter„leg u maar gerust bij die
kousjes neder, mijnheer Van Schijndel."
De heer Van Schijndel: „die zaak met Van
Roessel, is die nu in orde of is hij het geld
nog schuldig
De voorzitter: „ja, nog f 7.50. We hebben
de zaak aan Zeckendorf in handen gegeven,
maar daar de kosten hooger zouden loopen
dan de te verhalen som, heeft het dagelijksch
bestuur gemeend de vervolging te moeten
laten rusten tot er meer zouden weigereu te
betalen en er dus eenige van die kleiue pos»jes
zijn bijeengekomen en dus een groote maken.
MaarVan Roessel is en blijft die som schuldig.»
De heer Van Schijndel«een mooi uit-
maaksel. A!s ge recht hadt zoudt ge hem
wel vervolgen. Ik geloof Van Roessel en
niet den direc'eur. Ge durft hem niet ver
volgen omdat de zaak niet in orde is; daarom
staakt ge de vervolging. Maar u moet niet
een geacht ingezetenedie steeds betaalt
hetgeen hij schuldig is, in zoo'n slecht licht
stellen en openlijk in verdenking brengen
dat hij dit niet zoude doen; maar de zaak is
vuil en kan het daglicht niet zien.
Als de directeur geen salaris genoeg heeft
moet ge hem meer geven, maar hem beletten
voor eigen rekening zaken te drijven. Dit
kunnen wij echter wel afdoen een volgenden
keer. Dat moet weer niet in de snippermand
geworpen worden.»
De heer Verbunt»ik wenschte den voor
zitter te vragen, wie dat werk inde leZeine
gemaakt heeft; de gemeente of de polder?
Vroeger was 't daar tamelijk goed; du echter
is 't onhoudbaar. Ook verzoek ik hel dage
lijks bestuur eens aan de haven te komen
kijken."
De voorzitter: «we zullen er aan denken.»
Nadat de heer Mulders nogmaals de aan
dacht vau burgemeester en wethouders ge
vestigd had op de keien, die in de Putsteeg
liggen, sloot de voorzitter de openbare ver
gadering.
l| mmmmm
Frankrijks eischen tot den afstand van,
grondgebied in het zuidelijk deel van China,
welke feitelijk reeds dateeren van 13 dezer,
hebben het onderwerp uitgemaakt van de
besprekingen in den laatsten kabinetsraad van
Engeland en in de jongste samenkomst der
ministers van Frankrijk, terwijl ze naar alle
waarschijnlijkheid voel stoots zullen worden
ingewilligd door het Hemelsche Rijk, dat
eigenlijk nog reden tot tevredenheid heeft
de Republiek maakt 't minder bont dan
Duitschland, en dit rijk, alsmede Rusland
en Engeland, zijn immers ook aan 't vragen
en nemen
't Was te verwachten dat Frankrijk ook om
zijn deel zou komen, doch te Londen is men
toch geweldig uit zijn humeur en de kabinets
raad, gewijd aan de besprekingen der eischen
van Frankrijk, duurde ongewoon lang, zoodat
de rijtuigen der heeren ministers anderhalf
uur moesten wachten na het v«oraf vastgestel
de tijdstip. Feitelijk heeft minister Hanotaux,
de titularis van buitenlandsche zaken van
Frankrijk, Engeland een leelijke poets gebak,
ken. Hij vraagt slechts een onnoozel koleu-
station (Leïtcheou op het schiereiland Heut-
scheou) doch verlangt tevens de garantie dat
de vier groote provincies van Zuid-China,
waaronder Yunan, niet zullen worden afge
staan eenige andere mogendheid, 't Zou even
goed kunnen heetenaan Groot-Brittannië,
want het Vereenigd Koninrijk wordt er door
belemmerd in zijn uitbreiding van Houking
uit, terwijl aan Frannjk de weg geopend
wordt naar de groote en belangrijke stad
Kanton.
't Is mogelijk dat minister Hanotaux Zater
dag a.s. 't een en ander vertelt over de
onderhandelingen met China en dan ook
mededeelt hoe feitelijk de afloop is: acht
dagen bedenktijd ziju der regeering te Peking
toegestaan.
Zou m-n nu reeds staan voor 't begin
van de verdeeling van China evenals van
Afrika? Engeland heeft zijn deel reeds,
Duitschland eveneens, Rusland is mooi op
wag.
China heeft nu aangeboden Talienwan
in pacht af te staan aan Rusland en wil
eveneens vergunning geven voor den aanleg
van een spoorweg, mits Port Arthur een
Chineesche bezitting blijve en Frankrijk is
nu ook om zijn deel komen aankloppen.
China wordt zoo geleidelijk weg van alle kan
ten ingesloten in 't noorden en in 't zuiden
en met den aanleg van spoorwegen wordt 't
steeds slimmer.
Met betrekking tot de relatiën tusschen
Spanje en de Vereenigde Staten is 't lood
om oud ijzerterwijl de kansen dat 't
tot een schikking komt, 't zij met, 't zij zon
der de hulp van een scheidsrechter (Frank
rijk zou het initatief willen nemen voor een
scheidsrechterlijke uitspraak) blijft men van
beide zijden zich voorbereiden tot den
oorlog.
Heel gelukkig is men te Washington niet
met zijn pogingen tot aankoop van oorlogs
schepen aan de regeering van Italië werd
geboden 100 millioen voor de pantserschepen
„Dandolo» en „Duilio» doch 't kwam niet tot
een vergelijk ('t heet nu dat andere vaartuigen
zijn aangeboden door Italië) voor drie kleine
pantserschepen van Griekenland wilde de
regeering der Unie 27 millioen francs betalen,
doch Griekenland, dat 't toch o, zoo goed
gebruiken kan, weigerde. Nu heeft de Kamer
der Vereenigde Stagen aangenomen Dingley's
op verzoek van de ministers vau marine en
oorlog gedaan voorstel tot vrijstelling der
invoerrechten voor wapens, ammunitie eu
ander oorlogsmateriaal.
Ondertusschen heeft Palma, de leider der
Kubaansche junta te New-York in een pro
clamatie aan het volk der Vereenigde Staten
verklaard, dat Kuba nooit de autonomie zal
aannemen noch van Spanje, noch van de
Vereenigde Staten de insurgenten zijn thans
machtiger dan ooit en zullen liever sterven
dan Spanje's souvereiniteit erkennen.
't Is pleizierig voor Spanje Juist richt men
zijn aandacht nu in 't bijzonder op de Ooste
lijke provinciën waar 80 bataljons geconcen-
teerd zijn in 't midden en in de westelijke
provincies van het eiland zou alles rustig aan
den arbeid zijn volgens te Madrid uit Havana
ontvangen telegrafische mededeelingen Ee-
nigszins anders luiden de berichten over
Key-Westjuist in 't westen heeft plaats
gevonden een groote vergadering van op
standelingen onder leiding der aanvoerders
en generaal Pando zou nu al 't mogelijke
doen om de aanvoerders te overtuigen va
de zegeniugen der autonomie.
Aan terreinverkenningen ontbreekt 't niet
de New-York Heral l maakt melding van het
volgende pacificatie-plan. Kuba wordt onaf
hankelijk verklaard met de handhaving der
Spaansche vlag gedurende drie jaarwordt
dan bij plebisciet door tweederden der be-
wouers besloten tot de volkomen vrijheid van
Kuba, dan krijgt Spanje 300 millioen dollars
