Nummer 13.
Zondag 12 Februari 1899.
Tweede Blad.
Staatkundig overzicht.
BINNENLAND.
—buiwa—iaa—bbbbbbh—am—ana—Baa—
Amerika en de Philippijnen.
Ten aanzien van den staat van zaken op
de Philippijnsche eilanden geraakt men, in
gevolge de berichten van de zijde der Ame
rikanen eu van de zijde der opstandelingen,
verward in een zee van tegenstellingen.
Volgens de berichten uit Amerikaansche
bron zouden de Philippino's geheel gedemo
raliseerd zijn en zich bij massa's overhaast
terugtrekken naar het binnenland volgens
mededeelingen van andere zijde zouden de
insurgenteu met Aguinaldo aan het hoofd,
vaster dan immer vóór deze, besloten zijn
den kamp voort te zetten
Naar uit Washington wordt gemeld zou er
Zaterdag en Zondag 11. een formeele strijd
zijn geleverd, waarbij de opstandelingen totaal
verpletterd zouden zijn door de Amerikaan
sche troepen volgens mededeelingen uit
Malolos is het Zondag volstrekt niet iot een
grooten strijd gekomen en zou alles zich be
paald hebben tot eenige voorpostengevechten,
met voorbedachten rade uitgelokt van Ame
rikaansche zijde
Naar men in Amerika van imperialistische
zijde wil doen gelooven, zouden de tegen
standers der annexatietaktiek in den Senaat,
die heel liefelijk „misdadige medeplichtigen
van de Philippijnsche opstandelingen" worden
geheeten, verantwoordelijk gesteld moeten
worden voor het bij Mauilla vergoten Ame
rikaansche bloed en naar de Philippijnsche
Junta te Hongkong beweert, zou het conflict
een gevolg zijn van den toeleg der Ameri
kanen om het vredesverdrag mei Spanje in
den Senaat door te zetten onder den onmid
dellijken invloed van het bij Manilla voor
gevallene.
Hoe het zij, of de waarheid is aan de zijde
der Amerikanen, dan wel aan die der Phi
lippino's of zij wellicht juist in het midden
ligt en de berichten van beide partijen dus
zoo ongeveer evenveel logen als waarheid
bevatten het feit staat vast, dar het tusschen
beide deelen oorlog is, dat de formeele
oorlogsverklaring van Aguinaldo aan de
Amerikanen met een oproeping onder de
wapenen aan allen, die hun vrijheid willen
verdedigen tegen de nieuwe tirannen, waar
schijnlijk geen ijdele klank zal blijven en dat
tie Amerikanen overgaan tot verdeeling van
de huid voordat de beer geschoten is (uit
Washington verluidt, dat admiraal Dswey of
generaal Merritt benoemd zal worden tot
gouverneur der Philippijnen en dat generaal
Otis wel in aanmerking zal komen voor den
gouverneurspost over het eiland Lugoti
Het gaat Broeder Jonathan zoo ongeveer
als den man uit het vcrhaal'je, die uit een
loierij een olifant wou en met zijn gelukkig
bezit feitelijk geen weg wist
Merkwaardig is, dat terv\ijl van Amerikaan
sche zijde weder eens beweerd is, dat Duitsch-
land direct of indirect betrokken is gewe.est
bij de uitbarsting op Zaterdagavond en dat
meer in het bijzonder de Duitsche consul te
Hongkong den Philippino's wapenen heeft
geleverd, Zondagavond door de Amerikanen
op het slagveld niet minder dan duizend
Remingtongeweren werden gevonden, welke
bijna alle behoord hebben tot de zendingen,
door hen zeiven 't vorige jaar gedaan aan de
Philippijnsche opstandelingen, om dezen te
steunen in hun gewapend verzet tegen Spanje!
Hier zou men dus werkelijk kunnen zeggen
dat de Weltgeschicht" het „Weltgericht" is!
Volgens de laatste berichten is het er
Zondag 11. rond Paco heel ernstig toegegaan
en zijn er van beide zijden daden van
wreedheid bedreven, welke weder eens een
ireurigen kijk geven op den oorlog eu zijn
onmiddellijke gevolgen.
Het schijnt namelijk, dat de insurgenten,
in flagranten strijd met het oorlogsrecht,
geschoten hebben op de wagens van den
ambulancedienst, waarbij de voerman van een
dezer wagens werd gevangen genomen. Toen
heelt luitenant-kolonel, Duboce met een
Californische compaguie de kerk van Paco,
waar de insurgenten zich hadden verschanst,
en vanwaar uit zij heftigen tegenstand boden,
doen bespuiten met petroleum', en dan bevel
gegeven het gebouw in brand te steken, wat
onverwijld geschiedde
Uit het feit, dat het nabij Caloocan weder
tot een kleinen aanval op de Amerikanen is
g'ekomen (een detachement van een regiment
uit Kansas werd bij een verkenning in de
buurt van Caloocan onder het geboomte,
Dinsdagavond aangevalleu door de Philippi
no's, welke laatsteu evenwel door spoedige
komst van versterkingen, teruggedreven wer
den, na een lieviggevecht.dat de Amerikanen
kwam te staan op twee dood en en zes
gewonden) valt op te maken, dat 'i Aguinaldo
met zijn oorlogsverklaring bittere ernst is,
terwijl verder het feit, dat door de Amerikanen
onder de dooden en gewonden na het treffen
van Zondag 11. een aantal vrouwenlijken
werden gevonden in soldatenuniform, doet
besluiten, dat de zaak der vrijheid beschouwd
wordt als aller belang, zonder verschil van
rang of stand, van leeftijd of geslacht
Het heet nu, dat Aguinaldo generaal Otis
om een onderhoud heelt verzocht, waarbij
als voorwaarde werd gesteld staking van alle
vijandelijkheden en dat de generaal heeft
geweigerd te antwoorden. Agoncillo, de ver
tegenwoordiger van Aguinaldo tc Washington
tot Zaterdag 11., heeft verteld, dat de Ameri
kanen tegenover de Philippino's herhaaldelijk
hun woord hebben gebroken: dat de Philip
pino's den Amerikanen vijandiger gezind zijn
dan den Spanjaarden dat de Philippino's tot
het einde zullen strijden, zoo mogelijk met
de hulp en den steun van de nog te Manilla
aanwezige Spaansche soldaten (hierin kon
Agoncillo zich wel eens vergissen Spanje zal
wel wijzer wezen en dat generaal Otis door
autoritair optreden bij het zoeken naar kwar
tieren in Manilla en zijn soldaten door hun
handelwijze tegenover de vrouwen, direct
verantwoordelijk zijn voor het gebeurde.
Wel heeft generaal Rios aan de regecring
te Madrid gemeld, dat de Amerikanen wer
kelijk na twintig uur st rij deus de insurgenten
terugdreven en nu zoo ongeveer de vroegere
Spaansche buitenlinie van Manilla bezet hou
den, terwijl zii zeer gestreng te werk gingen
en met ailillerie verscheidene omliggende
plaatsen vernielden, doch men vergele niet,
dat Malolos, de zetel van de Philippijnsche
regeering en het hoofdkwartier van generaal
Aguinaldo, voor generaal Otis nier zoo ge
makkelijk te bereiken zal zijn: hij moet daar
toe een moerassige streek doorn ekken langs
meerendeels ongebaande wegen en zal in elk
geval versterking moeten afwachten, terwijl
de kanonnen van het eskader, die vele hon
derden, insurgenten bij den aanval op Manilla
buiten gevecht hebben gesteld, geen rol kun
nen spelen in 'net binnenland, en de Philip
pino's tusschen Caloocan en hun uitersten
post ten zuidwesten van den Pasig, nog 25000
man hebben liggen en 5000 man tusschen
San Juan del Monte en Malolos.
WAALWIJK, U Febr. 1899.
Aanbesteding'.
Bij de lieden gehouden aanbesteding van
het verbouwen der openbare school en het
leveren der schoolmeubelen, waren de in
schrijvers als volgt
Verbouwing der school
G. van Dijck te Waalwijk f 14800.
E. Maas u - 14365.
Van der Meijs te Bezooien - 14000.
J. de Bont te Nieuwkuik - 13867.
A. Michaël te Capelle - 13862.
Boeren te Heusden - 13800.
Van Rijswijk - 13500.
A. Aarts te Waalwijk -13140.
G. van Dommelen te Nieuwkuik - 12747.
Schoolmeubelen
F. A. van Rijswijk, Heusden - 799.
P. van Huiten te Waalwijk - 781.
G. van Huiten - 750.
G. van Dijck - 733.
Nijnatten te 's Hertogenbosch - 699.
A. Michaël te Capelle - 685.-
A. Aarts te Waalwijk - 660.
Van Eggelen te Nieuwkuik - 586.
A. van lersel te Waalwijk - 556.66
A. Vivie te Waalwijk -551.20
Looiersvcrceniging.
Verleden jaar in den nazomer werden de
leerlooiers opgeroepen om eene looiersbeurs-
Vereeniging tot stand te brengenin den
geest zooals die vroeger alhier met succes
bestaan heeft, maar langzaam is verdwenen
omdat er de hand niet aan werd gehouden.
De commissie verleden jaar benoemd heeft
sedert al dien tijd geen teekenen van leven
gegeven maar zal nu naar men met belang
stelling verneemt eens krachtdadig aan 't
werk tijen om onze van ouds beroemde
looiersbeursweleer een der vooruaamsten
van ons dierbaar vaderland in eere te bren
gen eu te houden.
Uitvoeringen.
Zondagavond zal het zeker niet aan uit
voeringen hier ontbreken. Behalve de lie
dertafel welkegelijk wij reeds meldden,
concert geeft, zullen de hier gevestigde too-
neelclubs ieder eene uitvoering geven in haar
eigen lokaal. De tooneelvereeniging //Vol
harding in den Strijd" zal opvoeren //De
Nieuwe Landheer", blijspel, De Kwakzalvers,
Een groenteboer en een veldwachter in de
Klem, kluchtspel. De tooneelvereeniging
//Vreugdendal", zal hare uitvoering geven
met medewerking der kleine kapel van Loon-
opzand. Zij zal opvoeren: //De vondeling",
groot tooneelspel in 6 bedrijven.
Wij hopen dat de concerten even schit
terend zullen zijn als de vorige door die
vereenigingen gegeven en wenschen hen veel
succes.
Hengsten—aankoop.
Volgens de tot Donderdagavond te 's Her
togenbosch' uit Aurich ontvangen berichten,
zijn door de provinciale commissie voor de
paardenfokkerij, belast met het beheer van
's rijks gelden,1; aldaar reeds twee dekhengsten
aangekocht, een zwarte en een goudvos.
Ontwapeningsconferentie
Volgens bericht uit Petersburg heeft het
departement van buiten]andsche zaken offi
cieel de meening uitgesproken dat de Ne-
derlandsche regeeringnadat zij het besluit,
om de ontwapeningsconferentie te'sGraven-
hage te doen houden heeft goedgekeurd
verplicht is als gastvrouw uit te maken
aan wie de uitnoodigiugen tot deelneming
aan de conferentie moeten worden gezonden.
Indien de curie een uituoodiging ont
vangt tot deelneming aan de ontwapenings
conferentie zal de Heilige Stoel vertegen
woordigd worden door den nuntius in het
land waar de conferentie plaats vindt, dus
in dit geval door den vertegenwoordiger bij
de Nèderlandsche regeering de heer Tarnassi.
Verder zou deze vertegenwoordiger worden
bijgestaan door een persoon uit de onmid
dellijke omgeving van den Paus.
De later te behandelen motie, voorge
staan door mr. J. M. Van Slipriaan Luïscius,
in de te 's Gravenhage gehouden vergadering
van het comité voor het vredesmanifest, en
in te dienen aan den miuister van buiten-
landsche zakenluidt als volgt
z/De Nederlandsche Vrouwenbond ter In
ternationale Ontwapening eu het Dames- en
heerencomité lot ondersteuning van dien
bond.
Overwegendedat er slechts twee midde
len zijn tut vervanging van den oorlog
namelijk gedwongen abitrage en scheidsge
richt
Overwegendedat die twee middelen op
de agenda der aanstaande vredes-conferentie
ontbreken
Overwegendedat ieder land het recht
heeft onderwerpen op die agenda aan te
brengen
Overwegende dat er een einde moet en
kan komen aan de afschuwelijkheden van
den oorlog en aan het gemis eener interna
tionale rechtspraak
Noodigen de Nederlandsche Regeering met
den meesten aandrang uit de gedwongen ar
bitrage eu het scheidsgericht op de agenda
van de vredesconferentie te brengen."
Vergadering van den Algemeenen Nederland-
sclien Bond van Iudustriëclcn en Han
delslieden.
Id de bovenzaal van het Poolsch koffiehuis
te Rotterdam had gisteren de algemecne
Vergadering plaats van Industrieelen en Han
delslieden.
De Voorzitter van het voorloopig Bestuur,
de heer A. Mollink van Bergen op Zoom
opende de vergadering, en heette de aanwe
zigen hartelijk welkom. Daarna ging hij de
geschiedenis van den Bond na, en wees er
op, dat de heer Joh. H. Schoenmakers te
Geertruidenberg, die het initiatief nam tot de
oprichting van den Bond, reeds meer dan
twee honderd adhaesie-betuigingen mocht
ontvangen, behalve nog de velen, die hun
steun, hetzij mondeling, heizij indirect had
den toegezegd.
De Voorzitter stelde daarna aan de orde
de behandeling der Concept-Statuten. Enkele
punten lokten eenige discussie uit, doch
spoedig kwam men tot de overeenstemming.
Volgens de goedgekeurde Statuten zal de zetel
vau den Bond gevestigd zijn te Utrecht, als
centrum des lands. Elk lid zal het recht hebben
klachten in te brengen of vragen te stellen
omtrent zaken rakeude industrieele- of han
delsbelangen verder nog om voorstellen aan
den Bond te doen. De Bond zal strijden
tegen oplichterij, flesschentrekkerij, onedele
concurrentie etc.hij zal op verschillende
plaatsen des lands »correspondeereude leden"
aanstellen, ook in het buitenland. Verder
zullen leden minstens eenmaal per jaar ter
aigemeene Vergadering opgeroepen worden
om de belangen van handel en nijverheid in
't algemeen, en die van den industrieel of
handelsman in 't bijzonder te bespreken. Er
zal worden uitgegeven een eigen orgaan van
den Bond, dat den leden gratis wordt toe
gezonden er zal worden aangesteld een
kundig administrateur enz.
De jaarlijksche contributie werd bepaald op
„hoogstens" tien gulden, om ook den klein
handel gelegenheid te geven zich bij den
Bond aan te sluiten.
Op voorstel van eenige leden was het voor
loopig Bestuur gehandhaafd tot nader order,
terwijl tevens besloten werd de volgende ai
gemeene Vergadering te houden te Rotterdam.
Datum en plaats der Vergadering zal nader
worden bekend gemaakt. Nadat nog eenige
huishoudelijke zaken waren besproken, sloot
de Voorzitter met een woord van dank deze
aigemeene Vergadering.
't Past hier een woord van lof te brengen
aan den heer A. Mollink, die als voorzitter
der Vergadering zich op zoo'n schitterende
wijze van zijn moeielijke taak kweet. Wij
mogen dan ook hopen, dat de heer M. zal
kunnen besluiten, het presidium van den Bond
te blijven bekleeden.
Geschiedenis van 's Bosch.
Het Provinciaal Genootschap van Kunsten
en Wetenschappen in Noordbrabant dat
thans bijna gereed is met zijne uitgave van
de oorkonden van Geertruidenberg bewerkt
door C. J. Mollenberg, heeft in zijne laatste
bestuursveigadering besloten binnenkort uit
te geven een werk van J. C. Hezemans,
archivaris van 's Hertogenbosch getiteld
,,'s Hertogenbosch 16291795 Historische
Studieu uit den Regententijd."
Dit werk belooft voor de geschiedenis der
stad zeer belangrijk te zullen zijn en zal een
waardig complement vormen van Van Heurn's
bekende historie. (N.bd.)
De «Piet Hein» te Algiers.
Uit Algiers schrijft men aan het Hbl.
Het komt zoo zelden voor, dat uit Algiers
berichten komen, waarin het vaderland belang
kan hebben, dat ik meen goed te doen het
volgende te melden.
Op 21 Januari kwam alhier Hr. Ms. pant
serschip Piet Hein aan en vertrok eerst op
30 Januari. Zeer aangenaam is het mij hier
te kunnen betuigen, dat de kapt.-ter-zee
Sickens en de état-major al spoedig aller
harten wonnen, het schip met bezoeken over
stelpt werd en wat van grooter belang nog
is, de mat ine autoriteiten met grooten lof
spraken van het schip zelf, de keurige in
richtingen en de waarde als oorlogsschip.
Gewone bezoekers bewonderden hel mooi
glimmend koper, de goede orde en «iast not
least" de Hollandsche zindelijkheid, zoo uit
stekend bewaard in een betrekkelijk klein
bestek, waarin circa 270 personen wonen.
Men kon het den Nederlandschen consul
aanzien alsmede den enkelen Nederlanders
in Algiers gevestigd dat zij trotsch waren
op den goeden indruk, dien de Nederlandsche
marine alhier maakte, Doch laat ik meer
geregeld verhalen op welke wijze de Neder
landsche marine ontvangen werd en hoe
waardig en gastvrij de kolonel ons Nederlan
ders en de Fransche autoiiteiten ontving aan
boord van de Piet Hein.
Zaterdag 21 Januari dus tegen 11 uur
's morgens, verscheen de Piet Hein vóór de
haven van Algiers. Spoedig klonken de 21
saluutschoten ter eere der Fransche vlag en
werden onmiddellijk met een gelijk aantal
van den wal af beantwoord ter begroeting
van ouze driekleur. De Nederlandsche consul,
de heer J. J. van Vollenhoven, bi acht nu een
bezoek aan den oorlogsbodem en zijn van
boord gaan met den kolonel voor 't afleggen
der officieele bezoeken, werd met 9 saluut
schoten begeleid.
Den volgenden dag werdeu deze bezoeken
teiuggebracht door den generaal Larchey,
chef van het 19de legercorps, den Schout bij
nacht Servan en een ordonnanceofficier van
den gouverneur-generaal. Zondag en Maandag
was de kolonel de gast van den consul en
Maandag had een intiem déjeuner plaats
onder Nederlanders, speciale huisvrienden van
den consul, onder wie mevr. Rocheblave,
geb. Ditlof Tjassens, die door oude betrek
kingen nog altijd een warm hart voor de
marine heeft.
Dinsdag was er een dejeuner bij den kolonel
Sickens aan boord der „Piet Hein» eu men
zou werkelijk gedacht hebben in eene eerste
rangs restauratie te zijn, zoo uitgebreid en
uitstekei.d was het menu, hetgeen bleek gereed
te zijn gemaakt door den hofmeester. Menige
huisvrouw benijdde den kolonel een zoo uit
stekenden kok.
Dat op die Nederlandsche bijeenkomsten
de eerste dronk gewijd was aan onze geliefde
