Nummer 41.
Zondag 22 Mei 1898.
Tweede Blad.
Spanje en de Vereenigde Staten,
uityoeringënT
1>
belangrijk
"BUITENLAND.
Engeland.
Afrika.
BINNENLAND.
Dat de Amerikanen, de Spanjaarden in
sterkte overtreffen, is zeker, omgekeerd dat
de Spanjaarden slimmer zijn dan de Ameri
kanen is ook zeker.
Het is reeds verscheidene malen gebleken,
en ook de Amerikanen zullen het zachtjes aan
begiuuen te begrijpen, dat ook met de Span
jaarden niet valt te spotten, en dat, hoewel
in aantal minder, zij nog wel eens door hun
onversaagden moed, en slimme krijgstaktiek,
hen de baas zouden kunnen worden.
Ziehier een zeer belangrijk telegram uit
Montreal.
Negen oorlogsschepen, die men voor Spaan
sche hield, zijn heden de kust van Nieuw-
Schotland voorbijgevaren.
Dit bericht schijnt bevestigd te worden door
een particulier telegram, volgens hetwelk
Spaansche kolenschepen ler hoogte vau St.
Pierre en Miquelon uit Cadix zijn aangekomen.
Men gelooft dat de oorlogsschepen de Ameri-
kaansche havensteden aan de kust van den
Atlaniischen Oceaan zullen aanvallen.
Het departement van marine te Washington
is van deze feiten verwittigd.
Een dépêche ui'. Washington aan de Eveniug
World meldt dat de minister Long bericht
heeft ontvangen, dat een Spaansch smaldeel
de Oostelijke kust nadert.
Het Spaansche eskader dat zich ter hoogte
van Nieuw-Schotland, dus zeer dicht bij den
grensstaat Maine vertoond moet hebben, zou
dan het zoogenaamde reserve-eskader van
Cadix ziju, dat, nota bene, voigeos een Don
derdag verzonden bericht, „zeilklaar lag", en
volgens vroegere geruchten besterad was voor
de Filippijnen. Het bestaat dan uit het slag
schip Pelayo, de gepanrserde kruisers Carlos
V, Alfonso XIII en Vitoria, het adviesjacht
Giralda, de hulpkruisers Rapido (Hamb.
Amerik. lijn), Alfonso XII, Buenos Aires en
Antonio Lopez (Compania Transatlanlica,
Barcelona) en drie torpedojagers.
Nu staat het te bezien of de verdedigings
werken aan de Amerikaansche kust zoo sterk
zijn als men verzekert.
Maar al gelukt het, het Cadix-eskader ook
niet (aangenomen dat het bericht juist is), aan
de Amerikaansche kustplaatsen ernstige schade
toe te brengen, dan krijgt admiraal Cervera,
die waarschijnlijk nog in de Caralbische zee
kruist, nu toch een schoone kans om de
blokkade van Cuba te verbreken, in San Juan
de Portorico binnen ie vallen, of zelfs Tampa
of Mobile te beschieten tenzij de Ameri
kaansche admiraals, die door Cervera's krijgs
list naar de wateren van Cuba gelokt zijn de
kustwerken en daar gestationncerde mouitors
zoo sterk genoeg actiten om aan een aanval
der Spanjaarden weerstaod te bieden.
NOG EENIGE OORLOGSEEITEN.
Uit Madrid wordt geseind
Het gerucht loopt dat het smaldeel van
admiraal Cerverra in het gezicht van Havana
is gekomen, welk gerucht echter r»og niet te
bevestigd.
Een officieele depêche uit Havana bevestigt
het bericht dat zich twee Amerikaansche
oorlogsbodems voor Santiago de Cuba vertoond
hebben. De dépêche voegt er aan toe dat ze
80 projectielen afgeschoten hebben zonder
eenige schade te veroorzaken. De plaatselijke
batterijen beantwoordden het vuur en brachten
averij toe aan één Amerikaansch schip.
Een half uur later liep het Fransche ad
viesjacht Fultou de haven binnen.
De insurgenten zijn in verschillende gevech
ten verslagen. Er vielen enkele dooden.
Volgens een bijzondere dépêche van Cuba
zijn er volop levensmiddelen, daar ondanks
de blokkade bijna eiken dag vaartuigen met
voedingsmiddelen binneuloopen.
De Duitsche kruiser Geyer is hier aange
komen zonder de Amerikaansche schepen te
groeten. De commandant heeft aan Blanco
en aan den premier van het koloniale mini
sterie lange en hartelijke bezoeken gebracht.
Eeu telegram uit Cardenas, over Havana,
meldt dat op een Amerikaansche boot met
17 man, die in het kanaal van Cardenas naar
torpedo's zochtdoor onvoorzichtigheid bij
het inhalen van een torpedo een ontploffing
plaats had. Allen zouden omgekomen ziju.
De Spanjiarden gaan voort me: maatregelen
van tegenweer te nemen langs de Cubaausche
kust. Ze werken onophoudelijk aau verster
kingen, en de ruiterij patroulleert langs de
bedreigde punten,
Het Fra sc' e oorlogsschip Dubordieu heeft
Woensdag Havana verlaten, en is in noord
westelijke richting weggestoomd. Het groette
de Amerikaansche vlag niet toen het door het
blokkerende smaldeel heenging.
IN SPANJE.
't Heet, dat Sagasta zich met Gamazo heeft
verslaan over zijn krijgstaktiek en zijn buiten
landsche en economische politiek en nu word*
het nieuwe kabinet gegeven als volgt „Sa
gasta premier; Groizard justitie; Capdepon
biunerilandCorrea, oorlogPuigcervcr,
financiën (dit zijn allen leden der vorige
formatie); marine, Butler; onderwijs Romero
Giron koloniën, Gamazo.
Castilho heeft nog niet geantwoord ot hij
de portefeiulle van buitenlandsche zaken
aanvaardt, Sagasta zal haar ad interim be-
kieeden.
Cervera is te Santiago de Cuba aangekomen.
is de geluksaankondiging van Samuel Heck-
sclier sear, in Hamburg, welke zich in het
huidige nommer van onze courant bevindt.
Dit huis heeft zich door zijne prompte en
stilzwijgende uitbetaling der hier en in
den omtrek gewonnen bedragen eene zoo
goede faam verworven, dat wij al onze
lezers aaubevelen op zijn huidige adver
tentie acht te geven.
Gladstone.
Gladstone een van Engelands grootste
mannen is sedert Dinsdagochtend vroeg
nagenoeg voortdurend buiten kermis gebleven.
Dr. Bits bespeurde toen de eerste verschijn
selen van het naderend einde. Dinsdagnacht
werd de zieke plotseling erger, maar later in
den nacht verbeterde zijn toestand eenigszius.
Tegen half vijf echter bevond hij dat de
polsslag buitengemeen zwak was, en de
ademhaling bijna tweemaal sneller plaats had
dan in gewone omstandigheden. De familie
leden werden toen geroepen. Stephen Glad
stone zeide gebeden op en de stervende
mompelde „Onze Vader" het laatste
woord zoo duidelijk dat alle aanwezigen het
hooiden. Daarna werd de toestand langza
merhand weer wat beter, en hij sluimerde in.
Tegen halfnegen begon Gladstone nu en
dan onsamenhangende woorden te uilen.
Mevrouw Gladstone, die den geheelen nacht
aan het ziekbed gebleven was, met dc hand
van haar man in de hare, was op aandringen
van de geneesheeren wat gaan liggen. Het
grootste deel van zijn laatsten levensdag
bracht Gladstone slapende door. Hij kon niets
meer gebruiken, men vergenoegde zich met
zijn lippen te bevochtigen met water en op-
wekkenden drank. Henry Gladstone was uit
Londen aangekomen op Euston Station kwam
hij juist toen er een trein vertrok, maar de
stationchef had dadelijk een extra-trein laten
gereedmaken.
De prins van Wales heeft, na een wapen
schouwing te Southporr, te Garswoodhull
terugkeerend, aan Henry Gladstone geseind
„Mijne gedachten zijn met u, uwe moeder
en uw fami'ie, in den tijd van beproevingen
dien gij beleeft. God geve dat uw vader geen
pijn lijdt."
In den loop van den morgen verzekerde
dr. Dobie dal het einde zeer kalm zou kunnen
zijn, tijdens een van de perioden van slaap.
Alles hing af van de werking van het hart.
Gladstone's leven werd verlengd door zijn
buitengewoon sterk gestel.
Te half zes werd aan de vertegenwoordigers
van de pers gemeld dat de krachten lang
zamerhand afnamen, maar dat het nog uren
duren kou. Te kwart voor tien gaven de
doctoren het volgend? bulletin uit „De toe-
staud van den heer Gladstone is den geheelen
dag vrijwel dezelfde gebleven, met eenig
op-en-neergaan. Hij is over het geheel zwak
ker dan dezen morgen." In den loop van
den dag had de stervende nog twee of drie
vragen kunnen beantwoorden.
Het einde is zeer kalm geweest, tegen rijf
uur in den ochtend van Donderdag.
Ia het Lagerhuis verklaart Balfour te ge-
looven dat allen het erover eens zullen zijn
om de nagedachtenis van Gladstone, wiens
lange en schitterende loopbaan heden geëin
digd is, te eeren door eene verdaging van
de vergadering. Hij zegt dat hij morgen zal
vragen een openbare begrafenis in de West-
minster Abdij toe te staan en de oprichting
van een gedenkteeken in de Abdij, tot er
kenning van de waarde vun de door Gladstone
bewezen diensten.
Sir William Harcourt ondersteunt het
voorstel tot verdaging. De vergadering wordt
vervolgens opgeheven.
Slechts tweemaal heeft het parlement, bij
den dood van een groot man, besloten tot
een begrafenis op staatskosten en het op
richten van een gedenkteeken. Dit geschiedde
bij den dood van Lord Chatham, in Mei 1778,
en van diens zoon Pitt, in Januari 1806
Allerwegen erkent men dat het overlijden
van Gladstone een nationaal verlies is. Alle
kranten verschijnen met ïouwranden en
publiceeren uitvoerige levensberichten met
ilustraties. De publieke opinie verlangt de
bijzetting van het lijk in de Westminister
Abdij. Van openbare gebouwen en particuliere
huizen waaien vlaggen halfstok. De koningin,
de prias van Wales en de koninklijke familie
hebben aan de weduwe een bewogen betuiging
van deelneming gericht.
De toestand in Swaziland blijft verre van
rooskleurig. Koning Doeuoe schijnt de hand
gehad te hebben in het vermoorden van den
hoofdiuduna en had daarom van deTrans-
vaalsche en Britsche autoriteiten aanzegging
om zich Dinsdag te Bremersdorp te komen
verantwoorden. In plaats van deu koning
kwam echter de koningin-moeder met een
sterk geleide aanzetten eu bood aan de volle
verantwoordelijkheid voor de zaak op zich te
nemen. De ambtentreu wilden echter met de
koningin-moeder niets te maken hebben en
verlangen dat de koning alsnog Zaterdag zelf
verschijnt. Hij neemt echter eene weigerachtige
en uittartende houding aan. Men vreest nu
voor een tijdperk van beroerten. Uit Barberton
komt een gerucht, volgens hetwelk een
strijdmacht van 300 Bocreu reeds in Swaziland
is binnengevallen.
DRUNEN.
Matinée, op Maandag 23 Mei 1898, aan
vang ten half elf ure precies, te geven door
de narmouie »De Eendracht", ten huize van
den heer C. G. van Huiten.
(Zie programma's).
WAALWIJK, 21 Mei 1898.
Ned. Ond. Genootschap.
Morgeu zal de afdeeling Waalwijk vau het
Ned. Ond. Genootschap hare vergadering
houden teu huize van mej. dewed. V. J.
Gerris alhier. Ouder meer is aan de orde
De beschrijvingsbrief over 1898 en het kiezen
van afgevaardigden voor de Algemeene
Vergadering te Wageningen eu de Gewestelijke
Vergadering te Boxtel.
Uitslag der nationale duivenwedvlucht
van uit Khciue.
In deze op Zondag 8 Mei 1.1. gehouden
duivenwedvlucht, uitgeschréven door de ver-
eeniging „la Vitesse» te Breda, werdeo door
Waalwijksche eigenaars, de volgende prijzen
behaald.
Door den heer Adr. Jansen
Den lsten en 2den prijs, per minuut ge
vlogen 928,20 M.; den 14den prijs 900,84 M.
per minuut.
Door den heer P. R. Schoemans
Deu 3dcn prijs per minuut 926.7 M den
37sten prijs per minuut 869.28 M.
Door den beer J. Sars
Den 20steu prijs, per minuut 894,14 M.
Allen leden der YVaalwijksche postduiven
veieeniging „De Postduif".
De eerste eereprijs, werd bij loting tusschen
de vereeniging »De Postduif" te Waalwijk en
de vereeniging »De Telegraaf» te Roozendaal,
aan laatstgenoemde toegekend.
Deze eerste eereprijs, werd uitgeloofd aan
de vereeniging die de meeste prijzen behaalde
en de twee laatstgenoemden behaalde beiden
zes prijzen.
In 't geheel werden uitgeloofd 37 prijzen,
deelgenomen werd door 15 vereenigingeu; de
Waalwijksche vereeniging heeft dus 't leeuwen
aandeel n.l.de eerste en de meeste prijzen
behaald; het doet ons genoegen te kunnen
constateereo, dat deze vereenigiog wederom
flink begint te herleven.
Brand te Dongen.
Woensdagnamiddag om half vijf, brak te
Dongen en zeer hevige brand uit iu de leer
looierij van den heer Koks. Het vuur woedde
hevig voort, en legde zeven perceelen, waar
onder vijf met rieten daken in asch.
Het verschrikkelijkste van alles is echter, dat
een mer.schenleven valt te betreuren. Terwijl
een man behulpzaam was om uit het brandend
perceel van K. nog zooveel mogelijk van den
inboedel in veiligheid te brengen, nam hij,
toen hij zich eruit wilde verwijderen eene
verkeerde deur en kwam in plaats van buiten,
in den kelder terecht, waarna onmiddellijk
het dak in zakte, 't welk hem op 't lichaam
viel, eu waaraan toen natuurlijk geen ontkomen
meer was.
Toen het vuur had uitgewoed, werd het
gedeeltelijk verkoolde lijk uit dec kelder te
voorschijn gebracht en Donderdagmiddag
onder toevloed van belangstelling ter aarde
besteld.
Verkiezing te Tilburg.
De minister van binnenlandsche zaken,
overwegende da' tengevolge van het overlijden
van den heer mr. B. M. Bahlmann eene
verkiezing moet plaats hebben van een lid
de Tweede Kamer der Staten-Generaal in
het kiesdistrict Tilburg, heeft goedgevonden,
te bepalen, dat die verkieziug zal plaats hebben
op Dinsdag 31 Mei, dat de stemming, zoo
noodig, zal plaats hebben op Diusdag 7 Juni,
en de herstemming, zoo noodig, op Dinsdag
14 Juni.
De expeditie naar Pcdir.
Reeds op Vrijdag 13 Mei seinde de cor
respondent van de N. R. Ct. te Batavia
Het vertrek der expeditie naar Pedir is
bepaald voor de artillerie op den 18den, voor
twee bataljons infanterie op den 19den eu
20sten, voor de cavalerie op den 22sten. Het
gouvernement houdt dit geheim, de pers doet
hetzelfde.
De toevoeging aan het slot deed dit blad na
het oordeel vau den minister van kolouiën
ingewonnen te hebben, besluiten het telegram
voorloopig niet openbaar te maken.
Thans ontvangt dat blad het volgend tele
gram uit 's-Gravenhage
Blijkens een bij het departement van
koloniën outvangen telegram van den gou
verneur-generaal van heden zijn uit Pedir
kleine benden naar Groot-Atjeh vertrokken
en is de voorgenomen expeditie naar Pedir
thans derwaarts op weg zoodat de laatste in
scheping op Java van troepen en trein op 23
dezer zou plaats vinden.
Spoediger dan verwacht werd, zal dus de
militaire actie in de vallei der Pedir-rivier
worden aangevangen en een sterke troepen
macht van twee zijden daarheen worden
gevoerd om er ons gezag op vasteren voet
te brengen en cr den nadeeligen invloed
voor orde en rust in de vallei der Atjeh-
rivier, die uit het Peairsche door de partij
van verzet wordt uitgeoefend, zoo mogelijk
voor goed te fnuiken.
Of dit alles gepaard zal moeten gaan met
hevigen strijd, dan wel of het verzet tegen
ons doordringen in die, tot nu toe door onze
'roepen onbetreden terreinen zich tot enkele
laudschappen en tot benden geestdrijvers eu
partijgangers bepalen zal, is bezwaarlijk van
te voren met eenige zekerheid aan te geven.
Met groote belangstelliug zien wij de tijdin
gen over het verloop dezer krijgshandelingen
tegemoet en dat te meer nu het ons voorkomt,
dat het krachtig optreden tegen Pedir als
een bewijs mag worden aangemerkt van het
begin eener nieuwe periode m onze kolouiale
politiek.
Moge het Indisch opperbestuur en ons
dapper Indisch leger succes hebben bij deze
goed voorbereide, eerlijk bedoelde actie in
Pedir.
Moge de tramlijn, die Kota Radja met Pedir
vereenigen zal en waarvoor het materieel
gereed ligtdaarbij eeu krachtig middel
blijken.
En mogen de Hollandsche ondernemings
geest en de Hollandsche industrie spoedig in
de gelegenheid worden gesteld zich van de
Oostkust over de Noordkust van Sumatra uit
te breiden tot heil van de bevolking en tot
heil van ons.
Zakkenrollen,
Een ageDt van politie L op de Nieuwmarkt
te Amsterdam het slachtoffer geworden van...
een zakkenroller 1
Na afloop van den dienst had hij zich in
burgerkleeding gestoken en was naar de Nieuw
markt gegaan om voor moeder de vrouw een
zoodje visch te halen. Hij had negen kwartjes
iu zijn portemonnaie, daar konden wel een
paar voor de huishoudig af. Ooze agent kocht
wat hij noodig had, doch toen het op betalen
aankwam, bemerkte hij, dat hem de portemon
naie met geld was ontrold.
Onderwijzers.
Ook nu schijnt in de Zuid-Afrikaansche
Republiek nog behoefte aan onderwijskrachten
te bestaan, althans een onderwijzer te Gra-
hamstouwn schrijft in de Vacature
„Onlangs had ik de eer van een peroonlijk
gesprek met den piesident, den heer Kruger.
Z. Exc. vertelde mij, dat hij nog wel een goed
aantal knappe Hollandsche onderwijzers in
den Transvaal kon gebruiken."
De schrijver voegt er bij, dat met „knappe*
meent hij, bedoeld wordt, zich fatsoenlijk
gedragende.
Misschien ziju ze in Zuid-Afrika op dit punt
wel eens teleurgesteld.
Poging tot moord.
Onder gemeente Putte, in den Zuid-wes
telijken uithoek van Noord-Brabant, had dezer
dagen eene brutale aanranding met berooving
en poging tot doodslag plaats.
