Nummer 12.
Zondag 0 Februari 1902.
25e Jaargang.
Tweede Blad.
Uitsluitend voor onze Abonné's!
„Ge Echo van het Zuiden"
Brieves uit Amsterdam-
De Zuid-Afrikaanschen
„De Nederlandsche handel
en Nijverheid",
Abonneert [J op
„De Echo v. h. Zuiden",
bekendmaking.
Commandant Scheepers
De
Aardappelteelt en de
Peru-Guano.
BINNENLAND.
bbrsbbbsi
wssasBBnssss^xatassss^t s&^sbbsoib*
UITVOERINGEN.
WAALWIJK.
IN ME MORI AM.
II.
J)e administratie stelt voor de Abonné's
op dit blad, a 15 cent verkrijgbaar als
premie, een exemplaar van
4
in Woord en Beeld le Serie.
een prachtig en nuttig werk, waarvan 1 ex.
op ons bureau ter inzage ligt.
Opgaven spoedig gewenscht.
Wunlwijkschc en Langstraatsclie Courant
Het oudste in Waalwijk en de Langstraat
verschijnende Nieuws- en Advertentieblad.
Het biedt den lezer alles Hoofdartikels
Binnen- en Buitenlaudscke Overzichten,
de meest uitgebreide berichten uit Waalwijk
en omliggende gemeenten, breedvoerige
verslagen van gemeenteraad en verdere be
langrijke vergaderingen, mengelwerken enz.
Thans hebben wij zooals onze lezers in
het vorignuuiner gezien hebben, maatregelen
getroffen, om van verschillende plaatsen, van
tijd tot tijd brieven van medewerkers te
ontvangen, wat zeer zeker de waarde van
ons blad zal verhoogen, en door onze le
zers oj) prijs zal worden gesteld.
ABONNEERT U OP
het oudste en eenige blad, dat in WAAL
WIJK uitkomt.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Waalwijk brengen ter openbare kennis dat ter
Gemeente-Secretarie. Ier inzage ligt een verzoek
met bijlagen van H. A. van llilst om vergunning
tot het oprichten eeuer pnardensluchterij, achter
het huis, genummerd wijk C no. 24!) kadastraal
bekend in Sectie B, No. 1384.
Op Zaterdag den 15en Februari 1902, des voor
middags te elf uren, zal op het gemeentehuis
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit ver
zoek in te brengen en deze mondeling en Echril-
lelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen, vóór het
bovengemelde tijdstip, op de Secretarie der Ge
meente kennis nemen van de ter zake ingekomen
schrifturen.
Waalwijk, den 31en Januari 1902.
Burgemeester cn Wethouders voorn.,
De Burgemeester,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
F. W. VAN L1EMPT.
Verkiezing Kamers van Arbeid.
Burgemeester en Wethouders maken bekend, dat
de verkiezing van 4 leden-patroons en vun 3 leden
werklieden in de Kamer van Arbeid voor het
SCHOENMAKERSBEDRIJF alhier, zal plaats
hebben op DINSDAG 4 MAART 1902, en her
stemming, zoo noodig, op DINSDAG 11 MAART
DAARAANVOLGENDE; en de verkiezing van 5
leden-patroons en van 2 leden-werklieden in de
Kamer van Arbeid voor het LEERLOOIEKSBE-
DRIJF alhier, op WOENSDAG 5 MAART 1902,
en herstemming, zoo noodig. op WOENSDAG
12 MAART DAARAANVOLGENDE.
Het stembureau houdt zitting in het gemeen
tehuis (raadzaal) van des voormiddags 8 tot des
namiddags 3 uur.
Waalwijk, 2 Februari 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Op Zondag 9 dezer des namiddags om 12
uur, zal door de Liedertafel Oefening en
Vei maak,van Waalwijk en Besoijen, op
de zaal Musis Sacrum" worden uitgevoevd
Verbeidend, llijke.
Hymne an die Alusik, Lachner.
't Geuzenvendel op den strijd-
marsch, van Wamel.
Groot Concert, te geven door de operette-
vereeniging T. A. V. E. N. U., van Waal
wijk en Besoijeti, op Zondag 9 Februari
1902, in de zaal //Musis Sacrum".
Aanvang 71/» uur precies.
(Zie Programma's.)
St. PAULUSVEREENIGÏNG.
Uitvoeringen te geven door de Tooneel-
vereeniging «Onderling Kunstgenot" en de
zatigvereeniging «Crescendo», op hun Ont-
spanningslokaal bij den heer J. B. van Dun,
Waalwijk, op M.tandag 10 en Dinsdag 11
Februari 1902, Aanvang half acht.
(Zie Programma's
BESOIJEN.
Uitvoering door het Mannenkoor //Voor
uitgang zij óns doel", van Waalwijk en
Besoijen, op Maandag 10 Februari 1902.
Aanvang 's avonds ten 71/3 uur.
(Zie Programma's.)
nmr r ii-r i m.in iimiiihh
De Britsche Luipaard likt zijn klauwen
En rekt het nooit verzade lijf
En knipoogt inet zijn bloedige oogen
Bij 't menachonteereud moordbedrijf.
Weer heeft hij 't bloed geslurpt eens helden,
Het Recht verscheurd met klauw en tand
En zich hooghartig in zijn durven,
Gewenteld in zijn eigen schaud.
Wel mag hij zich de klauwen likken,
Geen druppel mag verleren gaan
Want eiken dag mag hij de tanden
Niet in zoo'n kostbaar leven slaan.
En daarom ligt hij rustig neder
Als doof voor alles om hem heen
Gevoelloos zelf voor eigen wroeging
Viert hij zijn zegepraal alleen.
Een oogeublik voelt hij het vlijmen
Der bloedigroode striemen niet,
Waarmee hem de Historie geeselt....
Hij ligt verzadigd en.... geniet.
Wel was het zoet, het bloed der wrake,
Het jonge, lillend mannenbloed,
Dat in den dood nog maóhtig bruiste
Van offerzin en heldenmoed....!
Nu laat uw „Rule Brittania* schettren
Bij 't wappren van uw vlaggedoek,
't Omflloerste Recht en de Historie,
Zij geven antwoord in een vloek.
En uit 't hart van 's werelds volken
Dat, krimpend, toch bewondrend trilt,
W elt wraakgeschreeuw, waarvan zijns ondanks
De trotsche Britsche Luipaard rilt.
Gegroet, o Held, zoo jong van jaren
En reeds zoo groot in Majesteit
De vinger der Historie vlecht u
Den lauwer der onsterflijkheid
Al velde 't lood van uwen vijand
U weerloos als gevangen neer,
Gij viclt voor 't oog van gansch de wereld,
O Jonge Held, op 't veld van eer
Uw bloed, al drenkte 't niet het strijdperk,
Heeft toch niet vruchtloos gevloeid
Het is het zaad, waaruit de Vrijheid
Eens weer ontkiemt, cn groeit en bloeit
Zij glanst in hooger kracht en glorie,
Als zij, door 't machtig Recht omgord,
Door heldendaden eerst bevochten,
Door heldenbloed bezegeld wordt.
Uw heldenbloed zal helden kweeken,
't Verwaten Engeland ter schand,
Den verren naneef ter bezieling,
Tot 't heil van 't dierbaar vaderland!
Bestraalt de gulden vrijheidszonne
Uw roemrijk land weer zij 't weldra
Dan glanst uw naam in de eerste rijen
Der helden van Zuid-Afrika.
L. K.
A. II. M. EUI.TTEN.
Toen ik in mijn vorigen brief schreef
over het zachte weer, heb ik een duidelijk
bewijs geleverd, niet voor weerprofeet
in de wieg te zijn gelegd. Nog voordat
de correspondentie mijne lezers bereikte, was
de vorst ingetreden. Een scherpe noord
oostenwind, nu en dan overslaande tot storm,
doet de kou nog vinniger voeleB. De win
ter schijnt nu eerst te beginuen. Ten
minste het heeft deze week voortdurend
gevroren, al wees de thermometer ook geen
enkelen nacht lager dan een paar graden
ouder nul. Vorst wordt hier altijd met
een gemengd gevoel van hoop en vrees
ontvangen.
De liefhebbers van schaatsenrijden en
die zijn er velen slaan nauwgezet het
weerglas en den thermometer gaande, en zien
met gespannen verwachting uit, of de wel
bekende vlaggetjes met de letters A. IJ. C.
nog niet op de trams prijken, ten teeken,
dat de Ainsterdamsche IJsclub hare banen
heeft geopend. Dit was echter tot nog toe
niet het geval, en de schaatsenrijders zullen
nog wat geduld moeten hebben, als het
weer hen ten minste niet heelemaal teleur
stelt.
Er is echter een ander deel der bevolking
dat niet dan met huivering het harde weer
te gemoet ziet. Dat zijn zij, voor wie de
vorst geen genoegens brengt, maar slechts
bittere ellende. Er wordt in dezen tijd
zooveel armoede geleden, zoovelen zijn er,
die geer. vuur hebben, om zich te warmen,
geen kleeren, om zich te bedekken, geen
brood, om zich te voeden. Niet allen kunnen
geholpen worden door de talrijke philantro-
piache vereenigingen, die zich het lot des
armen aantrekken.
Daarbij komt, dat zoovelen werkeloos zijn
door de werkstakingen, die er heerschen
onder de diamantslijpers en onder de opper
lieden. Wie in dezen strijd gelijk hebben
Ik zal me wel wachten, een oordeel hier-
oyer uit te spreken. Men leest in alle
couranten, streng geformuleerd en uiteen
gezet, wat de patroons en wat de werk
lieden eischen. Het lijkt zoo eenvoudig.
Maar als men eens menschen van beide
partijen spreekt, als men eens wat meer
achter de coulissen kijkt, dan krijgt incn
zoo'n geheel anderen indruk van de zaak,
en dan is het ontzettend moeilijk, en moet
men doorkneed zijn in al de toestanden om
met zekerheid een oordeel te kunnen vellen.
Al wat de dagbladen erover schrijven,
blijkeu niet meer dat: strijdleuzen. Maar
hoe het ook zij, en bij wie de schuki ook
ligt, dit staat vastzij die de oorzaak zijn,
dat in dit barre jaargetijde duizenden ar
beiders zonder werk en zonder verdienste
zijn, dragen een ontzaggelijke verantwoor
ding op zich. Eu dat is plicht van ieder,
die iets kan bijdragen tot een vergelijk
tusschen beide partijen, geen poging, die
tot eenig resultaat zou kannen strekken,
na te laten. Daarom moet het dunkt me
verwondering wekken, dat in de thans
heerschende staking te Enschedé de onder
werping van het geschil aan een scheids
rechterlijke uitspraak, door minister Kuyper
aan beide partijen voorgesteld, door de
firmanten is geweigerd. Mier kunnen we
ons allerminst een goed denkbeeld van den
strijd vormen, maar liet weigeren van een
scheidsrechterlijk uitspraak door een onpar
tijdige commissie, versterkt m. i. de positie
van de patroons niet.
Over Dr. Kuyper sprekende denk ik
onwillekeuiig aan een staking van geheel
anderen aard, namelijk de staking der vij
andelijkheden in Zuid-Afrika. Ounoodig te
zeggen, dat de geheel e week de „mededee-
ling", die dc Nederlandsche regeering aan
de Engelsche zond, het onderwerp van alle
gesprekken en het centrum van alle nieuws
gierigheid was. De oorlog der dappere
helden tegen de Britten trekt hier nog
altijd aller belangstelling. En al is de geest
drift niet meer zooals ze twee jaar geleden
was, toch is het enthousiasme voor de
Boerenzaak nog groot.
Dat is deze week weer gebleken, door de
belangstelling, waarmee allen het resulsaat
van Nederlands pogen afwachten. Maar
we hebben dit bewijs niet noodig. Onop
houdelijk stroomen nog steeds groote sommen
in de kassen der vereenigingen, die zich
ten doel stellen, de ellende in de concen -
tratiekainpen te verzachten. Dag oo dag
worden er voorstellingen en uitvoeringen
gegeven, welker opbrengst ten bate dier
ongelukkige vrouwen en kinderen komt.
En men behoeft slechts ééne dier talrijke
vergaderingen bij te wonen, om zich te
vergewissen, dat het enthousiame voor het
wakkere volk nog niet is verkoeld. Doch
laat me terugkomen op de briefwisseling
tusschen Nederland er. Engeland. De geheele
Europeesche pers had dagen lang slechts
een onderwerp. De Nederlandsche premier
was op reis geweest naar Engeland, en de
Nederlandsche regeering had daarna een
mededeeling aan de Britsche gezonden. Het
is waar, dat deze briefwisseling bij haar
bekend worden niet beantwoordde aan de
beroering, alom te weeg gebracht. Het is
waar, dat de weigering der Engelsche re
geering geen verkwikkend resultaat is.
Maar het resultaat is geen maatstaf voor
het streven. En de ernstige poging dient
geprezen, al ontbreekt de kracht en die
poging strekt Dr. Kuyper tot eere. De
liberale dagbladen hier zijn niet erg te
spreken en het Handelsblad durft zelfs de
stoute opmerking te maken: „De geheele
„wereld weet nu, dat Dr. Kuyper eerste
«minister van Nederland is, maar behalve die
„kunnen we geen enkel gunstig resultaat ge-
«waar worden van zijn reizen. Want ran toe
nadering tusschen beide partijen is geen
„sprake in het antwoord." Deze uitspraak
is op z'n minst genomen onverdiend en ik
wil eindigen met een paar aanhalingen van een
Fransch en Engelsch blad, in de hoop dat hun
optimistischer opvatting waar moge blijken,
liet Journal des Debats zegt„In elk ge
val heeft de Nederlandsche regeering als
dadelijk de oprechte gelukweuschen van
alle vredesvrienden verdiend." En de Daily
News „Er is iets tot stand gebracht door
deze vriendschappelijke gedachtewisseling,
en iler Nederlandsche regeering moei hulde
worden gebracht voor den eer»-ten stap.
Het is een bekend feit, dat in sommige
streken de Peru-Guano als de aardappelmest
beschouwd wordt. Ook zelfs daar, waar uien
met meer voorliefde gebruik maakt van
minerale meststoffen is bij de aardappelteelt
toch altijd de Peru Guano in gebruik ge
bleven. Bij vergelijkende proeven wordt
de bemesting van aardappelen ook aan de
Peru-Guano een proefveld toegewezen en
niet zelden treedt de Peru-Guano als zege
vierende meststof uit den strijd. De wijze
van bemesting van den aardappel hangt ten
nauwste samen met het doel, waarvoor de
aardappel geteeld wordt, (ecl aardappels,
voederaardappels, fabrieksaardappels.) Bij
het gebruik van kunstmeststof dient men
dit verschil in aanmerking te nemen. Zoo
leveren Chilisalpeter en andere snelwerkende
stikstofhoudende stoffen wel een geel gewas,
maar de kwaliteit vooral van de eetaard-
appels kan daar onder lijden, ofschoon het
eiwitgehalte onder deze omstandigheden
gewoonlijk toeneemt en het zetmeelgchalte
vermindert. Een dergelijke nadeelige werking
op het zetmeel gehalte heeft de kalimest,
vooral de chloorhoudende, wanneer deze
niet reeds in den voorgaanden herfst of
winter, of aan de voorvrucht is gegeven
maar eerst in het voorjaar. Ofschoon de
aardappel een zoogenaamde potaschplant is,
voldoet een versche bemesting met dezen
kunstmest, vooral voor fabrieksaardappels in
den regel niet en evenmin voor eetaard-
appels, omdat zij versch met kalizouten gemest
licht het karakter krijgen van onrijp ie
zijn en dan een onaangenamen zeepsmaak
hebben. Dit alles wordt toegeschreven aan
liet chloorgehalte van den kalimest.
Met Poru-Gunno heeft men deze nadeelen
niet. Het is moeilijk uit te maken hoe dit
komt, misschien"is het, omdat ze geen of
weinig chloor bevat en toch alle voedende
bestanddeelen inhoudt. In elk geval is het
een feit, waarvan zich ieder proefnemer kan
overtuigen, dat zoowel de vroege als late
aardappelen bij een bemesting met Peru-
Guano zich uitstekend ontwikkelen en een
rijken oogst leveren. Bij vroege aardappelen,
die een vrij korten groeitijd hebben, (zes
weken in den grond en zes weken hoven
den grond.) gebruikt men het best 41)0 K.G.
opgeloste Peru-Guano per Hectare. Bij de
late aardappelen gebruikt men hetzij ruwe
Peru-Guano, hetzij voor de helft ruwe en
vpor de andere helft opgeloste. Gewoonlijk
gébruikt men 400 K G. ruwe, die op de
gewone diepte wordt ondergeploegd en egt
men 200 K.G. opgeloste als bovenbemesting
in. In de verslagen van de Rijksproefvelden,
waar men van 400 tot 600 K.G. geeft,
heeft men met deze mest een grooter gel
delijk voordeel dan met zelfgemengden mest,
die nog raak voor de aardappel gebruik
wordt.
De tusschen onze en de Engelsche regee
ring gewisselde nota's in zake den Zuid-Afri-
kaanschen oorlog, vormen natuurlijk het
onderwerp van bespreking in verschillende
binnen— en buitenlandsche bladen. Het bestek
van ons blad laat natuurlijk niet toe, ze allen
weer te geven. De meeste Engel che bladen
brengen de regeering natuurlijk hulde voor
liet afwijzen der bemiddeling maar de over
ige buitenlandsche bladen brengen eene ecre
saluut |aan de Nederlandsche regeering voor
hare pogingen in 't belang van den vrede en
mcenen dat, hoewel directe bemiddeling is
afgewezen, den weg tot den vrede door haar
is geopend.
Van de Boeren worden berichten gemeld,
e toonen, dat zij met tegenspoed hebben
worstelen.
Kitchener seint
Kekewich meldt, dat de afdeeling onder
majoor Leader zeven Boeren gedood en 13
Boeren gevangen genomen heeft, tot de la
Key's commando behoorende. Onder de
gevangenen bevinden zich commandant Kare
Alberts, landdrost Potgieter, veldkomet Jan
d Plessis. Onze verliezen zijn gering geen
dooden.
En Verder
Byng's kolonne heeft, uit Liebenbergvle
oprukkend, na een nachtelijken marsch com-
niandaut Wessels aangevallen. De Engelsche
veroverden de twee stukken geschut, dit
kolonel Firman afgenomen waren, en' he
laatste kanon van de Wet. De Boeren had
den 5 dooden, 6 gewonden en 27 gevange
nen. Tot de gesneuvelden behoort velükornet
Wessels, terwijl kapitein Muller, van de staats
artillerie, gevangen is genomen. Het verlies
aan de zijde der Engelschen is licht. De
Eugelschen vermeesterden buitendien drie
wagens met schietvoorraad en 250 paarden
en muileu.
Omtrent dit commando deelde Laffan juist
mede, dat het 790 man sterk was, zoodat
liet verliet, al is het groot, slechts zeer ge
deeltelijk is. Het commaudo bestaat nog eu
zal wellicht aan Byngs colonne zelve, zijn
bestaan laten gevoelen.
Bovendien moet niet worden verbeten dat
de Engelsche, ook al achten wij bovenstaande
opgave waar, wellicht toch de waarheid
sterk verminken door het niet—vernielden
van de voordeden die de Boeren allicht hier
of daar hebben behaald.
Zelfs de Daily News meent, dat er alle
reden is voor de Boeren, om de wapenen
1 iet- neer te leggen, maar den strijd, voorloopig
ten minste, krachtig vol te honden.
De militaire medewerking van dat blad
bereken: dat hel aantal Boereu te velde
nog minstens 15,000, zoo niet 20,000 man
bedraagt. De aanwerving vau Ksapsche ko-
lopisten, zoogenaamde rebellen, vetgoede
ruimschoots de verliezen aan dooden, gewon
den en gevaugenen.
En naar het blad meent het aantal Ka
penaars die zich bij de commando's aansluiten
bedraagt gemiddeld 200 tot 500 per maand.
Het leit, dat weer b ij u a een geheel es—
kadren dragonders wordt gereed gemaakt
voor Afrike, toont dat het daar noodig is,
terwijl het woordje dat we spacieerden* de
moeilijkheid, ja de onmogelijkheid verrraadt
hei eskadron bijeen te krijgen.
De telegraaf heeft zich verder nog vet-
dienstelijk gemaakt met naar Europa over
ie brengen den inhoud van een brief van
Sinuts aan Botha eu door de Engelsche on
derschept.
Smutt verdedigt tegenover Botha het ver
branden van Bremcrsdorp, zeggende dat het
verbranden van huizen, over de grenzen ge
legen, en door den vijaud aangewend om
zijn krijs verrichtingen te bevorderen, te
rechtvaardigen iselke ooslogvoerende partij
zou dat gedaan hebben.
De Engelsche kunueu eruit leereu, dat
zelfs nu nog Botha niet wil dat huizen wo
den verbrand.
Maar Kitchener is een beschaafd men.
fiaiipi -d imtlna Mmeet
WAALWIJK, 8 Febr. 1902.
Voor den Paus.
Het plan bestond om dezer dagen voor 't
publiek eene lezing te doen houden, wellicht
met medewerkiug der Liedertafel, die eenige
toepasselijke liedereu zou zingen en ten bate
van den jubileerenden Paus Leo XIII. De
zaal zou dan voor eeuieder tegen willekeurig
entrée 'oegaukelijk zijn.
Thans kunnen we met zekerhrid mede—
deelen, dat om verschillende redenen een en
ander is uitgesteld tot na Paschen.
Nieuwe Maasmond.
Men schrijft ons
Gisteren kon de pont aan 't Drongelsch
veer wederom niet vaieu, tot gioot ongerief
vyan het verkeer. Het is te hopen, dat spoedig
.(Gedeputeerde Staten mogen besluiten de
Nieuwe Maasmond te openen voor den tijd
teeds dat de bijbehooiende werken gereed
zijn, waaraan de Minister in de Kamer zijne
medewerking reeds heeft toegezegd.
Keehtzaak.
Donderdag 1.1. diende voor de arrondisse
ment rechtbauk te 's-Bosch de zaak der
stroopers IJ. te S. en v. d. H. te W., die
door den veldwachter Kuijpers, diens zoon
en den veldwachter uit Loonopzand, op
heeterdaad werden betrapt met een lichtbak
aan 't stroopen zijnde toen men hen
proces—verbaal wilde opmaken ontstond
eene heftige worsteling, verwondiugen ten
gevolge hebbeude.
Tegen eerstgenoemde eischte de rechtbank
een jaar en tegen den tweede een half jaar
gevangenisstraf.
Yieinaux Hollandais.
Naar de Brusselsche „Petit Bleu" mede
deelt, heeft een gisteren gehouden vergade
ring van aandeelhouders met algemeens
