Nummer 100.
Donderdag 19 December 1901.
24e Jaargang
l
Toegewijd aan Kandel, industrie en Gemeentebelangen.
Ruwe eo opgeloste Peiu-Guano
AITOON TIELEI,
PROTECTIE
iffiifiiii
FEUILLETON.
ÜIÏ G E V E R
Zij die zich voor
het volgend kwartaal
abonneer en, ontvan
gen de in deze maand nog ver
schijnende nummers GRATIS.
De Echo van het Zuiden
IVaalwpsclif
aigstrutsrkt Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag— en Zaterdagavon d.
A bonnementsprijs per 3 maanden f 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Zondag hield de lieer J. P. van Term,
redacteur van de Maasbode, voor de Don-
gensehe Lederindusttie-verecniging eene
ezing, die zeer druk bezocht werd.
Hij sprak over protectie en later over
iet Wilhelmina-kanaal.
Wij ontleenen aan 'l verslag van het
D. v. N. 't volgende omtrent het eerstge
noemde onderwerp.
Wat is uitvoer Uitvoer is de verkoop
aan 't buitenland. Moe komt het, dat
Duitschland van 1890 tot 1897 zijn uit
voer zag toenemen met 398,000,000 Mark
en Engeland hem heeft zien dalen met
29,000,000.
Wat is de meest protectionistische Staat
ter wereld Amerika. Daar wordt van 30
tot 60% rechten geheven. Waar bloeit de
industrie meer F Weet ge wel, dat Times en
Standard dagelijks uitkomen op amerikaanscb
papier
Wat baten fraaie theorieën, als de praktijk
cr tegenover staat
Als ik reis in 't vrijhandelend Nederland,
heb ik f 10,noodig, in Belgie 15 francs,
in Duitschland 12 mark, in Engeland één
pond per dag. Waar is het leven goed
kooper
In Belgie heeft de kleine man 5 millioen
meer op de spaarbanken, dan hier
Truyeu zegt, dat in Nederland 197 be
deelden zijn op de 1000 inwoners, in
Amerika 25.
Spr. geeft toe dat deze cijfers niet ge
lijksoortig zijn, maar toch er is verschil
genoeg, 8 x meer in Nederland dan in
Amerika.
Het liberalisme is de vader van onzen
vrijhandel. Gelukkig, dat wij ons vaderland
liefhebben als de oudste burgerij, de zonen
van St. Bonifiacius eu Willibrordus en niet
de leuze willen beurs of vaderland. Applaus.
De vrij handelaars staan voor het feit, dat
wij eerstdaags een beschermende wet krijgen.
De liberale meerderheid in de Eerste Kamer
zal geen spaak in het wiel steken, het zou
haar eigen dood zijn.
Spr. acht beschenner.de wetgeving beslist
noodig. Er is geld noodig, ook voor de
schatkist. Wat protesteert ge, heeren der
linkerzijde, sprak dr. Nolens in de Kamer,
wij volgen slechts 't voorbeeld van mr.
Pierson.
Er zijn sociale hervormingen noodig, die
kosten'milhoenen. Onze eigen burgers kunnen
dat niet betalen, vreemden moeten het dus
doen.
Echter niet zoo, dat de hooge tarieven
van Amerika zullen worden gevolgd. We
moeten niet vallen van 't eene uiterste iu
het andere.
Een zeer matige herziening zou onze
schatkist met 15 millioen verhoogen, niet
gerekend graanrechten.
In plaats van die 5 millioen te verdienen,
brengt ons land liever dat geld naar
Duitschland. In 1899 werd hier voor 15
millioen alleen aan weefgoederen van
Duitschland ingevoerd. Waarom moesten de
de electrische trams van Amsterdam besteld
worden in Hongarije?
Waarom Omdat de hongaarsche 'firma
f 280.ÜÜO beneden de binnenlandsche fa
brikanten was. Kon aan onze vrijhandelaren
een scherpere les worden gegeven
Waarom hebben we onze differentieele
rechten afgeschaft in onze koloniën. De
Duitschers belasten onze kaas met 30 mark,
wij betalen daarentegen 15 milloen aan
Duitschland.
De minister, die protectie invoert, zal
recht hebben op onze dankbaarheid.
Per jaar wordt hier voor meer dan 100
millioen ingevoerd, die hier kunnen gemaakt
worden, eeu arbeidsloon van 30 millioen een
ton gouds per dag.
Waar zijn zoovele meelmolens, zoovele
spijker fabrieken, ijzergieterijen, dekenfabrie-
ken enz.
Het Made in Germany verdringt het
en gel sch e fabrikaat en aan de muren van
Londen heeft spr. zien hangen smeekbeden
om protectie voor de industrie.
Spr. verklaart zich tegen belasting op
grondstoffen. Die moeten onbelast binnen
komen. Spr. raadt aan, lezing van het
Novembernummer der Mij. van Nijverheid,
behelzende het artikel van den heer Van
Dusseldorp.
Spr. komt nu tot de vraag of de leder
industrie bloeit. De looierijen zijn geslonken
van 2500 tot 500. De lederindustrie bloeit
niet, omdat zij gedrukt wordt door 't bui
tenland. Voor de lederindustrie is niet
noodig belastiDg op grondstoffen, geen
WAALWIJK,
kuustmatige teelt, maar belasting op ge
fabriekte slukken, het halffabrikaat.
Ook Duitschland vraagt geen rechten op
huiden.
Men schaffe den vleeschaccijns af, een
matig tarief zou dat genoegzaam vergoeden.
De buitenlander komt vrij in, de binnen
lander betaalt accijns.
Belasting op liet halffabrikaat. Onze
schoenmakers kunnen dan het binnenlandsch
gelooid leer nemen de buitenlandsehe roboen
moet echter worden belast.
Men zal dan niet meer zien, dat, terwijl
in de Langstraat schoenmakers worden ont
slagen, in de hoofdstraten onzer steden
groote partijen fransche en duitsche schoenen
in de étalages hangen.
Buitenlandsehe lederfabrikanten, vervolgt
spr., bieden hier hun overproductie aan
tegen 10 pet. minder dan in hun eigen
land.
Het is noodig, dat men schcrpomlijrad
kenne, wat wij willen zegt, spr. Een matige
protectie heeft niet ten doel de prijzen op
te drijven, het is een zelfverdediging, onze
binnenlandsche industrie te beschermen
tegen de buitenlandsehe overproductie.
Spr. neemt deze gelegenheid te baat, om
hier warme hulde te brenger, aan den heer
Armaiul Diepen, den baanbreker van het
protectionisme in Nederland.
Spr. herinnert ook aan mr. Bahlmann
m 1889 zegt spr., heeft mr. Bahlmann
gewerkt aan een verhooging der tarieven.
Met ijzeren wilskracht heelt de heer
Bahlman ervoor gewerkt. Maat Minister
Gftudin de Bean fort aarzelde en bleef
weigeren. Helaas.
Naast dezen noemt spreker de motie
Bressers, die in Juli 1896 ingediend is in
de Prov. Staten. Spr. brengt den heer
Bressers hulde voor diens kloeke motie en
hoopt, dat hij nog lange jaren voor deze
streek en de industrie ervan moge blijven
bewaard.
Spr. eindigt met de hoop uit te spreken,
dat ons land dra rijk moge zijn eene
kloeke, gematigde protectie.
Wat ruwe en wat opgeloste Peru-Guano
is, beginnen we, dank zij de juistere in
lichtingen, die we in den laatsten tijd ont
vangen, weder te weten Ruwe of gemalen
Peru-Guano is de guano, zooals zij uit Peru
wordt aangevoerd, nadat zij van steenen
r.*«gg
Advertenties 17 regels f U.60 daarboven 8 cent per regel, groot»
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale, zeer voordeclige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
28.
Toen zij zich overtuigd hadder., dat niemand
in het donkere gangetje hen bemerkt had, zetten
zij hun ladder op in een der donkere, door de
ketellupperij gevormde hoeken en klommen zij
op het dak.
Na zich georienteerd te hebben, kropen zij
voorzichtig voort. Bidach's vermoeden was
juist gebleken, want de beide daken waren zoo
goed als vlak en stonden met elkaar in ver
binding.
Zullen wij den ladder niet optrekken
vroeg Patrick zachtjes.
Dat is in dit geval onnoodig, gaf Bidach op
denzell'den toon ten antwoord.
Wij zuilen hem misschien weidra kunnen
gebruiken cn iu deu hoek zal uiemand hem
vinden.
Vervolger.» onderzochten zij den omtrek aan
de rechterzijde: Achter het hooge huis, welks
voorgevel aan den boulevardkant lag, verhieven
zich enkele huizen van twee of drie verdiepingen,
die in de Ruo de Chartres uitkwamen. Zij ver
kregen zekerheid, dat het met een weinig vlug
heid en behendigheid mogelijk was met behulp
van den ladder in deze richting den terugtocht
te ondernemen, iudien hun plan in duigen mocht
vallen.
Na het oude gebouw, zoo goed en kwaad als
het in den donker ging, verkend te hebben,
keerden «ij naar het dak der ketellapperij
terug en troffen daar hun maatregelen.
Zij bevestigden het medegebrachte touw aan
een der schoorsteenen en lieten het opgerold
naast zich liggen. Vervolgens spitslen zij hun
ooren om to luisteren of geen gerucht door den
Bchoorsteen tot beu doordrong. Daar zij echter
niets vernamen, trokken zij daaruit de conclusie,
dat er niemand aanwezig kon zijn.
Ten slotte kropen zij naar den rand van het
zinken dak en zagen voorzichtig over den rand,
om de deur van het gebouw in het oog te
houden.
bidach hield het opgerolde touw in de hand
om ieder oogenblik in staat te zijn liet naar be
neden te werpen en er snel langs at te
In die verre van gemakkelijke houding werd
hun geduld op een lange proef gesteld. Rondom
hen heer8chte de diepste stilte. Van tijd tot tijd
werd hun oor getroffen door het geluid van
voetstappen op den boulevard, die zich echter
steeds weer verwijderde. In de steeg liet zich
mensch noch dier zien.
Het uurwerk van de kleine kapel in de Rue
d'Affre sloeg tien uur, elf uur, maar niemand
vertoonde zich.
Ik vrees dat wij tevergeefs wachten, flui
sterde Bidach Patrick in het oor.
Misschien komen zij vanavond niet.
Het was een gewaagd plan, dat Bidach ont
worpen had. Voor het geval, dat slechts een
lid der bende kwam, hadden zij zich voorgeno
men zich lang9 het touw snel te laten afzakken
en den bandiet zonder vorm van proces naar de
politiewacht, die op ongeveer tweehonderd me
ter afstand was gelegen, over te brengen,
kwamen zij echter in grooteren getale, dan
hoopte Bidach op een of andere wijze het huis
te kunnen binnendringen, of door den schoor
steen het gesprek der boeven af te luisteren en
op die mannier iets over George tc vernemen
Het was hem onbekend, dat het vertrek, waBr
in de bende vergaderde, door een kachel en niet
door eeu haardvuur verwarmd werd, zoodat aan
luisteren door den schoorsteen niet gedacht kon
worden.
Het mocht ongeveer kwait voor twaaltven zijn
geweest, toen zij bij het sohijns-1 van een straat
lantaarn drie schaduwen aan den ingang van
het steegje gewaar werden.
Opgepast? Daar komen zij! fluisterde Bi
dach.
Inderdaad gingen drie mannen, na zich als ge
woonlijk overtuigd te hebben, dat niemand hen
bespiedde, op het zwarte huis toe.
Het waren Kater, Langoor en Tretje.
XI.
Ongeveer terzelfder tijd hield een rijtuig stil
in de llue d(Allemagne. Een forsch gebouwde
vrouw steeg uit en bekeek de dichtst bijzijnde
huizen om zich te oriënteeren. Vervolgens wend
de zij zicli naar een deurtje, waarboven een bord
was aingebracht met het opschrift: „Bergami,
water- en vuurstoker.
Op haar kloppen werd de deur voorzichtig
giopend.
Is Signor Bergami thuis? vroeg de onbe
kende.
Wat wilt gij gaf eer. vrouwenstem ten
antwoord.
Ik kom in opdracht van Cesaro Conti.
De deur gaf toegang tot een smal vertrekje.
waarin stukken van haarden, gebroken kachels,
pijpen en andere voorwerpen verspreid lagen.
Aan de muren hingen enkele, met een dikke
stoflaag bedekte werktuigen, die sedert lang niet
meer gebruikt schenen te worden. Bij den haard,
waarin het vuur dreigde uit te gaan, zat, het
hoofd op de hand steunend, een man, die zijn
pijp rookte. Het antwoord der vreemdelinge
vernemend, stond hij op eu monsterde haar met
wantrouwende blikken.
Signor Bergami was een man van kleine ge
stalte, met een langen baard en grijs, op de
schouders afhangend haar. Zijn kleine, levendige,
zwarte oogen waren verscholen achter dikke
wenkbrauwen.
Komt gij van Cesaro Conti? vroeg hij met
een onmiskenbaar Italiaanse!) accent.
Ja, hij heeft mij uw adres opgegeven.
En wat was uw verlangen?
Dat zal ik aanetoada zeggen. Gij moet
echter eerst weten, dat gij mij volkomen kunt
vertrouwen.
Ik ben een eerlijk man en v;ees niemand,
zei de Italiaan, wantrouwend.
Cesaro Conti heeft mij gezegd, dat gij uw
landslieden kinderen verschaft, die tot bedelen
afgericht of als schoorsteenvegers naar de steden
gezonden worden.
Ach, dat deed ik vroeger wel, om hun een
dienst te bewijzen, zei Bergami, maar tegen woor-
dig doe ik dat niet meer. Het kan groote on
aangenaamheden opleveren en daar blijf ik liever
buiten.
Ik heb u immers gezegd dat gij van mij
niets te vreczen gebt. Hoor mij eerst aan en zeg
daarna of mijn voorstel u bevalt of nietl lk
gezuiverd is en de grovere stukken fijn
gemalen zijn. Opgeloste Peru-Guano is de
ruwe Peru-Guano, nadat deze met zwavel
zuur is behandeld. Is de ruwe guano te
nat bij de ontlading, dan wordt zij eerst
op daartoe ingerichte droogovens uitgespreid
en gedroogd. Men bespreit ze tevens met
eeu° kleine hoeveelheid zwavelzuur om het
vervliegen - van ammoniak te verhinderen,
s de guano bij haar aankomst droog ge
noeg, dan is dit kunstmatig drogen on
noodig. De behoorlijk droge guano wordt
door krachtige toestellen gepletterd, lijn
gemaakt, gezift en van steenen gezuiverd.
Die toestellen zijn zoo doelmatig ingericht,
dat zij de guano ziften, naarmate zij ze
fijn maken en de grove deelen terug ont
vangen, om ze nogmaals te breken, terwijl
zij de steenen afzonderen en verwijderen. De
aldus droge, gezifte, ruwe guano wordt
vervolgens vermengd met een voorat be
rekende hoeveelheid zwavelzuur. Na eenigen
tijd verkrijgt men een harde droge massa,
die men nogmaals fijnmaakt en zift en zoo
bekomt men eindelijk opgeloste guano. Het
zwavelzuur vervult bij de behandeling der
guano een dubbele rol liet vereenigt zich
met deu ammoniak, waardoar deze laatste
belet wordt te vervliegen en het maakt
verder ook het onopgelost phosphorzuur op
losbaar in water en dus beter geschikt voor
een snelle eu krachtige voeding der planten.
Het is juist omdat bijna al het phosphor
zuur in dc opgeloste Peru-Guano oplosbaar
gemaakt is, dat die guano den naam van
opgeloste heeft ontvangen. Deze opgeloste
Peru-Guano wordt onder controle der rijks
proefstations, tegen een standvastig gewaar
borgd gehalte van 4°/0 stikstot, l"°/o
phosphorzuur en 2°/0 kali in den handel
gebracht. Het groote verschil tusschen
ruwe en opgeloste Peru-Guano is dus hierin
gelegen, dat het gehalte van de opgeloste
standvastig is en de verschillende phosphor-
verbindingen, die in de guano aanwezig zijn,
voor een groot gedeelte voorkomen in een
in water oplosbaren vorm, terwijl de s'i^~
slof erin aanwezig is in een gemakkelijk
oplosbaren, maar in elk geval tegen ver
vliegen beveiligden vorm. Op dit verschil
in samenstelling steunt het verschil in ge
bruik, dat wij van de Peru-Guano's
hetzij opgeloste, hetzij ruwe moeten
maken. In 't algemeen is het gebruik van
opgeloste Peru-Guano aan to raden boven
dat van ruwe Peru-Guano in al die ge
vallen, waarin het aankomt op een snellen
groei en een groote opbrengst. De opge
loste werkt toch sneller en heviger dan de
ken hier een familie, ging de onbekende op
gedempten loon voort, die zich gaarne een
knaapje van ongeveer tien jaar van den hals
wilde schuiven. Kunt gij dat hind niet van
mij nemen en liefst zoo ver mogelijk van l'arija
wegbrengen Gij moet echter vooral beletten,
dat dc knaap met iemand een woord wisselt.
Neen, neen, viel de vrouw haar in de rede.
Wij zijn dood eerlijke lieden; wij laten ons met
dergelijke dingen niet in.
Waart gij dan ook zoo eerlijk, gaf de
vreemdelinge ironisch ter. antwoord, toen gij aan
uwen landsman, den heler Cesaro Coi.ti hel
horloge bracht, dat uw man in een huis, waar
hij werkte, gestolen had?
Ontsteltenis was op het gelaat der echtelieden
te bespeuren.
Bergami had het horloge op straal gevonden,
zei de vrouw, die het eerst haar tegenwoordig
heid van geest wist te herwinnen. Hij kon met
weten wien het toebehoorde.
Nu kort en goed. Neemt gij mijn voorstel
aBn ot niet?
Dat hangt er vnn af, zei de Italiaan, de
onbekende met een sluwen blik monsterend. Het
zijn uiterst lastige geschiedenissen.
De vreemdelinge wist zeer goed, dat het aar
zelen van het waardige echtpaar en de betuigin
gen hunner eerlijkheid niets anders ten doel
hadden, dan hun diensten zoo duur mogelijk te
verkoopen.
Zij haalde een portefeuille te voorschijn.
Duizend francs als gij toeslaat I zei zij
eenvoudig.
De oogen van den Italiaan fonkelden van heb
zucht hij wierp een verlangenden blik op de
Het ontging der onbekende niet. dat de echte
lieden eigenaardige blikken wisselden.
Natuurlijk moet het geld verdiend worden,
zei zij, terwijl zij haar mantel terugsloeg en
achteloos speelde met een gederaaskeerden dolk,
die aan haar gordel hing.
Jlan en vrouw schenen te overleggen.
Nu goed I Als wij u daarmede een dienst
kunnen bewijzen, zullen wij het doen zei Bergami
ten slotte met een huichelachtige zucht. Wanneer
wilt gii ons het kind brengen?
Binnen een uur. Maar het moet morgen
ochtend zoo vroeg mogelijk weggebracht worden
ruwe. Dit feit is reeds door talrijke proe
ven bewezen. Dr. Grounen heeft o. a. door
een reeks proeven aangetoond, dat de wer
king van opgeloste Peru-Guano die van
rnwe guano aanmerkelijk overtreft. Op 12
verschillende proefvelden, ieder van onge
veer 1 hectare oppervlakte, gaf eeti bemes-
ing met 500 kg ruwe Guano gemiddeld
een hoogere opbrengst van 4280 kg. suiker
bieten. Door een bemesting met 500 kg.
opgeloste Guano werden gemiddeld 5150
kg. suikerbieten meer verkregen dan op de
onbemesle perceelen, niettegenstaande de
opgeloste Guano 1/5 minder stikstof en
phosphorzuur bevatte dan de ruwe. De
suikerbieten, met opgeloste Gutno bemest,
waren tevens de zuivprste en suikerrijkste.
Het kan echter ook gebeuren, dat aan
ruwe Peru-Guano de voorkeur moet ge
geven worden boven opgeloste. Als be
mesting voor wintergranen, op vochtige en
moerasachtige weiden is de ruwe Guano in
sommige gevallen te prefereeren. Wij komen
hierop later in bijzonderheden terug.
Het is in de meeste gevallen niet raad
zaam Guano te gebruiken als bovenbemes-
ting. Zooveel mogelijk dient zij onderploegd
te worden en wanneer zulks niet wel kan
geschieden, moet men haar die; ineggen.
Guano bovenop uitgestrooid, zonder daarop
volgende onderbrenging, zal nimmer hare
volle werking doen. De wortels der planten
dringen zoo diep in den grond, dat zij aan
de bovenop den bodem uitgestrooide Guano
niets hebben. Nu is het waar, dat door
den regen de oplosbare, deelen der meststof
in den grond dringen, maar er blijven er
dan tocli ook over, die in den bodem
zouden oplossen en nuttig zijn en boven
op den grond verdrogen en verrotten en
dus waardeloos worden. Blijft de regen
eenigen tijd uit, dan gaat alle Guano, ook
de in water oplosbare stof, verloren. Daaren
boven bestaat ook de mogelijkheid, dat de
phosphorus en kali door het absorptiever
mogen vooral in kleigronden in de aller
bovenste lagen worden vastgehouden. IIoo
men de zaak dus ook bekijkt, het onder-
ploegen en diep ondereggen is om verschil
lende redenen te verkiezen. Alvorens te
eindigen moet ik nog wijzen op een ver
keerd gebruik van de Guano bij aardappels.
Men neemt gewoonlijk een lepeltje of pijpe-
kop Guano, legt deze hoeveelheid Guano
in deu grond cn poot daarop den aardappel.
Ik acht deze wijze van doen zeer verkeerd.
De wortels en uitloopers van de plant be
palen zich toch niet tot een enkel plaatsje,
maar verspreiden zich overal in den grond.
Natuurlijk, daarvoor staan wij in.
Gij inoet het naar een afgelegen dorp aan
dc grens brengen, maar zoo d.t het zelts niet
varmoeden kan, waar het is.
Gij zult tevreden zijn en het geld vroog
hij, de hand uitstekend.
Dat zal u geworden, zoodra ik het kind ge
bracht heb.
Zij verliet dc woning en richtte hare schreden
naar het wachtende rijtuig.
Rechts den Boulevord de la Chapelle oprij
den. klonk het den koetsier iu de uoren, ik zal
zeggen, wanneer gij stil kunt houden.
XII
De koetsier zette zijn paard tot snellen draf
aan, vermitst de onbekende hem hot vooruitzicht
op een ferm drinkgeld had geopend. Hij mocht
ongeveer twintig minuten onderweg zijn ge
weest, toen de schel naast den bok overging.
Vlug hield hij zijn draverin, waarin de vrouw
uitsteeg. Zij bevond zich thans op ongeveer
honderd pas alstands van de Paradijssteeg.
Te voet vervolgde zij haar weg, opdat de koet
sier, wien zij bevolen had te wachten, niet zien
zou.' waarheen zij ging. N* verloop van enkele
uogcnblikken was zij in het slop verdwenen en
klopte zij aan de denr van hel verdachte huis
uan.
Wie is daar? vroeg een stem.
Juana, luiddde het antwoord.
Onverwijld werd dc deur geopend en trad zij
binnen. Énkele minuten later kwam zij terug,
met zich voerend een knaapje, dat in weerwil
van zijn verzet, snel werd medegesleurd.
Op het oogenblik echter, dat zij den uitspr.n-
genden hoek wilde voorbijgaan, klonken snelle
voetstappen achter haar. Tegelijkertijd werd het
kind door een krachtige hand aangevat en haar
ontrukt.
(Wordt Vervolgd.)