Nummer 78.
Zondag 1 October 1899
Tweede Blad.
Gemeenteraad van Waalwijk.
Bekendmaking.
Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Portugal.
Duitschland.
®u.rIT®n,eester en Wethouders der Gemeente
Waalwijk brengen bij deze ter kennis der inge
zetenen, dat de begrooting der gemeente over het
jaar 1900 ann den raad i9 aangeboden, er. inge
volge Art. 203 der wet van den 29 Juni 1851
(Staatsblad No. 83), ter secretarie gedurende
v e e r 11 e n dagen voor een ieder ter lezing i9
nedergelegd, en tegen betaling der kosten in af
schrift verkrijgbaar is.
Waalwijk, 27 September 1899.
Burgemeester en Wethouders,
De Burgemeester,
K. DE VAN DER SCHÜEREN,
De Secretaris,
P. W. VAN LIEMPT.
De Burgemeester en Wethouders van Waalwijk;
Gelet op art. 219 der gemeentewet, doen te weten:
dat de rekening van inkomsten en uitgaven dipr
gemeente over het dienstjaar 1898 den raad is
aangeboden
Dat zij ter secretarie der gemeente voor een
ieder gedurende veertien dagen ter lezing is ne
dergelegd en in druk tegen betaling der kosten
verkrijgbaar is.
Waalwijk, den 27 September 1899.
De Burgemeester en Wethouders voornd.,
De Burgemeester.
K. DE VAN DER SCHÜEREN,
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Openbare vergadering op Dinsdag 26
September, 's-nam. ten 6s/i uur.
Aan de orde
I Ingekomen stukken.
II. Aanbieding Gemeente-rekening over 1898.
III. Aanbieding begrooting 1900.
VI. Herziening der verordening op Markt-
geld, leges ter secretarie en schoolgeld
V. Concessie- aanvraag electrische verlichting.
VI. Vaststelling rooilijn, Oostzijde Klooster
steeg over 't spoor.
Voorzitterde Burgemeester K. A. M.
ridder de van der Schueren.
Afwizig de heercn Jud. Timmermans Wz.
Baijens en van Schijndel.
De voorzitter opent de vergadering en de
secretaris leest de notuleu der vorige voor,
welke worden goedgekeurd.
Aan de orde
I. Ingekomen stukken.
a. Een kennisgeving van den Heer Jud,
Timmermans Wz. dat hij verhinderd is de
vergadering bij te wonen,
b. Een schrijven van den heer B. Tim
mermans waarin hij zijn ontslag verzoekt als
lid en secretaris der plaatselijke schoolcomis-
sie, met mededeeling dat boeken etc. steeds
ten dienste van ouderwijs en gemeente zul
len staan.
De voorzitter „ik stel voor den heer
Timmermans op zijn verzoek op de meest
eervolle wijze zijn ontslag te verleenen, on
der dankbetuiging voor de vele en gewich
tige diensten, die de heer Timmermans ge
durende de vele jaren, dat hij deze functie
bekleedde aan het onderwijs en de gemeente
heeft bewezen. Ik twijfel niet of alle heeren
zullen hiermede volkomen instemmen."
e. Een schrijven, van de heeren Spijker
man, Van Oudenhoven, en Goossens, waarin
zij mededeelen, op aanhoudend aandringen
der onderwijzers een cursus tot opleiding
voor de hoofdacte te hebben geopend, die
des Zaterdags gedurende 6 uur zal gegeven
worden te Waalwijk ais centrum van de Lang
straat. Zij verzoeken daarom van een lokaal
in de school gebruik te mogen maken.
De Voorzitter: „ik si el voor daar deze
cursus zeer zeker in 't belang van 't onder
wijs is, aan dit verzoek te voldoen." Aange
nomen.
II. De Voorzitter„ik bied U aan, mijne
heeren, de rekening over 1898, sluitende met
een ba'ig saldo van f 1(30, en verzoek U
over te gaan tot de benoeming eencr com
missie van onderzoek van 3 leden."
Gekozen als zoodanig de heeren Quirijns,
Jud. Timmermans Bz. en Mombers.
III. De Voorzitter: >verder bied ik U aan
de begrooting voor het dienstjaar 1900 en
verzoek ook hiervoor eene commissie van
onderzoek ^an 3 leden te benoemen.
Gekozen de heeren Hoffmans, van Til
burg en van Dooren.
IV. Herziening der verordeneningen od
Marktgeld, leges ter secretaiie, en schoolgeld
De voorzitter„overeenkomstig de wijzi
ging der gemeentewet moeten deze verorde
ningen worden herzien.
B. en W. stellen voor het Marktgeld en
Leges ter secretarie te behouden als vroeger."
Niemand verlangt, op de vraag van den
voorzitter, voorlezing van bedoelde verorde
ningen.
De Voorzitter: »nu 't schoolgeld, wat be
treft uitgebreid lager onderwijs't gewoon
lager onderwijs wordt gegeven als vroeger,
dat blijft zoo, dus daar kan ook geen hoo—
ger schoolgeld voor gevraagd worden maar
bij de verdere uitbreiding van de school
komen onvermijdelijk hoogere kosten voor de
gemeente en nu is 't billijk, dat, nu beter
onderwijs zal worden gegeven,» van
den kant dergenen die ervan profiteeren,
daartoe wordt bijgedragen.
Het gewoon lager onderwijs kost thans
voor 1 kind I 0.20, en voor ieder meer 10.10
en dat willen wc zoo behouden.
Het uitgebreid onderwijs kost thans:
1 kind f 0,60 2 uit een huishouden f 1.
en voor ieder meer 0.20 dat is zeer laag,
en we zouden dat nu willen stellen op
1 kind f 1.502 kinderen 12.50en ieder
kind meer f 0.50. dit ingaande 1 Januari
1900.
De heer Timmermans Bz „ik vind de
sp:ong wel wat groot."
De Voorzitter„dat, is wel waar, maar
vroeger was 't veel te laag men kau thans
zijne kinderen uitgebreid onderwijs laten
genieten voor f 18 per jaar, dat is toch niet
veel
De heer Tin mermans Bz.„'t is wel niet
veel maar ik zou 't aanhouden tot een, vol
gende vergadering, dan kunnen we erover
denken."
De voorzitter„we hebben niet veel tijd
meer, daar ze nog moet worden goedgekeurd.
De heer Timmermans Bz. „ik vind de
sprong wel wat groot; ik- zou het de .ouders
zoo gemakkelijk mogelijk maken; voor zooveel
mogelijk openstellen, met het oog er op, dat
we 't later nog kunnen veranderen; ér zijn
altijd ouders die hunne kinderen graag laten
leeren.
De voorzitter: »er staat ook een bépaling
in „minvermogenden betalen hall gekjfo dat
kunnen B. en VV. toepassen."
De heer Timmermans Bz. i »m?t dfie be
paling erbij, kan ik er mij bij neerleggen.*
Aangenomen.
II. Concessie-aanvraag electrische ver
lichting.
De voorzitter„ik betuig de commissie van
onderzoek mijnen dank voor de vele moeite
die zij zich in deze zaak heelt gegeven; zij
heeft vele plaatsen daarvoor bezocht,» met
deskundigen daarover gesproken; de uitwer
king van dit onderzoek door de comqiissie
is, zooals zij in haar rapport vei klaart, afwij
zend op de concessieaanvrage te beschikken;
zij oordeelen het niet wenschelijk de gasfabriek
om tc zetten in eene voor electricReit en
daarbij komt nog dat electrisch licht veel
duurder is."
Niemand wensebt op dusdanige vraag het
rapport der commissie voorgelezen te hebben
en de voorzitter vervolgt
„Burgemeester en wethoudeis gaan met dit
rapport mede en stellen alzoo voor de con
cessie-aanvrage van de firma Mijnssen en
Co tc Amsterdam van de hand te wijzen.
Aangenomen.
De heer Hoffmars „die stukken blijven
toch zeker alle bewaard.
De voorzittervzeker allen blijven in 't
archief bewaard.
VI. Vaststelling rooilijn Oostzijde Kloo-
stersteeg over 't spoor.
De voorzitter: „B. en W. stellen na on
derzoek voor de rooilijn te bepalen, volgens
de westelijke zijde van den scheidiugssloot
volgens de kadastrale kaart, vauaf het spoor
tot aan den Meerdijk."
De weg blijft dan nog 13 M. breed, dat
is breed genoeg en giootere breedte kost
zooveel meer aan onderhoud voor degemeenle.
De heer Hoffmans „als iemand ging bou
wen zou eerst de sloot gedempt moeten
wo: den."
De voorzitter„die bouwt zal de sloot
natuurlijk moeten dempen en verleggen"
De heer Hoffmans „dat is juist de vraag
nog."
De heer Gragtmans»Zaterdag is nog
opmeting gedaan bij Kemperman, daarvanat
tot de keiweg is 4.50 M., keiweg 5M. zandweg
vanaf de keien nog 5 M. dus 14.50 M"
Daarna wordt het voorstel van B. en W.
aangenomen.
De heer Timmermans Bz. zooeven heb
ben we gesproken over het schoolgeld; iu
een vorige vergadering is de reorganisatie
van het salaris der onderwijzers ter sprake
gekomen, 't is mijn vraag maar ol B en W.
er aan hebben gedacht.
De voorzitter„desbetreffende posten zul:
u op de nieuwe begrooting vinden.
Niemand meer 't woord verlangende, sluit
de voorzitter de vergadering.
De Transraulsehe Crisis.
„This means war, and nothing but war"
Het zijn nu geen jingobladen meer, het ziju
de ministers die spreken. Salisbury: „Wij
hebben de hand aan den ploeg geslageD, en
wij zullen niet omkeeren." Chamberlain
„Eens voor al moet uitgemaakt worden, wie
in Zuid-Afrika oppermachtig is, en zóódat
er geen kans voor nieuwe wrijving meer be
staat." Ridley: „Het is volstrekt noodig dat
de misbruiken in Transvaal weggenomen
worden, en dat gelijke burgerrechten gegeven
worden aan onze landgenooten aldaar."
Ballour „Wij hebben het punt bereikt waarop
zij die verantwoordelijk zijn, weigeren toe te
geven en wij noch kunnen, noch willen toe-
gevcD." Ritchie „De bloei van Zuid-Afrika
hangt ervan af, of de blanken gelijke rechten
hebben in Transvaal." Gelijke rechten, zoo
staat het er. „En als er oorlog komt, voegde
de president van de Board of Trade er bij,
dan zal Kruger er de verantwoordelijkheid
van diagen."
Men kan hieruit gemakkelijk opmaken, hoe
de zaken staan.
Een, twee, drie etmalen wellicht nog en
de teerling inzake de Engelsch-Transvaalsche
aangelegenheden zal gevallen zijn reden
waarom het de moeite niet meer loont be
schouwingen te baseeren op veronderstellingen
en gissiugen ten aanzien van het behoud van
den vrede
Toch is de Uitvoerende Raad van Trans
vaal nog weer bijeen geweest enworden
er tusschen Pretoria en Bloemfontein onafge
broken telegrafische gedachtenwisseling ge
houden tusscheu de wederzijdsche regeeringen
van Transvaal en Oranje-Vrijstaat, over welker
bestaan als onafhankelijke republieken waar
schijnlijk binnen zoo korren tijd zal worden
beslist door een heilloozen krijg, die iu fla-
granten strijd is met de beginselen van recht
èn billijkheid en geinspireerd door lage be
rekening en heerschzucht
Intusschen wordt alles voor den oorlog op
korten termijn gereed gemaakt en «le alsnog
te verwachten wisseling van nota's, beschouwd
kan worden als bloote formaliteit, die aan den
verderen loop van zaken toch niets meer zal
veranderen en ten tweede wijl de Engelschen
nog niet geheel met hunne uitrusting klaar zijn.
In werkelijkheid lijkt het wel zonderling en
vreemd dat twee staten met elkander in on
derhandeling zijn, terwijl de tot de tanden
gewapende troepen aan de wederzijdsche
grens staan en de dood en vernieling bren
gende schietmachines die men kanonnen heet
en die alles in het groot doen, zijn opgesteld
om op het eerste teeken losgebrand te wor
den doch.dat zijn nu eenmaal zoo de
voorzorgsmaatregelen, de voorbehoedmidde
len, die in sommige gevallen ook wel eens
dieust kunnen doen als intimidatie-middelen.
Naarmate de kanseu op een vreedzame
schikking geringer zijn geworden en een be
slissing met de wapenen in de hand onver-
mijdelijker is gaan schijnen, ziju de berichten
over de wederzijdsche ooilogstoebereidselen
toegenomen en de Engelsche bladen loopen
over van mededeclingen aangaande het vertrek
van detachementen uit de verschillende
havens (lanciers eu veldartilleristen, met de
noodige paarden en het bijbehoorende schiet-
materiaal) terwijl meer in het bijzonder wordt
ter openbare kennis gebracht, dat de opper
bevelhebber generaal Buller, Zaterdag over
een week, den zevenden October, de reis naar
Zuid-Afrika zal aanvaarden om in functie te
treden. En den leden der commissie van
officieren, die te Napels hebben zorg gedra
gen voor den aankoop van een tienduizend
tal muilezels ten behoeve van Zuid-Afrika en
die juist naar Sicilië zijn gereisd ter verdere
kwijting van hun taak, is van Londen uit
aangezegd dat hij zich gereed moet houden
tot de afzending van het noodige materiaal
in zijn geheel, tegen het begin van October.
Terwijl nu weer betoogd wordt dat generaal
Joubert de opperbevelhebber van het leger
van Transvaal, vast en stellig rekent op 18 000
man van Transvaal, 16.000 van Oranje-Vrij
staat 8000 van Kaapkolonie, 2000 uit Natal
en dan nog een zesduizendtal vrijwilligers,
wordt in Engeland gereed gehouden een
legercorps om, na afwijzing van het heden
(Vrijdag) te formuleeren ultimatum, binnen
den korist mogelijken tijd naar Afrika's zui
delijk deel te worden gedirigeerd, Zoo'n
Engelsch legercorps op volle oorlogssterkte,
bestaat in zijn geheel uit 68 995 man, 18.137
paarden, 2461 wagen ens 156 stukken geschui
met alle loebehooren een geducht leger
dus, naar de laatste regeleo der moord- en
verdelgingskuost toegerust met machinaal
gedreven kanonnen, die regens van kogels
uitstorten over de vijandelijke troepen en dat
doen bijna onafgebroken zonder tusschen—
poozen
En de Engelsche admiraliteit zit er ook
niet stil bijeeu tweetal schepen, de „Trojan"
en de „Spartan" van de „Union Steamship
Company" zijn aangeschaft om ingericht te
worden voor hospitaalschepen en dan onver
wijld koers te zetten naar de wateren van
Zuid-Afrika, waarheen reeds een ambulance-
vaartuig de „Arab" op weg is.
In elk geval heeft men er van de zijde der
Boeren ook niet stil bij gezeten de organi
satie der strijdkrachten is zonder moeite ge
schied en de hoofdkwartieren zijn gevestigd
te Pretoria dat versterkt is.
Dalziel meldt uit Pretoria: De oorlogs
zuchtige stemming verergert. De strijdmacht
is nu ter verdediging van de grenzen ver
deeld, eu de burgers komen haastig op uit
de districten. De burgers te Pretoria, 4600
man sterk, moeten zich gereed houden om óp
het eerste level te vertrekken. De uitrusting
wordt ten einde gebracht. De ambulances
zijn gereed.
De Boeren gaan druk voort met hun toe
bereidselen. Het Nederlandsch vrijwilligers
corps is gevormd, het hoofdkwartier wordt
gevestigd te Pretoria. Jan Lombaard zal als
commandant optreden.
In Oemboti, een district in het hart van
Natal, hebben de Boeren een commandant
gekozen eu zij houden zich gereed, dadelijk
de Eugelschen op het lijf te vallen als er een
oorlog uiibreekt. Men houdt nu de Natalsche
Boeren in het oog er wonen er 5000 op
Britsch gebied, 1600 daarvan zijn iu staat
de wapenen te dragen. Te Durban en Ma-
ritzburg zijn (Engelsche) burgerwachten ge
vormd, die uit de tuighuizen van geweren
voorzien zijn.
Montmartre. Maandag is de laatste
zuil geplaatst voor den koepel op de kerk van
het H. Hart te Parijs. Het uitwendige van
het gebouw is hiermee gereed. Alleen moet
op den koepel nog het reuzenkruis worden
aangebracht. Al de, jaren gestaan hebbende,
stellingen zullen met de tentoonstelling ver
dwenen zijn. In Juni '75 is de eerste steeu
gelegd. Men moet uu aan het inwendige
beginnen, en daar zullen ook nog wel een
twintig jaren mee heengaan. Er is nu al
bijna zestien millioeu gulden verbouwd.
OPORTO, 28 September. Gedurende de
laatste dagen treedt de pest met grooter
heftigheid op. Op den 23en deden zich 3
nieuwe gevallen en 2 sterfgevallen voor, den
24eu 4 en 2, den 25en 1 nieuw geval, den
26en 4 nieuwe gevallen. Ook hebben zich 10
gevalleu van pest en 5 sterfgevallen aan die
ziekte voorgedaan buiten het militaire cor
don, iu Veudanova. De regeering heeft
daarom besloten, het cordon te verwijden.
Het bericht van de Parijsche Matin, dat
de Duitsche maritieme attaché te Londen
betrokken is bij het verdwijnen van een deel
van de geheime code voor de Engelsche
vloot, te Portsmouth, wordt hier ten sterkste
tegengesproken. Men geeft tevens te verstaan
dat de sleutel van het Engelsche seinboek
Diet door Duitschers, maar door Franschcn
gezocht is. Eveuzoo worden de geruchteu
tegengesproken, te Londen loopende, alsof
de overeenkomst tusschen Duitschland en
Engeland ten gevolge zou hebben dat
Engeland, in overleg met Portugal dadelijk
bezit zou nemen van de Delagoa-baai.
Te Brussel is beweerd dat het bezoek
van Koningin Wilhelmina te Potsdam staat
kundige beteekenis heeft, en dat de Koningin
met den Keizer zou willen spreken over de
Transvaalsche kwestie. Daar gelooft men hier
volstrekt niets van. Uit Wandsbeck wordt
naar aanleiding van het gerucht, dat de
Koningin het VVandsbecksche huzarenregiment
no. 15 (welks chef de Koningin is, gelijk
men weet) een bezoek zou brengen, en zich
de officieren van dat regiment en hun dames
in het officieren-casino zou lateu voorstellen,
gemeld dat daarvan tot dusver geen sprake
is geweestvan een parade van het regiment
op het exerciiielerrein aldaar kau in October,
als de reservisten naar huis gezondeu zijn,
uiets komen, daar de oud-gedienden niet
talrijk genoeg zijn hoogstens zouden ter
eere van Koningin Wilhelmina de man
schappen te voet opgesteld worden op de
binnenplaats vau de nieuwe kazerne te
Wandsbeck. Daarentegen vertelt men dat de
Kooiugin volstrekt incognito een bezoek zal
brengen aan Hamburg om het nieuwe
algeraeene ziekeuhuis te Eppendorf te bezich-
