Nummer 35.
Zondag 1 Mei 1898
21e Jaargang.
Eerste Blad.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Dit nummerbesteat uit
twee bladen.
1ND USTR1EEL EN
DE OORLOG.
UITGEVER:
ANTOON TIELEN,
Waalwijk.
waal wij ksche ra Uifsirulstit Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,—.
Franco per post door het geheele rijk f 1,25.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertïntiëx 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
grootc letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
°P&efseveny worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau vaa
A dole Steixer, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
De kamer van koophandel en fabrieken te
Waalwijk houdt zich onledig met het opmaken
van het verslag' over 1897.
Heeren industriêelen worden verzocht
Hunne opgaven voor het verslag zo» spoedig
mogelijk aan den voorzitter in te zenden.
De kanter van koophandel en fabrieken
voornoemd.
DE ALGEMEENE TOESTAND
Wat er uit de zee van mededeelingen, ge
ruchten en veronderstellingen, valt op te vis-
schen aan feiten, is het volgende
Door de Amerikanen zijn genomen de
„Panaraa„ een groote Atlantische stoomer) en
de drie kleinere vaartuigen „Pirineo," „Par-
quette,, en „Monivaz.»
Door de Spanjaarden is genomen de groote
Amerikaansche stoomer „Saranac" en door
hen wordt nog steeds jacht gemaakt met tor
pedo's op de paketboot „Paris," die drie dagen
voorsprong had, doch nu niet meer dan ééo
dag voor is.
Een Amerikaansch officier zou op Kuba
geland zijn als voorlooper van een expeditie,
die eerlang trachten zal te landen aan de
Zuidoostkust van het eiland.
Een Amerikaansch eskader is op weg naar
de Philippijnsche eilanden, waar 't dus spoedig
kan spannen.
Het Spaansche eskader bij Kaap Verde is
of gaat spoedig westwaarts, in de richting van
Amerika*
Van belangrijke gebeurtenissen ter zee of
te land, is niets te melden afwachten is het
parool, als een gevolg wel van het niet gereed
zijn en van Spanje en van Amerika. Wel is
de teleurstelling groet van hen, die meenden
dat een of ander geweldig treffen, eene of
andere daad van onverschrokkenheid op
eenmaal een eind zou maken aan den
strijd om den „parel der Antillen" 't kan
heel wel zijn dat de oorlog maanden lang
duurt, zeer ten nadeelc van Europa's handel
en nijverheid.
Toch is de kans, dat er iets gebeuren gaa1
binnen enkele dagen, steeds toenemendede
Portugeesche regeering heeft, naar 't heet
onder aandrang van de fegeering der Ver
eenigde Staten, die dreigde Portugal bij wei
gering van het verzoek te zullen beschouwen
als Spanje's bondgeuoot, het eskader van
Spanje, gestationneerd aan de Kaap Verdische
eilanden, aangezocht zee te kiezen en dus
kan op 't moment het geheele eskader op
weg xijn of naar Kuba of naar de kust der
Vereenigde Staten. Indien het eerste het geval
is, zou wellicht de blokkade van Kuba den
langst en tijd hebben geduurd, in het tweede
geval sou een aanval op een of meer punten
van Amerika's kustgebied spoedig kunnen
plaats vinden.
Deze laatste mogelijkheid wordt bij voort-
durig besproken volgens een dépêche uit
Madrid is een Spaansch eskader, bestaande
uit 4 pantserschepen en 3 torpedojagers, dezer
dagen in onbekende richting wegges toomd.
Men vermoedt, dat het de voornaamste Noor
delijke havens van de Vereenigde Staten gaat
bombardeeren. Een ander eskader, bestaande
uit 4 pantserschepen en twee kruisers, wordt
te Cadix gevormd.
Te Queenstown is gisteren aangekomen de
„Majestic" van de „White Siar-Line" en dit
schip is Zaterdagavond op 1700 mijl ten wes
ten van Queenstown gepasseerd een Spaan
sche kruiser eii vier torpedo-booten onder
vollen stoom. Heelt men juist gezien, dan
moet dit smaldeel nu heel dicht aan Ameri
ka's kust zijn en dan zou 't heel gauw kunnen
komen tot het bombardement van een der
Noordamerikaanscbe havens.
Nu kan 't heel wel zijn, dat de Ameri
kanen niet slapen, doch zoo heel wakker
schijnen zij toch niet tc zijn hoewel de haren
van New York van 'savonds tot 's morgens
gesloten is en naar 't heet als bezaaid met
mijnen, liep Maandagnacht de Britsche stoomer
„Norwoodkomende van Manilla, er binnen,
zonder dat men op de drie forten iets van
bemerkte. Tot de kapitein ter verantwoording
werd geroepen Dinsdag, verklaarde hij zoo
naar land te hebben verlangd 1
Nu heet 't wel dat de pantserschepen van
Amerika „Minneapolis en „Columbia" op weg
zijn naar Spanje, doch dat is een al te door
zichtige fumisterie 't zou misschien kunnen
zijn, dat deze oorlogsbodems moeten dienen
als eskorte van de milliouairs-yachts in de
MiddellandscheZee, welker aanhouding Spanje
aardig wat zou opleveren.
Kuba en de Philippijnen.
Terwijl op Kuba alles zijn gewonen gang
gaat (de een spreekt van een krachtige
Amerikaansche expeditie ter voorbereiding
van een inval op groote schaalde ander
zégt, dat zelfs het plan oorlogsmateriaal en
levensmiddelen voor de insnrgenten onder
escorte naar Kuba te brengen, is opgegeven
en dan weer heet een zekere Amerikaansche
luitenant Rowan aan de oostkust te zijn geland
om voeling te verkrijgen met Callixto Garcia,
den insurgentenleider) terwijl dus ten aanzien
van Kuba veel geruchten te vermelden zijn,
doch de kans op een spoedig treffen op of
nabij het eiland niet veel grooter wordt, is
admiraal Moutejo met het Spaansche eskader
vóór Manilla (zeven kruisers, drie groote en
zeven kleine kanonneerbooten) admiraal De
wey, te gemoet gegaan die met het Ameri
kaansche eskader de Mirsbaai bij Hongkong
heeft verlaten in de richting van Manilla.
't Zou dus heel wel kunnen zijn, dat er
nog voor 't eind dezer week een treffen plaats
vindt tusschen beide eskadfs.
De Herald ontving een telegram uit San
Juan op Porto Rico, dat de Spanjaarden alle
pogingen doen om de lang verwaarloosde
versterkingen in staat van tegenweer te
brengen. Deze taak schijnt onmogelijk, doch
goede voortgang wordt gemaakt met de nieuwe
batterij van het oostelijk fort San Cristobal,
waar 14 zware stukken geschut staan op
gesteld.
Van Porto-Rico wordt naar Madrid bericht
van toenemende geestdrift en patriottische
offervaardigheid, doch de revolutionaire ele
menten kunnen 't der Spaansche bezetting
warm genoeg maken.
Het escader van commodore Dewey zal
meer actief optreden dan het eskader van
admiraal Sampson, doch zoo heel spoedig is
een aanval op Manila, de hoofdstad, nog
niet te verwachten. Tot het escader behoort
de kanonneerboot „Petrel", die zeer lang
zaam loopt en hoogsteus tien knoopen per
uur maakt. De snelheid van de gansche vloot
moet zich natuurlijk richten naar die van het
minst snel-stoomende schip en daar de af
stand van Mirs Bay en Hongkong tot Manila
ongeveer zes honderd en tachtig mijlen be
draagt, zal de vloot minstens drie dagen
noodig hebben om de Philippijnen te be
reiken.
Voor Amerika zou de bemeesteiing van
ten haven op de Philippijnen een groot-
voordeel zijn voor de proviandeering en als
kolenstation.
De Havana'sche kranten van Maandag,
door het Amerikaansche blokkade-eskader
ontvangen, behelzen een eenigszins snorkend
manifest aan het volk van Blanco, alsook
mededeelingen, waaruit op te maken valt
dat de Spanjaarden van plan zijn de blok
kade-schepen door middel van torpedo's aan
te vallen.
Het gerucht, dat Havana zou worden ge
bombardeerd, is voorbarig, althans geheei in
strijd met de „vredelievende" blokkade,
welke de Amerikanen willen handhaven. Het
is misschien ontstaan door het feit, dat ad
miraal Sampson, die de blokkeerende schepen
commandeert, naar Washington de vraag
heeft geseind, of het niet doelmatiger zou
zijn, eens een enkele maal op de schoten,
die van de forten worden gevuurd, te ant
woorden. Zulks zou een uitstekend moreel
effect hebben op de bemanning zijner schepen.
Hij heeft echter ten antwoord gekregen, dat
hij geen enkel zijner schepen aan het te
voorschijn roepen van zulk een moreel effect
mocht wagen.
Zoo heel afdoend schijnt de blokkade der
Amcrikaneu ook niet te zijn de Spaansche
postboot „Montserrat" met 2000 man troepen,
ammunitie en steenkolen, heeft de oorlogs
schepen weten te verschalken en is de haven
van Cienfuegos aan de zuidkust binnenge-
loopen, terwijl de Spaansche kanonneerboot
„Ligero" den Amerikaanschen torpedojager
„Cushing" na een wisseling van elf schoten
terugdreef met weggeschoten schoorsteen.
In elk geval is het tijdstip zeer ongunstig
g rkozen voor een oorlog op Kuba. De re
gentijd is aangebroken en duurt nu drie tot
vier maanden. De gele koorts heerscht, en
dat is nog gevaarlijker vijand dan de Span
jaarden want dezen kan men bestrijden met
geweren en kanonnen, doch vomita is niet
te bestrijden. In één jaar (1878) werden 132
Amerikaansche sleden door de gele koorts
aangetasthonderdduizenden stierven de
materieele schade bedroeg meer dan honderd
millioen dollars. Telken jare komt uit Havana
of van Kuba de gele koorts naar het vaste
land over. Eu ihans dreigt het gevaar ern
stiger dan ooit te voren. De Vereenigde
Staten hebben nog geen maatregelen genomen
om dezen geduchten vijand te keeren. En
dat is even noodig als het nemen van ver
dedigingsmaatregelen tegen de Spanjaarden.
DE GEVANGENEN.
Terwijl de Spaansche schepen bemachtigd
door de Ametikanen te Key West, een kleine
oorlogsvloot vormen, hield h-t prijsgericht te
Key west een geheime zitting. De vraag deed
zich voor, wat er gedaan moet worden met
de gevangen equipages en passagiers ten
getale van 230. Het ministerie van oorlog
heeft instructies gegeven dat den gevangen
Spanjaarden alle égards moeten worden be
toond. De gevangen Spaansche officieren
zullen als getuigen worden vastgehouden,
maar de mannen der equipages zijn reeds in
vrijheid gesteld. De zeelieden, die geen
vrienden aan wal hebben, vreezen evenwel
om iu de vijandelijke haven aan land te
gaan. Zij zullen in de kazerne onder dak
worden gebracht, en worden hewaakt door de
federale troepen.
DE TOESTAND IN AMERIKA.
Veel verwarring heerscht naar het heet,
aan het departement van oorlog te Washing
ton, ook wegens de omstandigheid dat Mac
Kinley tegelijk president en minister van
oorlog wil zijn. Intusschen lijkt de bevolking
van de kust van den Atlantischen Oceaan
geruster te zijn tegevolge van de vorming
eener speciale Amerikaansche observatievloot
van oorlogsschepen. Acht nieuw uitgeruste
kruisers zijn belast met de kustbewaking tus
schen Maine en Florida deze zouden vedette-
dienst verrichten en een nadering der Spaan
sche vloot aan de bedreigde kuststeden moeten
signaleeren.
De telegrammen uit Amerika komen hierin
overeen dat toenemende verwarring heerscht
aan het departement van oorlog te Washington.
Men zegt dat de militaire autoriteiten telkens
overhoop liggen, en allerlei tegenstrijdige
bevelen geven. De legercommandant Miles
moet niet overweg kunnen met Schofield,
die door Mac Kinley aangesteld is tot ver
trouwelijk adviseur voor militaire zaken, het
geen Miles en de minister van oorlog Alger
afkeuren. Algeraeene ontevredenheid wekt het
dralen met de oorlogstoebereidselen, het wordt
nu de vraag hoeveel weken er zullen ver-
loopen alvorens het Amerikaansche leger
strijdvaardig is, al wordt ook het bericht van
de Herald bevestigd, dat reeds meer dan het
benoodigd aantal vrijwilligers bijeen is. Bo
vendien blijkt nu, hoe groot het gebrek is
aan moderne vuurwapeuen, zoodat de meeste
opgeroepenen met ouderwetsche geweren ge
oefend moeten worden. Intusschen rijzen
allerwege in Amerika de prijzen van de
levensmiddelen zeer sterk.
De Daily Mail ontvangt uit Washington
het bericht, dat het gemelde wetsontwerp
strekt om het tonuengeld der schepen die de
Amerikaansche havens binnenkomen, te ver-
hoogen tot 2 dollar 20 cents, dit zou betee-
ker.en dat de Amerikanen hun oorlogskosten
op den wereldhandel willen verhalen.
De Daily Chronicle verneemt uit Washing
ton dat volgens besluit der regeering de
voornaamste Amerikaansche havens 's nachts
gesloten worden. Dit lokt veel kritiek uit
maar de regeering rechtvaardigt den maat
regel door de noodzakelijkheid, daar torpedo's
te leggen, heigeen de vaart's nachts te on
veilig zou maken. Vele schepen moeten reeds
groot gevaar geloopen hebben, en belangheb
benden vreezen ernstige rampen dienten
gevolge.
DE EERSTE BESCHIETING
De Amerikaansche oorlogsschepen New
York, Cincinnati en Puritan hebben Woens
dag de forten van Matanzas gebombardeerd.
De beschietiug begon 's middags kwart voor
een en duurde een half uur. De Spanjaarden
leden groote verliezen aan menschenlevens, de
Amerikanen gcene.
Het bombardement van de forten van Ma
tanzas had ten doel, de voltooiing te beletten
van de aardwerken van Punta Gorda. De
batterijen aan het oosten van de baai openden
het vuur op het Amerikaansche vlaggeichip
New York, dat het vuur beantwoordde. De
forten schoten een keer of twaalf met granaten
uit het acht-duims geschut, maar alle projec
tielen misten hun doel. De Amerikaansche
schepen verlieten toen de baai en begaven
zich in volle zee, om de juiste ligging van de
batterijen na te gaan, zij wierpen toen 300
granaten op de forten, de batterijen en de
aardwerken toen schenen deze laatste ver
nield te zijn. Het vlaggeschip keerde naar
Havana terug; de Puritan en de Cincinnati
zijn ook van de Mantanzas vertrokken.
Niets nauwkeurigs is nog bekend over de
verliezen van de Spanjaarden, maar Ameri
kaansche officieren gelooven dat ze zwaar
zijn.
Nader meldt men
De telegrafische berichten uit Key West
moeten onder voorbehoud worden aanvaard,
want de Amerikaansche pantserschepen zijn
na een half uur vechtens genoodzaakt geweest
zich van voor Matanzas te trekken.
In strijd met de berichten van de Ameri
kaansche bladen, hebben de forten van
Havana nog geen enkelen keer met scherp
geschoten de tot dusver geloste kononschoten
waren uitsluitend alarmsignalen.
HET BLOKADE ESKADER.
Een officieel telegram van Blanco zegt dat
een deel van het vijandelijk eskader zich in
Oostelijke richting verwijderd hteft naar het
Kanaal. Een pantserschip is verongelukt te
genover Disnas, in de provincie Pinario. Drie
audere schepen werken om het weer vlot te
brengen.
NOG EEN GENOMEN SCHIP.
De monitor Terror heeft Woensdag het
zeilschip Guido buit gemaakt, komend van
Liverpool en Coruna, bestemd naar Havana,
met eene groote lading levensmiddelen en
specie voor de Spaansche troepen aan boord.
De Terror heeft eerst jacht moeten maken
op de Guido alvorens haar te kunnen nemen.
De Terror begon met een schot in de lucht,
maar op de Guido werden alle lichten ge-
