Nummer 31.
Zondag 16 April 1899.
Tweede Blad.
Staatkundig
overzicht.
BUITENLAN D.
Duitsehland.
Italië.
BINNENLAND.
Amerika.
Burgerlijke stand.
De Samoa quaestie en alles wat daarmede
direct en indirect in verband staat, is plotse
ling weder op den voorgrond gedrongen van
de openbare belangstelling door de jongste
Jobstijdingen uit de hootdsiad Apia datee
rend van den eersten April, dus van nu bij
na twee weken geleden.
De Kölnische Zeitung wijst op de nutte
loosheid van het bombardement der Samo-
aansche dorpen langs de noordkust van
Oepoloe. De hutten van de inboorlingen zijn
uit zee, op eenigen afstand van het strand,
niet duidelijk te zien, het hangt dus van het
toeval af, of werkelijk nu en dan projectiel
terecht komt waar men het heengezonden
heeft. Het is dus zeer waarschijnlijk dat de
aanhangers van Mata&fa. zich, in weerwil
van het dagen lang voortgezette bombarde
ment, in 't minst niet ontmoedigd voelen. Een
ander gevolg van het geringe succes dat men
met het beschieten van de dorpen aan de
kust verkregen heeft, is, dat de Amerikaan-
sche en Engelsche commandanten er toe over
gegaan zijn, den omtrek van Apia door pa
trouilles te laten dooikiuisen, en men weet
dat bij een van deze gelegenheden een hin
derlaag, door de lieden van Mala&fa gelegd,
ernstige verliezen aan de Europeanen heeft
berokkend. Zeven man, waaronder drie of-
fiuieren, zijn als slachtoffets van het erger
lijke wanbeleid der vertegenwoordigers van
Engeland en. de Vereenigde Staten gevallen.
En zie,, de oude barbaarsche gewoonte van
de Samoaansehe krijslieden om den gevallen
vijand, het hoofd at te snijden, schijnt weer
ingang gevonden te hebben, want dat is nu
ook: gebeurd..
De Uuitschtrs vetzuimen niet, te herinne
ren aan een dergelijk lo', dat tien jaar ge
leiden een Duitsche landingstroep op Samoa
getroffen heeft.
Nader blijkt dat de directeur van de
Duitsche plantage, waar de lieden van Ma-
tadfa hun hinderlaag gelegd hadden, aan
boord van den Eugelschen kruiser Tauranga
gebracht is, en daar in hechtenis gehouden
wordt, omdat ooggetuigen hem bezig gezien
zouden hebben met het aanhitsen der Samo-
anen. Matailfa's troepen moeten ongeveer
800 man tellen. In vroegere botsingen waar
bij de Engelschen en Amerikanen geen ver
lies leden, zijn 27Samoanen gevallen.
De Times verneemt uit New York, dat
wegens de jongste berichten uit Samoa de
leden van het congres te Washington weer
beginnen te roepen over Duitschland's schan
delijke houding in Polynesie, alsook over de
mogelijkheid van een Duitsch Armerikaan-
schen oorlog, maar deze gevoelens tasten de
overtuiging van de regeering niet aan, dat
Duitschland op Samoa geen valsch spel speelt,
maar eerlijke bedoelingen heeft. Wel vreest
men te Washington ernstiger botsingen op
Samoa, tenzij de Duitsche consul generaal
onverwijld teruggeroepen wordt.
Men ziet dus dat de toestand er vrij ern
stig begint uit te zien en naar de berichten
uit Berlijn luiden, zijn de onderhandelingen
tusschen Duitschland en Engeland ongun
stiger geworden en met spanning wordt
dan ook vou Btllows antwoord verwacht op
de interpellaiie, hem door de gezamelijke
partijen gesteld, die eerst sprak van „de ge
beurtenisseu voor Samoa, welke de Duitsche
belangen zwaar gekrenkt hebben", en na een
herhaalde samenspreking van dr. Lieber, den
leider der centrumspartij, met von Bülow,
aldus gewijzigd is, dat er slechts inlichtingen
gevraagd worden over »de voorvallen voor
en op Samoa en de getroffen en te treffen
maatregelen".
Reeds sedert enkele weken wordt in de
Engelsche pers gesproken over het denkbeeld,
om de Wtsiindische eilanden af te staan aan
de V. S. in ruil voor de Filippijnen. Dit
denkbeeld is uit Washington afkomstig en
vindt in Engeland tot nog toe weinig steun.
De Amerikaansche bladen trachten nu aan
Engeland voor te houden, hoeveel zij door
deze ruiling zouden winnen. Volgens de
voorstelling dier Amerikaansche bladen
heerscht op Jamaica groote ontevredenheid
over het Engelsche bestuur, en zou een
volksstemming zeker leiden tot aansluiting bij
de V. S. De weigering van Chamberlain^ om
de suiker producenten in West Indië te
steunen, heeft een zeer slechten indruk
gemaakt en de ontevredenheid doen toenemen;
en de voorwaarde door Chamberlain gesteld,
dat de Rijksregeering contrö'.e wil oefenen
op de financiën van Jamaica wordt in de
West zeer slecht beoordeeld.
De Filippijnen daareutegen zouden, naar
die voorstelling, de macht van Engeland i"
Oost-Azië aanmerkelijk uitbreiden, en hebben
voor den Britschen handel' meer waarde dan
de Westindische eiland-en. De ruiling zou
bepaald in het voordeel van Engeland zijn
en in het belang van de beide landen. De
„New Yotk Herald" houdt Engeland zelfs
precedenten voor, en herinnert hoe Frankrijk
Louisiana, Spanje, Florida en Rusland Alaska
aan de Unie hebben vei kocht.
Dat al deze redeneeringen de regeering te
Londen van het nut der ruiling zullen ovei-
tuigen is niet denkbaar. Engeland heett geen
reden zijn goede bezittingen in West—Indië
van de hand te doen, zoolang het nog
waardeloos bezit in Afrika of Polynesie an
nexeert en vooral niet om Jamaica te ruilen
tegen de Filippijnen, die nog niet eens door
de V. S. onderworpen zijn.
Ten gevolge van de laatste zitting van
den federalen raad van den Oranje Vrijstaat
en de Zuid-Afrikaansche Republiek zullen de
volgende voorstellen aan de Volksraden van
de twee landen voorgelegd worden: de stichting
van een gemeenschappelijke instelling van
hoogeronderwijs, een universiteit; de instelling
van een gemeenschappelijk hof van beroep
het toelaten van Transvaalscii geld in den
Vrijstaat tegen den wettelijkcn koers, met
gemeenschappelijk toezicht op liet slaan van
ile muni; de burgers van eencii slaat zullen
volledige burgerrechten in den andereu siaai
hebben de Hollandsche taal zal in beide
staten gehandhaafd worden beide staten
zullen op gelijke wijze hun kiijgsmacht
inrictiten.
Hohenzollerns. De drie oudste zonen van
den Duitsclien Keizer blijven lot aan de
meerdeijaiigheid van den Kroonpiins te P.ö i.
Dan komt de troonopvolger naar Potsdam,
waar de Keizer hem bij de garde zal inslal-
leeren. Prins Adalbeit, die 14 Juli ló jaar
oud wordt, gaat in 'i volgend jaar, na zijn
confirmatie. Op schip, zonder nog bepaald bij
de marine te worden ingedeeld.
Verleden jaar viel een meisje van vijf
tien jaar dat in een fabriek van moutextract
werkte, in een ketel met kokende vloeistof
en kreeg over hare been en tot aan haar
heupen de verschrikkelijkste brandwonden.
De dokter die haar behandelde, verklaarde
ten slotte dat, om haar leven te redden, een
stuk huid van een ander mensch op haar
diende overgeplaui te worden. Haar bro°r.
van zestien jaar, verklaarde zich bereid om
zich, ter wille van zijn zuster, van wie hij
veel houdt, aan de operatie te onderwerpen
Hij liet zich de huid van de beenen, tot aan
de knie, letterlijk afstroopen m dit stuk huid
werd op de brandwonden overgebracht. Hel
meisje is gered. De Siutlgarter Beobachter
verlangt voor den stillen held hij heet
Karl Frohnmüller en woont te Feuerbach bi;
Stuttgart, een reddingsmedalj
Dezer dagen heeft de paus het Heilige
College ontvangen, waarvan de deken hem
gelukwenschte met zijn herstel en met den
2lsten verjaardag van zijn verheffing tot den
Heiligen Stoel. De pausr die er uiizag als
vóór zijn ziekte, onderhield zich eenigen lijd
met ieder der kardinaals.
De koning en de koningin van Italië
zijn te Cagliari met veel geestdrift ontvangen.
De stad is vol menschen, waaronder veel
deputaties uit den omtrek, die met hun
muziekkorpsen over de straat trekken overal
hangen, behalve Italiaansche, ook Frausche
vlaggen.
Toen de vorstelijke personen, hun gevolg,
en de ministers aan iand gingen, werden zij
door den aartsbisschop, den p-efect en den
burgemeester verwelkomd, terwijl de oorlogs
schepen het koninklijk saluut gaven.
Donderdagmorgen zijn admiraal Fournier
en de voornaamste officieren van het Fransche
eskader door den koning en de koningin
ontvangen, en Vrijdag bracht zij een bezoek
aan het Fransche admiraalschip Brennus, om
er het tweede ontbijt te gebruiken.
Een hevige brand heeft te Vallurna
meer dan 100 huizen vernield. Een aantal
personen kwamen in de vlammen om. De
schade wordt begroot op 200,000 gulden.
roorziite- is benoemd der Amerikaansche
commissie. Deze hoogleeraar of wel zijn
collega, de ambassadeur White, zal uit naam
van de regeering der Vereenigde Staten, der
con'erentie een ontwerp aanbieden tot door
voering van het beginsel der internationale
arbitrage, met instelling van een permanent
scheidsgerecht, bestaande uit afgevaardigden
der verschillende op het Congres vertegen
woordigde mogendheden, door welk lichaam
echter slechts een adviseerende, geen beslis
sende invloed zal kunnen worden uitgeoefend
Wat de oniwapeningsplannen betreft aan
besprekingen over dit ondeiwerp mogen de
Amerikaansche afgevaardigden in 't geheel
niet mee doen, en Seth Low zal namens Mac
Kinley den congresleden aan het verstand
brengen, dat de krijgstoerustingen der Euro—
peesche mogendheden met die vau Amerika
volstrekt niets gemeen hebben, want moei
men niet tot deze conclusie komen Ame
rikaansche oorlogsschepen zijn geen oorlogs
schepen en Amerikaansche soldaten zijn geen
soldaten Of heeft men hier eenvoudig te
doen met een uitvlucht, waarvoor eigenlijk
de volgende ruiterlijke verklaring diende in
de plaats gesteld: „Onze expansieve staat
kunde gebiedt ons elke gedachte aan onlwa
peuing te verwerpen als uit den booze, maar
eischt daarentegen een verhooging van ons
oorlog- en marine-butger, die tot zeker
quantum opgedreven, in de toekomst onaan
tastbaar zal moeten gehandhaafd blijven
Zijn deze berichten uit Ame-ikaansche
bron omtrent de opdracht aan de ge le
legeerden van Washington juist, dan volgt
eruit, dat Amerika zich alleen op zijn plaats
zal gevoei.en in de sectie der arbitrage
misschien ook in die afdeeling waar gesproken
zal worden over de voorstellen tot beperking
van het gebruik van ontplofbare stoffen en
torpedo's, waarbij kapitein Mahan als specia
liteit zal optreden.
WAALWIJK, 12 April 1899.
In de volière bij den heer D. v. Bavel al
hier, heeft een merelpaar zijn nest gebouwd,
waarin het wijfje reeds eenige eieren heeft
gelegd. Als men het vroege jaargetijde en
het feil, dat merels hoogst zelden in een
kooi broeden willen, in aanmerking neemt, is
het zeker wel de moeite waard, dit hier te
vermelden.
Dc Koninginnen.
H.M. de Koningin en H.M. de Koningin
Moeder: zullen Maandag 17 April van Am
sterdam naar het buitenland vertrekken en
na een afwezigheid van een 5 tal weken naar
het Loo terugkeeren.
Haie Majesteiten, reizende als Gravin en
Gravin Moeder Van Buren, zullen zich bege
ven naar Lipburg (bij Badenweiler).
H. M. de Koningin zal heden aan
boord van hei stoomschip „Koningin Regen -
•es" tegenwoordig zijn bij het vertrek van
het detachement suppletie-troepen, dat on
der den kapt. der artillerie J. J. van Leeu
wen per stoomschip »Prins Hendrik" uit Am
sterdam naar Iudië vertrekt.
Koetsier van Willem II.
Aarle Rikstel is overleden, de oudste
Amerika en dc Vredesconferentie.
Uit Washington wordt gemeld, dat president
Mac Kinley een langdurig onderhoud heeft
gehad met den gedelegeerde ter ontwape
ningscoufereutie, prof. Seth Low, die tot
Te
bewoner, Aart Kanters, die, in 1838 bij de
dragonders in dienst, het voorrecht had, de
paarden te mennen vap de koets waarmede
de toenmalige kroonprins, later koning Wil
lem II een tocht door den lande maakte.
Aart bereikte den gezegeuden ouderdom
van bijna 88 jaar.
Dc toestand in Tilburg.
Men schrijft uit Tilburg aan de N. R. Ct.
De gruwelijke aanslag, Zondagnacht ge
pleegd op iemand die, zonder de minste
aanleiding te geven, gevaarlijk werd gewond,
heeft opnieuw bewezen hoe treurig de toe
stand te dezer stede is, een toestand van
brooddronkenheid en woestheid, gevolg van
drankmisbruik. Dat de aangevallene er het
leven afbrengt, is geheel onafhankelijk van
den wil der woestelingen, waar zij, zooals in
dit geval, zoo onmenschelijk te werk gingen.
Denzelfden avond had in een ander stads
gedeelte eveneens een gruwelijke mishande
ling plaats. In de woning van zekeren v. S
die keunissen op bezoek had, drongen drie
kerels binnen. Zij zochten twist en sloegen
een der bezoekers. Deze vluchtte, werd ach
terhaald en ontving twee sneden over het
hoofd en twee steken in den rug, die zich
vrij ernstig lieten aanzien.
Bij zulke tooneelen wordt van eene aan
randing als op Tweeden Paaschdag, toen
een heer met een dame in het centrum der
stad wandelde, op klaarlichten dag werd
aangevallen en mishandeld, geen gewag ge
maakt. Kortom, de toestand is zoo, dat onder
de gegoede klassen der bevolking zich bijna
niemand 's avonds on streeks of na sluitings
uur op straat begeef', of althans niet in een
der buitenwijken. Vooral des Zondagsavonds
is het verkeer in die stadsgedeelten bepaald
gevaarlijk. Of uitbreiding van politie deze
'oestanden zal verbetereu is te betwijfelen,
bij de onmogelijkheid om in eene fabrieks
stad van zulk eene uitgestrektheid voldoerd
toezicht te houden. Opvoeding en zedenver-
zachting zijn daartoe betere middelen dan
sabel of gevangenis.
Oplichterij.
Te Utrecht kreeg Woensdagavond in een
koffiiehuis, waar zij voor den reg.n een
schuilplaats hadden gezocht, een jongmensch
twist met zijn meisje, omdac hij naar haar
meening wel wat al te lief was tegen een
ander meisje, dat met ben aan hetzelfde tafeltje
zat. De twist liep zelfs zoo hoog dat het
meisje op eens te kennen gaf dat zij uiets
meer van hem wilde weten en de daad bij
het woord voegende ijlings van hem weg liep.
Hierover ten zeerste ontstemd, verliet ook
de jonge man het koffiehuis, doch zijn hoop
om zijn geliefde nog te zullen achterhalen,
werd niet vervuld, zij was reeds verdwenen.
Ten einde zijn leed te verze'ten werd hier
en daar een vergunninkje gepakt, zoodat hij
dan ook niet nuchieren meer wa«, toen hij
omstreeks middernacht op de Mariaplaats
kennis met een juffertje maakte en deze naar
haar woning vergezelde. N* daar eenigen
tijd te hebben vertoefd, kwam bii op eens
.ot de ontdekking, dat zijn gouden horloge
mei keiting, zoomede zijn portemonnaie met
inhoud verdwenen waren. Van schrik nuch-
teren geworden, vorderde hij een en ander
van de vrouw teiug, doch werd in antwoord
daarop door haar broer(?) de deur uitgegooid.
Toen hij koit daarna met een politieagent
terugkwam, was van het vermiste natuurlijk
uiets meer te vinden.
Sprang. Met tweeden Pinksterdag zal de
Zanvvereeniging de „Harpe Zions" een uit
stapje maken naar Nijmegen en omstreken.
De Vereeniging heeft het plan bij die gele
genheid in de stad of een der aangrenzende
gemeenten eene uitvoering te geven.
CapcIIe, 14 April. Volgens mededeeling van
den Heer Directeur der Ambachtsschool te
's Hertogenbosch zijn Jan Michaël en Jan
Frederik Koole. leerlingen van de school in
de Nieuwstraat alhier, geslaagd in hun toe
latingsexamen voor genoemde inrichting.
Ilcusdcn, 14 April. Ook in onze stad zal
weldra de electriciteit haar intrede doen.
Naar wij vernemen hoopt de heer L. Ver
hoeven alhier, zijn stoomfabriek van koffiestroop
en peekoffie electrisch te verlichten.
Wegens, het wassende water der laatste
dagen is een groot deel der uiterwaarden voor
de stad ondergeloopen.
Ter inleiding van de kermis alhier hoopt
op a.s. Maandag de harmonie „De Eendracht"
van Herpt haar gewoon jaarlijks kermisconcert
te geven in het hótel „Het wapen vau Am
sterdam". Voor dit jaar zijn door de harmonie
de Gebr. Selsor, bekende Hollandsche ka—
rakterkomieken uit Rotterdam geëng geerd,
zoodat den honorairen leden met hunne dames
weder een prettigen avond wacht.
Op denzelfden avond zal in het cafi „De
Korenbeurs" het strijkorkest van het 2e
regiment infanterie uit 's Bosch, met mede
werking van den karakterkomiek, de heer
Waringa, een grande soirée music tie et
amusante geven.
Doeveren. De dochter van den landl ouwer
A. Timmermans alhier, die bezig was met het
melken der koeien, had het ongeluk door dat
een der koeien schrok, er onder te geraken,
met het noodlottig gevolg, dat zij een been
brak.
WAALWIJK.
Van 1—15 April.
GEBORENLudovicus z. van Petrus van Eeten
en Hsndrika van Delft Johannes Baptist
z. van Johannes van der Avoort en Johanna
van de Veerdonk Cornelia Dominica d.
van Cornelus Snoeren en Maria Catharina
Castelijns Everardus z. van Evert Klij-
berg en Adriana Maas Johannes Henricas
Antonius Maria z. van Gerardus Cornelis
van Delft en Johanna van Druuen Lam-
berta d. van Marinus Herman en Antonetta
Schellekens Simon z. van Franciscus
IJpelaar en Pieternella van den Pangaard
Theodora Petronella d. van Leonardus
Korthout en Johanna Verhoeven.
OVERLEDEN: Karei Frederik ten Haaf oud 61
jaren Jacobus van Gils oud 3 m.
Catharina Pullens echtgenoote van Johannes
van der Aa oud 64 jaren Susanna Maria
Jonkers oud 16 m.
HUW. AANGIFTEN: Wietze van Kregten j. m.
ond 26 j. en Jantina van Dijk j. d. oud 32
j. wonende te Amsterdam. Philippus
Leonardus Martinus van dtr Waals j. m.
oud 26 j. en Johanna Maria van Tilburg
