Nummer 47.
Zondag 12 Juni 1898.
21e Jaargang.
Eerste Blad.
Toegewijd aan Handel, Industrie' en Gemeentebelangen.
ANTOON TÏELEN
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
UITGEVER:
Waalwijk.
UITTREKSEL uit het verslag der kamer van
koophandel en fabrieken te Waalwijk.
Algemeene beschouwingen,
In den toestand van handel en nijverheid kan op
weinig- vooruitgang" gewezen worden.
De verwachtingen bij vorig verslag hierover uitge
sproken, waren trouwens niet hoog gespannen.
De algemeene toestand wijkt niet op in het oog vallen
de wijze af bij die van het vorige jaar.
De beide hoofdtakken onzer industrie: leerlooierij en
schoenmakerij,gaan gebukt onder velerlei omstandigheden
en invloeden van zeer ongunstigen en nadeeligen aard.
Op de eerste plaats lijden de leerlooierijen door de
beschermende maatregelen van het buitenland waar
door het totaal onmogelijk is dezerzijds de producten
anders dan in het binnenland te plaatsen.
Ook de schoenmakerijen hebben daartegen in mindere
of meerdere mate te kampen. Op de volgende blad
zijden komen wij hierop nader terug, evenals op andere
bijzonderheden, die den toestand zooveel mogelijk ken
schetsen. Wij hebben de eer daarnaar te verwijzen.
De kamer betreurtdat de ingezetenen onzer overi
gens zoo nijvere en voortvarende gemeente niet meer
bedacht zijn op de toepassing van het aloude spreek
woord „als het getij verloopt moet men de bakens
verzetten." Wij bedoelen hierwaarom wordt het
loffelijk streven van zeer enkelen niet gevolgd om zich
niet altijd en alleen te bepalen tot hetzelfde bedrijf of
dezelfde industrie. De gunstige ligging toch van Waal
wijk begrensd en doorsneden door spoor-tram- en
waterwegenbiedt voor ontwikkeling van nijverheid
handel en scheepvaart eene ongeëvenaarde gelegenheid
aan. Intusschen kunnen wij toch ook gelukkig op
enkele lichtpunten wijzen.
De beweging op het Rijks- Post- en Telegraafkantoor
en bij het Correspondentschap der Nederlandsche Bank
neemt steeds in omvang toe Evenzoo wordt bij het
vervoer van passagiers, goederen en vee op de spoor-
en tramweglijnen en bij het verkeer in de Waalwijksche
haven ondanks haren gebrekkigen toestand vooruit
gang waargenomen. Jammer echterdat in den toe
stand der Waalwijksche markten met de daaraan ver
bonden botermijn nog geen beterschap is op te merken.
In haar vorig verslag heeft de Kamer reeds de oorzaken
aangewezen die volgens hare meening tot dien ach
teruitgang aanleiding" gaven en de middelen genoemd,
die naar haar oordeel tot verbetering zouden kunnen
leiden. Bij adres heeft zij ook het Gemeentebestuur
met een en ander in kennis gesteldmaar tot nog toe
zonder resultaat.
Nu moge men al beweren dat de achteruitgang een
natuurlijk gevolg is van de omstandigheden, met name
van de sluiting der Belgische grenzen voor ons vee
en van de oprichting van botermijnen in naburige ge
meenten zeker is het intusschendat men zich daarbij
maar niet rustig mag nederleggen maar integendeel,
steeds middelen moet verzinnen tot verbetering.
De Kamer blijft dan ook onvermoeid in dien geest
werkzaam en vertrouwt daarbij op den krachtigen steun
van het Gemeentebestuur. De laatste tijd valt er wel
iets meer levendigheid te aanschouwen maar zoolang
de Belgische grenzen voor het Hollandsch vee gesloten
blijvenkan dit niet van beteekenis zijndaar de
handel ter veemarkt alhierzich thans noodwendig
moet bepalen tot zaken tusschen de boeren onderling.
Een gunstig verschijnsel mag het genoemd worden, dat
tegenwoordig hier ook puik vee verkocht wordt voor
de Hollandsche provinciën. Maar, zooals wij zeiden, er
moeten afdoende maatregelen bedacht en genomen
worden.
Met voldoening kunnen wij gewagen van de ambitie,
die vele industrieelen in deze plaats en omstreken
hebben getoond bij de Tentoonstelling van Noord-
Brabantsche Nijverheid te 's-Bosch d.d. 17 Juli5 Sept.
1897. Op uitnoodiging van het Uitvoerend Comité had
zich alhier een districts-comité gevormd, dat er in slaagde
46 exposanten in verschillende nijverheids-afdeelingen
te verkrijgen. De leder- en schoenen-industrie was
vooral buitengewoon goed vertegenwoordigd. Eenige
der voornaamste leerlooiers en schoenfabrikanten alhier
zonden hunne beste producten in evenals uit Waspik,
OosterhoutBesoijen Baardwijk, Drunen, Loonopzand,
KaatsheuvelVlijmenenz. meestal tot ons plaatselijk
en districtcomité behoorende.
Gaarne brengt de Kamer ook hulde aan het ten
toongestelde uit Dongen 's-Bosch en andere plaatsen
de Leder Nijverheid betreffende. De geheele afdeeling
lederschoenen en aanverwante artikelen zag er in alle
opzichten bijzonder goed uit.
Het is der Kamer een waar genot en eene groote
satisfactie te kunnen constateeren dat vele exposanten
tengevolge dezer Tentoonstelling nieuwe en voordeelige
relatiën hebben verkregen.
Wij kunnen deze algemeene beschouwingen moeielijk
eindigen dan nadat wij den Gemeenteraad andermaal
met bescheidenheid ernstig en dringend in overweging
hebben gegeven om toch zoodra en zoo afdoende mo
gelijk de verbetering der haven te bevorderen evenals
de uitbreiding van andere verkeerswegen en met name:
het verleenen van concessie tot aansluiting der tramlijn
der Maatschappij Vicinaux Hollandais door de Groote
Straat.
Hierdoor zal aan den intercommunalen handel een
niet te miskennen dienst worden bewezen.
Rijksnormaallessen.
Uit het verslag omtrent den toestand der Rijksnor
maallessen alhiergedurende het afgeloopen schooljaar
1897/98 zijn wij in staat gesteld het volgende mede
te deelen
De cursus van dit jaar ving aan op 1 April 1897
met 22 mannelijke en 5 vrouwelijke kweekelingen.
In den loop van het schooljaar werd de inrichting
verlaten door 6 kweekelingenhetzij wegens onge
schiktheid voor het onderwijs verandering van woon
plaats of het verkrijgen eener akte van bekwaamheid.
Op 31 December was het getal kweekelingen 18
mannelijke 3 vrouwelijkede voorbereidende klasse
telde toen 13 leerlingen waaronder 3 vrouwelijke. Aan
de oproeping tot inschrijving van nieuwe leerlingen
voor den cursus 1898/99 werd gevolg gegeven door
12 kweekelingen 8 mannelijke en 4 vrouwelijkevoor
de voorbereidende klasse meldden zich eveneens 8
mannelijke en 4 vrouwelijke leerlingen aan.
De uitslag van het examen was dat voor de nor
maallessen konden worden toegelaten 7 mannelijke en
4 vrouwelijke kweekelingenvoor de voorbereidende
klasse 8 mannelijke en 3 vrouwelijke.
Tengevolge van voormelde omstandigheden werd de
nieuwe cursus geopend voor de normaallessen met 25
mannelijke en 7 vrouwelijke kweekelingen en voor de
voorbereidende klasse met 10 mann. en 3 vrouw.
De inrichting verheugt zich dus in eenen bestendigen
bloei.
Teekenschool te Waalwijk.
De commissie der gemeentelijke teekenschool heeft
de eer uit te brengen het navolgende verslag omtrent
den gang van den leercursus 1897-1898.
Aangevangen den eersten Maandag in October 1897
werden de lessen gesloten op Donderdag 31 Maart
1898 in bijzijn der commissiewelke overigens her
haalde malen de school bezocht.
Voor dezen cursus hadden zich aangemeld 54 leer
lingen doch 5 daarvan bleven afwezig zoodat 49 leer
lingen de lessen volgden. Daarvan behoorden
tot de gemeente Waalwijk 35 leerlingen
Baardwijk 4
Besoijen 1
tot de gemeente Capelle 3 leerlingen
Drunen 2
Sprang 1
Kaatsheuvel 3
Vijftien hunner genoten onderwijs in het rechtlijnig-
teekenen en vier en dertig in het handteekenen.
De leerlingen behoorden tot de navolgende bedrijven:
4 Metselaars, 13 Timmerlieden, 7 Schoenmakers 15
Huisschilders, 1 Rijtuigmaker, 1 Kleermaker, 1 Tui
nier 7 Schooljongens.
In de klasse rechtlijnigteekenen werd onderwijs ge
geven in
le Teekenen naar Meetkunstige figuren naar de col
lectie „Molkenboer."
2e Beginselen van Projectieteekenen.
3e Détailleeren van Bouwkundige samenstellingen naar
modellen in Natura.
4e Het ontwerpen van eenvoudige Woon- en Winkel
huizen.
In de klasse handteekenen werd onderwezen
le Teekenen van Wandplaten naar de collectie „Mol
kenboer" en naar de dito „A. Grolman."
2e Teekenen naar Draadfiguren en de lichamen daarvan.
3e Teekenen naar Natuurvorm en gestyliseerde gipsor-
namenten.
4e Stillevensteekenen.
5e Lettersteekenen.
6e Teekenen van Koppen naar plaat en naar gipsmodel.
IJver en vorderingen van de leerlingen gaven reden
tot tevredenheid hoewel het geregeld schoolbezoek te
wenschen overlietzoodat wij er op bedacht zijn maat
regelen te treffen om schoolverzuim te voorkomen of
te beperken.
Naar aanleiding van het op ons voorstel door uwen
raad genomen besluitheeft de teekenschool deelge
nomen aan de Nijverheidstentoonstelling in 1897 te
's-Hertogenbosch gehouden. Naar onze overtuiging en
naar hetgeen wij deswege vernamen met veel succes
en zeker tot groote voldoening der leerlingen, wier
teekeningen geëxposeerd werden.
Tengevolge van het overleg met het Gemeentebestuur,
waarvan sprake is in ons vorig jaarverslag ter zake van
„Rijkssubsidie" in verband met uitbreiding der school
en van het onderwijswerd een tweede onderwijzer
voor handteekenen aangestelddie sedert primo Maart
11. aan de school verbonden en werkzaam is.
Een geheel nieuw leerprogramma is opgemaakt en
door bemiddeling van het Gemeentebestuur aan de
goedkeuring van Zijne Excellentie den heer Minister
van Binnenlandsche Zaken onderworpenmet bijvoe
ging onzer begrooting, op welk een en ander de be
schikking van Z. Ex. wordt tegemoetgezien.
Uitbreiding der schoollocaliteit staat daarmede in het
nauwste verband opdat het leerplandat ook dienst
baar gemaakt is aan de schoenmakersindustriekan
gevolgd worden en met den aanstaanden cursus aan
vangen.
Fabrieks— en Handwerksnij verheid.
Schoenmakerijen.
De voornaamste factor van de volkswelvaart dezer
streek is de schoenmakerijdie aan honderden gezinnen
tot bestaanmiddel dient. Is de toestand der schoen
makerij gunstig, dan werkt deze niet alleen weldadig
in op de schoenfabrikanten en op de werklieden, maar
ook op de andere daarmede in direct of indirect verband
staande bedrijven. Geen wonder dan ook dat de on
gunstige toestandwaarin die industrie sedert jaren
verkeert, algemeen wordt betreurd. Ook in 1897 is
daarin geene verbetering gekomen. Het gemis van
eenige verhouding tusschen den aankoopprijs van de
grondstof en den verkoopprijs van het fabrikaat, was
een der hoofdoorzaken van het weinig loonende van dit
bedrijf. De oorzaak van den lagen verkoopprijs van
het schoeisel ligt in de scherpe concurrentiedie door
het buitenland den schoenfabrikanten dezer streek wordt
aangedaan. De vinnigheid dier concurrentie komt
sterker uit als men nagaat dat zij ontspruit uit de over
productie van de aangrenzende belangrijk volkrijker
landenwaartegen die van ons land den strijd moet
aanbinden. Deze strijd is ongelijk en op den duur
onhoudbaar. Hebben de Nederlandsche fabrikanten
overproductiestooten zij het hoofd aan de grenzen
tegen de betrekkelijk hooge invoerrechten die van hun
fabrikaat worden geheven. De overproductie van den
vreemdeling wordt aangewend om met de onze te con-
curreeren terwijl die van den Nederlandschen schoen
fabrikant dikwijls weinig meer dan waardeloos is.
Laiigslraalselit' Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden 1' 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
°P£e{?even morden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsok-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau vaa
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
