Nummer 72.
Zondag' 11 September 1898
Tweede Blad.
4 i i 4
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Engeland.
Vervolg Nieuwsberichten.
a
UITVOERINGEN.
De toegang tot deze matinée is
voor eenieder vrij.
De Echo van het Zuiden.
In de dezer dagen gehouden zitting van de
Kamer van Spanje, is met 102 stemmen tegen
45 verworpen het voorstel van republikeihsche
zijde om de vredesaangelegenheid te behan
delen in openbare zitting. Uit het feit dat
vóór de stemming de republikeinen, de Car-
listen en de aanhangers van Romero Robledo
de zitting verlieten, terwijl de regeerings-
meerderheid voor de heltt uit ambtenaren
bestaat, wordt opgemerkt, dat het kabinet
Sagasta een moreele nederlaag heeft geleden.
Het ging er in de zitting heftig toe, de
republikeinsche afgevaardigde Salmeron deed
het voorstel de verantwoo: delijkheid der
regeering vast te stellen met betrekking tol
den oorlog., welken zij den Vereenigden Staten
heeft aangedaan met betiekking tot het slui
ten van den vrede en met betrekking tot de
schending der grondwet door de opheffing der
constiiutioneele garantien.
Sagasta vroeg een behandeling met gesloten
deuren. De president kondigde daarop een
geheime zitting af, waartegen de republikeinen
en de dissidente conservatieven krachtig pro
testeerden. Er ontstond een heftig tumult,
zoodat de deurwaarders genoodzaakt waren
m-t behulp van den sterken arm het publiek
te bewegen tot ontruiming der tribunes.
Generaal We.yler verklaarde, dat de fouten
en dwalingen, welke op Cuba zijn begaan,
niet voor rekening komen van het leger, doch
van de regeering, welke het leger, evenals
dat van Portorico, niet de noodige hulpmid
delen en ondersteuning verschafte. In verband
hiermede hadden de ministers van oorlog en
marine uit het kabinet moeten treden. Graal
Almenas, die de repatrieerende soldaten heefi
gelukgewenscht, doch de officieren van deze
huldiging heeft uitgesloten, kan, volgens ge
neraal Weyler, niet bewijzen, dat het leger
zijn plicht heeft verzaakt, wanneer het over
de noodige hulpmiddelen beschikte. Cervera's
eskader had bij de Kauarische eilanden moe
ten blijven en had niet naar Santiago moeten
worden gezonhn Voor de capitulatie van
Santiago moet niet generaal Toral verant
woordelijk worden gesteld, doch de regeering.
Graal Almenas' verdediging, dat hij de
generaals gegispt had, omdat zij de soldaten
niet ten strijde wisten te leiden en niet wisten
te vallen op het slagveld, lokte het protest
uit van YVeyler, Primo de Rivera en andere
generaals, waarop hij betoogde, dat zekeren
generaals de sjerpen moesten worden af
gerukt om ze hun daarna om den hals te
leggen
Generaal Polavieja zegt in een manifest,
dat hij talrijke aanzoeken heeft gehad om
zich aan het hoofd te stellen van de neutrale
partij I)e partijen, die Spanje regeercn, zijn
rot en zijn de oorzaak van alle ongelukken. De
financieele staatkunde moet worden herzien,
men moet voor de waarheid uitkomen in
financieele aangelegenheden. Sprekende over
den binnenlandscheu toestand looft Polavieji
decentralisatie van hel beheer. Hij zal loyaal
het programma ten uitvoer brengen, indien
de Regentes hem aan het bewind roept, en
afstand doen van de samenwei king der vroe
gere partijen. De minister van oorlog heeft
de openbaarmaking van het manifest ver
boden.
9?
44
Dc heer Briiuning wendde zich met een min
achtenden blik en zonder iels te zeggen van den
financier at hij walgde van deze geldmenschen,
die nog maar steeds alleen aan zichzelve bleven
denken.
Maar de bankier vatte dit stilzwijgen anders op.
Het scheen hem moed te geven om verder te spre
ken, en hij voegde
Ik wil he ai elke genoegdoening verschaffen,
die hij met mogelijkheid kan verlangen. Overal
wil ik openlijk verklaren, dat hij de dief niet is
geweest, ik wil zeggen
Dat uw zoon het geweest is? en nu zag
de advocaat den ouden man lang en scherp in het
var. angstverwrongen gelaat.
Neen, dat kan ik niet zeggen, bij den Eeu
wigen God, dat kan ik niet! Maar ik zal zeggen,
dat de brief is teruggevonden, dat hij op onver
klaarbare wijze in een zelden geopende lade van
mijne schrijftafel, tusschen oude papieren is geraakt,
en daar thans bij toeval is ontdekt. En niet
waar, mijnheer Brauning men zal dat gaarne
gelooven I
Zeker, vooral wanneer het de bankier Erdraann
is, die dat vertelt, klonk het antwoord op onbe
schrijfelijk scherpen toon.
De oude man zag den rechtsgeleerde onthutst
aan, en weder ging hij voort met spreken, ge-
lolterd door nameloozen angst voor zijn bedreig
de eer en nauwelijks meer wetend, wat hij wel
zou beloveD.
Ik zal Arnold een schitterende positie in mijne
zaak aanbieden.
De heer Brauning hief afwijzend de rechter
hand op: Neen, nooit komt Arnold weder bij
u terug.
En waarom dan toch niet? Onder zulke
prachtige vooruitzichten
Omdat men heru te VVeenen een nog schit
terender positie heeft aangeboden
Ah dus heeft hij vrienden? Hij?
En waarom zou hij die niet hebben Hij
heett zeer invloedrijke vrienden, en ik geef u de
Op het eiland Kreta is he'- opnieuw tot
wanordelijkheden - gekomen over welker aard
de telegrafische mededeelingen geen voidoende
bijzonderheden bevatten. Eerst heette het, dat
het bij een betooging van uitgeweken Muzel
mannen tot een conflict is gek >men tusschen
de Engelsche troepen en de Tui ken, doch
later werd gemeld, dat de onlusten een gevolg
zijn van de ontevredenheid der Turk n over
de tie idheffing door de Engelschen. De Chris-
teneu en de Muzelmannen raakten handge
meen. De Engelschen gaven vuur en verwond
den twee Mohammedanen, waarop de geheele
Turksche bevolking naar de wapens greep.
De Engelschen en de Christenen namen de
wijk aan boord van een sloep, die een paar
kanonschoten loste om der bevolking schrik
aan te jagen.
Bij het voorafgaande gevec' t, dat tot vier
uur duurde, werden drie Engelschen gedood
en vier gewond, teiwijl zes Muzelmannen
sneuvelden. E"n aantal huizen zijn in brand
gestoken. De schepen iiggen voor Kandia
geschaard.
Later heette 't De militaire Engelsche
overheid plaatsten op bevel der admiraals een
detachement soldaten voor het bureau der
belastingen om er Chi isten-ambtenaren aan te
stellen Tengevolge van de dreigende houding
der Turken gaven de soldaten vuur, waarbij
eenige Muzelmannen werden gewond. De
Turksche bevolking liep te wapen, viel op het
Biitsche detachement aan een verspreidde zich
over de Chrisienwijken, waar zij aan het
brandstichten sloeg. Men verzekert dat een
aantal Britsche soldaten en de Britsche consul
zijn gedood. Een oorlogsschip wierp bommen
in de stad, waarvau een deel in lichtelaaie
stond. De Turksche bevolking van Kandia
streed tegen de Engelsche troepen.
De houding van den Turkschen militairen
gouverneur Dzjewad pasja was in dcu haak
hij bood de vlootvoogden een bataljon Turk
sche troepen uit Chania aan. De vlootvoogden
bedankten, maar lieten een compagnie Fran-
schen en een compagnie Italianen komen. De
consuls te Kandia zijn op hun post gebleven.
De Oostenrijksch-Hongaarsche consul te
Chania,, Pinter, heeft den torpedokruiser Le
opard naar Kandia gezonden om de Duitsche,
Oostenrijksche en Hongaarsche onderdanen
te beschermen. Het Duitsche vice-consulaat
is verbrand, maar de viceconsul was afwezig,
en zijn plaatsvervanger ontkwam de Engel
sche vice consul, van geboorte een Griek,
verbrandde. Hoeveel Krelenzen er wel
gesneuveld en verbiand zijn, is volstrekt on
bekend.
Het cfficieele telegram van den Engelschen
consul geeft op, dat gesneuveld zijn twintig
soldaten en matrozen, gewond vijftig, maar
„er kunnen er nog meer zijn." Er is dus
blijkbaar hevig gevochten.
Het ambtelijke bericht van den Britschen
consul te Kandia en van den correspondent
van de Times aldaar stellen de aanleiding
tot de ongeregeldheden anders voor dan de
eerste telegrammen. Tetwijl kolonel Reid
he' douanehuisje binnentrad werd een Kngelsch
soldaat, behoorend tot de twintig man van
de Hazard die de wacht hadden, door een
mohammedaan met een mes in zijn rug ge
stoken. Terwijl de soldaat viel, ging zijn
geweer af, en een mohammedaan werd gedood.
Ii.tusschen hoorde men geweervuur in de stad
De Engelsche soldaten op de kade werden
grootendeels gedood, uit alle huizen in den
omtrek en van de muren van het fort schoot
men op de Engelschen. Vier man op de
Hazard werden ook gedood. De soldaten
slaagden er in, het lijk van hun gesneuvelden
luitenant mee te nemen. Drie vierden van
de 1000 christenen in de stad moeten vermoord
zijn.
Uit Malta zijn het torr-edodepotschip Vulcan
en het transportschip Augustine naar Kreta
vertrokken met een gedeelte van het Dorsets
hire regiment.
De Times verneemt van Vrijdag uit Kandia
dat het aantal vermoorde Christenen op 800
wordt geschat. De stad is geplunderd door
de Bashi-boezocks en de Turksche troepen.
Ongeveer 600 man van de iuternationa'e
krijgsmacht is nu gekampeerd iu de stelling
van de Engelschen op de wallen.
verzekering, dat die vrienden geen oogenblikaan
zijn schuld hebben geloofd.
Kijk zijtu voornemens spoedig naar VVeenen
terug te keeren, mijnheer Briiuning?
Morgen vroeg. Er is thans niets meer dat
mij hier terughoudt. Ik kan mij niet genoeg haasten
om het jonge mensch deze biijde tijding over te
brengen. Nu is het zijn zaak, verdere maatregelen
te nemen. Gij zult mij zeker begrijpen, mijnheer
Erdmann
Bij deze woorden greep Tony Erdmann, onder
hevig snikken, de zenuwachtig bevende handen
van den ouden man.
Vader, vader laat mij naar Weenen gaan
Laat mij met Arnold spreken... Hij kan niet zoo
wreed zijn
Neen, zoo wreed als gij waart, zeker niet.
Vergeet niet, wat hij om uwentwil heeft moeten
lijden, zeide nu de advocaat tot den geheel ver
nietigden bankierszoon.
Ik zal hem overtuigeu van tuijn diep berouw
ik zal alles doen, wat ik kan, om hem in het
openbaar en schitterend in zijne eer te herstellen...
indien hij mij slechts niet naar de bank der beschul
digden laat sleepen.
De rechtsgeleerde trad nu op Tony toe.
Welnu, het zij zoo. Iloud u dan gereed
morgen ochtend, ten acht ure vertrek ik van
hier.
O, ik dank u ik dank u I stamelde de jonge
man.
En ik ga ook mede. Dat zijn wij aan Frans
Arnold verschuldigd, zeide nu de bankier.
Gij kunt niet genoeg voor hem doen. Dus
tot morgen ochtend, acht uie; op het perron van
het station.
Toen nu vader en zoon alleen waren, viel de
jonge man, geheel vernietigd voor zijnen vader
op de knieën. Dtze stiet hem van zich.
Gij z'jf een dief een dief! Ga uit mijn
oogen Ik wil u niet zien
Vader, vergeef mij I Ik ben schuldig ik gevoel
oprecht berouw.
En indien Arnold er nu op staat en hij
heeft daar het volste recht toe om u voor den
stral'recliler te laten komen Wat dan Weet gij
dan niet, dat dit de ondergang mijner firma zal
zijn Hoe kan men nug zijn volle vertrouwen
blijven schnkeen aan een man,wiens zoon zijn eigen
vader heeft bestolen? Het zal mijn dood zijn, ge-
Dc slag bij Omdoerman.
De verslagen van de oorlogscorresponden
ten bevatten nog vele bijzonderheden over
den slag bij Omdoerman. De aanval van de
ruiterij der Derwisjen op Macdonalds troe
pen moet een buitengemeen schilderachtig
tooneel geweest zijn de fiere ruiters op hun
prachtige Arabische paaiden, met hun lichte
mantels die in den wind fladdeiden en hun
speren die blonken in de zon, waren bewon
derenswaardig schoon zoo reden deze
helden van het Oosten onversaagd den wissen
dood tegemoet. Van deze drieduizend ruiters
spaarde het moorddadige vuur der Engelschen
en Egyptenaren er geen enkelen vele ge
wonden bleven nog schieten terwijl zij reeds
op den grond lagen. De infanterie der Der
wisjen streed even kloek als de ruiterij. Onder
de krijgslieden die tot het laatst stand hielden
voelt gij dat niet?
Tony rilde. Neen, vader, vader dat zou
al te verschrikkelijk zijn! Ik zou het niet kunnen
dragen! Ach, ik heb in mijn dwaze verblinding
de zaak niet zoo ernstig ingezien. Ik dacht als
men Arnold vrijspreekt, is alles spoedig vergeten.
Doch nu eerst begrijp ik ten volle Wat ik
misdaan heb. Hij bracht de hand aan het voor
hoofd. Ik woDsclitc dat ik op dit oogenblik reeds
voor Frans Arnold stond.En gij vader schenkt
gij mij vergiffenis I Ik wil een beter mensch
worden.
De bankier zag diep bedroefd zijn zoon in
het gelaat, dat duidelijk sprak ran schaamte en
oprecht berouw. Tony Erdinann was van af
zijn eerste levensuur de lieveling zijns vaders
geweest.
Dat juist gij mij dit moest aandoen, Tory 1
Dit is een slag, dien ik mijn gansche leven niet
meer zal te boven komen. Ik die zoo trotsch
op u was, die u ten volle vertrouwdeTony,
als uwe moeder dit eens van u had moeten be
leven
Het jongemensch verborg snikkend het gelaat
in de handen, hij kon niet spreken.
En was toch niet de hoofdschuldige ran alles
die coquette, hartelooze, pronkzieke jonge vrouw
de schoone Cerline?
Nu legde de bankier zijne hand op den
schouder van den nog steeds voor hem geknielden
zoon.
Sta op, Tony, misschien zal deze drei
genden storm toch ons huis nog sparen dit
oude huis, dat zoo rast op zijne grondvesten
stond.
De jongeling bracht de hand zijns vaders aa«
de lippen.
Vader, ik bezweer het u dit zal het laatste
leed zijn, dat ik u heb aangedaan zeide hij, vol
oprecht berouw.
Den volgenden morgen gingen vader en zoon,
onder geleide van den heer Brauning naar Weenen,
om Frans Arnolds eer en naam van alle schuld
te zuiveren en zijne schouders te ontlasten van
de zware verdenking, die er op drukte.
XX
IEDER HET ZIJNE.
Frans Arnoldziehier de heer Erdmann en
zijn zoon.
bevond zich de zoon van den Chalief, deo
bekenden emir Jakoeb, de oude vijand en
cipier van Slatin Pasja. Slatin heikende
Jakoeb's standaard, en hij zag hem, door
enkele getrouwen omringd, onder den ko
gelregen vallen de emir blies den laatste»
adem uit na Sla in nog herkend te hebben.
Thans blijkt dat Howard, de correspondent
van de New York Herald en de Times, tegen
de waarschuwingen in vooruitgerend is naar
Omdoerman, om de gevangenen te redden,
hij kwam het eerst in de stad maar werd
door eenige Derwisjen, die in hiuderlaag
lagen, doodgeschoten.
Slatin pasja heeft den Sirdar den weg ge
wezen door Omdoerman en C artoem. Neu-
feld werd iu de gevangenis gevonden, hij
had aan zijn voeten ketens van vier el lengte.
De Baggara's hebben zich meester gemaakt
van het vee van den Chalief toen de Der
wisjen op de vlucht gingen men leidt daaruit
af dat het gezag van den Chalief geheel ge
broken is.
De Sirdar meldt uit Omdoerman dat Maan
dag 500 Arabische kameelruiters ter vervol
ging van den Chalief uitgezonden zijn. Men
vertelt dat de Chalief zoo overhaast vluchtte,
dat vei scheiden van zijn vrouwen onderweg
gevallen zijn.
De officieren die een raming gemaakt
hebben vau het aantal lijken op het slagveld
bij Omdoerman, schatten het verlies van de
Derwisjen aan dood en op 10,800. Men bere
kent vooits dat 16,000 vijanden gewond
werden. Daarenboven zijn nog tusschen 300
en 400 man bij het bezetten van de stad
Omdoerman gedood De Sirdar heeft 3000
ot 4000 gevangenen.
Een kanonneerboot is den Blauwen Nijl
opgezonden ter bescherming von volksstam
men die van de rooftochten der Derwisjen
te lijden hebben.
Uit Kassala wordt gemeld dat Achmed
Fedil zich met omstreeks 3000 met geweren
bewapende mannen te Gedaraf bevindt.
Uit Omdoerman wordt aan de Daily News
gemeld, dat op den dag voor den grooten
veldslag de bevriende stammen op den rechter
Nijl-oever, door kolonel Stuait Wortley aan
gevoerd, in eeu ernstig gevecht met de
Derwisjen gewikkeld zijn. Deze werden ver
slagen en hadden 350 dooden.
WAALWIJK.
Zondag 11 dezer 's middag ten 12 uui zal
door de Liedertafel „Oefeuing en Vermaak"
van Waalwijk en Bezooien, op de zaal Musis
Sacrum worden uitgevoerd
1. Wilhelmus en dankgebed. Kremzer.
2. Kroningslied door de liedertafel
zyHet Rozenknopje.
3.^ Neerlands' Heil, Eeestcantante. Hol,
W oorden van den ZEerw. Heer Sprangers
Pastoor.
Zij zijn gekomen, om uw eer en goeden naam
van alle blaam te zuiveren.
Als geëlectriseerd sprong Arnold van zijnen stoel
op, en zag met oogen, schitterend van blijde ver
rassing, den heer Brauning aan, die juist de kamer
was binnengetreden.
Doch nu viel zijn oog op de beide Erdmanns.
Nog vóór Frans iets kon zeggen, was de jonge
bankierszoon op hem toegesneld. Smeekend zag
ToDy hem in het eerlijk gelaat, dat van hevige
ontroering doodsbleek was geworden.
Mijnheer Arnold, vergeef mij I
Ach, maar gij kunt mij geen vergiffenis
schenken 1
Ik verdien uwe vergiffenis niet maar ik
o, mijn god 1
Arnolds donkere oogen rustten vol verbazing
en verwachting op den heer Brauning.
Wat, moet ik u vergeven ik
-— Ach, mijnheer Arnold ik ben de dief
van die achtduizend thaler -— stamelde Tony
Erdmann.
Gij 1 Is het mogelijk I
GijP Gij waart het dus, die den treurigen
moed liadt, mijn leven te verwoesten, mijne eer
te bezoedelen
Gij hebt het kunnen aanzien, dat men mij voor
het gerecht sleepte
Gij hebt bij dat alles kunnen zwijgen P
Zijne oogen fonkelden van toorn. Hij wierpeen
blik vol diepe minachting op den bankierszoon.
Toen wees hij met de rechterhand naar Briiuning.
Als deze edele man zich niet over mij had
ontfermd bij den hemel, gij zoudt op dit
oogenblik nog gezwegen hebben. Dan hadt gij
misschien altfjd gezwegen, en voor eeuwig zou
het brandmerk der schande mij op het voorhoofd
zijn gedrukt. Ik was toch een dief gebleven
zoo lang ik leefde. Gevoelt gij niet, hoe ernstig
de gevolgen uwer misdaad zijn God in den he
mel, hoe is het mogelijk dat een mensch zoo
wreed, zoo koud van hart kan zijn Weet gij
wat het zeggen wil, de toekomst van een eerlijk
man te vernietigen
Tony Erdmann kon op al deze rechtmatige
verwijten plechts enkele woorden antwoorden
Vergiffenis ter wille van mijn ouden
vader I
Wordt vervolgd.
