Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
I
I i
I
I
I I
I
I
I
1 1
Roberts en diens staf in de voor een verde
diging zich zeer moeielijk leenende veste,
plotseling een einde zal maken aan t verzet
van de zijde der Vrijstaters tegen de macht
van Groot Brittaunifl, zoodat de Trausvalers
er dus in de naaste toekomst alken voor
zouden staan, zoodat het grondgebied der
Zuid-Afrikaansche republiek, uitsluitend en
alleen zou verdedigd moeten worden door de
eigen bewoners, de direct bij de handhaving
van de vrijheid en de onafhankelijkheid ge-
interesseerden 1
Vredesgeruchten
Volgens den Daily Mail-correspondent te
Pretoria hebben Kruger en Steyn naar lord
Salisbury getelegrafeerd. Dit bericht schijnt
waar te zijn, omdat het telegram van den
correspondent gecensureerd was door het
tclegraafdepartement der Z. A. Republiek.
Hij voegt aan zijn bericht toe Hooge staats
ambtenaren vei klaarden in een interview,
dat de tijd gekomen is om het misverstaud
en de wan voorstellingen, waaruit de oorlog
geboren is, op te helderen. Zij ontkennen,
dat er een samenzwering onder de Atrikaan-
ders van Zuid-Afrika bestaat, betoogen dal
de bezetting van Eogelsch gebied enkel om
strategische redenen is geschied, terwijl het
niet deelnemen van Kapenaars en Naiallers
aan de krijgsbediijven hun trouw aan Enge
land staaft. Beoogt Engeland een verove
ringsoorlog, dan zullen de Boeren doorvech
ten tot het einde, maar eeu duidelijke ver
klaring van Engeland zal waarschijnlijk een
grondslag voor onderhandelingen opleve
ren*.
l)e Daily Mail is alles behalve gesticht
ever de vredesvoorstellen van Kruger eu
Steyn. Het blad zegt: „Nadat de Boeren
het Engelsche grondgebied zijn binnenge
trokken, het geannexeerd en ingelijfd heb
ben bij hun eigen oproerige staten, Natal,
geplunderd en verwoest hebben, komen zij
tot ons met hun tong tegen hun wang en
vertellen oi.s, dat zij slechts strategische
stellingen innamen. Deze lieden, die een
volle maand geleden schetterden, dat zij
Durban zouden nemen, voegden Kimberley
bij den Vrijstaat, eischten enorme schade
vergoeding, stonden in twijfel of ze ons uit
Kaapstad zouden zetten of niet, begonnen
door dr. Leyds' tusscheukomst een vuile
campagne tegen onze geliefde koningin en
storten nu na drie gezonden nederlagen,
tranen over de Britten, die op een verove
ringsoorlog uit zijn."
Tot zoover't Engelsch blad, maar toch met
zooveel stelligheid wordt van verschillende
zijden gemeld, dat de twee staatspresidenten
stappen hebben gedar.n om aan den oorlog
eeu einde le maken, dat men er moeielijk
meer aan twijfelen kan. Toch doen wij
voorzichtig, bevestiging van die berichten al
te wachten vooral wat betreft den vorm,
waarin de presidenten zich tot Lord Salis
bury (en, naar het heet, tot nog andere
Engelsche ministers) gericht hebben. Iudien
zij slechts gevraagd hebben, dat de Engel
sche regeering nu eens onbewimpeld uitspre-
ke wat zij met de republieken voor heeft,
wat de voorwaarden zijn, waarop zij vrede
zou willen sluiten, dan hebben zij niet anders
gedaan, dan wat verscheiden Engelsche bla
den zelf van hun regeering verlangd hehben.
Een van deze l laden schreef nog dezer
dagen, dat een dergelijke vraag van de
republieken moest uitgaan, maar dat het ze
ker moeilijk zou ziju, een dergelijken stap
die als vrees of zwakheid kon uitgelegd wor
den, van haar regeeringen te verwachten.
Welnu daar vergist men zich in. De
Boeren hebben nooit uit valsche schaamte
of uit vrees zich oogenschijnlijk te vernede
ren geschroomd een stap te doen, die tot
vrede kon leiden. Dat heeft de Trans-
vaalsche regeering b. v. overvloedig getoond
in de onderhandelingen, die aan den oorlog
zijn voorafgegaan. En zeker zouden de pre
sidenten ook nu niet aarzelen, die eerste
schrede te doen, als het bloedvergieten er
mee gestuit kon worden. Maar de onafhan
kelijkheid der republieken zullen de Boeren
niet vrijwillig prijsgeven, dat heeft ook dr.
Leyds nog eens aan een verslaggever vau de
Petit Bleu gezegd. Overigens wilde de ge
zant de berichten over het openen van de
onderhandelingen door de presidenten be
vestigen noch tegenspreken. Alleen kon
hij zeggen, dat ze niet door hem gevoerd
worden.
Ook achten wij het optreden van de pre
sidenten mede om deze redenen aauncme
lijk De oorlog zal nu nog eeus zoo verwoed
en bloedig worden. De Boeren verdedigen
nu hun eigen land, hun hoeven hun dorpen,
hun onafhankelijkheid zelf. Dat zal ze
stalen tot de uiterste krachtinspanning, dat
zal hen prikkelen tot wanhopige dapperheid.
Het heet nu wel weer, dat zij ontmoedigd
zijn, maar men hechte daaraan niet te veel
waarde. De Boeren kunnen na een neder
laag, na een vlucht, waartoe zij door de
overmacht gedwongen worden, na treffende
verliezen geleden te hebben, zeer wel
ontmoedigd zijn, en dan zullen zij dat, naar
hun aard, toouen, zooals zij er eerlijk voor
uitkomen als zij in een zwaar vuur bevreesd
worden, maar zij herwinnen den moed weer
en zijn dan de geduchte vijanden van te
voren,
Eu nu doen de presidenten nog de uiterste
poging om het bloedbad, dat zij zien naderen
te voorkomen. Dit willen zij dan nog
beproeven. Antwoordt Engeland, dat de
oorlog alleen eindigen zal met de onafhanke
lijkheid der republieken dan wete het dat
de Boeren ten doode toe zullen vechten.
Ondertusschen wordt de strijd steeds voort
gezet. J3e Engelschen onder Roberts zijp
ernstig met de Boeren slaags geweest bij
Driefontein. De correspondent van de Times
beschrijft als volgt
Het leger rukte Vrijdag uit Populierbosch
op. Om tien uur vond de cavalerie tegen
verwachting de kopjes te Driefonteio, ach'
mijlen ten zuideu van Abrahamsdrift, sterk
bezet, en trachtte onmiddellijk den vijand
om te trekken onder een zwaar vuur van
gewone kanonnen eu Vickers-Maxims. Een
duune linie achterlatende om de Boeren in
bedwang te houden, rukte de tweede brigade
zuidwaarts; zij ontdekte dat de vijandelijke
stelling zich ver uitstrekte iu die richting.
Om half twee kwam de zesde divisie aan en
begon de 13de. eu 18de brigade, met de
Buffs en het regiment uit Wales aan 'i hoofd,
de kopjes schc on te vegen onder een warm
en verbijsterend vuur; de Boeren slaagden er
in de troepen van twee kanten te bestrijken
van ko|jes ten oos'.eu en zuidwesten van den
voornaamste» heuvelrug. De artillerie gedroeg
zich flink, ofschoon twee twaalfponders van
de Boeren haar in schootsverheid de baas
waren. De negende divisie en de gardes
kwamen om vier uur aan, te laat om nog aan
het gevecht deel te nemen. De Bocr«n
hebben een sterke stelling iu de kopjes, maar
z allen waarschijnlijk niet bij machte zijn, den
opmarsen van de Engelschen te keeren. Vele
vnn hen zijn in noordelijke richting gevlucht
Volgens een gerucht, hebben zij een Vickers-
Maxim verloren.
Er werden vele dappere daden veriicht
ijdens het gevecht, vooral in verband niet
d-'u aanvoer van ammunitie, die uitgeput
raakte, omdat de manschappen, daar zij 21
K M. moesten marcheeren, 5U patronen
minder hadden meegekregen.
De bestorming van het Alexander kopje
door het regiment van Wales was buitenge
woon kranig. De troepen wisten zich goed te
dekken en werden gesteund door een zwaar
geschutvuur. Ten slotte werden de bajonetten
op de geweren gezet en werd de top schoon
geveegd de Boeren ontkwamen zonder
dekking onder een zwaar vuur, verloren vele
paarden en lieten verscheidene gewonden en
twee dooden achter.
De bewegelijkheid van de Boeren in hei
weghalen van hun kanonnen was opmerke
lijker dan ooit. De bereden infanterie uit
Nieuw-Zuid-Wales deed een moedige, maar
vcrgeefsche poging om een kanon te vero
veren. Latere berichten melden dat de Boeren
geheel verdwenen zijn, maar in weerwil
daarvan was een nieuw gevecht Zondag niet
onwaarschijnlijk.
De Daily News verneemt uit Britstown
Een Engelsch korps ouder kolonel Adye is
met een commando rebellen slaags geweest.
Het gevecht bleef onbeslist. De Boeren na
men zes Eugelscheu gevangen. Het vei lies
der Boeren betrof vijf dooden en ettelijke
gewonden. Een maxim van ben werd onbruik
baar gemaakt. De rebellen zijn teruggetrokken
naar Prieskas. De opstand biedt zich zuid
waarts uit.
De Daily News verneemt uit Grey town
Kolonel Belhune met bereden infanterie uit
Oemwotie en bereden Natalsc'ne politte, elk
met een maxim, kwam Donderdag te Pomeroy
aan en tastte Vrijdag de Boeren aan, maar
de groote macht van deze en hun kanonnen
dwongen de Engelschen tot den terugtocht.
Volgens berichten uit Burgersdorp voert
commandant Olivie»* het bevel over 2000
Boeren met een paar Kruppkanonnen nabij
Aliwal-Noord en houdt bij er de Engelschen
tegen, totdat de geheele tros geborgen is,
hetgeen dezer dagen verwacht wordt.
Uit den Haag wordt bericht, dat President
Kruger, door bemiddeling der consuls der
buiteolandsche regeeringen te Pretoria, tot
tot de groote mogendheden en de Vereeuigde
Staten van Noord Amerika eu Belgische,
Nederlandsche en Zwitsersche regeeringen
het verzoek gericht heeft bemiddelend op
te treden.
Uit Berlijn wordt geseindVolgens een
gerucht, waarvan op het oogenblik de al, of
niet gegrondheid niet is na te gaan, er is
tusschen de Euiopeesche mogendheden al
een vertrouwelijke gedachtenwisseling aan den
gang over de mogelijkheid van bemiddeling
in den oorlog in Zuid Afrika, waarbij voor
opstaat dat het beste zou wezen dat die be
middeling werd aangeboden door het hoofd
van een staat die in Afrika in het geheel
geen belangen heeft, zooals Oostenrijk Honga
rije, Zwitserland of een van de Skandinavische
rijkenmisschien konden dan later andere
mogendheden het aaubod vriendschappelijk
ondersteunen. Natuurlijk hangt de kans
van welslagen van zulk een poging in de
eerste plaats af van Engelands geneigdheid
daartoe, eu die schijnt vooreerst niet groot
te wezen.
Volgens de Standard, was het totaal vao
de verliezen, door de Engelsche troepen in
Zuid-Afrika, voor zoover bekend, tot Zon
dagavond geleden (de verliezen onder de
mauschappeu bij Driefontein zijn er nog niet
bij gerekend), 15.677, als volgt verdeeld
gesneuveld 2418, gewond 8747, vei mist 3483,
gestorven aan ziekte enz. 1029.
De Engclscü—Fransch-Russische oorlog.
In den ochtend van 24 Juli 1900 heeft de
Tsaar bevel gegeven aan geueraal Sobeles,
om naar Herat te marcheeren. Denzelfden
dag is Engeland's ambassadeur te St. Peters-
burg teruggeroepen den dag daarop heeft
de vertegenwoordiger van den Tsaar Londen
verlaten. Dat Frankrijk binnen korter of lan
ger tijd de belangen der »nalion amie ct
alliée" tot de zijne zou maken, was reeds te
voorzien, toen in den avoud van 23 Juli in
het paleis van Gatschina de Tsaar zijn
langdurige bespreking met geueraal Drago—
mirow, den minister van oorlog en de groot
hertogin had onderbroken cm den ambassa
deur der Fransche republiek de Moutebello
te ontvangen, die bij het heengaan bleek
vergezeld te zijn geweest van generaal Gar-
nier de Garêts, met eeu buitengewone mis
sie naar den Tsaar afgevaardigd. Een artikel
van de Times van 7 Augustus iu hoofdlijnen
mededeelende den inhoud van het 23 Juli
te Gatschina overeengekomeue het daarop
gevolgde bezoek van Engelauds ambassadeur
op het Elysée om ophelderingen de mede-
deeling dat de president der republiek hem
niets had te zeggen, zijn aanleiding geweest,
dat de oorlogsverklaring van Fransche zijde
spoediger is gevolgd dan oorspronkelijk was
overeengekomen.
En nu komen de eerste overwinningen.
De inneming van Herat door de Russen was
Dinsdag 1 Augustus te Parijs bekend gewor
den. Malta wordt 22 dier maand door de
vereenigde Franscl.-Russische vloot, na be
dreiging met een bombardement, in bezit
genomen Daartegenover, vooral in de Fran
sche koloniën, een serie van verliezen en
verwoestingen. Saigon een puinhoop; Mahé
en Pomlichéry verloren gegaanNieuw—
Caledonie, Guadeloupe eveneens, enz. IIet
Engelsche eskader in de Middellandsche Zee
is verslagen geworden, na Toulon geblok
keerd en Marseille gebombardeerd te hebben.
De Engelsche admiraals John Fisher en
Charles Bercsford gesneuveld. De Russische
admiraal Avelane stervende.
En reeds 12 September is na de vernietiging
der Engelsche vloot, het Nauw van Galais
open voor een transportvloot, welke een
Fransch legerkorps naar Engeland overbrengt
De eerste Franschman die voet aan w;.l zei
is Marchand, reeds tot kolonel gepromoveerd;
dienzelfden avond tot generaal bevorderd,
sneuvelt hij in den slag bij Lewes die drie
daagsche worsteling welke de Franschen
hadden uit te houden tegen wat nog van
valide manschappen in Engeland was over
gebleven. Zelfs de prins van Wales heeft
meegedaan. Hij en de Engelsche opperbe
velhebber zijn krijgsgevangen gemaakr, en
door de verstrooide resten van Engeland's
legermacht niet meer gehinderd, houdt ge
neraal Jumout 20 Sop'ember aan het hoofd
der Fransche troepen zijn intocht binnen
Londen.
25 October is het vredesverdrag van
Londen onderieekend. Deschanel is een van
de twee Fra.-.sche gevolmachtigden geweest.
Gansch Europa, Holland krijgt Borneo
weer in zijn geheel de wereld zelfs, de
Boeren-republieken niet te vergeten, trekken
profijt van den gevoelden oorlog. Ierland
wordt een zelfstandige republiek.
Dit alles, met talent en levendig beschreven
door Henri de Nousanne, en uitgegeven
door de Monde Illnstré in baar nummer van
deze week, met verdienstelijke teekeningen
en met de portretten der voornaamste diplo
maten en aanvoerders en vlootvoogden op
geluisterd, is wel bestemd om de noodige
sensatie te maken.
„Chimère, songe, utopie roept de
schiijver iu zijn inleiding uit. „Ongetwijfeld!
Maar wie kan verzekeren, dat dc ze droom
geen werkelijkheid zal worden
In ieder geval wanneer de schrijver die
werkelijkheid mocht wenschen (waarvan de
uilkomsten stellig eenigszins anders zouden
zijn dan hij ons in zijn voor de verbondenen
al te geflatteerde voorstelling wil laten ge—
looven), bewandelt hij den weg ertoe. Dei
gelijke uitgaven op dit oogenblik, kunnen de
gemoederen slechts opgewondener maken.
De Sultan van Turkije heeft besloten, met
betrekking tot tien aanleg van spoorwegen
in Klein-Aziö, Rusland de voorkeur te geven,
doch hij behoudt zichzelf de goedkeuring van
het traject voor.
De nieuwe kiravanenweg tusschen Per-
ziö en Beloedsjislan is dezer dagen officieel
geopend. De commercieele beteekenis van
dezen nieuwen weg is zeer groot, nog belang
rijker echter is de strategische, omdat de
weg door de vruchtbaarste laudstreken loopt,
die de troepen van levensmiddelen en fou—
rage kunnen voorzien. Het moet het voor
nemen van den Britsch Indischen generalen
staf zijn, Rusland den weg naar Bender Abbas
af te snijden en het grondgebied alsmede
het vruchtbare hinterland in de Britsche in
vloedsfeer te betrekken.
Het bericht, dat Rusland een Perzische
haven zou gepacht hebben, wordt officieel
tegengesproken. Er worden echter onder
handelingen over gevoerd en de verpachting
zal binnen eenigen tijd een feit zijn.
Tegenover de mededeelingen van ver
scheidene bladen, dat Bulgarije voornemens
is, zich onafhankelijk te verklaren en zich tot
een koninkrijk te verheffen, is de Agence
Bulgare gemachtigd te verzekeren, dat dit
bericht iederen grond mist. De Bulgaarsche
regeering heeft er nimmer aan gedacht, in
den legenwoordigeti staat van zaken veran
dering te brengen.
Volgens een bericht uit Konstantinopel
aan de Daily Cronicle, heeft de Tsaar eeu
oekas uitgevaardigd, waarbij last wordt ge
geven, de reserve van leger en vloot snel te
mobiliseeren. »Deze beweging, zegt de cor
respondent van de Chronicle, schijnt Indiè en
het noorden van Klein-Azie ten doel te heb
ben." De matrozen van een aantal Russi
sche schepen in de Zwarte Zee zijn opge
roepen voor dc reserve. De Russische krui
ser Tjeruomórets, te Konstantinopel gestati
oneerd, heeft bevel ontvangen zich gereed te
houden om elders dienst te doen.
WAALWIJK, 14 Maart 1900.
Bond van Schoenfabrikanten.
Maandag 12 Maart 1.1. des namiddags ten
l uur, vergaderde te Utrecht liet voor-
loopig bestuur van den Boud van Neder
landsche Schoenfabrikanten.
Tegenwoordig waren van de 20 leden 18,
terwijl de 2 anderen telegrafisch van hunne af
wezigheid hadden kennis gegeven. Zulk
een opkomst is wel een bewijs van groote
ambitie voor de zaak, die den leden bezield.
Veel werd in deze vergadering onderling
besproken en o. m. besloten, eett algetneeue
vergadering te houden te Waalwijk, op
Maandag 23 April, 's namiddags ten 1 uur,
op de zaal Musis Sacrum, op welke verga
dering het concept-reglement en statuten
zullen worden behandeld.
Voorzeker een groote eer voor onze ge
meente, als centrum der Langstraatsche
schoenindustrie, dat de 1ste algemeene ver
gadering van den Bond in haar midden zal
worden gehouden. Wij twijfelen er dan ook
niet aan of de opkomst zal zeer talrijk zijn
en zoo door onderlinge samenwerking in
deze beweging voor verhooging der prijzen
van schoenwerk enz., zal een goed en nuttig
resultaat worden verkregen en hij het slagen
van die poging tot verhooging en tot op
richting van een flinken bond van alle
schoenfabrikanten in Nederland, zal dit voor
een groot deel te danken zijn i.an dc ge
heele voorloopige commissie, maar bijzonder
aan den voorzitter, den hoer Travaglino uit
Dongen, die op zoo tactvolle wijze deze
en de algemeene vergadering te 's- Bosch
wist tc leiden, en die kosten noch moeite
ontziet, om de op touw gezetten bewegingen
te doen slagen. Ilem past daarvoor een
woord van lof en dank van allen die iu de
schoen industrie belangstellen.
Oiidcrwijzcrsvergadering.
In de op heden gehouden vergadering van
de afd' eling WaalwijkHeusden van den
li -K. Onderwijzersbond, werden gekozen
tot afgevaardigde ter algemeene vergadering
te 's-Bosch, de heer Van der Meeren, te
Loon-op-Zand, tot plaatsvervanger afgevaar
digde, de heer Kerkhoff van Herpt, eu tot
secretaris der afdeeling, de lieer Rutgers van
Geertruidenberg. Tot slot werd door den
heer Van Veldhoven uit Geertruidenberg
eene lezing gehouden over ffDe onderwijzer
en de godsdienst." Deze lezing was kort,
zakelijk en tevens boeiend, drie eigenschap
pen, welke we slechts zelden samen aan
treffen. Den geachten inleider viel dan ook
een recht levendig applaus ten deel, en een
woord van harlelijkeu dank van de zijde
des voorzitters, waarmede alle aanwezigen
instemden.
Tweede Kamer.
Naar het "Dagblad,, verneemt, zal na de
afdoening der Leerplichtwet, waarvoor men
nog de geheele week denkt noodig te heb
ben, met het afdeelings-onderzoek van het
wetsontwerp op de volkshuisvesting aange
vangen worden.
Wegens ongesteldheid van het lid der
Tweede Kamer, mr. K o 1 k in a n, lid van
de commissie van voorbereiding voor de
woningwet, was het sectieonderzoek, dat na
de algemeene beraadslagingen over het.
Leerplicht ontwerp op de agenda stond, uit
gesteld.
Leerplicht.
Gisteren werd het debat over de leerplicht
voortgezet.
Den heer Van der Zwang verzette zich
heftig tegen toelating van schoolverzuim
wegens veldarbeid, als hoogst ongezond en
gevaarlijk en leidende tot kinderexploitatie
en verongelijking. Wordt de wet door
handhaving der vrijstelling kri.chteloos, dat
stemt hij er tegen. Daarom was hij bij
voorbaat tegen amandernent Ketelaar tot
facultatiefsteiling van vrijstellingen en tegen
het ainandement Tijdeman tot regeling der
zaak door de gemeentebesturen.
Een loos alarm.
De agent van politie J. van der Meer
maakte op de Nieuwehaven te Rotterdam
een glazenwasscher attent op een door kern
begane overtreding. De glazenwasscher
stoorde zich hier niet aan, en weigerde ziju
naam op te geven, waarom de agent hem
verzocht mede te gaan naar den politiepost
op de Oosterkade. De glazenwasscher vol
deed hieraan gewillig. Op weg der.vaarts
kwamen zij, ter hoogte der Zevenhuizen-
steeg, een zestal nietsdoeners tegen, waar
van er drie, nadat zij zich op de hoogte
van het voorgevallene gesteld hadden, den
agent gelastten den glazenwasscher vrij te
laten, waaraan hij natuurlijk niet voldeed.
Toen grepen zij hem beet en drongen hem
naar den waterkant, waarop de agent zijn
sabel trok om zich de aanvallers van het
lijf te houden. Inmiddels was een tweede
agent te hulp gekomen, doch ook de aan
vallers kregen versterking, en er gingen
stemmen op om beide agenten te water tc
werpen. Beiden sloegen evenwel met hun
sabels de aanvallers uit elkaar, zonder daar
bij verwondingen toe te brengen.
Terwijl dit ter hoogte van de Zevenhui-
zensteeg voorviel, kwam de spekslagersknecht
H. B., wonende op de Vredenoordkade, uit
de richting van de Oost Mostraat de Nieu
wehaven af, doch gekomen ter hoogte van
de firma Robertson Co., zakte hij plot
seling ineen en, na het pakhuis dier firma
te zijn binnengedragen, overleed hij kort
daarop. Zijn lijk is naar de algemeene
begraafplaats overgebracht, waar door den
politie-geneesheer dr. Mees hartverlamming
geconstateerd werd. Teekenen van geweld
waren niet op den overledene te bespeuren.
Dit plotseling sterfgeval nu, in verband
gebracht met de vechtpartij, was aanleiding
dai, daarop in de stad een praatje ging
loopen als zou een politieagent een man
hebben doodgeslagen en een ander een gat
in het hoofd gehakt waar wel twee vingers
in konden liggen. Dit praatje, telkens
aangedikt, verkreeg allengs zulke afmetingen,
dat zich tegen vieren een menigte begon te
verzamelen in de Oost-Molenstraat voor de
woning van den politieagent die dit gedaan
zou hebben. Die volksmenigte groeide te
gen den avond maar steeds aan, en ten
laatste was het verkeer in die straat bijna
gestremd door een publiek dat, zoo werd
gezegd, van plan was om den agent uit
zijn huis te halen (hij was echter niet thuis),
bij hem de ruiten in te werpen enz. Praat
zuchtige menschen maakten de verhalen nog
ijselijker, ja zelfs werd een juffrouw gevon
den, die gezegd zon hebben dat zij den
man had zien doodslaan. Door een re
chercheur daarop naar deu politiepost in de
St. Janstraat gebracht, kreeg zij daar na
tuurlijk een flauwte, en erkende later niet
slechts niets gezien te hebben, maar zelfs
van de geheele vechtpartij niets gezien, en
de geruchten van anderen gehoord te hej)_
ben. Ho-wel er verder in den avond niets
gebeurde, was toch een sterke politiemacht
steeds surveilleerende in de Oo^t-Molenstraat,
de menschen tot doorloopen aanmanende.
Kerst bat keerde de gewone rust weder,
doch voor alle zekerheid zin in genoemde
straat een ja.tr vaste politiej o?ten voor den
nacht betrokken.
In tuinden vnn de Papoea's
Indien zij niet gedood tn mogelijk
opgegeten zijn, bevinden zij zich nog
steeds in handen der Papoea's op de Zuid
kust van Nieuw-Guinea de 3e. officier J.
F. Van der Plaat, de 3e. machinist F.
Leemans en de 4e. machinist L. F. Van
Breetnen, allen van de /Generaal Pel",
welke lieden onvoorzichtig genoeg waren
zich ongewapend, uit nieuwsgierigheid, te
Sileraka aan wal te begeven.
Het flottieljevaartuig ,ySerdang" deed een
vergeefsche poging tot redding dier sche
pelingen. Een tweede poging wordt sedert
16 Februari door hetzelfde marinevaartuig
beproefd, waarvan de uitslag misschien de
ze week hier te lande bekend wordt. Veel
moet men zich van deze tweede poging
echter niet voorstellen als men hoort hoe
alle vastberaden o; treden bij den eersten
tocht naar Sileraka geheel ontbrak.
Blijkens oen jiarticuliereu brief blijkt nl.
le. dat de „Serdang" een dag langer te
Banda bleef, dan noodig was2e. dat er
gedurende een reeks van dagen geen voort
gang was te krijgen in de vaart der „Ser-
dang" 3e. de controleur Fak wilde, toen
eenige bewoners van het Vleermuizeneiland
aan boord gekomen waren, onmiddelijk on
der stoom gaan, wijl die eilandbewoners
zeker spoedig zouden terug willen indien
de vaart lang duurde en men dan een ge
makkelijk middel zou missen om met de
Papoea's in aanraking te komen. De com
mandant wilde echter niet onder stoom
daar hij dan 's nachts zou moeten varen
een machine was nit elkaar genomen en
met de andere machine kon slechts 7 mij
len geloopen worden
Wat de contoleur voorspeld had, gebeur
de werkelijk, s' Avonds toch begonnen de
aan boord zijnde inlanders zich te vervelen
en het slot was dat zij naar hun eiland te
rug wilden, wat wel moest worden toege
staan.
Den volgenden morgen vertrok de *Ser-
dang" naar de schuldige kampong zonder
die zwartjes. Na twee dagen stoomens was
men er, dat is te zeggen, lag de „Serdang*
nog 12 K.M. uit den wal, doch kon we
gens de langzaam oploopende kust niet
dichterbij komen. Na twee dagen dus. of
schoon men er maar 8 uren over had be-
looven te stoomen (maar dc „Serdang"
had steeds met halve kracht geloopen en
was telkens voor anker gegaan) was het
schip er. Inmiddels was de Zuidwest moes
son door komen slaan, wat nog al veel zee
veroorzaakte met vrij harden wind.
Dien avond liet men van de „Serdang"
het electiisch zoeklicht langs de kust spe
len.
Den volgenden morgen zou de tocht
plaats hebben, de stoomsloep met den con
troleur en den oudsten officier en twee ge
wapende sloependoch toen stond er te
veel zee om de sloejten te strijken en daar
de loods zei dat dit nog al aan kon hou
den, ging de commandant ineens tot ons
aller schrik onder stoom en alles terug.
Men begrijpe hoe de stemming aan boord
was.
De gevangenen als zij nog leefden
hadden het zoeklicht den vorigen avond ge
zien en rekenden natuurlijk op hulp.
De commandant had volstrekt geen zin
in den sloepentocht, vond dien veel te ge
vaarlijk en had er slechts op protest in
toegestemd toen de controleur zeide, dat
hij het vertikte er alleen met zijn acht po-
litie-oppassers op uit te gaan, waar de man
natuurlijk groot gelijk in had.
Zoo is de #Serdang" dan weer teruggc-
stoomd, heeft den controleur op Dobo af
gezet en heeft voor ongeveer f 6000 aan
kolen voor niets verstookt.
Waspik, 11 Maart. Do nieuwe groote
scheepswerf met dwarshellingen van de firma
Gebr. N. en W. Van der Rijken alhier, na
dert hare voltooiing. Naar men ons mede
deelt, zal zij reeds binnen enkele weken in
werking gesteld worden. De grootste i ivier
schepen, zelfs van meer dan 1000 last, zullen
hietop gebouwd kunnen worden.
Deze scheepswerf zal alsdan de zesde zijn
in deze gemeente. Wel eeu bewijs, dat onze
industrie op scheepsbouwkundig gebied meer
en meer toeneemt.
Moge het, ook in het belang onzer nijvere
ambachtslieden, de ondernemers dezer flinke
inrichtingen, waarop Waspik trotsch kan zijn,
welgaan.
12 Maart. Laitdbouwlezing. Uit een
nader schrijven van den heer P. van Hoek,
Rijkslandbouwleeraar te 's Bosch blijkt, dat
de op Dinsdag 27 Maart a. s. te houden
voordracht over zuivelbereiding zal worden
vervangen door eene bespreking over kunst
bemesting.
Meeuwen, 10 Maart. Toen deze week hier
verkiezing moest plaats hebben voor een lid
vau den gemeenteraad, in de vacature wegens
bedanken van den heer A. Straver, had zich
niemand met een candiaaatsh lling iugelaten!
Loonopzand, 13 Maart. Heden middag
tusschen een en twee uur brandde een huis
met 2 woningen in >Den Doel" af. Het was
bewoond door den eigenaar A. Berends.
Slechts eeu klein gedeelte van den inboedel
is gered deze was met het huis verzekerd
bij >De Belgische Vereeniging." De oorzaak
van het ontstaan is niet bekend waarschijn
lijk was er een gebrek aan den schoorsteen.