Nummer 83. Donderdag: 25 October. 23e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Het Socialisme. J ANTOON TIELEN, Uitgever: Bekendmaking. i; ld* I ff Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. A h o n n e m e n t s r ij a per 3 maanden f 0.75. Franco per post door het gehcele rijk f 0.90. t Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. WA AL WIJ K. Maandagavond ten 8 uur trad alhier in dc zaal //Musis Sacrum' op, Mr. II. W. Pelster, Advocaat-procureur te Breda, met het onderwerp 't Socialismeuitgenoodigd door de vereeniging k Geloof en Wetenschap' alhier. De zaal was goed bezet. De Directeur de Eerw. heer Suijs opent de vergadering met een gebed en riep allen welkom en gaf t woord aan den vice-president der vereeniging, den heer Jan vau Kiel, die den heer Pelster namens allen alhier hartelijk welkom heette. De heer Pelster zoo zegt hij heeft tot onderwerp ge kozen t Socialisme wat in onzen tijd zeer zeker wel van pas komt. Hij heeft t soci alisme niet alleen in theorie, maar ook in practijk bestudeerd ik hoop dat deze lezing vele, vruchten zal dragen, dan heeft de ver eeniging een goede daad verricht, en de heer Polster zijne belooning. Ik geef 't woord aan den heer Pelster. De heer Pelster beklom daarna het po dium en behandelde zijn onderwerp inet na genoeg de volgende woorden Mijne heeren De verecrende uitnoodiging van de ver eeniging //Geloof en Wetenschap' om hier als spreker op te treden, heb ik met veel genoegen aangenomen. De bedoeling was een onderwerp te kie zen uit de sociale kwestie tot welker goede oplossing ik zoo gaarne het mijne bijdraag. Dé keuze was dan ook niet moeielijk, daar ik vernam dat in deze dagen, vooral 2 punten alhier de aandacht hebben ge kregen, nl. de Kamers van Arbeid en 't Socialisme. Ik zeg op sociaal gebied, want op alge meen gebied, dan moest ik zeker noemen de verloving onzer goede Kouiugiu met den hertog Hendrik van Mecklenburg-Schwe- rin (Applaus.) De overweging, dat 't meer doeltreffend zou zijn de K. v. A. te behandelen korten tijd voor de verkiezing daarvan, heeft er toe doen besluiten op dien tijd daarvoor iemand te laten komen en dat ik thans 't socialisme zou bespreken. Eenigen tijd geleden had Mr. Troelstra het plan opgevat hier te komen spreken. Gij hebt hem echter niet aan 't woord laten komen. Hij zou u anders ongetwijfeld heb ben gesproken over de socialen, hun doel en streven. Wat hij niet heeft kunnen doen zal ik thans doen en daarom zal ik zooveel moge lijk de socialen zelf aan 't woord laten en toch betwijfel ik of Mr. Troelstra over mij tevreden zal zijn. De socialisten doen zich voor als ware kwakzalvers met een middeltje voor de kiespijn. Zij schreeuwen uit dat zij wou derdokters zijn, dat zij alles genezen zul len, 't middel leggen zij echter niet uit even min als cle kwakzalvers en later blijkt dat liet een krijtmiddeltje was en ieder begrijpt dat dit niet kan helpen tegen de kies pijn- Zoo is 't ook met hen, zij schreeuwen dat 't socialisme is 't heil der Maat- schappij maar waar 't hem eigenlijk op zit zeggen zij niet, vooral niet wat het is. Want gingen ze in kleuren en geuren aan 't vertellen, dan zou 't er niet roos kleurig voor hen uit zien, wat toch al niet is De Socialen die zooveel geschreeuw maken in ons land tellen op 't oogenblik 3000 leden. De R. K. Volksbond in 't bisdom Haar lem. 20 000 leden. De Werkliedenvereeui- gingen 50.000 leden. (Applaus.) Spektakel maken ze genoeg maar 't is hier werkelijk veel geschreeuw en weinig wol. J Mr. Troelstra zal, zooals ik zei, niet over mij tevreden zijn, maar ik zal ook trachten u te overtuigen zoodat gij ook niet dit socialistische middeltje aan de Maatschappij zoudt willen ingeven. We moeten eerst de vraag beantwoorden //Welke gedachten hebben er toe geleid 't socialisme in 't leven te roepen F Ik laat hier de socialisten zelf aan 't woord Men ging uit van do stelling dat arbeid de voortbrenger is van alle rijkdom, zonder arbeid geen rijkdom, die niet werkt moet niets hebben ouk geen geld thans zijn de ar beidsmiddelen, materialen, machines, enz. enz. het eigendom van enkelen. De groote massa die geen geld heeft, is afhankelijk van den eersten. Zij hebben niets aan hun arbeidskracht als de rijken hen niet werken. (Dat de arbeider niets aan zijn werkkracht heeft, als er geen werkgever is, is duidelijk.) Dat de rijken, meer en meer wilden hebben, de een ineer dan de ander, daaruit ontstond de concurrentie, waarvan de arbeiders het slachtoffer waren. De werkgevers eischten meer werk voor minder loon. Aan de eene zijde al rijker en rijker en aan de andere, de groote massa, al armer en ariner, de ellende steeds grooter. De hoofdoorzaak nl. het privaatbezit van arbeids middelen, die moest worden weggenomen. Maar waar er mee gebleven (de socialen zijn nog steeds aan 't woord.) Wel dat wordt allemaal eigendom van den staat. De Staat aal 't nuttig gebruiken, de Staat i3 de eenige werkgever. De bewoners worden allemaal staatsarbeiders, alle klasseverschil zal worden weggenomen en dan is de con currentie ook weg en Kees is klaar. Ziedaar zooals de socialen hun toekomststaat voor stellen. Dus lo. De Staat is eigenaar van alle ar beidsmiddelen. 2o. De Staat is eenigen werkgever. Dus alle bewoners arbeiders van den Staat. 3o. Staat beschikkiug over alles, dus de Staat eenige winkelier. Wanneer zullen we daartoe komen Troelstra zegtdat zal zijn wanneer de socialisten de meerderheid hebben in 't volk en in 't parlement. Dan zullen we. beginnen met alles den Staat toe te eigenen en mochten er dan bezitters zijn, die 't in hun hersens krijgen, dat niet toe te staan, dan zullen we hen mores leeren. Als dus de socialisten de meerderheid heb ben, dan zullen ze de boel beginnen af te nemen en als de eigenaars zich daartegen durven verzetten, zou de daad van grootste onrechtvaardigheid en geweld beginnen. Dus aan dit middel is al een bedenkelijk luchtje. Als we zoover gekomen zijn, dan zal de Staat voor alles gaan zorgen, dan zal hij zorgen, dat alles wordt voortgebracht, wat noodigdaarvoor zorgt de Staat, want niemand heeft eigendom. Dus we krijgen staatskoek, -taart, -beschuit, staatskoeieu, staatskippen, enz. enz. De Staat zal dan verder precies uit moe ten rekenen hoeveel er noodig is voor de inwoners, hoeveel eiereD, hoeveel chocolade bier, brood, scheermessen, aardappelen enz. Gelooft gij dat dit gemakkelijk zal zijn voor enkele milioenen F De groote Duitsche socialist Bebel zegt dat dit in 't begin wel wat lastig zal gaan, maar dat men ook spoedig vaardigheid Advertenties 17 regels f 0.00 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale, zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. daarin zal krijgen. Als dat nu nog ging, dat men kon uit rekenen heeveel er er noodig was, kan hij dan ook weten hoeveel er geboren zullen worden, hoeveel er overlijden, hoeveel zich vestigen of nog eerder heengaan uit dezen socialistischen staat. Als ze dat nu alle maal nog eens konden berekenen, zouden ze dan ook kunnen zeggen, zooveel en zooveel melk moet iedere staatskoe geven, zooveel en zooveel eieren iedere staatskip leggen of denkeu ze soms ook 't recht te hebben te gebieden over de natuur, of willen ze soms het recht der Goddelijke Voorzienigheid overnemen F Maar hier is 't spreekwoord van toepas sing De meusch wikt God beschikt. «En zal er in onze Maatschappij wel eens iets ontbreken, zullen wc wel eens ontevre den zijn, dan nog zullen we moeten zeggen «Weg met dien onzinnigen toekomststaat der socialen.* De Staat is de eenige winkelier. Dan er naar toe en. zeggen«Staat geef mij eens voor 10 cent sigaren. Neen, dat niet. Geld is er ook niet meer. Er wor den in dien socialistischen staat bonnetjes uitgegeven goed voor zooveel uren arbeids tijd. De waren worden gekocht voor zooveel bons arbeidsuren, als er tijd voor noodig is om 't te maken. B. v. schoenen 1 unr, brood V* uur Dus dan ga je daar naar den Staatswinkel, e. v. p. voor 10 minuten worst en een kwartier kadetjes. Wat volgt hieruit F Arbeidsdwang, want werk je niet dan geen bons en je moet honger lijden. Voor man- uen zoowel als voor vrouwen. Wie niet werkt niet eten. Nu dat is zoo erg niet, want werken is zalig, maar ik zal U aan- toonen, dat 't erger gevolgen heeft. In den socialistischen staat werken allen evenlang en evenveel, dus krijgt men ook evenveel bons want er moet gelijkheid zijn, een hunner hoofdpuuten. Zal nu iemand mogen uitkiezen, welk baantje hij wil. De socialisten beloven het, maar dat kan niet. Als ieder evenveel ont vangt, zouden er voor de gemakkelijke baan tjes veel, voor de andere slechts weinig liefhebbers komen. Bebel zegt daaroverieder kiest, maar is er ergens overvloed, ergens anders tekort, dan treft het Bestuur de regeling. Als er ergens te weinig zijn, dat moet dat dus aangevuld worden met dwang, dat wordt dan als je dat niet doet, dan geen werk, geen bons, geen waren, dus honger lijden. Ik hoop dat hij er nooit komt, anders zullen ze mij ook wel met zoo'n ander baantje bedenken. Zonder dwang kan dus de socialistische staat niet bestaan. Kan men wonen waar men wil Neen waar ze het u zeggen, want in den soc. staat zijn geeu andere betrekkingen dan staatsbaautjes. In de tegenwoordige Maat schappij kan ieder wonen waar hij wil, zelts een ambtenaar kan, als hij wil, om op een andere plaats te kunneu gaan wonen, dit ambt vaarwel zeggen en op die plaats eene betrekking zoeken daar natuurlijk niet, men kan daar niet voor een baantje bedanken, want dan krijgt men nergens werk, de staat is eenige werkgever en als ge niet wilt werken, ge weet het, geeu bons, geen eten, hongerlijden. Vrijheid van wonen is er dus heelemaal niet. Wonen waar de soc. staat het wil of hongerlijden of in ballingschap uw land verlaten. En dat durven ze dan betitelen met: «Vrijmaking van 't proletariaat*, ik xou denken dat 't werd «opzending van de geheele maatschappij naar de Ned. werk inrichting, meer bekend ouder den naam van schans.' ik neem er niets van aan. Wat beweegt thans den mensch te zwoe gen, te arbeiden Om vooruit te komen en eer te behalen. Hoe is dat in den socialistischen staat De een meer verdienen, meer eer dan een ander, dat kan niet, allen moeten gelijk zijn. Waarin moet die eer dan bestaan Zij moeien allen gelijk zijn. Iemand die b. v. een groote uitvinding heeft gedaan, mag toch wel een extratje hebbenmaar waarin moet dat bestaan Luistertin een socialistisch blad werd dc vraag gesteld Zal er in den socialisti schen staat champagne zijn F Zoo ja, wie zal die opdrinken F Het antwoord dat gegeven werd, was «Zieken en die zich verdienstelijk maken. Dus wie in den socialistischen staat een uitvinding doet, krijgt een fleschje cham pagne als belooning. Als hij dan maar geen geheel-onthouder is, anders hoeft hij er nog niets aan. In den soc. staat is geen vooruitgang mogelijk, allen gelijk, dus de lust, ambitie voor werken zal niet groot worden, ze werken alléén om niet van honger om te komen. Al doet men nog zoo zijn best, men schiet er niets mee op. Tyrannie moet er heerschen en nog zullen er daar in dien staat veel vraagstukken zonder oplossing blijven. Ik kon li hierover nog veel meer spreken, maar 't dunkt mij u genoeg gezegd te hebben om de vraag te kunnen stellen, wat dunkt U van den socialistischen staat F Dan toch beter te leven in de tegen woordige Maatschappij, al is er ook eens iets dat ge liever anders zaagt, al hebt ge al eens redenen tot ontevredenheid. Werklieden Wilt ge liever naar den socialistischen staat waar gij nooit vooruit kunt komen, maar waar gij van honger om komt als gij niet daar en daar verkiest te werken en te doen wat de staat zegt. Thans kunt gij gaan waar gij wilt. Maar daar een werkgever dien gij nooit zult kun nen ontloopeu, een tyran tot werkgever. Neen gij wilt hem niet, gij hebt uwe vrij heid nog te lief. Na de pauze zal ik U aantoonen, dat het socialisme U niet alleen de vrijheid van doen en gaan ontneemt, maar ook vrouw, kind, godsdienst en eeuwig geluk, waarvoor ook gij zijt geschapen. {Luid applaus). Pauze. Het werken zal zoo gemakkelijk mogelijk gemaakt worden, beloven ze, slechts een paar uren per dag, alles even gezond. Bebel zegt 't zelf, de uitvindingen brengen 't zoo ver dat geen ongezonde rook meer zal zijn in de fabrieken, geen benauwde lucht in de mijnen enz. enz. in een woord de werk plaatsen van die toekomst zullen van die van thans verschillen als dag en nacht. Gij noemt mij misschien een ongeloovige Thomas, maar De directeur, de eerw. heer Suijs deelt mede, dat na afloop gelegenheid zou ziju tot debat, waarna de spreker zijne lezing vervolgt. Mijr.e Heeren In t tweede gedeelte zou ik u aantoonen, dat 't socialisme u niet alleen de vrijheid ontneemt, maar ook vrouw, kind, godsdienst en eeuwig geluk. Ik zal u aantoonen, dat het u de gods dienst ontneemt, het huwelijk en daardoor vanzelf vrouw en kind. Bebel zeido zelf in den Duitscheu Rijks dag Ons doel is politiek gebied, dc re publiek op oeconomisch gebied, het socialis me op godsdienstig gebied het atheïsme. Op politiek gebied dus de republiek. De troon onzer dierbare vorstin moet worden omvergeworpen; kan en wil iemand daaraan meewerken F Immers nooit. In het Katholieke" Noordbrabant zal nie mand willen meehelpen tot bereiking van dat doel, den troon van onze Koningin en den Hertog omver te werpen (Applaus.) Op godsdienstig gebied het atheïsme. Het socialisme wil en moet goddeloos ziju; dat moet het zijn, volgens het mate rialisme. Het. socialisme heeft openlijk den oorlog verklaard aan den godsdienst. Een Belgisch socialist zegt«wij willen vernietiging van godsdienst en Kerk, maar meer in het bijzonder 't katholicisme. Het papisme verstikt in 't slijk, den oorlog aan God en 't socialisme is daar Het socialisme viudt dan ook geen ingang in de harten waar God nog woont. De Vorwiirts, Duitsch socialistisch blad schreef dan ook «opdat het socialisme bloeie, is het noodig eerst de menschen het bijgeloof van mytthen en dogma's van den godsdienst uit het hoofd te preken. Met den godsdienst kan er den socialis tischen staat niet komen, maar is dia ge heel weg, dan zou de socialen staat wat God verhoede er kunnen komen. Ja mijne heeren, als de socialistischen staat er is, dan zal men inet den gods dienst afrekenen. Dan zullen er geen kerken of priesters meer zijn. De staat als beiitter van alle arbeids middelen, zal geen steenen geven om kerken te bouwen en die mag dat dan ook niet doen. Ook geen seminaries, geen priesters want de «taat die zooals we straks zullen zien, alle kinderen opvoeden en onderwijst, zal ze niet voor priester opleiden. Als de socialisten voor een vergadering ko men spreken, zeggen zij aan den godsdienst tomen wij niet aan, maar als ge dat soms eens hoort kunt ge met 't volste recht zeggen ge zijt een leugenaar. Wat moet er worden van de bevordering van 't geluk zonder godsdienst. Wat is een volk zonder godsdienst. Hoe zal het er gesteld zijn met de zedelijkheid F Zal de socialistische staat niet gaan ge lijken op een georganiseerde» dierentuin F Zeer zeker daar leven niets meer dan ont wikkelde dieren. De socialisten zeggen dit zelf. In den soc. staat kent men geen huwe lijk. De vrije, bandelooze liefde zal deu omgang van mannen en vrouwen beheer- schen. Ik behoef niet te zeggen wat voor een beestenboel dat zal worden. Wat moet er verder komen van 't huiselijk leven als man en vrouw ieder oogenblik kunnen scheiden F Huiselijk leven behoeft er niet te zijn, maar die goede soc. staat zal ook hier weer zor gen. Er worden groote publieke vermake lijkheden, speel- en rookzalen enz. enz. op gericht. Het voeren van 't huishouden door de vrouw behoeft dus ook niet meer te zijn. Geen huwelijk dus en geen huiselijk lever., wat moet er dan van de kinderen terecht komen F De ouders behoeven daarvoor niet te zorgen kunnen de kinderen van moeder, dan eischt de staat die op en zorgt voor de opvoeding. Bebel zegtIeder kind, dat geboren wordt is eene aanwinst en beseft terstond waarvoor het geschapen is. De opvoeding is geheel kosteloos, maar allemaal dezelfde opvoeding voor beide ge slachten. Al die kleine socialistische dierraensch- jes worden dan in een kooi gedresseerd. lloe zal het gaan met de verhouding en verplichtingen tusschen ouders en kinderen en omgekeerd F De meeste kinderen kennen hun ouders niet en al kennen ze hen, wat zet beu aan tot eerbied en gehoorzaamheid. De wil van God kennen ze niét en lee ren ze niet en de socialistische staat wil die ook niet. De macht des vaders zal vernietigd wor den, anders zijn niet allen gelijk, de kinde ren zijn net zoo goed als de ouders. Het socialisme ontneemt dus vrijheid, vrouw, kind, godsdienst en eeuwig geluk. Ik behoef u dus niet te vragen of het een deugdelijk geneesmiddel voor de Maatschappij is of een kwakzalvermid del. Gij weet genoeg. Welk een droevig beeld. De soc. staat moet de menschen gelukkig maken en stelt tegenover vrijheid, tyrannie; huwelijk, vrije liefde; kinder- en ouderliefde bestaat niet meer, God wordt verwenscht. Als ik mij dien toekomststaat der socialisten voorstel, dan koint voor mijn geest de verschrikkelijk schildering van de hel door Dan te. Boven de deur die tot den soc. staat leidt staat als boven die hel«Laat alle hoop gij die mij intreedt, varen. Vraagt gij u niet af, hoe kan nog iemand binnen treden. Eu helaas! Zij die hun blik niet ten hemel richten, zij nog velen Zijn denken volheid van geluk te vinden en werkelijk is het bittere teleurstelling. Laat ons de wacht betrekkeu aan die vreeselijke poort. i 1 V. :V V II ui m W ie i H it, k 1- J»; w at in •Let '/as lj en Courant, De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt bekend, dat van at Vrijdag den 2G October aan staande het kantoor vau den Ontvanger der directe belastingen en accijnzen alhier zal zijn gevestigd ten huize van A. F. Verhoeven Pulles, Siationsstruat (3 264 te Waalwijk. Waalwijk, 22 October 1900. Do Burgemeester K. DE VAN OER SCHUEREN. Burgemeester en Wethouders van Waalwijk maken bekend, dat de begrooiing van inkomsten en uitgaven voor het dienstjaar 1901, den ge meenteraad is aungeboden en gedurende 14dagen voor een ieder ter Secretarie ter lezing is neder- gelegd. Zij is tegen betaling der kosten in afschrift verkrijgbaar. Waalwijk, den 20 October 1900. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, K. DE VAN DER SCHUEREN'. De Secretaris, F. W. VAN LIEMPT. uit ■i, i i I t i' 'i i ii i 11 it t t$' vïf j BD ii!R- jijd I at var •ai 1 i ai

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1900 | | pagina 1