Staatkundig
overzicht.
BIJ ITRNLAN Lh
Frankrijk.
Duitschland.
Griekenland.
Turkije.
Marokko.
Abessinië.
Canada.
BINNENLAND.
Ter verduidelijking van de te behandelen
stóf, werden een paar hoog- en laagstamfruit-
boómen en piramiden in de zaal gebracht.
Spreker moest tot zijn leedwezen beginnen
te zeggen, dat de tijd voor de behandeling
van de verschillende punten voor ééne lezing
te kort is. Over eik punt afzonderlijk zou
een geheele avond gesproken kunnen worden;
hij zon zich daarom slechts bepalen tot en
kele hoofdpunten, te beginnenvmet het plan
ten, tegen de wijze waarvan vrij algemeen
gezondigd wordt.
Men begint gewoonlijk met een gat te
graven van 80 cM. tot 1 Meter breed en
diep, waarin men mest, puin of hout stort.
Spreker vraagt, waarom graaft men grep
pels in het land en 't antwoord is - om
het overtollige water uit het land tot zich
te trekken en af te voeren. Deze greppels
zijn gewoonlijk 25 a 50 cM. diep en breed,
hoeveel water zal dan een gat van boven
genoemde afmeting wel tot zich trekken?
In die kuil komen nu de wortels te staan
en het gevolg zal niet uitblijven, aanvan
kelijk gaat het goed, maar na enkele jaren
krijgt men zieke, zwakke, kankerachtige
boomen, volstrekt ongeschikt om goede
vruchten te geven.
Men plante daarom de boomen in de bouw
laag van den grond, bij lage zure gronden
bijna er bovonop, met den noodigen grond
aangevuld en een slok er bij voor het om
waaien.
Men doet het best door het te beplanten
terrein gelijkelijk tot 60 h. '70 cM. diep, om
te spitten, daarna de boomen op 10 a 12
meter afstand te planten.
Een tweede nadeel van het diepe gaten
graven is, dat de grond daarin wel 3 jaar
noodig heeft om bij te zakken en natuurlijk
de geplante boomen ook, waardoor de aan
het eind gevormde haar wort eitjes eene om
gekeerde richting krijgen van die ze hebben
moeten.
Eindelijk bereiken die worteltjes de harde
zijwanden van den kuil en kunnen daarin
niet doordringen, zoodat ze opkrullen en
afsterven; zoo'n boomgaard is natuurlijk ver
loren.
Daarna kwain de bemesting aan de beurt.
Eene oordeelkuudige bemesting, zei spreker
maakt uw boomen vruchtbaar, en haalt als
voorbeeld daarvoor aan, dat zelfs in dit on
gekend slechte fruitjaar in de Betuwe, bij
hen ,die dat systeem toepassen, overvloedig
fruit gevonden werd.
Men berekent dat door een boomgaard één
hectare groot aan den grond per jaar ont
nomen wordt, 150 K.G. stikstof, 70 K.G.
phospliorzuur, 200 KG. kali en 4-00 K.G.
kalk.
Hierin kan men voorzien door de be
mesting in den vorm van zwavelzure of
chloorkali, superphosphaat, chilisalpeter en
kali.
Bemesting uitsluitend met stalmest, waarin
wel meer dan de noodige stikstof aanwezig
is, doch te weinig phosphorzuur en kali,
geeft daarom geene goede uitkomsten, wat
spreker door aardige voorbeelden duidelijk
'maakte.
v Bij het snoeien werd opgemerkt, dat zulks
bij appel- en peereboomen het lc jaar bij
hét planten niet raag gebeuren, wel bij pit
vruchten, als kersen, perziken enz.
De wijze van snoeien wordt duidelijk op
de aanwezige boomen aangetoond; onder lang,
en boven kort insnoeien, verdient de voorkeur.
Lage stamboomen zijn te verkiezen boven
•boogje. Hier vindt men ze vaak tot 2.25
M. In Amerika en Rusland slechts van 1
tot 1.25 M. hoog.
Om schoon, gezond fruit te winnen, ver
dienen ook daarom de piramiden de voorkeur.
De terugstraling der warmte van den grond
komt hen ten goede, ook profiteeren de
laagstaande vruchten nog van de uitstraling
van de warmte van den grond, nadat de zon
reeds is ondergegaan. Die warme lucht is
•bij hoogstamhoomen reeds afgekoeld alvorens
de vruchten te bereiken.
Daar tram- en spoortijd waren aangebroken,
bracht de eerevoorzitter een warm woord van
dank aan den geachten spreker, die volgens
de regelen der wetenschap ons veel deed
hooren, wat wij niet wisten, en beantwoordde
aan de faam, welke van hem is uitgegaan.
Hij hoopt dat belangstellenden daarmede
hun profijt zullen weten te doen en dankte,
ook namens het bestuur, de aanwezigen voor
hunne tegenwoordigheid.
Punt 2. verkiezing van een bestuurslid
moest wegens gebrek aan tijd tot eene vol
gende gelegenheid verdaagd worden.
De Secretaris der Af deeling.
uit de uitlatingen der Parijsche bladen blijkt,
dat de Engelschen slechts naar een voor
wendsel zoeken, om deu Franschen den oorlog
te verklaren, met het doel, om het voorbeeld
van de Vereenigde Staten betreffende Spanje's
bezittingen, te volgen. Amerika heeft zoo
betrekkelijk gemakkelijk de Spanjaarden van
hun kostbare bezittingen berooid, dat eenige
Fransche bladen vast overtuigd zijn, dat En
geland wil probeeren dat na te doen, door
een oorlog met Frankrijk te beginnen en dit
land zijn koloniën af te nemen. Daar een
eventueele oorlog tusschen beide mogendhe
den slechts ter zee gevoerd zou kunnen wor
den, komt de overmacht van het Fransche
op het Eugelsche leger niet in aanmerking en
Engeland zou Frankrijk's vloot gemakkelijk
in den grond kunnen schieten en de koloniën
inpalmen. Klaarblijkelijk zijn de Franschen
uit vrees voor Engeland's plannen eenigszins
zenuwachtig geworden en zoo komt het, dat
zij vriendelijker dan ooit tegen Duitschland
optreden en er reeds gesproken wordt over
een toenadering tot dit land.
Het Engelsche blauwboek over Madagascar,
waariu Frankrijk duchtig Wordt onder handen
genomen, heelt bij de Franschen nieuwe be
zorgdheid gewekt en hierbij komt nog dat de
toongevende Engelsche pers haar regeering
krachtig steunt. Men zou kunnen zeggen, dat
tusschen Frankrijk en Engeland bijna weder
de Faschodastemming hcerscht. De Temps,
het officieuse Parijsche blad, verklaart met
betrekking tot het blauwboek, dat de publicatie
er van, wat den vorm betreft althans, een
aanwijzing schijnt te zijn, dat de Engelsche
regeering voornemens is, den gespannen
toestand, welke sedert eenige maanden tus
schen beide mogendheden bestaat, nog te
verergeren. Het blad beklaagt zich dan bitter
over de houding der Engelsche pers in de
Shanghai- en Siam-aangelegenheden. Teeke
nend voor den toestand is, dal een exposé
in den Temps over dc regeling der New-
Foundlandquaestie, na het verschijnen van 't
blauwboek, door de Fransche regeering on
middellijk als niet komende van het kabinet
werd verklaard. De Fransche gezant in En
geland Cambon, die de Kerstdagen te Parijs
heeft doorgebracht, is ce Londen teruggekeerd
en men verwacht veel van zijn diploma.ieke
handigheid.
L)e Times, het Londtndschc blad, bespreekt
de Fransche politiek ten opzichte van Mada
gascar en beweert, dat Frankrijk reeds sedert
zes maanden de klachten der Engelschen
opzettelijk negeert, in het bijzonder de klacht,
dat Britsche kooplieden op het eiland voort
durend wordeu geboycot. Het blad merkt op,
dat de Franschen, omdat de Engelschen niet
protesteeren, niet moeten denken, dat Enge
land de politiek der Fransche regeering niet
doorziet, die in breedsprakige frasen als
gewoonlijk met de hebzucht en de sluwheid
van een boer handelt. Meer zulke vleiende
complimenten in de Engelsche pers zijo aan
de orde van den dag.
De „vriendschap" tusschen Engeland en
Frankrijk, die na de Faschodazaak slechts
met moeite in stand bleef, heeft opnieuw een
duw gekregen. In Frankrijk vreest men, naar
Generaal Otis seint dat de toestand te Ma
nilla bepaald verbeterd is, en spreekt ten
sterkste het gerucht tegen over den oproeiigen
geest die onder (ie Arnerikaansche troepen
zou heetschen. De generaal is volkomen
meester van den toestand, maar hij wil tegen
over de inboorlingen een verzoenende houding
in acht nemen. De regeering hoopt dan ook
dat Otis er in slagen zal, de Filipinos te
overtuigen dat hun belangen het best gediend
worden als zij den raad, hun door den
President in ziju proclamatie gegeven, ter
harte nemen.
Maar deze officieuse beschouwingen komen
niet overeen met berichten uit andere bron.
„De toestand is zeer ernstig, seint de corres
pondent van de New York Herald, over
Hongkong, Aguinaldo trekt zijn troepen in
den omtrek van Manilla saam men berekent
dat hij 40,000 man tot zijn beschikking heeft,
en te Manilla staan er velen in geheime
verstandhouding lot hem. De onderhandelin
gen tusschen de vertegenwoordigers van ge
neraals Otis en Aguinaldo hebben tot dusver
niets opgeleverd. Het uitbreken der vijande
lijkheden schijnt bezwaarlijk meer te voorko
men. Twaalfduizend inboorlingen zijn reeds
uit Manilla vertrokken, en duizenden verlaten
nog iederen dag de stad, te voet of met
extratreinen.
„De Arnerikaansche troepen blijven te Ho
llo. De Indiana neemt 200 ton provisie ic en
zooveel steeukolen als zij kan bergen.
„Dinsdagnacht is een schildwacht te Ma
nilla door twee inboorlingen aangevallen en
gewond. De man heeft echter een van de
aanvallers doodgeschoten en den ander aau
zijn bajonet geregen."
Prof. Clay Mac Cauley, uit Tokio, die pas
uit Manilla teruggekeerd is, heelt zich te
Hongkong wat meer optimistisch uitgelaten.
Maar hij acht het volstrekt noodig dat de
Filipinos volledig zelfbestuur verkrijgen. Agui
naldo doet volgens Mac Cauley zijn be9t om
de heethoofden onder zijn partij in bedwang
te houden.
De New York Herald wijt c!e ongunstige
wending in den toestand aan de wankelende
hcudiug der Amerikanen. Voor dat blad,
imperialist door dik en dun, zal dat verwijt
wel beteekeuen dal de Amerikanen dadelijk
elk verzet der Filipinos met geweld van wa
penen hadden moeten onderdrukken. Waar is
't, dat men in Amerika nog zeer verdeeld is
over de Filippijnsche kwestie. De onzinnige
praatjes over Duitsche kuiperijen op de Fi
lippijnen, door bladen als de Hei aid verspreid,
moeten ook al dienen om de noodzakelijk
heid der inlijving van den archipel duidelijk
te maken en dat ze niet geheel zonder
uitwerking blijven is nog gebleken toen de
democraat Berry in het Huis vau afgevaar
digden zeidc „Misschien zal het onze taak
nog zijn, Duitschland er uit te ranselen
evenals wij 't Spanje gedaan 'nebben.'1 Deze
woorden werden met een storm van toejui
chingen begroet, zegt het telegram. Men
moet zich eveneens verbazen over de onnoo-
zelheid waarmee zeker soort van gebabbel
voor goede munt wordt opgenomen, als over
zulk gebluf in de wetgevende vergadering der
nieuwbakken groote mogendheid.
Graaf Moerawjof heeft een rondschrijven
gericht aan de Europeesche kahinetien, waarin
hij zegt dat de Russische regeering, in weerwil
van de gebeuitenissen die in den laatsten tijd
plaats hebben gehad, nog altijd van oordeel
is dat een Congres tot vermindering der
krijgstoerustingen bijeen moet komen. De
plaats van samenkomst zal de hoofdstad van
een staat ran den tweeden rang zijn, waar
schijnlijk Brussel of Kopenhagen. De Russische
regecring maakt een program op,waarin allerlei
bijzonderheden uitgewerkt zijn, zoodat tijdver
lies voorkomen, en de bespreking van gevaar
lijke staatkundige vraagstukken vermeden zal
worden.
Naar nader gemeld wordt, z >uden de on
derhandelingen van de Russische regeering
met mogendheden, welke geneigd zijn aan de
zoogenaamde Ontwapeningconferentie deelj
te nemen, geleid hebben tot de voorloopige
afspraak, om de conferentie in de volgende
maand, en wel waarschijnlijk te Petersburg,
te doen beginnen. De juiste datum zal Rus'.aud
nog aan de deelnemende mogendheden me-
dedeelen.
Van andere zijde verneemt men, dat de
Russische regeering aanvankelijk zou hebben
voorgesteld, geen hoofdstad van een der
groote mogendheden voor de bijeenkomst te
kiezen, maar een met den Tsaar persoonlijk
bevriend hoofd van een staat zou er juist
waarde aan hebben gehechtdoor de keus
van S'. Petersburg den Tsaar als aanstichter
van de geheele zaak hulde te brengen.
De Matin, zelve voor 5000 fr. inschrijvende,
doet een oproeping om aan de marine een
tweede oudcrzeesch vaartuig ten geschenke
te bieden, en maakt in de oproeping melding
van de piachtig gelukte proeven met Gustave
Zédé zoowel ten aanzien van de aanhechting
van een torpedo aan de kiel van een vijau
delijk schip als wegens de gemakkelijkheid
en de zekerheid van beweging, met weinig
krachtverbruik. De Zédé heeft 150 K.M.
afgelegd zonder dat nieuwe vulling der accu
mulatoren noodig was. Hel vraagstuk is dan
ook opgelost, zoo heeft de minister van marine
het blad verzekerd, en als elke Fransche
kolonie een dergelijk middel van verdediging
bezat, zou men geen marine ter wereld meer
hebben te vreezeu.
In de Troonrede, die de Keizer heeft
voorgelezen bij de opening van den Prui-
sischen Landdag, verklaart hij dat de fiuan-
cieele toestand van het koninkrijk bij voort
during gunstig is hij meikt op dat de
grondslagen van het staats- en volksleven
hecht zijn samengevoegd, (lat de welstand
des lands zichtbaar aan het toenemen is, en
hij ziet met vertrouwen de toekomst tegemoet.
Onder de aangekondigde wetsontwerpen
zijn er die strekken tot uitbreiding van het
net van de staatsspoorwegen en tot het graven
van kanalen voor de scheepvaart van het
Dortmund-Eeins kanaal naar den Rijn en naar
den Weser en de Elbe.
In zijn rapport over den oorlog, weidt de
Grieksche kroonprins uit ovet de tuchteloos
heid der troepen en de onbekwaamheid der
officieren, reeds bij Mati en Larissa, en ook
later aan het licht gekomen. Reorganisatie
bleek onmogelijk, daar de soldaten bijna
overal hun bagage in de steek lieten en er
geen nieuwe voorraad gezonden werd.
Van het wangedrag der opperofficieren haalt
de kroonprins verscheiden staaltjes aan Eens
was generaal Makres nergens te vinden, toen
zijn brigade tot den aanval moest overgaan.
Generaal Smolenski volgde niet de bevelen
van zijn opperbevelhebber, den kroonprins,
maar van de regeering te Athene.
Deze mengde zich ook iu zuiver militaire
zaken. Den 27en Apiil, op een hachelijk
oogenblik, kreeg de kroonprins bericht dat
kolonel Sapoentzaki, de chef van zijn staf,
teruggeroepen, was en een geheel nieuwe staf
moest gevormd worden. De kroonprins seinde
terug dat hij nu zelf teruggeroepen wilde
worden. Maar hij bleef niet bij dat besluit,
nadat men hem gemeld had dat de kolonel
was teruggeroepen „wegens redenen van
staat."
In het rapport wordt nog vermeld dat de
geheele sterkte van het Grieksche leger in
Thessalié 966 officieren en 45,213 minderen
bedroeg, en dat daarvan 395 man gedood en
1568 gewond werden.
De Sultan van Turkije, heeft bevolen 30,000
geweren, rookzwak buskruit en 169 snelvuur-
kanonnen aan te koopen. De kanonnen moe'en
dienen voor de batterijen der eerste drie
legerkorpsen. Verder wenscht de Sultan twee
houwiisers regimenten der legerkorpsen van
Saloniki en Adrianopel van nieuw geschut
en mun.tie te voorzien en zullen voor de
cavalerie een duizendtal repeteergeweren wor
deu aangeschaft.
Engelsche terpedobooten zetten voottdurend
matrozen op de kust nabij Tanger, die mili
taire marschen maken en de kust opnemen,
waarschijnlijk in verband met deu opstand
in Marokko, die zich steeds meer uitbreidt.
Reeds zijn zestig opstandelingen en hun aan
voerder Gellagui onthoofd.
De troepen van Ras Makonnon hebben,
begunstigd door een dikken mist, in den nacht
van 11 Januari, getracht de stellingen van
Ras Mangascha te overrompelen, doch werden
met zware verliezen teruggeslagen. Maugascha
schijnt versterkingen te hebben ontvangen,
doch zich niet krachtig genoeg te achten, om
zijn stellingen te verlaten en slag te leveren.
Maar Makonnen moet nu bedacht zijn op
een omtrekkende beweging door het landschap
Agame, en die zou de vijandelijke legers
vlak op de grens van het Italiaansche gebied
kunnen brengen.
Het stadje Bridge Water nabij Halifax is
bijna geheel door brand vernield. De schade
wordt begroot op 500,000 dollars.
WAALWIJK 18 Jan. 1899.
Langstraatsclie administratieve—vereeniging.
Zaterdagmiddag had alhier op Musis Sa
crum bij Mej. de Wed. Gerris eene verga
dering plaats der Jjangstraatsche adminini-
stratieve vereeniging.
Door den heer J. Van Dijk, burgemeester
der gemeente Sprang en Vrijlioeven-Capel
werd ingeleid en besproken
1. Is het getal inwoners op 1 Januari
ter berekening der rijksbijdrage (wet van 24
Mei 1897) afhankelijk van het getal inge
schreven in het bevolkingsregister?
Het gevoelen der vergadering was over
dit punt verdeeld.
Het tneerendeel was er voor om de telling
te nemen volgens de bevolkingsregisters en
niet van de bevolkingsregisters in verband
met den werkelijken toestand.
2. Kan hij, die van een armbestuur bij
dragen heeft ontvangen ten behoeve van zijn
kind of vrouw ter verpleging in een krank
zinnigengesticht kiezer worden
Ook hieromtrent heerschte verschil van
gevoelen. Het meerendeel der aanwezigen
hield het er voor oin een dergelijk persoon
niet op den kiezerslijst te plaatsen.
Na behandeling van een adres van den
Nederlandschen Bond van gemeenteambte
naren hield de heer A. A. C. Van Dort,
gemeente-secretaris van Waspik eene lezing
over de taak der gemeentebesturen en der
burgemeesters met betrekking tot het ijk
wezen.
Bijna een spoer wegongeval.
De locaaltrein die 's avonds te 6.08 hier
arriveert, is Maandag, bij Drunen vóór den
overweg, gelukkig aan een ongeval ontsnapt.
Een paard bespannen met kar wandelde
onbeheerd op zijn gemak over de spoorlijn;
de wachter aan den naburigen post den
toestand ontdekkende, snelde er naar toe, en
wist paard en kar nog bijtijds van uit de
rails, het talud af te sturen, waardoor het
paard op zijn rug tegen den spoordijk terecht
kwam.
De trein was gelukkig bijtijds tot stilstand
gebracht, en na het paard afgespannen te
hebben, bond men het aan een hek vast
en met weinig vertraging kon de reis verder
zonder stoornis worden voortgezet.
Neerlnnds handel.
Nederland heeft nog steeds het leeuwen
aandeel in den invoer van margarine in
Engeland namelijk 844,177 centenaars in
1898, tegen 872,473 in 1897 en 861,882 in
1896, ter waarde van respectievelijk
2,211,309, 2,291,796 en 2,304,355.
Dus een kleine achteruitgang, dje ook in de
totaal-invoeren valt waar te nemen, maar
overigens volkomen verklaard wordt door de
toenemende fabricage in Engeland zelf.
De geheele invoer van kaas is achteruit
gegaan en onder deze omstandigheden is 't
niet van belang ontbloot, dat de invoer van
dat artikel uit Nederland zich vrij wel heeft
staande gehouden. De invoer uit ons land
bedroeg in 1898 292,925 centenaars, tegen
297,604 centenaars in 1897 en 292,988 in