Nummer 27.
Donderdag- 5 April 1900.
23e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Ons Geïllustfeerd Zondagsblad,
Gemeenteraad
De Deserteur
A
TOON TXELEN,
Van iiaaimiiu
jen dei
Leerplichtwet,
FEUILLETON.
Dit Bind verschijnt W o e n s d a g- en Zat erdagavon d.
Abonnementsprijs per 3 maanden f Ü.75.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
UlTGEVKR
WAALWIJK.
Advkrtisntiën 7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven
worden 2inaal~ berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertentiës bij abonnement worden speciale, zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Den abounds van het Geïllustreerd
Zondagsblad deelen wij mede, dat we
gels de enorme verhooging der papierprij-
z£,een gevolg van de algemeen erkende
stijging van de waarde der grondstoffen
den prijs van dat blad vooitaan, dus met
ingang van het 2e kwartaal 1900, eenigs-
üins moet worden verhoogd.
Ofschoon de Illustratie uitermate goed
koop is en de prijs niet in verhouding tot
het vele dat zij biedt, zullen wij voor een
geheel kwartaal slechts 7 Va ce,lt meer re"
kenen.
Wij houden ons overtuigd dat niemand
onzer lezers die het Geïllustreerd Zondags
blad ontvangen en hetzelve hebben leeren
waardeeren om zijn schat van keurige gra
vuren en belangwekkende verhalen in
den laatsten tijd ook om de vele en kostba
re platen betrekkelijk den oorlog zulk
een klein verschil te zwaar zal vallen en
daarom zich den eigendom van eene zoo
fraaie Illustratie zullen willen ontzeggen.
De prijs is dus te beginnen met het 2e
kwartaal 1900 f 0.377s of franco per post
f 0.45.
OPENBARE VERGADERING
op Zaterdag 31 Maait, 's nam. 7 uur
"Afwezig de heeren Jud Timmermans-
van Turcnhout, A. v. Tilburg, Th. lloffinans,
en Mombers.
Voorzitter de burgemeester K. A. M.
ridder de van der Schueren.
Aan de orde
I. Ingekomen stukken.
II. Af- en overschrijving begrooting 1S99.
III. Benoeming van een stembureau voor
al de verkiezingen van 1900.
IV. Aanwijzing Stemlokaal.
V. Vaststelling gasprijzen.
VI. Reclames hoofdelijken omslag.
De Voorzitter opent de vergadering.
De Secretaris leest de notulen der vorige
vergadering voor en de heer Van Schijndel
maakt eene opmerking naar aanleiding van
het weglaten in de notulen, van 't geen
hij in de vorige vergadering heeft gezegd, bij de
benoeming van een lid van de plaatselijke
scboolcom missie.
De Voorzitter zegt dat in de notulen
alleen liet zakelijke van 't verhandelde
wordt opgenomen.
De raad besluit daarop de notulen te
behouden z oals zij zijn voorgelezen.
(De heer Jud. Timmermans verlaat de
vergadering).
I. Ingekomen stukken.
a. Een kennisgeving van de heeren
Timmermans-van Turenhout en ffoffmans,
dat zij verhinderd zijn de vergadering bij
te wonen.
b. Een besl. van Gedeputeerde Staten,
houdende goedkeuring van dc verordeningen
op leges ter secretarie, schoolgeld, raarkt-
geld etc.
Aangenomen voor kennisgeving.
c. Idem verpachting grond aan de firma
Goosfens.
d. Verslag der gascommissie.
Voor/.itter rik stel voor dit ter risic te
leggen voor de leden.*
Aangenomen.
e. Een request van verschillende ouders
van schoolgaande ki. deren, dat zij met groot,
leedwezen hebben gezien, dat het school
geld meer dan zal worden verdubbeld.
Van het meer uitgebreid onderwijs toch
wordt alleen gebruikt gemaakt door
de burgers, daar de meergegoedeti hun
kinderen naar buiten zendenzoo is
het schoolgeld veel te hoog en zal die
prachtige school leeg blijven, tot niets dienen,
zij vragen daarom vermindering van school
geld voor het uitgebreid onderwijs.
De Voorzitter„het Dag. Bestuur stelt
voor afwijzend op dit verzoek te beschikken
de Raad heelt deze prijzen pas vastgesteld
en degenen voor wie de prijs te hoog is,
kunnen hiervan aan B en W. vermindering
vragen en we zullen hiermee niet onbillijk
zijn. Van 4 aanvragen hebben we reeds
3 vermindering verleend
De heer van Schijndel: ,/ik ben cr voor
liet op 't vroegere terug te brengen. We
moeten 't ouderwijs zoo goedkoop mogelijk
maken. Zoo werkt men het tegen. Dan
zal zooals iu 't request staat, de school geen
dienst doen. Ik heb verschillende ouders
gesproken, die hunne kinderen van school
halen als het schoolgeld zoo blijft. Het
kan wel verminderd worden, maar, de ouders
komen niet graag bij B. en W. bedelen.
Ik zon het zoo lang mogelijk stellen.
Laat men dat in de belastingregeling vinden,
want als hier de verbouwing der school van
terecht moet kotnen, dan ziet 't er donker
uit. Met genoegen heb ik ge/.ien dat de
heer Timmermans er iu de vorige vergade
ring tenet) was, ik ben er niet geweest
anders zou ik ook hebben geprotesteerd. En
dat vermindering verleenen door B. en VV.
haalt niets uit, dat doen de ouders niet
graag, dat is gauw bekend en dan roepen
de kinderen elkaar na zooals dat gaat„Gij
zijt er een van half' geld."
Daarna wordt het vo irstel van B. en W.,
om afwijzend op dit request te beschikken
aangenomen inet 4 tegen 2 stemmen, die
van de heeren van Schijndel en Mulders.
II. Af- en overschrijving begrooling 1899.
De Voorzitter vverschillende posten zijn
overschreden en andere waarvan is overge
houden tot een bedrag van f1400."
Goedgekeurd.
III. Benoeming van een stembureau voor
al de verkiezingen in 1900.
De Voorzitter //gekozen moeten worden
2 leden, 2 plaatsvervangende leden, en 1
lid volgens art. 60 en 1 plaatsvervanger van
dat lid.
Gekozen de heeren
le lid Quirijtis.
2e Timmermans van Turenhout.
Plaatsvervanger voor T eerste li l, de lieer
Bayens.
Plaatsvervanger voor 't tweede lid, de lieer
van Dooren.
Lid volgens art. 60, de beer Mombers.
Plaatsvervanger de heer van Tilburg.
IV. Aanwijzing stemlokaal.
De Voorzitter „ik stel voor evenals vorige
jaren de Raadzaal aan te wijzen.*
Aangenomen.
V. Vaststelling gasprijzen.
De Voorzitter ,/naar aanleiding van de
belangrijke rijzing van den prijs der steen
kolen, is hier, zooals in vele andere plaatsen,
de - noodzakelijkheid gebleken, den gasprijs
te verlioogen.
Na nauwkeurige berekening van den di
recteur en de commissie hebben zij ons 't
volgende voorstel gedaan, waarmede B. en W.
het eens waren en het daarom aan de raad
voorstellen.
De prijs te stellen als volgt
Voor particulieren van 8 op 9 cent.
Voor in lustrieël gebruik op 8
Muntmeters op 10
Verder zullen pogingen worden aangewend
om van de Staat spoor ook 1 cent meer te
krijgen.
Dit is 't voorstel van B. en W."
De-"heer van Dooren „dit is toch maar
voor zekeren tijd.*
De Voorzitter: „tijdelijk, zoo lang als 't
noodig is. Dit besluit treedt dan met 1
April in werking.*
De heer van Schijndel //ik vind de gas
prijs hier nog al hoog. Zoover mij bekend
is 't hoogste uit geheel het land. Ge werkt
zoo 't gasverbruik tegen, 't aantal gasver-
bruikers zal afnemen, en dan komt 't op
't zelfde neer. De fabriek behoeft geen rente
af te werpen, dat is niet noodig. Dc gas-
wrbruikers betalen alleen de straatverlichting
anderen profiteered ervan. Van de Staats
spoor zult ge Ook niet ineer krijgen.*
De Voorzitter„me dunkt 1 cent is toch
niet onbillijk. Voor krachtgebruik laten
we 8 cent. Het gas kost zelf aan de fa
briek na nauwkeurige berekening 8 cent."
De heer van Schijndel „ik ben ook van
plan een gasmotor te plaatsen, maar zou nu
wel een petroleum-inotor m men. Er schiet
ieder jaur van de gasfabriek over, dat is
niet noodig, als dat maar juist balanceert,
i9 mooi genoeg. Ik ben er sterk tegen den
prijs te verlioogen."
De heer Bayens: „mag ik de lieer van
Schijndel even opmerken, dat er wel plaatsen
zijn, waar de gasprijs hooger is, o. a. Zaan
dam."
De heer Van Schijndel„Zeker, er kan
enkele uitzondering zijn."
Daarna wordt het voorstel van B. en W.
in omvraag gebracht en aangenomen met
4 tegen 2 stemmen, die van de heeren van
Schijndel en Mulders.
Dc Voorzitter„dan wenschen we nog
wel de volgende wijziging in den bestaanden
toestand te brengen. Tot nu toe is bij den
aanleg van een nieuwe aansluiting 20 M.
gratis gegeven. In andere plaatsen wordt
gegeven het stuk van den gevel van het
huis tot de hoofdleiding en dan de aankop
peling aan den Meter.
Nu stel ik namens Dag. Best. voor dit
ook voor onze gemeente te besluiten en te
doen ingaan met 1 April."
De heer van Schijndel,,'i wordt hier
voortaa» geheel op den gasverbruiker gezocht."
De heer van Dooren „ge moet altijd
eenigszins aan de verbruikers trachten tege
moet te komen."
Het voorstel wordt in omvraag gebracht
en daar de stemmen staken (3 tegen 3)
aangehouden tot de volgende vergadering.
De heer Mulders: „Het verwondert me
zeer dat er nog niets is over de haven."
De Voorzitter: „de begrooting, teekening
etc. zijn druk in bewerking, we kunnen
niets doen als mee vooruit makenhet zal
eerder klaar zijn als U wel denkt."
De heer Mulders„ik hoop, dat er zoo
veel mogelijk haast mede wordt gemaakt."
Daar niemand meer 't woord verlangt
sluit de Voorzitter de openbare vergadering
ter behandeling der reclames tegen den
hoofdelijken omslag in eene met gesloten
deuren.
(Zooals zij door de 2e Kamer is aangenomen.)
1. De ouders zijn verplicht hunkinde
ren naar school te zenden of huisonderwijs
tc geven.
2. De Overheid heeft uit te maken of
het schoolbezoek geregeld plaats vindt, zoo
als de wet voorschrijftindien een kind
niet meer dan twee schooltijden gedurende
Iwee achtereenvolgende maauden verzuimt,
staan de ouders niet schuldig.
3. De leertijd wordt door deze wet voor
geschreven zes jaren van het 6e of 7e
tot het 12e of 13 jaar.
4. Het huisonderwijs wordt aan regelen
onderworpen, zoodat de ouders daaromtrent
niet vrij zijn.
Met gemoedsbezwaren houdt de Overheid
rekening. Ouders, die tegen het onderwijs
op alle binnen den afstand van 4 kilo
meter van de woning gelegen lagere
scholen overwegend bezwaar hebben, worden
vrijgesteld van den schooldwang. Ook be
zwaar tegen de vaccine ontheft van de ver
plichting.
6. Deze gemoedsbezwaren gelden even
wel niet, wanneer de ouders den burge
meester hunner woonplaats daarvan geen
kennis hebben gegeven, terwijl deze kennis
geving iu* verloop van 12 maanden opnieuw
moet worden ingediendbovendien moet
Waahvfjksclte en Lai'slraalsrkt ('oma til,
35.
Maar zij vouwde de handen tot een stil gebed
en hare blikken bleven op het gezichtje van het
kind gevestigd alsof zij uit dezen vrsdigen aan
blik ook tevens levenskracht en levensmoed voor
haar eigen ziel putten kon.
Daar werd op eens aan de deur geklopt.
Elize verschrikte hevig: wat wus dat?
Zij werd plotseling door een r.omeloozen angst
overvallen, de vrees, dat hare vervolgers zich
reeds achter die deur bevinden konden. Weder
werd er luider en dringender geklopt 1 Elize
stond bevend op, doch waHgde het ni«t, te roe-
PCpiotseling werd de klink opgelicht, de deur
ging open en in da opening vertoonde zich
Walewski.
Benige oogenblikken bleven de beide minnender.
van wie den «-en den ander ver weg en in nood
en gevaar geloofde als versteend aanzien, dan
klonk plotseling een dubbele kreet, en vielen
zij elkander, weenend van vreugde en verrukking
in de armen.
Kussen tranen afgebroken gestamelde
woorden uitroepen jubelkreten snikken
waren de eenige klanken, die deze van zaligheid
bevende menschen in het eerste kwartier konden
uitbrengen.
Na zooveel leed en smart was dit geluk opeens
te groot, doch voor het oogenblik althans was
alles vergeten. Hoe konden deze gelukkigen ook
vermoeden, dat het noodlot hen hier slechts voor
eenige oogeDblikken zou te zamen brengen, om
hen dan weder te onverbiddelijker te scheiden.
Toen de eerste storm van hartstochtelijke
vreugde en verrukking was voorbijgegaan, wilde
Elize zich beschaamd uit Walewski's armen .os-
maken, maar hij hield haar vast. Hij rustte
niet eer zij hem stamelend en blozend had be
kend, dat zij hem beminde en hij dankte haar
voor'deze woorden met gloeiende kussen.
De wereld, ja alles om hen heen scheen
verdwenen te zijn, het was hun alsof zij op
engelenwieken boven de aarde en al haar zorgen
kalm voortdreven. Eerst de terugkomst der door
Elize uitgezonden vrouw herinnerde cr de min-
neuden aan, dat zij beiden op de vlucht waren
en aan groote gevaren blootgesteld
De vrouw was natuurlijk zeer verbaasd, dat
gedurende hare afwezigheid nog een gast was
aangekomen, maar zij werd gerustgesteld, toen
zij vernam, dat deze man de gemaal der jonge
dame was, ofschoon Elite's verwarring en haar
kleuren deze verklaring schenen te logenstraffen.
Maar de vrouw was niet gewoon lang na te
denken over zaken, die niet direct haar zult be
troffen. Zij berichtte, dat de wogen niet binnen
een uur kon voorkomen, daar de paarden nog
moesten gevoederd woiden daarna pakte zij het
vleesch uit, dat zij had meegebracht, en Elize
begon dit dadelijk te ber efden, daar Walewski
vei klaarde, dat hij zeer hongerig was.
Tot het eten gereed was, en ook bij den mnal-
lijd onderhielden de minnende» zich met elkan
der in de Fransche taal, nu en dan met de vrouw
eenige woorden in het Poolsch sprekend, om on
gemerkt n«ar de richting van den weg naar Neu-
siadt en die der andere nuastbijgelegen plaatsen
te informeeren.
Zij moesten zich natuurlijk veel dwang opleg-
fjen, toen zij mot elkaur hunne lotgevallen sinds
lun laatste samenzijn bespr ken, maar de tijd
drong en zij moesten zich haasteu, om te over
leggen, wat thans geschieden uioest.
Het resultaat van hunne bespreking was he
volgende: Elize zou naar Neutadt rijden, om
haar vader te waarschuwen. Walewski zou haar
eerst daarheen volgen nadat het donker geworden
was, ten einde zijne aankomst geen opzien zou
verwekken en hem niet verraden, daar hem rog
altijd eene uillevering naar Rusland bedreigde
Het zou ook veiliger voor hem geweest zijn, in
dien hij het hem door Elize aangeboden geld
aangenomen, en zich verder van de grenzen ver
wijderd had, maar Walewski wist, dat Elize nog
moeielijke uren, zelfs tegenover huar vader, te
wachten stonden, en hij wilde haar niet zonder
hulp en bijstand laten. Elize zou ten teeken, dut
hij des avonds veilig het huis kon binnenkomen,
een licht in het venster v&n het dakkamertje zet
ten, en indien Walewski maar eenmaal in Peiser's
huis kwam, dan kon men wel uader beslissen.
De bestelde wagen verscheen, en Elize moest
van Walewski scheiden. Blozend duldde zij zijn
kus; blozend vertelde zij de vrouw dat haar
echtgenoot nog de terugkomst van den wagen bij
haar wilde atwachten, en besteeg dan het voer-
tuig. Nog één blik, een blik rol innige liefde,
werd met den achterblijvende gewisseld, dan
zette zich de wagen in bewegiug en reed Elize
weg.
Het was namiddag geworden, toen zij naar Neu-
stadt afreed, vanwaar zij nu meer dan drie dagen
was verwijderd geweest, en haar hart klopte bij
de gedachte, voor haar vader te moeten verschij
nen, en tot hem te zeggen: Ik weet dat gij
een misdadiger zijt, vlucht I
Het kleine paardje voor het mandenwagentje,
waarin door middel van een bos stroo, en een
duarover uitgespreide deken een zitplaats wns in
gericht. draafde lus'ig in de richting naar Ncu-
stadt. Elize vroeg den boer, hoe lang het wel
kon duren, voor zij de 6tad bereikten, en deze
antwoordde, dat zij daar nog juist even voor den
avond konden binnenrijden. Deze tijd kwam
Elize juist als de gunstigste voor. Zij zou dan
haren valer kunnen waarschuwen, en deze, zoo
als zij meende, kon gemakkelijk onder beschut
ting van den nacht de vlucht nemen.
Maar het noodlot wilde wederom niet, dat zij
deze reis zoo ongestoord zou volbrengen. Nu
ongeveer een hall uur gereden te hebben, voor
het grootste gedeelte op slechte wegen en door
het woud, begon het kleine paard kreuriel te
loepen, en toen de boer eindelijk hoofdschuddend
afs.ceg, om te zien, wat het dier scheelde, bleek
het. dat dit een ijzer verloren had.
Het jammeren van den boer over dit ongeval
duurde tamelijk lang en hij scheen niet weinig
lust te hebben terug te keeren, waartegen Elize
zich maar raoeic'ijk kon verzetten. Zij bevond
zich alleen op een eenzamen straatweg midden
in het woud. Zelf3 haar smeeken schc-en weinig
te helpen, lot zij aanbood de vracht te verdub
belen en dadelijk uit te betalen, waarop deze
beloofde, haar ten minste naar het naaste dorp
te brengen, en daar een smid op te zoeken, die
het paaid opnieuw kon beslaan. Van nu af
ging het stapvoets verder, tot men een eenzaam
gelegen herberg bij een kruising vau den weg
bereikte, dezelfde, waarin Rotliraann eenige
dagen vroeger met Koppenhogen was geweest en
waarin hij voor de eerste maal den r.aam van
Peiser hoorde.
Deze herberg scheen op den voerman eene
buitengewone aantrekkingskracht uit te oefenen,
want hij zeide eenvoudig weg, dat hij daar moest
blijven, om zijn paard te luten rusten.
Hij reed met zijn wagen regelrecht op de deur
toe en Elize durfde niet eens het voertuig ver-
laten, maar bleef in haar mantel gehuld op den
wagen zitten. Na eenigen tijd keerde de voerman
terug, en deelde haar mede, dat. het naaste dorp,
waarin een smid woonde, niet veraf was, dat hij
daarom zijn paard zou inspannen en bij den
smid brengen, voor nieuw ijzer. Hij gaf Elize
den rnad, niet op den wagen te blijven zitten,
maar in de gelagkamer te gaan, waar zich thans
niemand bevond, en waar zij dus ongehinderd
kon blijven, tot hij terugkwam.
Hoe onaangenaam dit oponthoud ook voor
Elize was, moest zij er toch in bewilligen, wilde
zij althans voor don her haar huis nog bereiken.
'lle boer spande zijn paard uit en bracht het
stapvoets weg, terwijl Elize wel besluiten moest
de gelagkamer op te zoeken, waar de herbergier
liaar vluchtig groette en huur den raad gaf, bij
de kachel plaats te nemen en zich gedurende
liet wachten te warmen.
Elize vroeg hem hoever zij nog van Neqstadt
verwijderd was, en vernam, dat de afstand nog
twee mijlen bedroeg. Zij gaf t ok haar vrees te
kennen, dat zij nauwelijks n.eer voor het aan
breken vun den nacht thuis kon zijn, maar de
herbergier troostte haar daarmede, dat zij nu
verder een straatweg kreeg. Elize zat meer dan
een half uur lang in gedachten verzonken bij de
kachel en luisterde naar ieder geluid buiten,
wijl zij ieder oogenblik hcopte den hoefslag van
het door den boer teruggebrachte paard te hoo-
re Er verliep echter zeker een uur en noch
was van den boer nóch van liet paard iets to
zien. De duisternis brak aan, de herbergier die
zi h tot nu toe in zijn eigen kamer had opgo-
houden, kwam binnen, stak de lamp aar, die
aan de zoldering van het groote vertri k hing en
ver-'ch fte Elize op h ar verlangen iels te eten,
daar zij weder honger luid gekregen. Hij stelde
haar gerust over het lang wegblijven van den
voerman door te zeggen, dat de smid ook tevens
veearts was en dikwijls ver van huis werd ge
roepen, waardoor dan zijne klanten soms lang
moesten wachten. Toen het eindelijk volslagen
donker was, hoorde Elize plotseling een hoefslag
en het ratelen van een wagen.
Haastig trad zij aan het venster om te zien, of
er misschien kans zou zijn, haar reis voort te
zetten. Zij zog een wagen met één pnard bespan
nen voorrijden, op welken alleen de voerman
zat. Deze steeg af en betrad spoedig daarna de
gelagkamer, waarin hij vorschend rondzag. Het
was"niet anders dan Kopisch. deblauwrok, die
zonder bericht oi bevel van Koppenhagen blij-
vende, thans reeds voor de tweede maal den weg
op en neer reed, dien hij gewoonlijk placht te
rijden, in de hoop hem hier of daar te ontmoeten.
Hij bekeek Elize met een onderzoekenden blik
en toen de herbergier binnenkwam, wenkte liij
dezen geheimzinnig ter zijde om spoedig daarna
met hem de kamer te verlaten, alsof zij buiten
een geheim gesprek met elkander te houden
hadden.
Elize gevoelde zich door deze gebeurtenis zeer
bevreesd. Reeds bij het afscheid van Walewski
had zij er voor gevreesd, hier of daar een deel
genoot van de bende van Koppenhagen aan te
tr- ffen en niet ten onrechte vermoedde zij, dat
zich in dit geval moeielijkheden voor haar zou
den voordoen. Ook kwam de zooeven binnen
gekomen blauwrok haar bekend voor: zij meen
de hem weieens bij haar vader gezien te hebben
en daar zij wist, dat van de zijde van koppen
hagen en zijne aanhangers eeue vijandschap tegen
dezen bestond, durfde zij zich niet bekend maken
niet alleen, maar vreesde zelfs herkend te wor-
d- ii.
In welk een vreeselijken toestand bracht haar
toch dc misdaad baars vader, wnuraan zij volko
men onschuldig was, en waardoor zij toch zoo
veel te lijden had.
En welk lijden stond haar nog tc wachten, zelfs
indien het haar vader gelukt was te vluchten.
Immers kleefde de schande van zijn misdaad
ook aao haar en lioevelc, vele droevige, zorg
volle uren zou zij nog moeten doorbrengen,
zelfs indien het Elize gelukte, nog thuis aan te
komen.
Na verloop van eenigen tijd hoorde zij weder
paarden getrappel. Er bevond zich in de kamer
geen venster, waardoor zij naar buiten had kun
nen zien, oiu zich te overtuigen, of eindelijk de
boer met zijn paard van den smid terugkwam
en zij nu eindelijk hare reis zou kunnen voort
zetten. Na korten tijd hoorde zij het rollen van
een wegrijdenden wagen en spoedig daarna
kwam de herbergier de kamer binnen, om haar
met slecht verheelde verbazii g mede te deelen,
dut de voerman gezegd had naar huis terug te
keeren zonder zijne verplichting, haar verder to
brengen, na te 'komen. Hij was weggereden,
daar zijn paard niet verder mocht worden ver
moeid, dit had de smid hem aangeraden.
(Wordt vervolgd.)