Nummer 79.
Zondag 6 October 1901.
24» Jaargang.
Tweede Blad.
Gemeenteraad van Waalwijk.
De Zuid-Afiikaansche Oorlog
2c Diocc3Gnc Katholiekendag,
UITVOERINGEN.
De Echo van het Zuiden
WAALWIJK.
Zondag 6 Oct. a.s. nam. ten 12 uur, zal
door de Liedertafel „Oefening en Vermaak"
▼an Waalwijk en Besoijen op de zaal ♦Mu
sis Sacrum» te Waalwijk worden uitgevoerd.
PROGRAMMA AD LIBITUM.
OPENBARE VERGADERING
op Dinsdag 1 Oct. 1901, nam. 63/4 uur.
Aan de orde
I. Ontwerp besluit tot heffing van een
hoofdelijken omslag en verordening op de
invordering (ter visie
II. Aanbieding rekening over 1900.
III. Aanbieding begrooting van 1902.
IV. Reclames Hoofdelijken Omslag.
Voorzitterde burgemeester K. A. M.
ridder de van der Schueren.
Afwezig de heeren Baijens en Van Schijn-
del.
De voorzitter opent de vergadering en de
secretaris leest de notulen der vorige ver
gadering voor, die ongewijzigd worden
vastgesteld.
Ingekomen stukken.
a. Een schrijven van den heer Baijens
dat hij verhinderd is de vergadering bij te
wonen. Aangenomen als kennisgeving.
b. Eeu besluit van Gedep. Staten,
houdende de goedkeuring, aanvaarding erf
stelling van Cooth.
c. Een schrijven van den heer van Calker,
dat hij benoeming als lid van het gasthuis-
bestuur aanneemt.
I. Ontwerp-besluit tot heffing van een
hoofdelijken omsla» en de verorden in er nn
de in vordering.
De Voorzitter „B. en W. bipden u aan
een ontwerp-besluit tot heffing Yan een
hoofdelijken omslag en eene verordening op
de invorderingmet eene hierbijgevoegde
memorie van toelichting.
De nieuwe verordening is samengesteld
naar aanleiding van de wijziging van het
desbetreffende artikel in de gemeentewet.
Met het oog op de voortdurende uitbrei
ding der gemeente en de daardoor noodzake
lijk wordende bestratingen enz. is de som
van f 6000 gebracht op f 6500. Zoover
niet noodig zal deze meerdere belasting niet
geïnd worden. Vorige jaren kwam het ech
ter meer voor, dat we niet rondkwamen en
dat wilden we verhelpen.
Over 't algemeen is de belasting 't zelfde
gebleven voor kleine kinderen wordt eene
vermindering toegestaan.
Op eene desbetreffende vraag van den
voorzitter verlangt de heer Hoffmans voor
lezing van het ontwerp-besluit, waaraan door
den secretaris wordt gevolg gegeven.
De heer Hoffmansde in ontwerp ge
noemde aftrek van f 300 voor levensonder
houd is dat voor iedereen."
De Voorzitter: „ja, voor iedereen, vroeger
werd niets afgetrokken."
Daarna wordt door den secretaris de
memorie van toelichting voorgelezen.
De heer Hoffmans „«ie belasting K'ijft
dus progressief?"
De Voorzitter//een weinig wel, maar
ze is geheel berekend volgens de nieuwe
wet."
Daarna wordt het ontwerp-besluit met de
verordening op de invordering ongewijzigd
aangenomen en zal door den Voorzitter ter
goedkeuring aan de Koningin worden op
gezonden.
II. Aanbieding rekening over 1900.
De Voorzitter: //Burgemeester en Wet
houders hebben de eer U de gemeentereke
ning over 1900 aan te bieden; die sluit
met eene balans als volgt
Ontvangsten f 51917.79
Uitgaven 51521.477s
Ook hiervoor verzoek ik U eene commis
sie van onderzoek te benoemen.
Gekozen de heeren Eloflinans, Mombers en
van Dooren, die allen, na eenige aarzeling
van den heer Mombers, deze benoeming
aannemen.
De Voorzitter: „verlangt nog een van
de heeren 't woord
De heer Zeegers „ik wenschte wel een
vraag tot U te richten. Zooals ik vernomen
heb mankeert er in onze gemeente iets
aan 't onderwijs, nl. dat er een onderwijzer
te kort is.
Volgens de wet moet die in Januari be
noemd worden, maar volgens de leerplicht
moest dit reeds gedaan zijn.
Naar ik gehoord heb, hebben Burg. en
W. reeds eene oproeping gedaan en heb
ben zich 17 sollicitanten aangemeld. Mag
ik ook weten wat de oorzaak, is, dat deze
benoeming nog niet ter tafel is gekomen."
De Voorzitter „De oorzaak is, dat er
op de voordracht verschillende heeren voor
kwamen die reeds elders benoemd zijn. B.
en wethouders hebben nu een andere voor
dracht moeten opmaken en opzenden en
die is niet tijdig genoeg terug ontvangen
om heden nog te worden behandeld, maar
ik verzeker U, dat ze eenvolgende maal
ter tafel zal komen.
De heer Zeegers dankt den voorzitter
voor zijne inlichtingen.
De heer Mombers Ik wenschte te vra
gen of er reeds een deskundige, voor het
onderzoek der haven benoemd is, zooals
besloten was het wordt tijd.
De Voorzitter- Ja, 't onderzoek is op
gedragen aan den heer Weijnands, die thans
met met verlof is, maar binnen eenige
dagen zal 't geschieden"
Niemand meer 't woord verlangend sluit
de voorzitter de openbare vergadering, ter
behandeling van reclamens tegen den H. O.
in eene met gesloten deuren.
Batig slot f 426.311/s
Ik verzoek de heeren eene commissie van
onderzoek van drie leden <e benoemen.
Gekozen als zoodanig de heerenH.
Zeegers, P. Quirijns en H. Mulders, die
allen de benoeming aannemen.
III, Aanbieding begrooting voor 1902.
De Voorzitter „verder hebben wij de
eer U aan te bieden, de begrooting van
inkomsten en uitgaven voor het dienstjaar
1902.
Vermoedelijke ontvangsten f 58194,28
uitgaven 58193,40
Vermoedelijk batig saldo f 0,f
gehouden te Tilburg op 29 September
Lezing v. Dr. Zinnicq Bergman.
Er moet worden geholpen, spoedig en
afdoende tengevolge der wanverhoudingen in
onze maatschappijzoo klonk het woord van
Leo XIII in Rerum Novarum. Dat woord
is doorgedrongen tot aan de eindpalen der
wereldvelen vragen zich af, ben ook ik
iets schuldig aan hen, die onder mij staan
het besef is gekomen, dat het niet voldoen
de is te klagen over den storm, die ont
ketend is, men begrijpt dat dien storm be
zworen moet worden.
Geen tiental jaren zijn voorbijgegaan, of
de daden zijn gekomen. Het arbeidersvraag
stuk is de voornaamste kwestie van onzen
tijd, men begrijpt het ook in onzen tijd.
Maar niet allen werken mede in de mate
hunner krachten velen meenen, dat de en
cyclieken niet voor hen zijn geschreven.
Het tegendeel is waar. Men moet blind
zijn om niet in te zien, dat er hier in de
arbeiderswereld veel te verbeteren valt. Die
blindheid belet te zien hoe de socialisten
met sireuengezang onze werklieden lokken.
Vergis u niet, ook de werkman denkt en
leest tegenwoordig als wij niet helpen, gaan
ze over naar de socialisten.
Intusschen die vrceze moet niet onze
leidsvrouw zijnwij moeten geleid worden
door'hst bewustzijn der rechtvaardigheid.
't Is waar, alles kan niet ineens geschieden;
maar waar is 't, dat de verbetering der
sociale toestanden ons werk moet zijn.
Uwe aanwezigheid hier levert het bewijs,
dat gij wilt arbeiden. Aan de dringende
opwekking des Pausen kan mijn zwak woord
geen nieuwe kracht bijzettendaarom zie
ik af van verdere opwekking De tegen
woordigheid van mgr. den bisschop en den
commissaris der koningin is aansporing
genoeg.
Wat is er tot heden gedaan in dit Bis
dom, wat kan er nog gedaan worden Zie
M. H. maatschappij en wetgeving hebben
zich van den godsdienst ontdaan. Eertijd
een God, nu aarde alleen, niets is er te
winnen als goud en drekik wil, zegt de
socialist, mijn deel van dat goud en dien drek.
Maar dat goud is voor velen niet te
bereiken. Is 'i dan wonder, dat ze onte
vreden zijn Ja, men gaat over tot de
daad. Zijn we niet opgeschrikt dezer dagen
door de misdaad van Czolgosz. Duizenden
juichen die laffe daad toe. Zal de wereld
nog niet willen zien Trachten, dat er meer
godsdienst kome in de harten der menschen?
Ach, M. II., men zal geweld met geweld
willen keeren, congressen beleggen, enz.,
maar betere menschen vormen, zal men
ook dat
Neen, M. H. sommige regeerders zieu in
de priesters hun eersten vijand. Een woord
van hulde aan onze Regeering, die de ver
bannen kloosterlingen gastvrij opneemt.
Bovendien, onze Regeering ziet in van
welk nut de godsdienst kan zijn. Men zie
de Troonrede (applaus).
Bij een verhoogd godsdienstig leven zal
de werkman herstel zijner grieven vragen;
zijn kerk leert hem dit als plicht. Maar dat
herstel moet komen op wettelijke wijze.
Als de godsdienst is hersteld, zullen voorts
de werkgevers de grieven der werknemers
oplossen, want ze moeten inzien, dat dit is
het recht der werklieden.
Spr. komt nu tot de actie in dit diocees.
Nieuwe parochiën verrijzen, onderwijzers
bonden bloeien, heilige familiën zijn gesticht,
hier en daar schiet een „geloof en weten
schap" op. Voorts noemt spr. de dames-
vereenigingen voor het II. Sacrament, de
Vincentiusvereenigingen, vergeten wij deze
laatste niet.
Er wordt dus al krachtig gewerkt. Als
aan de wenschen van dezen dag wordt be
antwoord, is gezegd, wat er verder is te
doen.
Is daarmede nu alles gezegd Als de we
reld godsdienstig was, zegt men, ja, maar
dat is ze niet. Daardoor ontstonden mis
standen, die moeten worden opgeruimd.
De werkman heeft rechtmatige grieven.
De huisvader gaat te veel op in den brood
winner hij moet te veel werken, om zich
met zijn gezin te bemoeien. In dien toe
stand bevinden zich ook vele werklieden in
dit bisdom. De werklieden hebben recht op
voldoende levensonderhoud voor zich en zijn
gezin in normale omstandigheden zonder
dat te veel van hem wordt gevergd.
Niet alle werkgevers kunnen dat geven,
maar velen wel.
Velen echter worden belet dit recht te
geven aan den werkman door de internatio
nale concurrentie. Maar de hebzucht vari
het groot-kapitaal zal eindelijk moeten bui
gen voor de kracht van vereenigde werk-
liedenbouden.
Wat deden zij al in dit diocees. Al veel.
Ik mag niet nalaten hier te noemen pastoor
Prinzen te Don-Bosch en kap. Wolters al
hier. Mogen wij 't volgend jaar een R.K.
gildenbond hier zien. In 't bijzonder wekt
spr. nog op tot bestrijding van het drank
misbruik. De matigheid moet een eerste
plicht zijn. Hierbij hebben de werkgevers
een voorbeeld te geven. Zij mogen maat
regelen nemen tegen de dronkenschap en
verbieden de Maandaghouders het huis.
Wat moet er meer gebeuren. Verbetering
dor zedelijkheid. Weren van meisjes uit
de fabrieken. Het opzicht over de taak
der vrouwen worde opgedragen aan een
vrouw.
Spr. noemt nog verschillende vereenigin-
gen noodig ter oplossing van liet maat
schappelijk vraagstuk.
En nu M. H. rijst er voor mijn geest
een beeld op van het kath. Noord-Brabant
zooals dat in de volgende helft der eeuw-
zal zijn een geslacht, niet verdorven door
alcohol, een landbouw bloeiende; in de
steden, werklieden in eigen woningen, sma
kend huiselijk genot; in de krachtige
vakvereenigingen vindt hij borg, dat zijn
rechten worden verdedigdhij is verzekerd
tegen ongelukken ziekte, dood, invaliditeit;
de werkgever vertrouwt den werkman, hij
beschouwt hen als menschen, gelijk hij.
Dat moet zoo worden door de beginselen
der katholieke kerk. Gij moet voortgaan
do katholieke actie te versterken, de wen
schen verwezelijken van den katholiekendag,
opdat worde gehuldigd hel Koningschap
van Hem, die alleen aan de waseld heil kan
brengen, Christus God.
De Voorzitter, de heer Mutsaers, deed
daarop raededeeling van een tweetal tele
grammen, en de antwoorden daarop, welke
verzonden waren aan Z. II. Leo XII en
H. M. Koningin Wilhelinina welker voor
lezing met gejuich werd begroet.
Namens de toehoorders dankte hij de
beide sprekers van dezen avond. De toe
juichingen hebben bewezen dat gij instemt
met het gehoorde.
Thans wacht u nog een verrassing n l.
Z. Ex. de Commissaris der Koningin wil
tot u het woord richten.
Hieraan gaf deze gevolg
Monseigneur, Mijne Heeren,
Toen voor eenige jaren onze Koningin
met Hoogstderzelver Moeder Tilburg bezocht,
mocht ik het als een groot voorrecht be
schouwen hen in deze eigen gemeente, het
ordelievend en Oranjelievend Tilburg, toe
te spreken en haar verzekeren ook van de
toewijding der bevolking, niet alleen in
Tilburg, maar ook in Breda en 's Bosch,
waar men ook hen jubelend tegemoet trad.
(Bravo's.)
Toen de president mij voor ges weken
verzocht om dezeu Katholiekendag bij te
wonen, stelde ik dit op hoogen prijs. Ik
ben de eerste om te onderschrijven dat de
Noord-Brabantschc bevolking, de Katholieken
van Noord-Brabant, den troon zullen schra
gen. (Toejuiching.)
De hooggeachte President spreekt van
mijn familiewapen, ik ben geboren in den
sehoot der Kerk ik heb mij nooit over
mijn geloof geschaamd en hoop dit ook
nooit te doen. (Bravo's.)
Moge men door de Katholiekendagen
aan den eisch dezer tijden tegemoetkomen.
Moge later met gouden letters in de ge
schiedenis worden opgeteekend dat de Kat
holieke actie ten nutte van het algemeen
van Noord-Brabant uitging.
(Luide toejuiching.)
Daarna is het slotwoord aan Z. D. II.
Mgr. Van de Ven, Toegejuicht door de
vergadering, betreedt Z. D. II. het podium
en vangt aan
Mijne Heeren,
Na de hartelijke redevoeringen die hier
dezen avond gehouden zijn, na die hoogge
waardeerde woorden van Zijne- Ex. den
Comm, der Koniugin, waarvoor ik gaarne
mijn hartelijkcu dank en warme hulde breng,
is 't mij aangenaam bij deze gelegenheid
een woord tot u te kunnen spreken.
Ik heb dezen grooten en allerbelangrijk-
stcn dag geopend aan het altaar des Hee
ren. Ik heb daar de voorlichting van den
H. Geest afgesmeekt en Gods bijstand voor
wat hier ging verricht worden, 't Past ook
hier met God dezen dag te sluiten en u
met Gods besten zegen heen te zenden.
Alles wat ik hier heb waargenomen, van
morgen in 't Heiligdom des Heeren, thans
in deze vergadering vooral, maakt tot mijn
vaste en volle overtuiging, dat deze 2e
Katholiekendag, gehouden in 't nijvere Til
burg niet behoeft achter te staan bij den
eersten, gdioude i in mijne Bisschoppelijke
stad, niet behoeft onder te doen in groote
en belangrijke gevolgen voor de toekomst.
Er is hier voor ons vandaag een hartver
heffend, verheven schouwspel opgegaan. Ik
heb hier mannen zien samenkomen van
heinde en ver uit mijn Bisdom, om van
gedachten te wisselen hoe zij het aan zullen
leggen om de moeilijke quaestie op te
lossen en le bevorderen de katholieke zaak,
de zaak van God en van den Godsdienst,
de zaak van Kerk en Staat. Ik heb hier
mannen gezien die weten wat zij willen en
willen wat zij weten. Wat mag men van
zulk eene samenkomst niet verwachten
Wij hebben hier gehoord wat tot stand te
brengen is met eendrachtig samenwerken en
ouderlingen steun. Wat moeten wij niet
verwachten van die uitsteken Je kracht, als
men arbeidt, gedreven door ijver en liefde
voor eene heilige zaak.
Als ik mij voor den geest breng de kath.
actie, die hier sinds eenigen tijd is ontwaakt,
dan word ik door dit hartverheffend schouw
spel getroffen en dan weet ik, dat wij ons
doel kunnen bereiken. Als w!j samenwerken
en gij allen mij terzijde staat, kunnen wij
doen wat wij willen.
't Zal mij een groote voldoening zijn, mijn
bisdom zeo gelukkig aan mijn opvolger
over te geven.
En nu is deze groote dag ten einde. Gij
gaat terug naar uwo haardsteden. Als gij
daar zijt aangekomen, denkt dan, bid ik u,
nog eens aan alles wat gij hier gehoord en
gezien hebt en wat wij hebben ten uitvoer
te brengen. Wij moeten het niet bij groote
woorden laten, maar wij moeten groote
woorden in groote daden' omzetten.
Als wij samenspannen met hart en ziel,
mijne heeren, dan is de overwinning aan
ons, onze vijand moge sterk zijn maar zal
ons niet weerstaan.
Toeu ik dezen morgen door de kerk
schreed en al die manner, neergeknield zag,
toen werd mijn hart verruimd, wat kan
men met zulke krachtige, uitstekende ijve
rige menschen niet te weeg brengen. Wat
is dat een krachtig middel tegen den vijand.
Hij moge sterk zijn, hij zal tegen ons niets
vermogen als wij staan onder het Kruis van
Hem, Die gezegd heeft„Wil de wereld
niet vreezen, lk heb de wereld overwonnen."
Hij zal zijn woord gestand blijven, als
wij tekort schieten.
Wij zullen onze vijanden overwinnen,
niet om hun te verpletteren maar om ze te
winnen voor hun eigen welzijn, voor hun
geluk, voor tijd en eeuwigheid. En nu
mijne heeren, ga ik mijn laatsten zegen
geven, opdat die zegen voor u zij een on
derpand van Gods genade en hulp, opdat
de groote verwachtingen van dezen dag in
vervulling gaan.
Dat de Groote Michaël vandaag in den
hemel overwon, moge een gelukkig voortee
ken zijn voor onze overwinning.
Knielende ontving het gehoor den zegen
en na een kort woord van den voorzitter
werd de vergadering met een gezang gesloten.
Na de jongste overwiuning der Boeren 1
Moedwil wordt de reeks der republikeinse!
zegepralen zoo groot, dat het misschien vo
een goed begrip der door de commanch
bmnen slechts veertien dagen tijHs bchaah
voordeden en der daarbij door Engelai
geleden enorme verliezen aan menschenieve
en materiaal niet ongewenscht is ze in e
kort bestek nog eens even de revue te lat
passeeren. Hei „onveranderde" van den tc
stand treedt dan het duidelijkst in het lie'
Den 17den September werd een patroui
grenadiers van de garde bij Rietfoo:ein tu
schen de Aar en Nauwpoort in de Kaapk
lonie in de pan gehakt of gevangen genornt
Wanneer een Engclsche troepenafdeeli
totaal door do Boeren vernietigd wordt, h(
zij een patrouille. Denzelfden dag liep maje
Gough tegen de Boeren aan bij B oedrivw
poort, of de Jagersdrift, zoo men wil. Behal
3 kanonnen verloren zij hier een dikke 3
mau aan gesneuvelden, gewonden en gevat
genen benevens 11 officieren.
Den I9den stormde Smuts het 17e lancit
bij Elandsrivierpoort in de Kaapkolonie
nam hier 2 kanonnen en bracht de Eugelsc
overigens een verlies van ruim 60 flood
en gewonden toe. Denzelfden 19 Septeml
deden zij ook in den Vrijstaat zien, dat
er nog waren en namen ten zuidoosten v
B'oemfontein 2 kanonnen, deden 6 Enge
schen in 't zand bijlen, verwondden er
en maakten er 105 gevangen. Dat was 1
nu vermaarde Vlakfontein II. Den 20st
September bracht Kritzinger Lovat's verkei
tiers aar. de Oranjerivier zulk een slag t(
dat oudgedienden van dit corps moest
worden aangezocht het groote gat te kom
dichten. Op 22 September lieten de Boer
ter afwisseling in oostelijk Trans»aal w<
eens een trein ontsporen, bij Paardekop t
melijk, waar een menigte paarden gedo
werden, maar bovendien 6 garde-dragondi
het leven lieten en 36 gewond werden. D
26sten deden de Boeren hun aanvallen
Itala en Prospect op de grens van Zoeloelat
De afloop hiervan ligt ons nog versch
't geheugen we herirneren er slechts a;
dat de Engelschen dit treffen „een der wa
hopigste en bloedigste botsingen uit den f
heelen Zuid—Afrikaanschcn Oorlog" noemdt
waar zij van hun zijde dan ook alle red
toe hadden. Den 29sten namen de Boer
:n dc buurt vun Melmolh in Natal een grt
convooi, op weg naar het pas bestormde fi
Prospect. En om dc veertiendaagsche perio
waardig af te sluiten, slaan dc la Rey
Kemp een slag in westelijk Trausvaa),
bedoelde den aanval op de Engelschen
Moedwil, die dezen kwam te staan op
officieren en 31 man gesneuveld 14 officier
gewond, waarvan elf zwaar, terwijl 48 mit
deren zwaar en 26 licht gewond werdt
Bovendien weid nog een 40—'.al gewond
van oogenschijtilijk onbekende herkomst
Rustenburg aangebracht, wier laatst verbl
wij echter dadelijk wel zullen opsporen.
Wie zal nu meenen, dat een derge'ij
reeks van belangrijke zegepralen a
kleiner successen nu maar daargelaten
den toestand in de republieken of de Ka;
kolonie onveranderd zal laten Kitchen
zelf natuurlijk in de eerste plaats niet en
naaste toekomst zal ons dan ook wel e
nieuwe periode van Engelschebarbaarschhed
brengen, die het Engelsche militaire onve
mogen moeten te hulp komen. De samei
komst van den aarts-Jingo en Boerenha
Gordon Sprigg, den^cersten—minister c
Kaapkolonie, met Kitchener en Botha
Johannesburg belooft al heel wal ten aanzi
der Kaapsche rebellen en mocht een even
tueel nieuw moord— en roofstelsel in
Kolonie goed wei ken, dan zal het ongel wij fc
ook in de republieken snel worden ingewij
alles wegens het „onveranderde" van dj
toestand.
Wij willen nu nog even terugkomen
het gevecht bij Moedwil. Nu wij de bericl
ten der laatste dagen over de Engelsche
Boerenbewegingen in westelijk Transvaal n
eens nagaan, wordt het duidelijk, dat daan
de waarschijnlijkheid van een ernstige bo:si
reeds blijken kon. Immers verleden Dinsd
seinde Kitchener al, dat Eeatherstoilm
en Kekewich ten westen van RustenbujJjB
Kemp optrokken, terwijl Methuen sw
uitrukte van Zeerust uit. Dat vooruitru".
schijnt nu niet snel genoeg geweest te zij-
ten minste de held van Magerafontein het'.
Kekewich noch Featherstonhamgh voor e*
pak slaag kuuneu behoeden. Zaterdag deeld
de Engelsche couranteu daar'op mede, dl
de la Rey zich waarschijnlijk- met Kewif
verecnigd had, waar deze natuurlijk'v^en zeet
goede reden voor hadden.
Die reden bleek Dinsdag, toen een tele
gram van Kitchener het bericht bracht, da i
in den vroegen morgen van den 30ste
September de Boeren ouder de la Rey t 1
Kemp Kekewich' kamp te Moedwil ten westi j
van Magato (uoordelijk van Rustenbur;
hadden aangevallen. De Boeren werden t
vier uur vechtens te 6 uur 's ochtends al
geslagen en trokken noordwestwaarls teru
Hedenmorgen hebben wij vernomen het b
langrijkste van alles, nl. welke onheilen
Boeren in die vier uur ouder de Eugelscht
hebben aangericht.
Een Reuter-telegram helpt ons nu op w<